منگنز نیازمند سرمایه‌گذاری
گروه معادن
>ساير حوزه ها
- منگنز از جمله کانی‌های فلزی است که به‌دلیل برخورداری از ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی به‌عنوان یک فلز استراتژیک در دنیا شناخته شده است.
به گزارش ماين نيوز، از کاربردهای اصلی این کانی می‌توان به صنایع فولادسازی و ذوب‌آهن، تولید فروآلیاژ، باتری‌سازی و... اشاره کرد. طبق آخرین گزارش سازمان زمین‌شناسی امریکا، افریقای جنوبی با در اختیار داشتن ۷۵درصد کل ذخایر دنیا به‌عنوان نخستین تولیدکننده این محصول در دنیا شناخته شده و استرالیا و چین به‌طور مشترک در رتبه دوم و کشور گابن نیز در رتبه سوم تولیدکنندگان منگنز در دنیا به‌شمار می‌آید. در کشور ما نیز ذخایر بالقوه و فراوانی در سراسر کشور پراکنده است، این در حالی است که به علت هزینه‌های بالای فرآوری و استحصال، انگیزه لازم برای سرمایه‌گذاری در این بخش وجود ندارد، به گونه‌ای که صنایع نیاز خود را از طریق واردات تامین می‌کنند که نتیجه خروج ارز از کشور را به همراه دارد.
بهروز برنا، معاون سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی درباره منگنز و کاربردهای این کانی می‌گوید: منگنز که جزو کانی‌های فلزی به شمار می‌آید از اهمیت بسزایی در صنایع فولادسازی برخوردار است، چرا که این محصول از ویژگی‌های فراوانی برخوردار بوده که یکی از آنها را می‌توان ایجاد مقاومت و استحکام بیشتر در فولاد دانست. اما کاربرد این کانی تنها به صنعت فولادسازی محدود نشده و در صنایع شیمیایی به‌عنوان پرمنگنات که همان ماده ضدعفونی‌کننده است، مورد استفاده قرار گرفته و از آن برای از بین بردن رنگ‌های سبز موجود در شیشه استفاده شده و در اصطلاح به آن صابون شیشه‌گری گفته می‌شود.
وی در ادامه به انواع مختلف از منگنز و گونه‌های متنوع آن اشاره کرد و افزود: مجموعه‌ای از کانی‌های منگنز در مجموعه بالایی سنگ‌های فوق‌قلیایی که با عنوان افیولیت از آنها یاد می‌شود، قرار گرفته‌اند. درحال‌حاضر در ایران کانی منگنز به ۳ دسته تقسیم می‌شود. دسته نخست منگنز همراه با ذخایر آهن است که به دلیل پایین بودن عیار منگنز بین ۲ تا ۵درصد به آن آهن منگنزدار اطلاق می‌شود. همچنین دسته بعدی به دوره دوم زمین‌شناسی «کرتاسه» باز می‌شود که در یک بازه زمانی مشخص این کانی تشکیل شده و به دلیل بالا بودن میزان منگنز بین ۸تا ۱۵درصد به آن منگنز آهن‌دار گفته شده و دسته سوم «پیور» است که این کانی به‌صورت رگه‌ای در بسیاری از کشورها یافت می‌شود و می‌توان نمونه بارز آن در ایران را در زونی به نام «ارومیه دختر» پیدا کرد که از اردستان آغاز شده و تا بویین‌زهرا قزوین ادامه دارد و از آن با نام تیپ رباط‌کریم یاد می‌کنند که از عیار بالایی در حدود ۵۰درصد برخوردار است.
بزرگترین ذخیره منگنز خاورمیانه در ایرانبرنا به بزرگترین ذخیره منگنز در خاورمیانه اشاره کرد و گفت: ذخیره تیپی منگنز به نام «ونارچ» در استان قم با در اختیار داشتن حدود ۱۰میلیون تن منگنز به‌عنوان بزرگترین ذخیره این کانی در خاورمیانه شناخته شده است. اما نکته‌ای که درباره منگنز در ایران وجود دارد رگه بودن ذخایر این کانی است که به‌طور پراکنده در پهنه معدنی کشور گسترده شده‌اند. طبق آخرین آمار تا پایان سال ۱۳۹۲ مجموع معادن منگنز در کشور افزون بر ۷۱ معدن بوده که از این تعداد ۵۱ واحد فعال، ۱۵ واحد غیرفعال و ۵ معدن نیز در حال تجهیز شدن هستند.
وی با بیان اینکه معادن منگنز در ایران به‌طور عمده سطحی بوده و تنها در معدن «ونارچ» عمق بیشتری را نسبت به دیگر معدن دارد، افزود: میزان تولید منگنز رقمی افزون بر ۲۰۶هزار و ۳۴۲ تن در امسال بوده و این در حالی است که میزان ذخایر ایران از این کانی با ارزشمند رقمی افزون بر ۶۳میلیون تن شناسایی شده است. وجود معادن کوچک مقیاس از یک سو و تعیین عیار آنها از طرف دیگر می‌تواند نقطه عطفی برای راه‌اندازی و برداشت از این محصول باشد اما به دلیل پایین بودن عیار این کانی در موارد یادشده و صرفه اقتصادی نداشتن فعالیت آنچنانی روی معادن انجام نشده است. همچنین در برخی از این معادن سیلیس به‌عنوان یک عنصر مزاحم همراه منگنز بوده و به همین علت جداسازی آن برای تولید منگنز صرفه اقتصادی نخواهد داشت.
منگنز محصولی جانبی در کنار آهنوی در ادامه گفت: منگنز در کنار سنگ‌آهن به‌عنوان یک محصول جانبی نیز شناخته شده و می‌توان به مواردی همچون معادن سنگ‌آهن شمس‌آباد و زریگان اشاره کرد.
برنا به کاربرد منگنز در صنعت فولادسازی اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه برای تولید هر تن فولاد بین ۸ تا ۱۰ کیلوگرم منگنز نیاز است از اهمیت بالایی برخوردار است. با این وجود در بسیاری از مناطق کشور ذخایری از این کانی وجود دارند که از عیار پایین برخوردار هستند اما به‌دلیل نبود سرمایه‌گذاری و دانش فنی برای فرآوری امکان استفاده از آنها در صنایعی همچون فولادسازی و باتری‌سازی وجود نداشته و نیاز داخلی از طریق واردات از دیگر کشورها تامین می‌شود.
وی گفت: با توجه به پراکندگی که در معادن منگنز کشور وجود دارد از این‌رو لازم است تا با سامان‌دهی این بخش زمینه تولید و فرآوری منگنز را فراهم کرد. به این ترتیب که با تجمیع این معادن و سرمایه‌گذاری باعث پیشرفت در فعالیت‌های این حوزه شده و صرفه اقتصادی را برای تولیدکنندگان به همراه خواهد داشت.
نبود منگنز در کشوراحمد دنیانور درباره تامین منگنز مورد نیاز برای تولید فولاد می‌گوید: درحال‌حاضر در داخل کشور فرو منگنز مرغوبیت نداشته و در صورت جایگزینی برای این محصول فروسیلیس مناسب است. از این‌رو در دسترس نبودن محصول با کیفیت سبب شد برای تامین نیاز نسبت به وارد کردن آن از دیگر کشورهای تولیدکننده اقدام کنیم. مدیرعامل فولاد جنوب گفت: محصول تولیدشده در کشور از کیفیت مناسبی برخوردار نبوده و از آنجایی که هزینه تمام‌شده این محصول بالاست با قیمت بالایی نیز به فروش می‌رسد. چراکه معادن منگنز در بخش‌هایی همچون استخراج، فرآوری و خلوص‌آوری پرهزینه بوده و از آنجایی که تولیدکنندگان منگنز در کشور تنها به چند شرکت محدود شده و به نوعی حالت انحصاری پیدا کرده، بنابراین قیمت این محصول را افزایش داده است. وی در ادامه گفت: با توجه به نیاز صنعت فولادسازی به منگنز و وجود ذخایر فراوان این محصول لازم است تا دولت توجه بیشتری به این بخش داشته و با حمایت بخش خصوصی و ارائه تسهیلات به تولیدکنندگان زمینه تولید این محصول را فراهم کرده و با تامین نیاز داخلی از خروج ارز از کشور جلوگیری کند.
تاریخ انتشار : يکشنبه ۵ بهمن ۱۳۹۳ ساعت ۱۷:۲۸
کد مطلب: 20227
ساير حوزه ها
