گروه معادن سنگ و مصالح ساختمانی
 
کنگلومرا، موزاییک دست ساخته طبیعت
گروه معادن >سنگ و مصالح ساختمانی - تنوع سنگ‌های ساختمانی در ایران و وجود ذخایر فراوان آن سبب شده تا ایران به عنوان یکی از قطب‌های تولیدکننده سنگ‌های تزئینی در منطقه شناخته شود. اما در این میان سنگی به نام کنگلومرا با وجود اینکه ذخایر فراوانی در کشور داشته و علاوه‌بر استحکام از زیبایی و تنوع بالایی برخوردار است، مهجور و ناشناس باقی مانده است. این درحالی است که در کشورهای پیشرفته و صنعتی این ماده معدنی علاوه‌بر اینکه به عنوان سنگ تزئینی استفاده می‌شود، آن را صادر کرده و درآمد ارزی خوبی از این محل به‌دست می‌آورند.
به گزارش ماين نيوز، به گفته کارشناسان یکی از دلایلی که سبب شده تمایل کمتری برای استفاده از این محصول وجود داشته باشد، سخت بودن فرآوری و برش این سنگ خاص است. به دلیل تنوعی که از لحاظ مواد تشکیل‌دهنده آن در این سنگ و میزان استحکام آن وجود دارد، فرآوری و برش آن با سختی همراه شده است. همچنین به دلیل گران قیمت بودن محصول فرآوری شده بازار کمی برای این محصول وجود دارد. این گزارش به وضعیت معادن کنگلومرا و فرآوری آن در دنیا و ایران پرداخته است.

کنگلومرا؛ عجیب و ناشناخته

عبدالعظیم افروز، یک فعال معدنی در زمینه کنگلومرا با اشاره به اینکه این ماده جزو سنگ‌هایی است که در ساخت‌وساز مورد استفاده قرار می‌گیرد و می‌توان آن را یکی از سنگ‌های ساختمانی نامید، گفت: سنگ‌های ساختمانی به چند گروه تقسیم می‌شوند. گروه نخست گرانیت‌ها هستند که سنگ‌های آذرین را تشکیل می‌دهند. همچنین مرمرها با ویژگی بارز شفافیت، ماسه سنگ‌ها و سنگ‌های چینی یا همان کریستال که جزو سنگ‌های متبلور به‌شمار می‌آیند. اما سنگ کنگلومرا جزو سنگ‌های متفرقه در صنعت ساخت‌وساز به‌شمار می‌آید و در بازار مصرفی مانند دیگر سنگ‌ها مورد توجه قرار ندارد.

وی با اشاره به اینکه سنگ کنگلومرا یک نوع جوش سنگ به‌شمار می‌آید، در ادامه گفت: سنگ‌های کنگلومرا از اتصال چندین نوع سنگ مختلف در بستری ماسه‌ای به‌طور طبیعی جوش خورده و تشکیل شده‌اند و زمانی که برش مقطعی می‌خورند، شباهت بسیاری با موزاییک دارند اما به دلیل درشت بودن قطعات سنگ از زیبایی بیشتری نسبت به موزاییک‌ها برخوردار هستند.

افروز نوع بهره‌برداری از معادن سنگ کنگلومرا را مانند دیگر سنگ‌های ساختمانی همچون مرمریت‌ها ولی با کمی تفاوت دانست و افزود: ذخایر سنگ کنگلومرا به‌صورت رسوبی است اما ازآنجایی‌که نوع سنگ‌های تشکیل‌دهنده آن با یکدیگر از نظر نوع مقاومت و استحکام متفاوت هستند، در هنگام برش دشواری‌های بیشتری نسبت به دیگر سنگ‌های معدنی دارد.

افروز معتقد است که سنگ کنگلومرا در ایران آنچنان که باید شناخته شده نیست. به همین منظور می‌توان با هدف آشنایی مصرف‌کنندگان با این سنگ زیبا که از مقاومت بالایی برخوردار است و ارزش اقتصادی بالایی دارد نسبت به تولید و بهره‌برداری از آن اقدام کرد.

وی با اشاره به اینکه نکته مهمی که درباره کاربرد سنگ‌ها در حوزه ساختمان وجود دارد، میزان استحکام و بلوک‌دهی و زیبایی آن است که درباره این ماده یعنی کنگلومرا صدق می‌کند، اظهار کرد: در شهرستان خواف و سنگان ذخایری از سنگ‌های پلاسری وجود دارد که در صورت سفت شدن و اتصال با یکدیگر از طریق مواد آهکی یا سیمان، تبدیل به سنگی خواهد شد که تمام آن را آهن تشکیل داده و استحکام و مقاومت بالایی دارد و می‌توان از آنها در صنعت ساخت‌وساز استفاده کرد.

افروز به تنوع در سنگ‌های کنگلومرا اشاره کرد و گفت: سنگ‌های کنگلومرا تنوع رنگی زیبایی دارند؛ رنگهایی همچون رنگ‌های زیتونی، نارنجی، قرمز و... که درواقع نوع رنگ‌ها براساس سنگ مادر که در ابتدای امر به یکدیگر متصل شده‌اند، به وجود می‌آید.

این فعال معدنی با بیان اینکه ذخایر فراوانی از سنگ کنگلومرا در ایران وجود دارد، افزود: با توجه به نوع محصول، کاربردهای فراوانی در صنعت می‌تواند داشته باشد و کافی است معرفی مناسب و درستی از این سنگ در نزد فعالان ساخت‌وساز انجام شود همانگونه که در بسیاری از کشورها به دلیل تنوع این ماده معدنی استفاده زیادی در ساختمان‌سازی و نماهای داخلی به عنوان تزئین دارد یا در صورت استحکام و مقاومت در ساخت پله‌ها از آن استفاده می‌شود.

وی تاکید کرد: سنگ کنگلومرا بسته به قطعات سنگی که در بستر ماسه‌ای شکل‌گرفته و ممکن است حاوی تکه‌های طلا نیز باشد، از ارزش متفاوت و گاهی بالایی برخوردار بوده و می‌توان با سرمایه‌گذاری روی این محصول زمینه را برای ایجاد ارزش‌افزوده حاصل از صادرات آن فراهم کرد. چراکه در برخی از معادن کشور به دلیل نوع کوفتگی مناسب سنگ، امکان برداشت سنگ‌ها در ابعاد بزرگ و تولید اسلب و تخته‌های بزرگ سنگ فراهم است. ضمن اینکه در سنگ‌های معمولی ساختمانی تنوع زیادی وجود ندارد اما این ویژگی را می‌توان در سنگ کنگلومرا دید.

سرمد روزبه کارگر، مدیرکل اکتشافات فلزی و غیرفلزی و کانی‌های صنعتی سازمان زمین‌شناسی درباره سنگ کنگلومرا اظهار کرد: سنگ کنگلومرا که از آن با نام سنگ جوش نیز یاد می‌کنند حاصل «سیمانته» شدن قطعات سنگ‌های مختلف در بستری از سیمان کربناته است.

وی به دوره‌هایی که این کانی در آن تشکیل می‌شود اشاره کرد و افزود: در تمامی ادوار و زمان‌ها سنگ‌های کنگلومرا تشکیل شده‌اند اما بیشترین میزان تشکیل این محصول را می‌توان عصر حاضر یعنی دوران سوم زمین‌شناسی (پرشیالی) دانست.

وی افزود: این سنگ نتیجه فرسایش سنگ‌های مختلف بوده و در شرایط خاص جغرافیایی تشکیل می‌شود و درحال‌حاضر در ایران به دلیل تنوعی که در مواد معدنی وجود دارد در بسیاری از مناطق شاهد وجود سنگ‌های کنگلومرا که کانی‌های با ارزشی همچون طلا را نیز در خود جای داده‌اند هستیم.

وی با اشاره به اینکه این نوع کانی در نقاطی از ایران همچون منطقه «سیلوانه» که بین آذربایجان غربی و کردستان قرار دارد، یافت شده گفت: اما به دلیل کم بودن میزان طلای موجود در آن از ارزش اقتصادی برخوردار نیست. همچنین در اطراف استان مرکزی نیز ذخایری از سنگ کنگلومرا طلادار یافت شده است.

مدیرکل اکتشافات فلزی و غیرفلزی و کانی‌های صنعتی سازمان زمین‌شناسی گفت: ازآنجایی‌که سنگ‌های کنگلومرا از به هم پیوستن چند ماده معدنی تشکیل می‌شود میزان غنی بودن آن براساس میزان فرسایش، نوع سنگ و زمان حمل محصول مشخص شده و تغییرپذیر است.

وی به مناطقی که ذخیره‌هایی از سنگ کنگلومرا را در خود جای داده اشاره کرد و گفت: در مناطق زاگرس ذخیره‌هایی از سنگ‌های کنگلومرا گسترش بسیاری یافته‌اند و همچنین در دیگر نقاط کشور نیز می‌توان به ذخایری از این محصول دست یافت. در عصر حاضر نیز امکان تشکیل کنگلومراهای جوان به‌دلیل شرایط جغرافیایی وجود دارد.

روزبه کارگر افزود: هر ماده معدنی که در محلی خاص فرسایش یافته و توسط سیمان یا آهک به هم پیوسته باشند می‌توانند کنگلومرا را به وجود بیاورند موادی همچون کروم، منگنز، سیلیس و... ازجمله موادی است که درسنگ‌های کنگلومرا یافت می‌شود.

وی درباره کاربردهای این سنگ معدنی اظهار کرد: یکی از کاربردهای کنگلومرا استفاده در صنعت ساخت‌وساز است که به‌عنوان نما به کار برده می‌شود. درحال‌حاضر کشورهای اروپایی از این ماده برای تزئین و نمای ساختمان‌ها استفاده می‌کنند اما در ایران کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

روزبه کارگر گفت: یکی از دلایلی که موجب شده تا تمایل کمتری برای استفاده از این نوع سنگ‌ها در ایران وجود داشته باشد دشواری‌هایی است که در هنگام برش آن وجود دارد. چراکه نوع مواد تشکیل‌دهنده سنگ‌ها و میزان استحکام مواد با یکدیگر متفاوت است. به عنوان مثال ممکن است که در یک مترمربع از کنگلومرا موادی همچون سنگ‌های آذرین، سیلیس، آهک و سنگ‌های نرم وجود داشته باشد و همین موضوع سبب می‌شود تا برش دادن آن با سختی انجام شود.

روزبه کارگر خاطرنشان کرد: تجهیزات و فناوری لازم برای فرآوری ماده معدنی یاد شده در کشور وجود دارد اما به دلیل نبود تمایل برای بکارگیری از آن در صنعت ساختمان‌سازی، اقدامات موثری روی تولید و فرآوری این محصول انجام نشده است. اما در کشورهای اروپایی با انجام عملیات فرآوری روی این محصول از آن به‌عنوان سنگ‌های تزئینی استفاده می‌کنند. لازم به ذکر است که این سنگ از تنوع رنگی برخوردار بوده و زیبایی خاصی دارد.

وی افزود: سنگ «کنگلومرا»‌ را می‌توان جزو آن‌دسته از کانی‌هایی دانست که از صادرات آنها ارزش‌افزوده بسیاری حاصل می‌شود.

اما این امر منوط است به نوع و دقت در برش و رزین محصول که همان مواد پوشش‌دهنده سنگ برای جلا دادن و حفظ و نگهداری مواد موجود است.

او با تاکید بر اینکه توجه به ذخایر موجود و سرمایه‌گذاری در این بخش برای تولید محصول و استفاده از آن در بازار داخلی کشور و همچنین صادرات محصول و ایجاد ارزش‌افزوده فرصت خوبی برای سرمایه‌گذاران محسوب می‌شود اظهار کرد: روش استخراج از معادن این نوع سنگ همچون دیگر سنگ‌های ساختمانی است و کشورهایی همچون امریکا و ایتالیا به عنوان مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان این محصول به‌شمار می‌آیند.
تاریخ انتشار : دوشنبه ۲۴ فروردين ۱۳۹۴ ساعت ۱۵:۲۳
کد مطلب: 23597
 
مرجع : روزنامه گسترش صمت