گروه معادن
 
رویکرد ایمیدرو به فرآوری‌های کم‌هزینه مواد معدنی
گروه معادن - علم فرآوری مواد معدنی از آنجا دارای اهمیت است که بدون انجام فرآیند پرعیارسازی، مواد معدنی استخراج شده قابل استفاده مستقیم در صنعت نیستند و عملا فعالیت‌های معدنی که پایه فعالیت‌های اقتصادی مادر هستند با چالش‌های جدی روبه‌رو می‌شوند.
به گزارش ماين نيوز، انجام عملیات فرآوری، موجب افزایش ارزش‌افزوده ماده معدنی شده و در نتیجه فعالیت‌های معدنی از لحاظ اقتصادی توجیه‌پذیر می‌شود. وجود این ذخایر با پیچیدگی‌های کانی‌شناختی و از طرف دیگر نیاز به مواد معدنی برای انجام برنامه‌های توسعه‌ای، خود لزوم توجه دست‌اندرکاران کشور به صنعت فرآوری و بهبود وضعیت فعلی فناوری فرآوری مواد معدنی را آشکارتر می‌سازد. در این میان اگر فرآیند فرآوری با روش‌های ابداعی و بومی و وابسته به اقلیم منطقه انجام شود هزینه‌های فرآوری کاهش یافته و سرمایه‌گذار را راغب به فعالیت در معادن می‌سازد البته به‌کار گرفتن این روش‌های ابداعی بر پایه اطلاعات و تجارب معدنکاران با تجربه و سرمایه‌گذاران خلاق عینیت خواهد یافت.

کارخانه‌های فرآوری، طرحی برای سال آینده

علی سه‌دهی، رییس هیات‌مدیره انجمن معدنکاران سرب و روی می‌گوید: توسط استادان دانشگاه تربیت مدرس و استادان فرآوری، برای سال آینده طرحی برنامه‌ریزی شده که در آن تاسیس کارخانه‌های فرآوری معدنی کم‌هزینه برای معادن کوچک و دور افتاده در نظر گرفته شده است.

وی می‌افزاید: در این رابطه برای اجرایی شدن طرح آماده همکاری با هر نهاد و سازمانی هستیم تا با یک سرمایه‌گذاری مناسب، مواد معدنی با هزینه بسیار کم فرآوری شوند.

وی خاطرنشان می‌کند: بسیاری از مواد معدنی به‌ویژه کانی‌های صنعتی و غیرفلزی دارای عیار مناسبی برای استفاده هستند ولی در صنایع باید تغییراتی روی آنها انجام شود. با توجه به ذخایر معدنی کشف شده کشور، در بخش فلزی به‌ویژه آهن، مس، سرب، روی و طلا فرآوری مواد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

علی سه‌دهی تصریح می‌کند: در بخش غیرفلزی خاک‌های صنعتی از قبیل کائولن، بنتونیت و دیگر کانی‌های رسی و همچنین گچ، فلدسپات، سیلیس، منیزیت (دریایی) و... از ظرفیت مناسبی برای گسترش صنایع فرآوری پایین‌دستی به‌منظور انجام تغییرات فیزیکی و شیمیایی برخوردار هستند.

فرآوری مواد معدنی، نیازمند فناوری مناسب

سیدمحمدجواد کلینی، دانشیار فرآوری دانشگاه تربیت مدرس نیز درباره فرآوری کم‌هزینه با قیمت پایین می‌گوید: برای فرآوری مواد معدنی نیاز به مواد مختلف و فناوری‌های گوناگونی است تا به‌وسیله آنها بتوانیم با ارزش ریالی کمتری به فرآوری مواد بپردازیم.

وی درباره اهداف مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران تصریح می‌کند: مهم‌ترین اهداف این مرکز، انجام مطالعات کانی‌شناسی و شیمیایی روی نمونه‌های اکتشافی، معدنی و کانه‌آرایی و همچنین تحقیقات فرآوری مواد معدنی در دو مقیاس آزمایشگاهی و نیمه‌صنعتی و بهینه‌سازی فرآیندهای فرآوری است.

وی عنوان می‌کند: به‌طور کلی در زمینه فرآوری مواد معدنی در کشور کمبودهایی نظیر تعداد محدود واحدهای فرآوری، استفاده بهینه نکردن از باطله‌های بسیاری از کارخانه‌های فرآوری به‌علاوه مسائلی از قبیل نیاز به بازیابی مواد معدنی از ذخایر کم‌عیار و ارزش‌افزوده حاصل از فرآوری ماده معدنی استخراج شده وجود دارد. این کمبودها موجب شده تا توجه بیشتری به تحقیقات در زمینه فرآوری مواد معدنی در کشور و توسعه و بهبود شرایط کاری کارخانه‌های پرعیارسازی شود.

وی تصریح می‌کند: ازجمله مشکلاتی که در معادن وجود دارد مسئله دوری آنها از مراکز شهرها و هزینه زیاد حمل‌ونقل است که هم هزینه‌ها بالا رفته و هم میزان تصادفات افزایش می‌یابد درنتیجه اگر معادن کوچک بتوانند با هم به‌صورت مجتمعی بزرگ همکاری کنند بسیاری از هزینه‌های اضافی آنها کاسته شده و دیگر به تعطیلی کشیده نمی‌شوند.

سیدمحمدجواد کلینی بیان می‌کند: به دلیل نبود کارخانه‌های فرآوری مواد معدنی، این کشف و استخراج‌ها درآمدزایی مناسبی برای کشور نداشته و ارزش‌افزوده‌ای ایجاد نمی‌کند.

دانشیار فرآوری دانشگاه تربیت‌مدرس خاطرنشان می‌کند: ضروری است با ایجاد کارخانه‌های فرآوری، این مشکل رفع و در زمینه استفاده بهینه از منابع طبیعی تلاش شود و در نتیجه توسعه اشتغال و درآمدزایی را شاهد باشیم.

فرآوری مواد معدنی، صنعتی سودآور

به علاوه محمدرضا خالصی، قائم‌مقام مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی می‌گوید: برای کم‌کردن هزینه فرآوری مواد معدنی هم باید هزینه‌های نیروی انسانی کاسته شود و هم اینکه هزینه‌های زیست‌محیطی موردتوجه قرار گیرد.

وی می‌افزاید: یکی از هزینه‌هایی که در کشور ما به دلایل شرایط موجود بسیار اهمیت دارد؛ هزینه‌های مصرف آب است که با روش‌های مستقیم و غیرمستقیم فرآوری در ارتباط بوده و باید روش‌های خشک و بدون استفاده آب در بخش فرآوری موردتوجه قرار گیرد.

خالصی خاطرنشان می‌کند: فرآوری یک صنعت سودآور است که هزینه‌های غیرمستقیم مانند هزینه‌های نیروی انسانی و محیط‌زیست به‌وسیله آن کاسته می‌شود. البته در این رابطه با سایر کشورهای دنیا فاصله چندانی نداریم و تقریبا برابری می‌کنیم.

وی تصریح می‌کند: یکی از مزیت‌های نسبی فرآوری ایجاد ارزش‌افزوده است. به همین دلیل با توجه بیشتر به این صنعت و همچنین ایجاد صنایع پایین‌دستی می‌توان علاوه بر حفظ منابع معدنی و ایجاد اشتغال، به میزان قابل‌توجهی از خروج مواد معدنی خام جلوگیری کرد تا ثروت بیشتری در کشور تولید شود.

قائم‌مقام مرکز تحقیقات فرآوری موادمعدنی اظهار می‌کند: یکی از طرح‌هایی که درحال‌حاضر برای کاهش مصرف آب درنظر گرفته شده استفاده از آب شور خلیج‌فارس در اصفهان، کرمان و یزد است که این آب برای مصارف صنعتی مورداستفاده قرار گیرد.

وی بیان می‌کند: فناوری‌های خشک برای فرآوری مواد معدنی در دانشگاه‌ها و صنعت درحال پیگیری است و تحقیقات و گزارش‌های بسیاری در این رابطه تهیه شده است به‌ویژه اینکه کشور ما با مسئله کم‌آبی روبه‌روست و باید در این باره تلاش‌های بسیاری انجام شود.

وی ادامه می‌دهد: برای نوسازی صنایع و معادن و کاهش قیمت تمام شده محصولات باید روش‌های مناسب و دستگاه‌های جدید مورداستفاده قرار گیرد که این موضوع نیازمند سرمایه‌گذاری زیادی است. درواقع تامین سرمایه برای تغییر فناوری مسئله مهمی است که باید مورد توجه مسئولان قرارگیرد.

خالصی عنوان می‌کند: وجود ظرفیت‌های معدنی متعدد، دسترسی به انرژی و نیروی کار ارزان، ارتباط با آب‌های آزاد، مجاورت با کشورهای نیازمند محصولات معدنی، نزدیکی به بازارهای عمده جهانی (شرق آسیا، کشورهای حوزه خلیج‌فارس و شمال افریقا و اروپا) و وجود کارخانه‌های متعدد فرآوری، زمینه و فرهنگ لازم را برای توسعه بخش فرآوری کشور فراهم می‌کند.

وی خاطرنشان می‌کند: درحال‌حاضر در کشور دارای تعداد زیادی دانشجو هستیم که با دانش روز دنیا پیش رفته و تحصیل می‌کنند البته این دانش بیشتر در مقیاس آزمایشگاهی بوده و برای رسیدن به مرحله عمل نیازمند سرمایه‌گذاری و حضور کارشناسان فعال هستیم تا با استفاده از دانش فنی به اهداف خود نزدیک شویم.

وی بیان می‌کند: تحقیقات معدنی در مراکز دانشگاهی کشور هیچگاه نتوانسته است به‌جز جنبه آموزشی به‌طور حرفه‌ای و سازمان یافته پاسخگوی مناسبی برای صنعت باشد و مراکز به دلایل متعدد قادر به ارائه خدمات تحقیقاتی در حجم و سرعت بالا نیستند، به علاوه به دلیل محدودیت خدمات بسیاری از سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی و خصوصی، ضرورت ایجاد مجموعه‌ای برای انجام تحقیقات فرآوری با قابلیت پاسخگویی به نیاز صنایع مصرف‌کننده به خوبی احساس می‌شد.

وی تاکید می‌کند: درحال‌حاضر با مراکز مختلف تحقیقاتی دنیا در ارتباط هستیم تا بتوانیم اطلاعات و پژوهش‌ها را رد و بدل کرده و پروژه‌ها را در سطح وسیع گسترش دهیم که در این باره نیاز است بخش‌های دولتی و خصوصی تحقیقات گسترده‌ای را انجام دهند.

خالصی عنوان می‌کند: برای تولید محصولات باارزش و قابل‌استفاده در صنایع مختلف، فرآیندهای مختلف فرآوری روی کانسنگ خام معدنی انجام می‌شود. این فرآیندها از ۲ جنبه تغلیظ مواد معدنی و همچنین تغییرات شیمیایی و فیزیکی مختلف قابل بررسی است.
تاریخ انتشار : يکشنبه ۶ ارديبهشت ۱۳۹۴ ساعت ۱۳:۴۵
کد مطلب: 23962
 
مرجع : روزنامه گسترش صمت