خبرنگار ماین نیوز با برزو بهاروند مدیر تحقیق و توسعه شرکت آلومینیوم المهدی هرمزآل گفت‌وگویی تفصیلی انجام داده که به شرح زیر است:
وضعیت تولید جهانی آلومینیوم در سال 2016 چگونه بود؟در سال 2016 تقریبا 58 میلیون تن آلومینیوم اولیه در جهان تولید شد. بیش از 54 درصد تولید آلومینیوم جهان مربوط به چین، 21 درصد متعلق به کشورهای روسیه، کانادا، هند، امارات. استرالیا و مابقی در اختیار سایر کشورهای جهان بوده است که 45 درصد از آلومینیوم تولیدی در صنایع اکستروژن، 42 درصد در صنایع FRP و 11 درصد در صنایع کابل و سیم مصرف شده است.
در حال حاضر وضعیت صنعت آلومینیوم ایران جطور ارزیابی می‌کنید؟صنعت آلومینیوم در ایران به رغم اینکه 4 دهه از پایه‌گذاری آن می‌گذرد (اولين توليدكننده آلومينيوم و آلومينا در خاورميانه) همچنان به کندی مسیر توسعه را می‌پیماید این در حالیست که کشورهای منطقه با بهره‌گیری از منابع سرشار گاز، امروزه به رقیبی سرسخت در این صنعت تبدیل شده‌اند. علیرغم داشتن مزایای حداقل مساوی با کشورهای منطقه، همچون داشتن منابع سرشار گاز و دسترسی به آب‌های آزاد و مزایای بیشتر در حوزه نیروی انسانی کیفی و بازار مصرف بزرگتر، متاسفانه تاکنون نتوانسته‌ایم از این منابع استفاده مناسب کرده و نسبت به توسعه این صنعت اقدام لازم را انجام دهیم.
کشورهای عربی با سرمایه‌گذاری 42 میلیارد دلاری، موفق به ایجاد ظرفیت 5.7 میلیون تنی شمش آلومینیوم، 1.8 ميليون تن آلومينا و 12 هزار مگاوات توان نیروگاهی شده‌اند. سهم این کشورها 10 درصد تولید دنیا است.
ایران در مجموع تنها 2.7 میلیارد دلار در زنجیره تولید شمش سرمایه‌گذاری کرده و صنعت آلومینیوم کشور فاقد نیروگاه اختصاصی است.
تولید آلومینیوم در ایران در حال حاضر توسط دو كارخانه ذوب آلومينيوم اوليه شامل ايرالكو به ظرفيت حدود 180 هزار تن در سال با تکنولوژهاي KA70 و KA200 و المهدي و هرمزآل با تکنولوژي KA175 و 230KAبا ظرفيت 257 هزار تن در سال انجام می‌گیرد. ایران همچنین دارای ظرفیت تولید 250 هزار تن آلومینا در سال است.
ظرفیت تولید آلومینیوم در ایران 437 هزار تن و تولید 350 هزار تن در سال است. سهم ایران 0.6 درصد تولید دنيا است. جایگاه ایران از لحاظ ظرفیت 18 و از لحاظ تولید در جایگاه 19 جهان قرار دارد.
دو طرح احداث كارخانه ذوب آلومينيوم شامل طرح جنوب و طرح آلومينيوم جاجرم با تکنولوژی‌های 430KA و 200KA به ترتيب با ظرفيت‌هاي 300 و 36.5 هزار تن در سال در كشور در حال انجام هستند. در این صورت جایگاه ایران به 12 ارتقاء پیدا خواهد کرد.
درباره آخرین وضعیت شرکت آلومینیوم المهدی هرمزآل توضیح بفرمایید.شركت آلومينيوم المهدی و هرمزآل با ظرفيت اسمی 257 هزار تن شمش آلومینیوم با خلوص 99.7 درصد در سال، بزرگترين واحد توليد آلومينيوم كشور است. آلومينيوم المهدی با ظرفيت ساليانه 110 هزار تن، در سال 1375 راه‌اندازی و در سال 1384 با 240 ديگ به بهره‌برداری كامل رسيد. هرمزآل با ظرفيت ساليانه 147 هزار تن، در سال 1388 با 228 ديگ، آماده بهره‌برداری بود اما به دليل مشكل تامين برق با 50 درصد ظرفيت كار می‌كرد. بعد از واگذاری به بخش خصوصی، شركت آلومینیوم المهدی و هرمزآل توانسته است با برنامه‌ريزی‌های صورت گرفته و کارهای انجام شده، گام‌های بزرگی در جهت رسیدن به ظرفيت اسمی 257 هزار تن در سال 96 بردارد.
درباره مهمترین اقدامات انجام شده در شرکت بعد از واگذاری به بخش خصوصی توضیح بفرمایید.بعد از واگذاری به بخش خصوصی، بیشترین تمرکز روی برداشتن موانع و مشکلات سر راه تولید و رسيدن به ظرفيت اسمي بوده كه متاسفانه طي اين مدت اخباري از تعطيلي المهدي و هرمزآل به گوش مي‌رسيد كه انتشار اين اخبار با هدف تخریب و تضعیف جایگاه شركت در سطح كشور بوده است. در حالي كه در همين مدت كوتاه شاهد اقدامات و تحولات گسترده در شركت بوديم كه به هيچ‌كدام از اين مسائل پرداخته نشده است كه عبارتند از:
خريد نيروگاه 1000 مگاواتي جهرم فارس و تامين برق موردنياز كارخانهتامین برق پایدار از طریق نیروگاه‌های اختصاصی یکی از مهمترين چالش‌های پیش‌روی واحدهای آلومینیوم‌سازی در ایران است. همانطور که استحضار دارید، برق کارخانه‌های تولیدكننده آلومینیوم اولیه کشور در حال حاضر از طریق شبکه سراسري تامین می‌شود و هیچ نیروگاه اختصاصی در این رابطه وجود ندارد. تامین برق یکی از مسائل حائز اهمیت در زمینه صنعت آلومینیوم است. از طرفی قطعی برق نیز زیان‌های جبران‌ناپذیری را به کارخانه‌های تولید آلومینیوم اولیه وارد خواهد کرد. در همین راستا از اقدامات موثر و بسيار مفيد، خريد نيروگاه 1000 مگاواتي، جهت تامین برق موردنیاز شرکت و راه‌اندازي كامل خطوط توليد و رسیدن به ظرفیت اسمی 257 هزار تن در سال 96 است.
تعويض و تقويت خطوط انتقال بار با هادي پرظرفيت از نيروگاه بندرعباس تا پست برق شركت
شركت آلومينيوم المهدي و هرمزآل داراي دو خط انتقال برق به ظرفيت 250 مگاوات از نيروگاه بندرعباس به شركت بوده كه يكي از اين خطوط Standby است. از طرفي مجموع برق موردنياز شركت با راه‌اندازي هرمزآل بيش از 400 مگاوات است. با تعويض خطوط و نصب هادي‌هاي پرظرفيت اين مشكل برطرف و ظرفيت هركدام از خطوط به 500 مگاوات ارتقاء يافت كه از نتايج حاصله مي‌توان به راه‌اندازي کامل ديگ‌ها و رسيدن به ظرفيت نهايي و افزايش ضريب ايمني خطوط انتقال اشاره كرد.
افزايش و خريد ديماند از 134 مگاوات به 400 مگاواتمنظور از ديماند مقدار قدرتی است که از اداره برق خریداری مي‌شود و برق منطقه‌اي متعهد مي‌شود برق موردنياز شركت را تامين كند و همينطور منجر به كاهش هزينه‌هاي برق مصرفي شركت مي‌شود.
خريد 90 ست مواد لاينينگ و كاتد جهت راه‌اندازي كليه ديگهامواد موردنياز ديگ‌هاي (كاتد، آجرهاي نسوز، كلكتوربار و ...) كه در مدار توليد نيستند، خريداري و در حال نصب هستند. با راه‌اندازي کامل ديگ‌ها در سال 96 شاهد افزایش 28 درصدی تولید آلومینیوم در کشور خواهیم بود.
قطع خريد خارجي آند و توليد آند موردنياز المهدي و هرمزآل توسط واحد آندسازي
با تهيه به موقع مواد اوليه موردنياز واحد آندسازی (کک و قیر)، خريد آندهاي خارجي بطور كامل قطع شد و آند موردنياز شركت توسط واحد آندسازي توليد مي‌شود. براساس آمار آند تولیدی تا اسفند ماه برای المهدی 46582 عدد و برای هرمزآل 56007 عدد تولید شده است که یک رکورد برای واحد آندسازی بوده و برنامه سال 96 رسیدن به 164 هزارتن آند است.
ظرفيت توليد آند خام المهدي و هرمزآل 164 هزار تن در سال است و ظرفیت پخت آند المهدی و هرمزآل به ترتیب 75 و 85 هزار تن است که هركدام كارگاه پخت آند مختص به خود را دارا هستند.
یکی دیگر از اقدامات موثر در واحد آندسازی، راه‌اندازی واحد میله‌گذاری المهدی و هرمزآل است که تا قبل از این آماده بهره‌برداری بود اما به دلیل نداشتن مجموعه راد و یوک، راه‌اندازی نشده بود. از مزایای این راه‌اندازی می‌توان به کاهش هزینه‌های تولید، کاهش مصرف انرژی و افزایش کیفیت آند تولیدی به کارگاه احیاء اشاره کرد.
قراداد توليد 100 هزار تن بيلتكمتر كارخانه‌اي را مي‌توان يافت كه آلومينيوم خود را تنها به صورت شمش به فروش برساند. اكثر کارخانه‌های مطرح اقدام به تاسيس و گسترش كارگاه‌هاي توليد محصولات پايين دستي کرده‌اند. آلومینیوم المهدی و هرمزآل تک‌‌محصولی بوده و بیشتر محصولات خود را به صورت شمش‌های 1000 پوندی و 50 پوندی به بازار عرضه می‌کنند. در اين ميان بيلت آلومينيومي، با توجه به ارزش افزوده قابل توجه، تقاضاي بالا در بازار و همچنين داشتن نقش پيش‌نياز براي توليد ديگر محصولات پايين دستي از جذابيت خاصي برخوردار است. به همين منظور جهت تکمیل زنجیره ارزش و توليد محصولات با ارزش افزوده بيشتر ،تولید 100 هزار تن انواع بیلت آلومینیومی با آلیاژهای سری 1000 تا 7000 را در سبد محصولات خود قرار داده‌ایم . هدف از این طرح توليد محصول باکيفيت و ورود به عرصه بازارهاي بين‌المللي است. در اين راستا با سازندگان مطرح خطوط تولیدی پیشرفته اروپایی ازجمله شرکت Hertwich و شرکت Swisscast مذاکره و توافقاتی انجام گرفته است.
جدول محصولات توليد شده با ارزش افزوده بيشتر در كشورهاي حاشيه خليج فارس و مقايسه با ايرانمذاكره با شركت NFC چين جهت افزايش آمپراژ خطوط المهدی و هرمزآليكي از ارزان‌ترين و كم‌هزينه‌ترين راه‌هاي توليد آلومينيوم بيشتر، افزايش آمپراژ در خطوط موجود است كه معمولاً براي توليد يك تن آلومينيوم 3 تا 4 هزار دلار سرمايه‌گذاري لازم است در صورتي كه در اين روش به سرمايه‌گذاري چنداني براي افزايش توليد نيازي نيست.که با افزایش آمپراژ ، ظرفيت توليد المهدي و هرمزآل 25 هزار تن در سال افزايش پيدا مي‌كند.
مذاكره با شركت‌هاي NFC وSAMY چين براي فاز سوم به ظرفيت 300 هزار تن با تكنولوژي 600 كيلوآمپر
در حال حاضر تکنولوژی SY-600 پيشرفته‌ترين تکنولوژی در تولید آلومینیوم اولیه در جهان است که از نظر اقتصادی، حجم بالای تولید و پایین بودن هزینه‌های تولیدی در جایگاه بسيار بالایی قرار دارد. این تکنولوژی به دلیل آمپراژ بالای خط تولید، از بالاترین استانداردهای تولید، راندمان بالای آمپری و مصرف پایین انرژی برق برخوردار است. از ديگر شاخصه‌هاي اين تکنولوژی کنترل بالای آلاینده‌های زیست محیطی است.
خريد مواد اوليه و فروش محصول با قيمت جهاني در گذشته خرید مواد اولیه، زیاد شفاف نبود و از استانداردهای جهانی که برای مواد اولیه وجود دارد پیروی نمی‌کرد و خریدها بیشتر از طریق واسطه‌ها انجام می‌گرفت تا تولیدکنندگان اصلی (تحریم‌ها هم که بهانه خوبی بود) كه موجب تحمیل ضرر و زيان فراواني به شركت شده بود اما از زماني که شركت به بخش خصوصي واگذار شده، خريد مواد اوليه از تولیدکنندگان اصلی و براساس قيمت جهاني صورت مي‌گيرد.
اقدام به نصب هارمونيك سيستم (Harmonic Treatment) جهت بهبود ضريب قدرت و كاهش توان راكتيو و حذف هارمونيك‌هاي اضافيوظیفه اين سيستم اصلاح ضريب توان است و از پرداخت جريمه‌هاي اضافي توسط شركت برق جلوگيري مي‌کند. اين سيستم به منظور حذف هارمونيك و جبران كسينوسي بار الكتريكي، نقش موثري در كاهش هزينه‌هاي برق شركت و افزايش كيفيت برق در شبكه سراسري خواهد داشت. مدارهايی كه بارهاي راكتيو مصرف مي‌كنند، مانند كارخانه‌های آلومينيوم، باعث مي‌شود تلفات توان در طول خطوط انتقال و توزيع افزايش يابد و در نتيجه قيمت انرژي الكتريكي افزايش خواهد يافت. از اين‌رو شركت توزيع برق از مصرف‌كنندگان خود به ويژه مصرف‌كنندگان بزرگ مانند آلومينيوم مي‌خواهد تا با نگه داشتن ضريب توان در محدوده استاندارد (در حدود 0.9) از اتلاف انرژي جلوگيري كنند و در غير اينصورت جريمه خواهند شد.
نصب سیستم رویت‌پذیری شبکه فوق توزیع پست المهدیبا راه‌اندازی این سیستم وضعیت کلیه کلیدها و تجهیزات پست، آلارم‌های احتمالی این تجهیزات، مقادیر کمیت‌های اندازه‌گیری خطوط، ترانس‌ها و فیدرها در مرکز دیسپاچینگ محلی و ملی به منظور کنترل و پایش شبکه قابل رویت است.
گفت‌وگو از محمدجواد به‌آبادی
آلومینیوم
.jpg)
