به گزارش ماين نيوز، فرآوری مواد معدنی از جمله نیازهای اساسی در صنایع معدنی است. دسترسی نداشتن به علوم روز دنیا در این حوزه باعث شده تا نه تنها شاهد دور ماندن ایران از جایگاه اصلی خود در فرآوری مواد معدنی باشیم بلکه در برخی از موارد شاهد سوءاستفاده برخی از کشورها از فضای ایجاد شده و خرید مواد خام معدنی از کشور و واردات همان مواد پس از فرآوری با چندین برابر قیمت هستیم. موضوعی که علاوه‌بر خروج ارز به‌عنوان مانعی در رشد و توسعه اقتصاد معدنی محسوب می‌شود.
محمدحسین دره‌بیدی، مدیرعامل مرکز تحقیقات و فرآوری مواد معدنی در خصوص جایگاه فرآوری مواد معدنی در ایران می‌گوید: بحث فرآوری مواد معدنی حدود ۳ دهه است که به صورت گسترده مورد توجه قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه در حوزه دانشگاهی نیز اقداماتی برای توسعه و پیشرفت فرآوری مواد انجام شده، گفت: وارد شدن استادان جدید در حوزه فرآوری مواد معدنی به دانشگاه‌ها و چاپ اولین کتاب تخصصی در مورد فرآوری مواد معدنی و کانه آرایی از جمله مواردی است که می‌توان به آن اشاره کرد. همچنین تربیت نیروی انسانی درخصوص فرآوری مواد معدنی نیز به‌عنوان یک رشته تحصیلی در مقطع کارشناسی ارشد در سال ۱۳۷۸ در دانشگاه معدن پایه‌گذاری شد تا دانش فنی و مورد نیاز در این بخش را برای فعالان این عرصه به ارمغان بیاورد. اما با وجود تمام این برنامه‌ها بسیاری از کشورهای صنعتی در بحث فرآوری نسبت به ایران پیشرفت بیشتری داشته‌اند.
وی گفت: به دلیل تحریم‌های اعمال شده علیه ایران دانش فنی و روز در بخش فرآوری در دسترس کارشناسان و محققان نبوده و همین امر روند توسعه و پیشرفت در این زمینه را کند کرده است.
مدیرعامل مرکز تحقیقات و فرآوری مواد معدنی به راهکارهایی که می‌تواند جایگاه ایران را در بحث فرآوری مواد معدنی ارتقا دهد اشاره کرد و گفت: در ابتدا دانشگاه‌ها نقش مهمی در این مورد داشته و باید نسبت به ارتقای دانش و علم روز دانشجویان این رشته اقدامات لازم صورت گیرد.
وی در ادامه به نقش مرکز تحقیقات و فرآوری مواد معدنی اشاره کرد و گفت: در این مرکز شاهد حضور امکانات و تجهیزات روز دنیا هستیم این در حالی است که تاکنون از این تجهیزات و امکانات در جهت رشد و توسعه صنایع فرآوری معدنی استفاده نشده، موضوعی که می‌تواند با استفاده از پروژه‌های تحقیقاتی دانشجویان زمینه رشد و توسعه را در این بخش فراهم آورد.
وی همچنین به تعامل با کشورهای دانش بنیان و متخصص برای به‌روز رسانی دانش فرآوری مواد معدنی اشاره کرد و گفت: به عنوان مثال می‌توان از sgf که همان بازرس بین‌المللی است و همچنین امبل استرالیا و افریقای جنوبی برای انجام پروژه‌های مشترک تحقیقاتی استفاده کرد.
ایجاد ارتباط با دانشگاه‌ها و مراکز علمی دنیا
دره‌بیدی در ادامه نبود حمایت مالی و همچنین معنوی از کارشناسان و محققان در بخش فرآوری مواد معدنی را عاملی برای تضعیف صنایع فرآوری معدنی دانست و گفت: نیروی انسانی متخصص رکن اصلی هر صنعتی را تشکیل می‌دهد این در حالی است که بسیاری از متخصصان این حوزه به دلیل تامین نشدن هزینه‌های زندگی از فعالیت در این بخش صرف نظر کرده و در برخی از موارد شاهد مهاجرت نیروی جوان و تحصیلکرده کشور به سایر کشورهای اروپایی و توسعه‌یافته هستیم.
عبور از هفت خان رستم
شهناز نوایی، عضو خانه معدن در خصوص وضعیت فرآوری مواد معدنی در ایران می‌گوید: فرآوری مواد معدنی نقش مهمی در صنایع معدنی ایفا می‌کند. در ایران نیز بخش خصوصی به عنوان یکی از پایه‌های اصلی در این حوزه است اما به دلیل مشکلات و سختی‌هایی که برای فرآوری مواد معدنی وجود دارد فعالیت را با مشکل روبه‌رو کرده است.
وی گفت: یکی از مسائلی که در بخش فرآوری مواد معدنی تاثیر بسزایی دارد نزدیک بودن کارخانه‌های فرآوری به معادن است. اما برای این کار قوانین دست و پاگیری وجود داشته و برای ساخت این کارخانه‌ها نه تنها باید ۷ جفت کفش و عصای آهنی مصرف کرد بلکه باید از هفت خان رستم نیز گذشت.
وی با بیان اینکه فرآوری مواد معدنی هزینه بالایی را دربرداشته افزود: یکی از راهکارهایی که می‌تواند زمینه جذب سرمایه‌گذار داخلی را فراهم کند حمایت دولت از آنها در تامین منابع مالی از طریق اعطای تسهیلات است. از سوی دیگر نبود ثبات در قوانین حاکم بر این بخش باعث شده تا سرمایه‌گذاران تمایلی برای حضور و فعالیت نداشته باشند.
وی در ادامه به دیگر مشکلاتی که در این راه وجود دارد اشاره کرد و گفت: قوانین زیست‌محیطی معدنی، مزاحمت‌های محلی و همچنین مشکلاتی که برای آزاد کردن محدوده‌های انتخاب شده برای ساخت کارخانه در نظر گرفته می‌شود روند توسعه این بخش را کند کرده است.
این عضو خانه معدن گفت: دولت به عنوان یک حامی می‌تواند با روان‌سازی امور از اعطای تسهیلات گرفته تا دریافت مجوز راه را برای فعالیت در این حوزه باز کند. این در حالی است که هم‌اکنون چند شرکت هلدینگ که از حمایت مالی قوی برخوردار هستند در زمینه فرآوری مواد معدنی اقداماتی را انجام داده‌اند.
وی معتقد است که فرآوری مواد معدنی و فروش آنها علاوه بر ایجاد ارزش افزوده از خام‌فروشی جلوگیری کرده و روند توسعه را برای صنایع معدنی هموار می‌کند.
