تدوین اصول باطله‌برداری معادن در ایران
گروه معادن
- انجام مطالعات و تحقیقات در حوزه معادن و صنایع معدنی ازجمله مباحث مهم و اساسی است که نقش تاثیرگذاری برای رسیدن به اهداف و رشد و توسعه معدن دارد. از این‌رو بسیاری از کشورهای پیشرفته و صنعتی با سرمایه‌گذاری در این بخش و برگزاری کنفرانس‌های بین‌المللی با تعامل دانش و فناوری‌ها به پیشرفت در این حوزه رسیده‌اند. دانشمندان و محققان ایرانی در حوزه معدن و فعالیت‌های معدنی نیز تلاش‌های بسیاری برای پیشرفت در علوم معدنکاری انجام داده و با تالیف کتاب‌های علمی و کاربردی به توسعه معدنی کشور کمک کرده‌اند.
به گزارش ماين نيوز، یکی از آخرین کتاب‌های تالیف شده در حوزه معدن کتاب «باطله‌های معدن، خصوصیات، رفتار و تاثیرات زیست‌محیطی آنها» است که توسط دکتر مرتضی اصانلو استاد دانشکده معدن و متالورژی دانشگاه صنعتی امیرکبیر به چاپ رسیده است. به همین منظور گفت‌وگویی را با وی درباره دلایل نگارش این کتاب و وضعیت نشر کتاب درحوزه معادن انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید:
لزوم تالیف کتاب باطله‌های معدنی چیست؟جمعیت جهان روندی رو به رشد دارد و پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که جمعیت دنیا بیش از ۸/۳ میلیارد نفر خواهد شد در نتیجه شاهد رشد نرخ محصولات صنعتی و گردش مالی در جهان نیز خواهیم بود. به همین دلیل بسیاری از کشورها برای توسعه زیرساخت‌ها و نوسازی نیاز به مواد معدنی خام دارند و این نیاز در سطح کلی افزایش می‌یابد. در ایران نیز به دلیل اینکه بخش عمده‌ای از مواد معدنی عیار بالا استخراج و بهره‌برداری شده‌اند، باقیمانده ذخایر را کانی‌هایی با عیار پایین تشکیل می‌دهند، بنابراین بهره‌برداری و استخراج آنها مستلزم باطله‌برداری‌های فراوان است چراکه به دلیل عیارپایین مواد معدنی در بسیاری از معادن، بعد از عملیات فرآوری میزان زیادی مواد باطله باقی می‌ماند که در مجموع باعث افزایش قابل‌توجه حجم باطله‌های معدنی می‌شود. نیاز روزافزون معدنکاران، مهندسان معدن و همچنین محیط‌زیست درباره شناخت باطله‌های معدنی و رفتار آنها در محیط‌زیست سبب شد نسبت به نگارش این کتاب و ارائه اطلاعات و دانش مورد نیاز برای برخورد با باطله‌های معدنی و استفاده از آنها به‌گونه‌ای که آلودگی برای محیط‌زیست به همراه نداشته باشد، اقدام کنم.
این کتاب بیشتر در چه بخش‌هایی کاربرد دارد؟در این کتاب امکان استفاده از مطالب برای دانشجویان رشته معدن و همچنین محیط‌زیست وجود دارد و مجموعه‌ای جامع و کامل در این‌باره است و به همین دلیل دانشجویان تحصیلات تکمیلی، کارشناسان معدن، طراحان معدن، کارشناسان محیط‌زیست، تمام کسانی که طرح توسعه پایدار در این بخش را در دستورکار دارند، همچنین کسانی که بحثی درباره طرح توسعه پایدار معادن دارند می‌توانند از اطلاعات این کتاب استفاده کنند. یکی از این محدوده‌ها مکان دامپ باطله‌های معدنی است و برای اینکه بتوان از این محدوده استفاده کرد نیاز به شناخت باطله‌ها وجود دارد که با استفاده از دانش و اطلاعات موجود در این کتاب می‌توان نسبت به استفاده بهینه و دوباره از محل دامپ باطله‌ها اقدام کرد.
چه کتاب‌هایی در حوزه معدن تالیف کرده‌اید؟یکی کتاب «روش استخراج معادن سطحی» است که انتشارات دانشگاه امیرکبیر آن را ۴ بار به چاپ رسانده و یک‌بار ازسوی انتشارات لادن منتشر شده است. همچنین کتاب «روش‌های حفاری» ۵ بار و کتاب «بازسازی معادن» ۲بار منتشر شده‌اند. از دیگر کتاب‌ها می‌توان به «مهندسی زغال‌سنگ» با ۲ بار انتشار و «عیار حد و نقش حد و نقش آن در طراحی معادن» اشاره کرد.
وضعیت تالیف کتاب در حوزه معدن از لحاظ کامل بودن و کارآیی در چه حدی است؟کتاب‌های منتشر شده در این حوزه اطلاعات کاربردی و به روزی دارند اما از آنجایی که روش‌های دسترسی به اطلاعات بسیار گسترده شده، تعداد خوانندگان کتاب در این حوزه همچون روزنامه‌ها کاهش یافته است و افراد از طریق فضای مجازی نسبت به کسب اطلاعات مورد نیاز خود اقدام می‌کنند. این موضوع درباره دانشجویان نیز صادق است چراکه برخلاف گذشته که تنها منبع کسب اطلاعات کتاب بود هم‌اکنون با تنوع منابع اطلاعاتی، هزینه کمتری صرف خرید کتاب می‌شود و به اعتقاد من در تمام دنیا این موضوع صدق می‌کند.
آیا می‌توان امیدوار بود در آینده فعالیت‌های معدنی براساس دانش بومی به پیشرفت برسد؟درحال‌حاضر تمامی محققان کشورهای مختلف در تولید علم نقش دارند و دهکده جهانی گواه این موضوع است. در ایران نیز متخصصان و فعالان این حوزه تلاش‌های بسیاری برای تولید علم و دانش انجام داده‌اند با این حال نیاز است تا با ایجاد ارتباط با کشورهای پیشرو در علوم و فنون مختلف نسبت به شناخت مشکلات موجود در دانش بومی خود اقدام کنند تا در ادامه راه علاوه بر توسعه و پیشرفت در حوزه معدن و صنایع معدنی بتواننددر تولید علم در سطح جهانی وارد شوند.
وضعیت تالیف کتاب‌های معدنی در ایران چگونه است؟تالیف به معنای الفت دادن است به این ترتیب که موضوعات مختلف را در کنار یکدیگر قرار داده و ارتباط میان آنها برقرار کرد. اما باید دقت داشت که سوابق و دانش فرد تالیف‌کننده نیز برای موضوعات مطرح شده بسیار مهم بوده و از اهمیت بالایی برخوردار است. درحال‌حاضر در ایران نیز تالیف کتاب در حوزه معدن سختی‌ها و دشواری‌های خود را دارد و اشراف کامل داشتن به موضوع از ارکان اساسی و مورد نیاز تالیف کتاب در این حوزه است تا بتوان مجموعه اطلاعات را در یک مجموعه تدوین و تالیف کرد.
دانشجویان ایرانی بیشتر از کدام منابع اطلاعاتی (ایرانی یا خارجی) استفاده می‌کنند؟درحال‌حاضر به دلیل گسترش منابع اطلاعاتی دانشجویان در رشته معدن علاوه بر کتاب‌های تخصصی که در این زمینه تالیف شده‌اند از منابع اطلاعاتی موجود در سایت‌ها و ماخذهایی که توسط دانشمندان و متخصصان خارجی تهیه شده، استفاده می‌کنند. اما نکته‌ای که در مورد دانشجویان خودم وجود دارد این است که همواره از آنها خواسته ام برای بالا بردن میزان اطلاعات و دانش خود به کتاب‌های زبان اصلی مراجعه کرده تا ضمن تقویت زبان بتوانند از نزدیک با گفته‌ها و مطالب آن آشنا شوند.
تاریخ انتشار : دوشنبه ۷ ارديبهشت ۱۳۹۴ ساعت ۱۰:۴۷
کد مطلب: 24056
