گروه معادن
 
قطب معدنی آذربایجان غربی؛ جهنم طبیعت و محیط زیست
گروه معادن - طی چند سال گذشته فعالیت معدن‌کاران و شرکت‌های معدنی در شهرستان تکاب در جنوب استان آذربایجان غربی به بالاترین میزان خود رسیده است.
به گزارش ماین نیوز، بهره برداران معادن سنگ‌های ساختمانی وتزئینی، شن و ماسه و خاک بدون توجه به شرایط طبیعی و اکوسیستم منطقه به فعالیت گسترده خود و بهره‌برداری بیش از حد و بی‌رویه از معادن ادامه می‌دهند. همین عامل موجب تخریب گسترده منابع طبیعی و طبیعت بکر تکاب شده است و در بسیاری از مناطق که از اهمیت فوق العاده طبیعی و زیست محیطی برخوردار بوده و حتی قابلیت گردشگری دارند، لطمات جبران ناپذیری بر جای گذاشته است.

مسموم شدن آب‌های سطحی و زیرزمینی، از بین رفتن اکوسیستم طبیعی منطقه، تخریب مراتع و مزارع و نهایتاً تهدید جدی چشمه سار‌ها و آب‌های زیرزمینی، از بین رفتن شرایط زیست محیطی برای ساکنین منطقه، به خطر افتادن زندگی جانوری و گیاهی مخصوصا گیاهان دارویی و صد‌ها موردی که بر کشاورزی و دامپروری منطقه اثرات سوء گذاشته از پیامد‌های فعالیت بی حد این معادن بوده است.

مجموعه‌های تاریخی و چشم انداز‌های زیبای تکاب بخش قابل توجهی از پتانسیل‌های عظیمی است که می‌توانست نقش حیاتی در توسعه تکاب ایفا کند، اما اکنون به فراموشی سپرده شده و امروز تکاب را فقط با مظاهر ویرانی و آلودگی چون معادن طلا و سنگ می‌شناسند.

این معادن در بهبود وضع معیشتی مردم کوچکترین نقشی ایفا نکرده‌اند و فعالیت شرکت‌های معدنی با وجود تخریب مزارع و مراتع و امکانات زیست محیطی منطقه به بهانه استخراج معادن، شاید بتواند برای مدت کوتاهی در امر اشتغالزایی موثر واقع شود، ولی در درازمدت پتانسیل‌های دامداری، کشاورزی و گردشگری و منابع غنی و مثمر‌ثمر طبیعی تکاب را به ویرانه تبدیل خواهند کرد.

شهرستان تکاب با داشتن آب و هوای کوهستانی و صد‌ها چشمه آب قابل شرب و مراتع متراکم و فراوان می‌تواند علاوه بر ایجاد اشتغال و شکوفایی منطقه، در توسعه صادرات دامی و کشاورزی نقش ارزنده‌ای ایفا کند. بهره‌برداری غیراصولی از معادن عامل اصلی تخریب گسترده منابع طبیعی به شمار می‌رود و در صورتی که بهره‌برداران مقررات و اصول اصلی بهره‌برداری را رعایت کنند، سطح تخریب منابع طبیعی و ملی بسیار کاهش می‌یابد. معدن‌کاران به هشدارهای نهاد‌های ذی‌ربط در زمینه جلوگیری از بهره‌برداری بیش از حد از معادن سنگ بی توجه هستند، در حالی که باید در محدوده سینه‌کاری که دارای مجوز بهره‌برداری است، فعالیت کنند.

تکاب یکی از شهرستان‌های مهم استان آذربایجان غربی از نظر استعداد‌های معدنی است و نحوه بهره‌برداری از آنها نیازمند توجه جدی به سلامت منابع طبیعی وحفظ ذخایر معدنی، گیاهی و جنگلی است.

در حال حاضر در 55 نقطه از توابع تکاب فعالیت گسترده معدنی صورت می‌گیرد و امسال بیش از 200 مورد درخواست بهره‌برداری از معادن به اداره منابع طبیعی تکاب ارسال شده است.

فعالیت بی‌رویه برای بهره برداری از معادن چهره این منطقه تاریخی و توریستی را به معادن سنگ‌های تزیینی روباز مبدل کرده که علاوه بر تخریب محیط زیست و اکوسیستم طبیعی منطقه و چشم انداز‌های طبیعی، حیات ساکنین را با چالش خطرناک مواجه کرده است. انفجار‌های مهیب، غرش بولدزر و لودر و چکش‌های ضربه زن، سلب آسایش و امنیت روحی و روانی، با آلودگی صوتی و گردوخاک متصاعده از تخریب و ایجاد آلودگی‌های حاد تنفسی، ناشی از فعالیت معادن، زندگی اهالی روستاهایی با بیش از 3‌ هزار نفر سکنه را با خطر جدی مواجه کرده است‌.

مواد حاصل از برش سنگ‌های معدنی حاوی مقدار زیادی نمک و آهک است که با بارش برف باران وارد چرخه آب می‌شود که نتیجه آن بالارفتن آهک و نمک و دیگر مواد معدنی مضر در آب و در طولانی مدت موجب شور شدن و غیر قابل شرب شدن آب چشمه سار‌ها خواهد شد.

گفتنی است روزانه بیش از 50 دستگاه کامیون بیش از 3هزار تن سنگ از معادن تکاب را به مقصد شهر‌های صنعتی بارگیری می‌کنند.

شهرستان تکاب با داشتن چهارمین اثر تاریخی ثبت شده در فهرست یونسکو(تخت سلیمان)، غار کرفتو، چملی گل، منطقه معروف به چهارباغ در یلقون آغاج، زندان برنجه، دژساری قورخان و ... یکی از مناطق توریستی کشور است و از نظر داشتن چشم انداز‌های طبیعی فراوان، یکی از مناطق مستعد جهت سرمایه گذاری‌های گردشگری به شمار می‌رود.

وجود صد‌ها چشمه آب شیرین قابل شرب، مراتع متراکم از ویژگی‌هایی‌ است که می‌تواند در جهت تأمین نیاز‌های دامی و کشاورزی کشور و توسعه دامپروری و کشاورزی مکانیزه در جهت اشتغال نقش حیاتی برای شهرستان تکاب ایفا کند. این منطقه از چنان طبیعت بکر و متعدد برای رویش انواع بسیار کمیاب گل و گیاه است که نتیجه آن توسعه زنبورداری و ایجاد اشتغال برای غالب جوانان شده به نحوی که سالانه بیش از 150 تن عسل در این منطقه تولید می‌شود و در صورت فراهم بودن شرایط مساعد به بیش از 300 تن در سال می‌تواند افزایش یابد.

منطقه تاریخی طویله داغی محصور به روستا‌های بخش تخت سلیمان، روستاهای احمدآباد،قره بلاغ، بابانظر و فاقلو و بقعه ایوب انصار در دورباش، قله‌های ازناو، قره‌خان و سنگر عابد‌خان واقع در روستای یولقون آغاج که زیستگاه خرس قهوه‌ای، گرگ‌ها و مار‌های زنده‌زای زرد - که نسل‌شان- در حال انقراض است - و نیز منطقه موسوم به قیرخ بولاغ که آب روستای یلقون آغاج از آنجا تأمین می‌شود، از مهم‌ترین مناطق تخریب شده تکاب توسط شرکت‌های معدنی در سال‌های اخیر است‌.

منطقه زیارتی ساربابای مقدس در روستای اغولبیک و تمامی قلل رشته کوه‌های روستای چهارطاق، چیچکلو، ساری‌جالو، بدرلو، همپا (باخاچاق) و قوشخانه(‌داشلی گؤزه) که زیستگاه گونه‌های نادر جانوری از قبیل انواع کبک، قوچ وحشی و گربه وحشی و خرس است‌، در معرض تخریب جدی قرار دارند.

بخش‌های اعظمی از قلل مختلف روستای قینرجه بالاخص منطقه جهانی و تاریخی بلقیس تا روستای امیرآباد، قراول خانه، بابانظر، تخت سلیمان که علاوه بر تاریخی بودن در فصول مختلف سال هزاران کوهنورد و توریست به این منطقه مسافرت می‌کنند، نیز دچار لطمات جبران ناپذیری از ناحیه معدن‌کاران شده است. در حالی که می‌توان با عدم صدور مجوز بهره برداری و استخراج معادن و نظارت بر ده‌ها معدنی که در حال حاضر بدون هیچ گونه محدودیتی در حال نابودی منطقه‌اند و مشخص کردن کامل محدوده مورد استفاده آنان گام‌های موثرتری برای حفظ منابع طبیعی تکاب برداشت.
تاریخ انتشار : پنجشنبه ۱۱ ارديبهشت ۱۳۹۳ ساعت ۰۰:۱۹
کد مطلب: 7483
 
مرجع : خبرگزاری ايسنا