گزارشی از وضعیت تولید و مصرف فلزات استراتژیک قلع و تنگستن
تنگستن و قلع از ظرف مفرغی تا لامپ روشنایی
گروه معادن
>ساير حوزه ها
- کانی‌های فلزی همچون تنگستن و قلع به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت کاربردهای وسیعی را در صنایع الکترونیک به خود اختصاص داده‌اند. در واقع فلز تنگستن به عنوان یک فلز استراتژیک در جهان صنعتی شناخته شده و درحال‌حاضر کشورهایی همچون چین و تایلند و بولیوی جزو تولیدکنندگان و دارندگان این کانی به شمار می‌آیند.
به گزارش ماین نیوز، این در حالی است که بررسی تاریخچه فعالیت‌های معدنی و کشف دفینه‌ها و ظروف مفرغی نشان از وجود قلع و تنگستن در ایران می‌دهد از این رو سازمان زمین‌شناسی فعالیت‌های اکتشافی برای شناسایی محدوده‌های معدنی که ذخایری از قلع و تنگستن را در خود جای داده‌اند، انجام داده و نخستین پروانه بهره‌برداری یکی از محدوده‌های معدنی برای فعالان بخش خصوصی صادر شده است. البته کارشناسان معتقدند میزان ذخایر قلع و تنگستن در کشور بالا نبوده اما سرمایه‌گذاری مناسب در این حوزه می‌تواند بخش عمده‌ای از نیاز کشور را تامین کند.
بهروز برنا درباره میزان ذخایر تنگستن و قلع موجود در کشور و کاربرد آن می‌گوید: درحال‌حاضر چند محدوده معدنی که ذخایری از قلع و تنگستن را در خود جای داده‌اند در نقاط مختلف کشور کشف شده است. همچنین در این‌باره سازمان زمین‌شناسی پروژه ویژه‌ای را برای این کانی تعریف کرده تا با اکتشاف محدوده‌های معدنی قلع و تنگستن که به طور معمول در کنار هم تشکیل می‌شوند زمینه بهره‌برداری از آنها را فراهم کند.
انجام عملیات اکتشافی در معادن قدیمیبرنا افزود: یکی از مسائلی که ذهن باستان‌شناسان و اکتشاف‌گران را به خود مشغول کرده وجود ظروفی از جنس مفرغ در دفینه‌های کشف‌شده میان کوه‌های زاگرس است چراکه ماده اولیه برای ساخت این ظروف قلع است که تامین مواد اولیه تولید این ظروف در آن زمان سوالی است که ذهن کاوشگران را خود درگیر کرده است. در همین زمینه نیز سازمان زمین‌شناسی اقداماتی برای کشف ذخایر قلع و تنگستن در نقاط مختلف کشور انجام داده و به ذخایری در منطقه «مروک» بین استان مرکزی و لرستان دست یافته است. همچنین در منطقه «ده زمان» منطقه شاهکو در نهبندان واقع در خراسان جنوبی و ذخیره‌ای کوچک در بامسر واقع در استان لرستان که سابقه فعالیت آنها به روزگاران گذشته بازمی‌گردد محدوده‌هایی از قلع و تنگستن یافت‌شده است.
دره تربت‌جام، منطقه کلاردشت «اکافل» و همچنین مناطقی در سیرجان، «ورچه» اصفهان، زون سنندج سیرجان در نزدیکی قروه، سیلوار سنگستان اشنویه مناطقی هستند که آثاری از کانی‌سازی قلع و تنگستن در آنجا دیده شده است، به این ترتیب که در برخی از آنها قلع و در برخی دیگر تنگستن یافت شده است. برنا درباره معادن قدیمی قلع و تنگستن گفت: تنگستن نظام‌آباد اراک از جمله ذخایر قدیمی تنگستن و قلع بوده که در زمان‌های گذشته مورد بهره‌برداری قرار گرفته است. وی افزود: سازمان زمین‌شناسی در محدوده‌های معدنی قدیمی نام‌برده شده و دیگر بخش‌هایی که ظرفیت وجود تنگستن و قلع در آن وجود دارد را مورد بررسی قرار داده و مطالعات تفصیلی روی آنها در حال انجام است.
کاربرد وسیع قلع و تنگستن در صنایع الکترونیکبرنا با اشاره به اینکه فلز قلع و تنگستن جزو فلزات استراتژیک و پرکاربرد در صنایع مختلف شناخته شده افزود: درحال‌حاضر تنها محدوده معدنی که پروانه بهره‌برداری از آن صادر شده در منطقه «چاه کلب» واقع در جنوب شهرستان «خوسف» در خراسان جنوبی است و هم‌اکنون فعالیت‌های سازمان زمین‌شناسی درباره مراحل اکتشافی آن انجام شده و بخش خصوصی نیز برای بهره‌برداری از آن وارد عمل شده‌اند. همچنین در مورد میزان ذخایر این معدن می‌توان گفت که ذخیره کوچکی را در خود جای داده و میزان تنگستن موجود در آن رقمی افزون بر ۱۰۰ هزار تن برآورد شده است.
وی ادامه داد: محدوده‌های معدنی موجود در کشور ذخایر کوچکی را در خود جای داده است و این در حالی است که بهره‌برداری نکردن از این معادن باعث شده تا صنایع داخلی نیاز خود را از طریق واردات تامین کنند. برنا به نوع بهره‌برداری از معادن تنگستن و قلع اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه ذخایر قلع و تنگستن به صورت رگه‌ای است از این رو بهره‌برداری از آنها به صورت زیرزمینی انجام می‌شود. معاون اکتشافات سازمان زمین‌شناسی در مورد کاربردهای قلع و تنگستن گفت: قلع در ساخت آلیاژهای فلزی و همچنین برای انجام لهیم‌کاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین فلز تنگستن که از مقاومت بالایی در برابر حرارت برخوردار است متداول‌ترین کاربرد آن در صنایع روشنایی و ساخت انواع لامپ است. همچنین تنگستن در صنایع متالورژی و ساخت آلیاژهای بادوام نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع می‌توان گفت این کانی در صورتی که عملیات فرآوری روی آن انجام شود از ارزش بالایی برخوردار است و هر تن از آنها رقمی بیش از ۱۰ هزار دلار به فروش می‌رسد.
وی با اشاره به وجود ذخایر بالای تنگستن و قلع در کشورهای چین، مالزی، تایلند و بولیوی گفت: این کشورها تامین‌کننده اصلی تنگستن و قلع در جهان محسوب می‌شوند اما باید توجه داشت که همین ذخایر اندک موجود در کشور نیز آمادگی لازم برای سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری را داشته و حداقل با تامین نیاز کشور می‌تواند از خروج ارز از کشور جلوگیری کند. لازم به ذکر است معادن ده زمان، چاه‌کلب و نظام‌آباد به بخش خصوصی واگذار شده و می‌توان امیدوار بود که در آینده شاهد تولید این محصول در کشور باشیم.
تاریخ انتشار : سه شنبه ۲۶ اسفند ۱۳۹۳ ساعت ۱۵:۲۰
کد مطلب: 22930
ساير حوزه ها
