به گزارش ماین نیوز، معادن کرومیت ایران که از سال ۱۹۴۰م در سبزوار مورد اکتشاف قرار گرفته حدود ۴ میلیون تن ذخیره کرومیت دارد اما با توجه به این ظرفیت هنوز تولید و برداشت این ماده به صورت سنتی و با کندی انجام می‌شود و فناوری‌های روز دنیا در این بخش ورود پیدا نکرده، در حوزه اکتشاف هم سرمایه‌گذاری‌های لازم انجام نشده است. این درحالی است که با توجه به پیشرفت جوامع، دیگر درآمد کشورها نمی‌تواند بر یک عامل اقتصادی تکیه کند زیرا در این صورت نمی‌توان شاهد استقلال و خودکفایی در آن کشور بود. بنابراین لازم است در راه‌های درآمدزایی هر کشور تا حد زیادی تنوع و گستردگی ایجاد کرد تا بدین وسیله مشکلات اقتصادی کشورها کاهش یابد.
یکی از راه‌های جایگزین درآمدزایی، درآمدزایی از معادن است که دارای ارزش اقتصادی فراوانی هستند و می‌توانند کشور را از وابستگی به اقتصاد تک‌محصولی نجات دهند. امروزه معادن و فعالیت‌های معدنی در توسعه اقتصادی بسیاری از کشورها حائز اهمیت بوده و نقش مهمی در استقلال اقتصادی آنها ایفا می‌کند. اما آنچه که اهمیت دارد این است که بهره‌برداری از این ذخایر باید بر پایه اصول فنی و مهندسی و براساس فناوری روز باشد.
خام‌فروشی کرومیت بدون مشتریمهمترین کاربرد «کروم» در صنایع متالورژی و آبکاری است. «کروم» عنصری مقاوم در برابر گرما، خراشیدگی، خوردگی و اکسیداسیون بوده و فولادهای ضد زنگ و آلیاژهایی از کروم تهیه می‌شوند. این مواد سختی، مقاومت فشاری و خزشی بالایی دارند.
بهروز برنا، معاون اکتشاف سازمان زمین‌شناسی درباره میزان ذخایر کرومیت در ایران می‌گوید: ذخایر کرومیتی که گواهی کشف گرفته‌اند در ایران تا پایان سال ۹۲، حدود ۴ میلیون تن است.وی می‌افزاید: در کشور ۱۰۴ معدن کرومیت وجود دارد که ۸۰ معدن فعال،۲ معدن غیر فعال و ۲۲ معدن درحال تجهیز هستند.
وی درباره پراکندگی معادن در نقاط مختلف کشور اظهار می‌دارد: بیشترین کرومیت کشور مربوط به استان‌های خراسان رضوی و جنوبی، کرمان، آذربایجان غربی، کرمانشاه، سیستان و بلوچستان و هرمزگان است و مقدار کمی کرومیت هم در زنجان و استان یزد وجود دارد.
به گفته وی فیروزآباد در سمنان، اطراف نیشابور، مناطق نصرت آباد تا خاش، مکران، آب دشت کرمان و غرب کشور در کرمانشاه تا ماکو مناطق بسیار مساعدی برای اکتشاف در حوزه کرومیت است که باید در این مناطق اکتشافات گسترده‌ای انجام شود.
برنا خاطرنشان می‌کند: با توجه به ظرفیت‌ها این کانی، باید جزو اولویت‌های اکتشافی قرار گیرد. وی تصریح می‌کند: کرومیت ایران برخلاف افریقا عدسی‌های کوچکی هستند که وقتی ذخایر آن تمام می‌شود مشخص نیست عدسی بعدی کجا واقع شده زیرا ذخایر کرومیت ایران به‌طور نامنظم پراکنده شده‌اند به همین دلیل اکتشافات سیستماتیک در این زمینه انجام نمی‌شود.
وی خاطرنشان می‌کند: بیشتر کرومیت ایران به شکل خام به چین و هند صادر می‌شود بنابراین درحال‌حاضر بیشترین دغدغه‌ای که در این حوزه وجود دارد خام‌فروشی است در حالی که می‌توان با فرآوری این مواد ارزش‌افزوده فراوانی وارد کشور کرد.
برنا عنوان می‌کند: در ایران برای خرید کرومیت تقاضا و کششی وجود ندارد درحالی که این ماده کاربردهای بسیار مهم و قابل‌توجهی دارد که در صورت فرآوری می‌توان استفاده‌های خوبی از آنها کرد.
جایگاه دوم در تولید کرومیت آسیاعمده ذخایر کرومیت (۸۱ درصد) در افریقای جنوبی قرار دارد و قزاقستان با دارا بودن ۱۱ درصد از این ذخایر در رتبه دوم قرار دارد. زیمبابوه دارای ۴درصد از ذخایر کرومیت بوده و ۴ درصد باقیمانده در سایر کشورهای جهان قرار دارد.
سیدافشین مجیدی، استاد دانشگاه درباره میزان تولید کرومیت در ایران می‌گوید: درحال‌حاضر در ایران سالانه حدود ۲۵۰ هزار تن کروم تولید می‌شود که متاسفانه بخش عظیمی از آن به شکل خام به چین صادر می‌شود.
وی می‌افزاید: ایران در تولید کرومیت در جهان جایگاهی ندارد اما در آسیا به عنوان دومین کشور تولیدکننده کرومیت محسوب می‌شود. البته به تازگی در بلوچستان، پاکستان و افغانستان هم اکتشافاتی در حوزه کروم انجام شده که ظرفیت‌های خوبی از این ماده را دارند.
وی خاطرنشان می‌کند: کرومیت به طور کلی در جهان به دو شکل یافت می‌شود یکی به شکل کانسارهای لایه‌ای است که در آفریقا این نوع از معادن کرومیت یافت می‌شود و دیگری به شکل کانسارهای کوچک مرتبط با سنگ‌های پوسته اقیانوسی است که معادن کرومیت ایران از این نوع است.
مجیدی اظهار می‌دارد: در شرق و شمال شرقی ایران در استان‌های خراسان، بیرجند، سبزوار، زاهدان، مرکز ایران از نی‌ریز و فاراب تا جنوب شیراز و حتی در بندرعباس این پوسته‌های اقیانوسی دیده می‌شود.
وی درباره شروع اکتشافات کرومیت در ایران بیان می‌کند: از سال ۱۹۴۰م نخستین اکتشاف کرومیت در سبزوار آغاز شد که تا سال ۱۹۶۰م روند اکتشافات بسیار کند و سنتی بود اما از سال ۱۹۶۰م به بعد اکتشافات در این حوزه سرعت بیشتری به خود گرفت.
این استاد دانشگاه اظهار می‌دارد: با توجه به ظرفیت‌های موجود در کشور در حوزه کرومیت باید اکتشافات بیشتری انجام شود که این کار نیاز به سرمایه‌گذاری‌های کلانی دارد که باید بخش خصوصی، دولتی و بانک‌ها در کنار هم در این حوزه وارد شوند و به اکتشاف و بهره‌برداری بپردازند.
وی تاکید می‌کند: با وجود اینکه کرومیت بیش از ۷۰ سال است در کشور مورد اکتشاف قرار گرفته هنوز فناوری‌های نوین و دستگاه‌های پیشرفته در این حوزه ورود پیدا نکرده‌اند و کار تولید و اکتشاف همچنان به روش سنتی ادامه دارد.
وی با اشاره به اینکه فرآوری این ماده می‌تواند ارزش‌افزوده فراوانی به همراه داشته باشد، می‌افزاید: اگر کرومیت ایران به شکل خام صادر نشود می‌تواند در صنعت فولادسازی، نفت و داروسازی به‌ویژه برای بیماری‌های خونی استفاده شود.
مجیدی می‌گوید: در کشوری که هم فولادسازی دارد و هم نفت‌خیز است نباید کرومیت خام فروخته شود بلکه باید فرآوری‌های مناسبی روی آنها انجام شده و به شکل محصول نهایی در کشور مورد استفاده قرار گیرد.
مجیدی تاکید می‌کند: درحال‌حاضر مهمترین دغدغه برای کرومیت ایران اکتشاف است. هر زمان که بتوانیم با علم روز دنیا پیش رفته و سپس با استفاده از دستگاه‌های پیشرفته بهره‌برداری را گسترش داده و مواد خام را فرآوری کنیم می‌توانیم آنها را به محصولی با ارزش تبدیل کنیم.
وی می‌افزاید: کشوری مانند عمان از مدت‌ها قبل از صادرات جلوگیری کرده و اقدام به تولید محصول با کرومیت کرده است و در ترکیه هم سالانه یک‌میلیون و ۷۰۰ هزار تن کروم تولید می‌شود درحالی که این میزان در ایران با توجه به ظرفیت‌های موجود بسیار اندک است.
وی خاطرنشان می‌کند: باید تا جایی که امکان دارد برای بخش اکتشاف هزینه شود زیرا میزان اکتشافات این حوزه بسیار کم است و نیاز به اکتشافات بیشتری در این زمینه وجود دارد.
ساير حوزه ها
