به گزارش ماین نیوز، به اعتقاد برخی از کارشناسان استراتژی ایران در زمینه زغال‌سنگ، صادرات
به شکل خام نیست و ایران باید از زغال‌سنگ خود با ایجاد ارزش‌افزوده در صنعت تولید فولاد و همچنین تولید برق استفاده کند. اما داستان زغال‌سنگ ایران به همینجا ختم نمی‌شود و تا عملی شدن استراتژی مطلوب فاصله داریم.
گرچه ایران به عنوان بزرگترین دارنده زغال‌سنگ خاورمیانه شناخته شده اما در میان کشورهای همسایه تنها ترکیه از زغال‌سنگ به عنوان منبع تولید انرژی استفاده می‌کند. ایران در سال‌های گذشته به ترکیه زغال‌سنگ صادر می‌کرده اما اکنون میزان تولید سالانه زغال‌سنگ ترکیه از ایران پیشی گرفته است.
موضوع دیگری که باید درباره زغال‌سنگ ایران به آن توجه کرد این است که آمارهای منتشر شده درفاصله سال‌های ۸۳ تا ۸۹ نشان می‌دهد میزان واردات زغال‌سنگ ایران بیش از میزان صادرات این ماده بوده است. از سوی دیگرکشورهای حوزه خلیج‌فارس زغال‌سنگ ندارند اما به دلیل داشتن ذخایر
غنی نفت و گاز به این منبع انرژی نیازی ندارند. این در حالی است که هندوستان به عنوان یکی از کشورهای استفاده‌کننده بزرگ زغال‌سنگ و نزدیک به ایران می‌تواند کشور مقصد برای صادرات زغال‌سنگ باشد، چراکه هند خود جزو کشورهای تولیدکننده زغال‌سنگ است اما قادر به تامین نیاز داخلی خود نیست، بنابراین به نظر می‌رسد ایران با حجم گسترده زغال‌سنگ خود می‌تواند
در این راستا هدفگذاری کند.
زغال‌سنگ، انرژی ۷۰ درصدی کشورهای کمتر توسعه یافتهبا وجودی‌که استفاده از منابعی چون زغال‌سنگ به عنوان تامین‌کننده انرژی در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته محدود یا به دلیل آلایندگی این منبع انرژی ممنوع شده است اما هنوز هم بسیاری از کشورهای جهان به دلیل نداشتن سایر منابع انرژی از این منبع استفاده می‌کنند. بنابر آمارها در کشورهایی چون هند و چین و همچنین کشورهای آسیای جنوب‌شرقی زغال‌سنگ ۶۵ تا ۷۰ درصد
منابع انرژی را تامین می‌کند.
این در حالی است که برخی از کارشناسان معتقدند رکود مالی اروپا و آمریکا باعث شده این کشورها از سرمایه‌گذاری برای توسعه انرژی‌های پاک دست بردارند و همچنان به منابع سوخت فسیلی احتیاج داشته باشند. این موضوع باعث شده واردات زغال‌سنگ به این کشورها ادامه داشته باشد.
ظرفیت صادرات نداریمگرچه بسیاری دیگر از کشورها استفاده از منابع فسیلی را رها کرده‌اند و در زمینه انرژی هسته‌ای سرمایه‌گذاری می‌کنند، اما ایران به عنوان یکی از کشورهای بزرگ دارنده نفت و گاز همچنین صاحب بزرگترین معادن زغال‌سنگ است که تاکنون در زمینه بهره‌برداری از این معادن نیازی احساس نکرده است.
رضا
اشرف سمنانی، عضو خانه معدن درباره صادرات زغال‌سنگ ایران می‌گوید: زغال متالوژی ما برای مصارف داخلی استفاده می‌شود و این در حالی است که زغال حرارتی تولید ایران ظرفیت صادرات ندارد.
اشرف سمنانی دلیل این موضوع را توانا نبودن ایران برای رسیدن به قیمت رقابتی مناسب می‌داند.
به اعتقاد این عضو خانه معدن عیار زغال‌سنگ ایران بالا نیست و برای مثال زغال طبس گوگرد بالایی دارد و زغال کرمان دارای خاکستر است که این موضوع صادرات زغال‌سنگ ایران را فاقد صرفه اقتصادی می‌کند. بالا بودن حجم صادرات کشورهای صادرکننده زغال‌سنگ و پایین بودن حجم تولید ایران یکی
دیگر ازدلایلی است که باعث می‌شود ایران به عنوان صادرکننده بزرگ زغال‌سنگ شناخته نشود و تنها به صادرات به ترکیه اکتفا کند.
استراتژی ما صدور ماده خام نیستبا توجه به اینکه ۴/۸ میلیارد تن ذخایر زغال‌سنگ در کشور وجود دارد که از این مقدار، میزان ذخایر مکشوفه زغال‌سنگ ۱/۸ میلیارد تن ذخیره احتمالی زغال‌سنگ کک شو و ۳ میلیارد تن ذخیره احتمالی زغال‌سنگ حرارتی بوده است.
اما با وجود بیشتر بودن میزان ذخایر احتمالی زغال‌سنگ حرارتی، این مقدار به گفته اشرف سمنانی به دلیل مرغوب نبودن قابلیت صادرات ندارد. نکته دیگری که در بحث صادرات زغال‌سنگ ایران به آن اشاره می‌کند، تمایل نداشتن ایران به صادرات ماده خام است. بنابر این استراتژی ایران می‌تواند با
تبدیل زغال‌سنگ خود به زغال متالوژی از آن در تولید فولاد و در مراحل بالاتر در تولید ماشین‌آلات استفاده کند. تبدیل زغال حرارتی به برق و صادرات برق نیز از جمله روش‌هایی است که ایران می‌تواند با استفاده از آن علاوه بر تامین برق نیروگاه‌های محلی از منابع زغال‌سنگ خود استفاده کند.
چرا تولید نداریم؟هر اندازه که زغال‌سنگ ایران نامرغوب باشد، این حجم زیاد ذخایر زغال‌سنگ تا به حال باید زمینه‌ای را برای صادرات این محصول ایجاد کرده باشد اما تاکنون تنها گزارشی که از صادرات زغال‌سنگ داده شده در سال ۱۳۸۰ بوده که میزان ۸۲۰ تن صادرات را اعلام کرده است. در این سال میزان ذخایر قطعی
زغال‌سنگ در کشور ۳۱۰ میلیون تن برآورد شده است. این رقم در سال ۱۳۷۶ برابر ۱۰۳ میلیون تن بوده که نشان از اکتشاف ذخایر جدید تا مرز ۳۷ درصد رشد دارد، همچنین در سال ۸۰ تعداد معادن فعال زغال‌سنگ در کشور که اغلب خصوصی بوده‌اند ۸۳ معدن گزارش شده است. اما با وجود این آمار و ارقام ایران از ذخایر زغال‌سنگ خود استفاده چندانی نمی‌کند.
معادن زغال‌سنگ متروکه شدهعلا میرمحمدصادقی، رییس خانه معدن درباره صادرات زغال‌سنگ ایران می‌گوید: از آنجا که در دوره‌ای صادرات زغال‌سنگ به خاطر حجم بالای صادرات برخی کشورها محدود شده بود، فعالیت در حوزه استخراج زغال‌سنگ کم شد که این باعث متروکه شدن معادن زغال‌سنگ شد.
میرمحمد صادقی با بیان اینکه حجم پایین تولید، صادرات کم را رقم زد و صادرات کم نیز از سوی دیگر
موجب شد زغال‌سنگ ایران مقرون به صرفه نباشد، ضمن اینکه هم‌اکنون در دنیا زغال‌سنگ بازهم در مرکز توجه قرار گرفته، گفت: به این دلیل دولت باید به معادن زغال‌سنگ توجه ویژه‌ای داشته باشد و تسهیلات بدهد تا بتوانیم ازاین ذخایر عظیم استفاده بهتری داشته باشیم. هم‌اکنون زغال‌سنگ ایران به عنوان سوخت کوره‌های تولید فولاد استفاده می‌شود. این درحالی است که برخی از معدنداران زغال‌سنگ معتقدند در اختیار نداشتن تجهیزات مورد نیاز، نبود زیرساخت‌های مناسب و همچنین ایمن نبودن معادن زغال‌سنگ، باعث کاهش میزان استخراج زغال‌سنگ شده است.
ذوب آهن نمیخردبا توجه به اینکه عمده مصرف داخلی زغال‌سنگ درایران در تولید فولاد استفاده می‌شود، کیفیت نامناسب زغال‌سنگ داخلی برای استفاده در صنایع تولید فولاد باعث شده زغال‌سنگ داخل کشور بدون استفاده بماند.
محمدجعفر برادران کارشناس زغال‌سنگ دراین باره می‌گوید: چون کیفیت زغال‌سنگ داخلی خوب نیست ما واردکننده زغال‌سنگ هستیم و کارخانه‌هایی چون ذوب‌آهن حاضر به خرید زغال‌سنگ ایران نیستند. به گفته برادران هزینه حمل‌ونقل بالای این محصول یکی دیگر از دلایلی است که باعث شده زغال‌سنگ ایران مهجور بماند و مورد استفاده قرار نگیرد.
زغال‌سنگ
