به گزارش ماین نیوز، گرچه تاکنون طرح‌های احیای این دریاچه ثمر بخش نبوده است اما یکی از اقداماتی که به در راستای احیای دریاچه می‌توان انجام داد،کاهش غلظت مواد معدنی موجود در آب دریاچه به منظور کاستن از حجم شورابه‌های موجود است.
بدین منظور بهروز برنا، معاون سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی گفته است: املاح ارزشمند معدنی در بستر دریاچه ارومیه رسوب کرده اما در شرایط فعلی فقط می‌توان نمک آن را استخراج کرد.
برنا همچنین گفته است دریاچه ارومیه ذخیره شورابه‌ای و املاحی دارد که این مواد معدنی با خشک شدن دریاچه تبدیل به املاح رسوب‌کرده می‌شوند که از این مواد معدنی فقط می‌توان نمک را مورد بهره‌برداری قرار داد و از تمام ظرفیت‌های معدنی این دریاچه نمی‌توان استفاده کرد.
برنا با بیان اینکه قرار شده سازمان زمین‌شناسی مطالعات خودش را انجام دهد و برای بهره‌برداری درست و استفاده از مواد معدنی این دریاچه بررسی‌هایی داشته باشد، گفته است: بررسی‌ها ثابت می‌کند می‌توان از ذخایر معدنی موجود در این دریاچه استفاده کرد، اما به لحاظ مسائل زیست محیطی استفاده از این مواد معدنی آب دریاچه را کم خواهد کرد که این موضوع مستلزم انجام مطالعاتی است تا با استفاده درست، این آب پس از گرفتن املاح به چرخه دریاچه برگردد.
بخش‌های خشک مدنظر استبا توجه به حساسیت‌های موجود درباره دریاچه ارومیه از برنا درباره ضرورت استفاده معدنی از دریاچه ارومیه پرسیدیم، وی گفت: به نظر سازمان زمین‌شناسی بخش‌هایی از دریاچه که خشک شده است را می‌توان مورد بهره‌برداری قرار داد. ضمن اینکه در بحث استفاده از املاح موجود در آب دریاچه می‌توان پس از استحصال این املاح آب آن را به دریاچه بازگرداند.
پیش از این معاون سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی درباره انجام چنین طرحی گفته بود: «برای برداشت این مواد معدنی نباید آسیبی به محیط‌زیست وارد کرد بلکه بهتر است شرایط را به گونه‌ای تنظیم کرد که صنعت سبزی برای این دریاچه ایجاد کنیم تا مشکلی به وجود نیاید.» برنا در این رابطه می‌گوید: در شرایطی که آب دریاچه کمتر شده و تبخیر آن زیاد شده هرچقدر آب وارد سیستم شود جذب بخش خشک دریاچه می‌شود.
سبک‌سازی دریاچه با بهره‌برداری معدنیبا توجه به اینکه انجام هر نوع عملیات بهره‌برداری معدنی از دریاچه ارومیه امکان نابودی کامل آن را زیاد می‌کند، با مرضیه لک، معاون آموزشی سازمان زمین‌شناسی صحبت کردیم، لک می‌گوید: قرار نیست از دریاچه ارومیه بهره‌برداری اقتصادی صورت بگیرد.
به اعتقاد لک هدف از استخراج مواد معدنی دریاچه ارومیه کمک به احیای دریاچه است. معاون آموزشی سازمان زمین‌شناسی می‌گوید: در حال حاضر در دریاچه ارومیه حجم زیادی نمک ایجاد شده است و برای اینکه بتوانیم شورابه‌های ارومیه را سبک‌سازی کنیم و آب با املاح کمتری را به دریاچه برگردانیم لازم است طرح بهره‌برداری از مواد معدنی دریاچه انجام شود.
به گفته لک از آنجا که دریاچه ارومیه سرشار از املاحی با ارزش اقتصادی است این موضوع کمک می‌کند به لحاظ اقتصادی نیز اجرای طرح برای کشور درآمدزا باشد، چرا که وجود پتاسیم، بورم، لیتیوم در آب دریاچه ارومیه به این فرآیند کمک کرده است و بهره‌برداری اقتصادی می‌تواند تامین‌کننده هزینه‌های احیای دریاچه باشد.
طرح اولیه پایلوت استمعاون آموزشی سازمان زمین‌شناسی می‌گوید ما در حال حاضر یک طرح اولیه ۱۸ ماهه را شروع کرده‌ایم که براساس آن بررسی می‌کنیم اجرای طرح بهره‌برداری از دریاچه ارومیه تا چه حد ممکن است اشکالات زیست‌محیطی به وجود آورد.
وی افزود در صورتی که هر نوع ایرادی پیش‌بینی شود اجرای طرح به طور کامل متوقف خواهد شد اما در شرایطی که نتایج تحقیقات ما نشان بدهد اجرای طرح به محیط زیست و دریاچه ارومیه آسیب نمی‌زند، یک طرح ۵ ساله بهره‌برداری از منابع معدنی دریاچه ارومیه را اجرا خواهیم کرد.
نمک‌های شورابه ارزش متفاوتی دارندبا وجودی‌که سازمان زمین‌شناسی از قطعی نبودن نتیجه تحقیقات خود در خصوص آسیب‌زا نبودن طرح بهره‌برداری معدنی ازدریاچه ارومیه خبر داده است اما مسعود باقرزاده، معاون دفتر زیستگاه‌های امور مناطق سازمان حافظت از محیط زیست با بیان اینکه در جریان مطالعات زیست محیطی انجام شده درباره دریاچه ارومیه است،می‌گوید: تنها مسئله‌ای که در این زمینه وجود دارد این است که نمی‌دانیم اجرای این طرح در ایران به لحاظ هزینه‌ای امکانپذیر هست یا نه؟ باقرزاده در توضیح صحبت‌های خود می‌گوید: دریاچه‌های شور در مراحل تکامل یا تبخیر خود با گذشت زمان به مرحله‌ای می‌رسند که دسترسی به نمک صنعتی آنها آسان‌تر می‌شود.
به گفته باقرزاده چون دریاچه ارومیه در پارک جنگلی واقع شده و به آن نگاه معدنی نداریم در نتیجه استحصال نمک از این دریاچه در شرایطی باید صورت بگیرد که به آب دریاچه آسیب نزند.
باقرزاده درباره مطالعات انجام شده می‌گوید: مطالعاتی که انجام می‌شود به این منظور است که ببینیم آیا روش‌هایی وجود دارد که از شورابه‌ها بهره‌برداری شود و در ضمن آسیبی به محیط زیست وارد نشود، به گفته باقرزاده در دنیا چنین روش‌هایی وجود دارد اما در ایران بحث هزینه مهم است.
از معاون دفتر زیستگاه‌های امور مناطق سازمان حافظت از محیط‌زیست درباره مزیت‌های املاح شورابه‌ها می‌پرسیم و اینکه چه ضرورتی برای بهره‌برداری از این املاح وجود دارد، وی در پاسخ می‌گوید: چون درجه حلالیت نمک‌ها متفاوت است، در رسوب‌گذاری ترکیبات مختلفی در شورابه به وجود می‌آید که توجیه اقتصادی دارد.
جان دوباره ارومیهبا وجودی‌که تحقیقات درباره دریاچه ارومیه از سوی کارشناسان زمین‌شناسی ادامه دارد و در روزهای گذشته بارش‌ها باعث جان گرفتن دوباره و موقتی دریاچه شده است اما پروفسور پرویز کردوانی، پدر کویرشناسی ایران نیز از مخالفان احیای دوباره این دریاچه است، به اعتقاد کردوانی گرچه دریاچه ارومیه روزگاری زیبا بوده است اما اکنون از بین رفته و بیمار شده و قابلیت احیا ندارد.
کردوانی پیشنهاد کرده است از دریاچه ارومیه دل بکنیم و به جای آن پارک انرژی، گیاهی یا حیوانی درست کنیم. به گفته کردوانی دریاچه ارومیه به دلیل کندن بی‌رویه چاه‌های اطراف آن دچار چنین معضلی شده است. دریاچه ارومیه ظرفیت ۴هزارچاه در اطراف خود را داشته اما در عمل از ۲۴ هزار چاه از این دریاچه در سال‌های دراز بهره‌برداری کرده‌اند.
ساير حوزه ها
