به گزارش ماين نيوز، توليد و اكتشاف مس در ايران به دهه 50 بر ميگردد. در آن زمان و پس از تشكيل شركت ملي صنايع مس ايران، انحصار اكتشاف و بهرهبرداري از معادن مس كشور بر عهده اين شركت بزرگ دولتي قرار گرفت و در خلال اين سالها توانست سود سرشاري را عايد كشور كند. البته بايد توجه داشت كه در چند ماه گذشته وضعيت مس در بازارهاي جهاني چندان رضايتبخش نبوده و شاهد كاهش شديد قيمت در اين بخش بودهايم.
اين در حالي است كه طي يكي دو سال گذشته وضعيت توليد در بزرگترين مجتمع توليدكننده مس كشور يعني شركت مس سرچشمه نيز تحت تاثير آنچه سوءمديريت خوانده ميشود به اين وضعيت دامن زده و موجبات زيان اين شركت را فراهم آورده به گونهاي كه با وجود تغيير مديريت و تلاش براي بهبود وضعيت موجود، اين شركت هنوز نتوانسته به ظرفيت توليد خود در سالهاي گذشته دست پيدا كند.
شهریار خدیو فرد
ماجرا چيست؟چند روز پيش احمد مراد عليزاده، مديرعامل شركت ملي صنايع مس ايران در اظهارنظري از كسري بودجه بيش از ۷۸ ميليارد توماني مجموعه تحت مديريت خود خبر داد؛ شركتي كه به دليل ارزشافزوده بالا همواره عنوان يكي از
پر سودترين صنايع را يدك ميكشيده است.
البته هرچند اين مدير باسابقه دليل اصلي كسري بودجه را وضعيت حاكم بر اقتصاد جهاني و تنشهاي موجود در اوكراين عنوان كرده اما شروع مشكلات كنوني صنايع مس كشور به حدود ۲ سال قبل و انتخاب مديريت شركت ملي صنايع مس در دولت دهم باز ميگردد.
مديريتي كه با تكيه بر آمار غيرواقعي افزايش توليد، موجبات خالي شدن حسابهای شركت را فراهم آورد و زماني که اين موضوع نمود پيدا كرد، با دخالت وزارت اطلاعات و قوه قضائيه از انتقال و خروج سرمايه ۶۰۰ ميليون دلاري صندوق بازنشستگي اين شركت به حساب يك شركت شخصي در خارج از كشور جلوگيري شد.
در اين رابطه مسعود كلانتر مجد، دبير انجمن توليدكنندگان و صادركنندگان موليبدن ايران كه يكي از توليدات مرتبط با معادن مس است ميگويد: مشكل كنوني شركت ملي مس و كاهش چشمگير توليد آن به برداشت غيرمتوازن از معادن باز ميگردد.
وي افزود: از آنجايي كه عيار مس استخراج شده در مناطق مختلف معدن متفاوت است بايد در هنگام استخراج اين خصيصه مورد توجه قرار گيرد تا كيفيت مس توليدی كاهش پيدا نكند.
وي با عنوان اينكه يكي ديگر از دلايل مشكلات حاكم بر شركت ملي مس به توجه بيش از حد مديريت به افزايش آمار توليد از طريق خريد قراضه باز ميگردد، گفت: در توليد مس لازم است تا از قراضه مس براي شارژ كوره استفاده شود، اين در حالي بود كه مديريت با خريد بيش از اندازه قراضه و عدم توجه به قيمت تمام شده توليد قصد داشت تا تنها آمار توليد خود را افزايش دهد كه اين موضوع ضمن فراهم آوردن امكان سوءاستفاده برخي افراد، موجبات زيان شركت را نيز فراهم ميكرد.
قيمت تمام شدهكلانتر مجد در ادامه درباره قيمت تمام شده و فروش مس گفت: در چند ماه گذشته و در پي بروز برخي مسائل اقتصادي، قيمت مس در بازارهاي جهاني با كاهش چشمگيري مواجه بود به گونهاي قيمت مس در اواخر سال گذشته تا ۶۳۰۰ دلار در هر تن كاهش يافت.
وي ادامه داد: البته هماكنون و تحت تاثير آنچه كاهش شديد موجودي انبارها، افزايش قيمت در بازار چين به عنوان يكي از صادركنندگان عمده مس و همچنين افزايش جذابيت مس براي سفتهبازها عنوان ميشود شاهد رشد كمي در مس هستيم به گونهاي كه قيمت مس هماكنون به ۶۷۰۰ دلار در هر تن رسيده است.
رئيس انجمن توليدكنندگان و صادركنندگان موليبدن در ادامه درباره قيمت تمام شده مس اظهار کرد: در كشور ما توليد و استخراج مس در انحصار شركت ملي صنايع مس قرار دارد و از آنجايي كه اين شركت قديمي است بنابراين هزينههاي سرمايهگذاري خود را به دست آورده و از سود بالايي برخوردار است. البته بايد توجه داشت كه قيمت تمام شده مس با توجه به عيار معادن متفاوت است و از ۱۳۰۰ تا ۳۰۰۰ دلار در هر تن در نوسان است كه با در نظر گرفتن قيمت كنوني مس در بازارهاي جهاني نشان دهند سود بالاي اين فلز است.
كاهش صادراتكلانتر مجد درباره وضعيت بازارهاي صادراتي توضیح داد: كشورهاي هند، تركيه، كره و برخي كشورهاي اروپايي و در برخي موارد اوكراين و روسيه از كشورهاي مقصد صادرات مس هستند. وي افزود: در سالهاي گذشته ميزان توليد مس كشور سالانه افزون بر ۲۰۵ هزار تن بوده كه از اين ميزان حدود ۸۰ هزار تن آن صادر ميشد.
اين فعال بازار مس ادامه داد: البته در يكي دو سال گذشته شاهد كاهش حجم توليدات به كمتر از ۱۹۰ هزار تن در سال بودهايم كه در نتيجه به همين ميزان حجم صادرات نيز كاهش يافته است.
موليبدن گرانقيمتتر از مسدبير انجمن توليدكنندگان و صادركنندگان موليبدن ايران درباره توليد موليبدن گفت: موليبدن فلزي است كه در صنايع فولادسازي كاربرد بالايي داشته و به عنوان مادهاي افزودني در صنايع آلياژسازي كاربرد دارد.
وي افزود: موليبدن فلزي است كه ارزش بالاتري نسبت به مس داشته و به صورت ماينور در طبيعت وجود دارد به معناي آنكه حجم كمتري از آن در طبيعت يافت ميشود.
وي درباره نحوه فروش و استفاده موليبدن توضیح داد: براي استفاده از موليبدن بايد ابتدا آن را به كنستانتره تبديل كرد و سپس با تبديل به ۲ نوع اكسيد يا فرو در بازار به فروش رساند.
كلانتر مجد درباره قيمت موليبدن یادآور شد: در حال حاضر قيمت هر كيلو از اكسيد موليبدن در حدود ۲۸ دلار است و هر كيلو موليبدن فرو نيز با قيمت حدود ۳۱ دلار به فروش ميرسد.
وي با عنوان اينكه هماكنون در انجمن ۲۸ عضو فعال در زمينه موليبدن فعاليت ميكنند، افزود: استخراج موليبدن به دلیل عيار پايين معمولا به تنهايي صرفه اقتصادي نداشته و به همراه مس استخراج ميشود. بنابراين و از آنجايي كه استخراج مس در انحصار شركت ملي مس است، فعالان اين بخش فقط در زمينه فراوري موليبدن فعاليت میکنند كه از مجموع اعضاي شركت ۱۸ عضو توليدكننده بوده و مابقي در زمينه بازرگاني فعاليت ميكنند.
چشمانداز بازاردرباره بازار فلز گرانبهاي مس نظرات مختلفي وجود دارد از طرفي برخي از صاحبنظران افزايش قيمت كنوني را كه در نتيجه تغييرات اقتصادي همچون كاهش رشد اقتصادي چين و همچنين كاهش توليد در اين كشور به همراه كاهش موجودي شديد انبارها به وجود آمده را موقتي دانسته و معتقدند اين وضعيت نميتواند خيلي پايدار باشد و از طرف ديگر برخي ديگر از صاحبنظران معتقدند اين بازار پتانسيل افزايش بيشتر قيمتها را نيز داشته و ميتوان به بهبود وضعيت معاملات مس اميدوار بود. اما آنچه مسلم است معاملات مس در بازار داخلي تحت تاثير افزايش قيمت مس در بورس جهاني لندن، موجبات رشد تقاضا در بازار داخلي اين فلز را افراهم آورده است.
از سوي ديگر اجراي فار دوم هدفمندي يارانهها و در نتيجه افزايش قيمت حاملهاي سوخت نيز باعث شده تا خريداران به سوداي كسب سودهاي بادآورده و در نتيجه اين تغييرات اقتصادي، به خريدهاي اجباري روي آورند به گونهاي كه برخي كارشناسان با وجود افزايش قيمت مس نسبت به هفته گذشته خريد در شرايط كنوني را توصيه ميكنند.
در اين رابطه يكي از كارشناسان بورس كالا كه تمايلي به گفتن نام خود نداشت گفت: با وجودي كه كه كشور ما به عنوان يكي از كشورهاي داراي منابع مس مطرح است اما افزايش كنوني قيمتها باعث شده تا تجار به سمت واردات مس كاتد و خريد قراضه از كشورهاي همسايه سوق پيدا كنند.
اين فعال بازار افزود: با توجه به رابطه مستقيم قيمت مس داخلي با بازارهاي جهاني بهتر است تجار داخلي با افزايش قيمتها بر تنش بيشتر بازار دامن نزنند.