به گزارش ماین نیوز، انفجار، ریزش و سقوط در دره. اینها نگرانی‌های یک فعال معدنی از کار در معادن ایران است. تعداد مرگ و میر معدنکاران ایرانی کم نیست. در چند روز گذشته پنج معدنکار در معدن قلعه‌خرگوشی بر اثر انفجار کشته شدند. قبل‌تر دو سرنشین لودر به ته دره پرت شدند و جان خود را از دست دادند. بسیاری از کارشناسان علت چنین حادثه‌ای را سهل‌انگاری معدنکاران می‌دانند، برخی هم نظارت کم سازمان نظام مهندسی معدن و وزارتخانه‌های کار و صنعت را.
کار در معادن یکی از مشاغل سختی به شمار می‌رود که استانداردها و آیین‌نامه‌های خاص و تعریف شده خود را دارد. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در سال 91 آیین‌نامه‌ای در این زمینه با هدف پیشگیری از حوادث منجر به صدمات جانی و خسارات مالی و ایمن‌سازی محیط کار در معادن تدوین کرده و به فعالان معدنی در کلیه معادن اعم از زیرزمینی و سطحی ارجاع داده که به طور کلی کارگاه‌های مشمول ماده 85 قانون کار لازم‌الاجراست.
با در نظر گرفتن چنین آیین‌نامه کاری و وقوع حوادث ناگواری در معادن موضوعی که می‌توان مطرح کرد این است که در ایران به مساله ایمنی چقدر توجه می‌شود و در یک اتفاق ناگوار چه افرادی مسئول و پاسخگو هستند.
فقط معدنکار مقصر نیستغلامرضا حمیدی‌انارکی، دبیر خانه معدن ایران در این باره عنوان کرد: یکی از موضوعات مهمی که از نظر کارشناسان دارای اهمیت است، مسائل ایمنی و حفظ جان نیروهای انسانی در معادن است.
او با بیان اینکه معدنکاری یکی از مشاغل سخت و پرمخاطره است، افزود: ممکن است در یک معدن علی‌رغم احتیاط‌های معدنی‌ها خطراتی به وجود بیاید و این قابل پیش‌بینی نیست اما گاهی کوتاهی‌هایی هم در این زمینه رخ می‌دهد.
مشاور عالی بانک جامع معدن و صنایع معدنی افزود: بعضی مواقع این کوتاهی‌ها از جانب بهره‌بردار‌ها با نظارت کم صورت می‌گیرد و فقط معدنکار مقصر نیست و دستگاه‌های نظارتی کشور کوتاهی‌هایی می‌کنند که حوادث در معادن رخ می‌دهد.
او افزود: بخش معدن کشور ما به خاطر فعالیت اندک بخش نظارت و کمبود اعتبارات قابل مقایسه با کشورهای خارجی نیست. آموزش‌هایی هم که به معدنکاران داده می‌شود در حد مطلوبی نبوده و به همین دلیل معدنکاری که برای فعالیت در معدن خوب آموزش ندیده است احتمال دارد سهل‌انگاری‌هایی هم از آن سر بزند.
انارکی گفت: وقتی حادثه‌ای در معادن رخ می‌دهد، مسئولان آن معدن می‌خواهند به سرعت یک کناهگار پیدا کنند، در صورتی که بهتر است به فکر چاره و راه حلی باشند تا از بروز چنین اتفاقاتی جلوگیری شود و من به عنوان یک فعال معدنی چنین برنامه‌ای که به راهکارها بپردازد تا به حال ندیده‌ام.
دبیر خانه معدن ایران افزود: بارها درخواست کرده‌ایم از حوادثی که در معدن اتفاق می‌افتد فیلمی ضبط شده یا گزارش تصویری تهیه شود تا در همایش‌های مربوطه نشان داده شود. در این صورت چون چگونگی حادثه مورد بازبینی قرار می‌گیرد با نظرات کارشناسی همراه می‌شود که در آن صورت می‌توان قضاوت کرد دلیل چنین حادثه‌ای چه بوده و چه اقداماتی باعث شده از بروز این اتفاق جلوگیری کند. بنابراین پرداختن به این قضیه بسیار مهم است.
او در خصوص اینکه معادن ایران چقدر حادثه آفرین هستند، گفت: معادن ما نسبت به کشورهای خارجی دچار حادثه کمتری میشوند اما بحث ایمنی در معادن زغال‌زسنگ نسبت به سایر معادن بیشتر مطرح است و باید با نظارت بیشتری از اتفاقات در این بخش جلوگیری کرد، همچنین می‌توان با برگزاری دوره‌های آموزشی مناسب برای معدنکاران امنیت و حفظ جان نیروهای انسانی این معدن را تقویت کرد.
نبود تجهیزات لازم در معادنمحمدرضا بهرامن، نایب رئیس خانه معدن هم در همین رابطه گفت: موضوع ایمنی در معادن از اکتشاف تا فرآوری شکل خاص خود را دارد. در واقع هر محصولی که از یک کارخانه خارج می‌شود نیروهای انسانی به‌کارگرفته در این تولید ایمنی‌های خاصی را رعایت کرده و فعالیت داشته‌اند. از طرفی هر معدنی شرایط خاص کاری خود را دارد و نمی‌توان رعایت ایمنی در معادن را تنها با یک کلاهی که یک معدنکار می‌گذارد، سنجید بلکه کنترل گاز و خارج کردن آن از معادن هم در چهارچوب مسائل ایمنی می‌گنجد.
او با بیان اینکه برخی مواقع ضعف کار در معادن تنها گریبان معدنکار را نمی‌گیرد و به سازمان‌های مربوطه هم ربط پیدا می‌کند، گفت: وزارت صنعت و معدن با کنترل‌های خود، مطالعات و همچنین سرمایه‌گذاری‌هایی که در این راستا انجام داده، تلاش کرده است علاوه بر حفظ منابع مالی و جان معدنکاران را در وهله اول محافظت کند.
بهرامن افزود: به همین دلیل است که می‌توان ابزارهای معدنی را تقویت کرد؛ یعنی در حال حاضر در معادن زغال سنگ تجهیزاتی نداریم و تحریم‌ها به این مساله دامن زده است که این گره با سرمایه‌گذاری باز خواهد شد و دولت‌ها با ابزار خود که حقوق دولتی است می‌توانند گره گشا باشند.
نایب رئیس خانه معدن اظهار کرد: خوشبختانه نگاه معاونت امور معادن وزارت صنعت، معدن و تجارت، با کارشناسان خانه معدن که در این راستا کمک رسانده‌اند، همراه شده است و امیدوار هستیم با لحاظ حقوق دولتی انگیزه در بخش معادن افزایش یابد.
او معتقد است: با ایجاد ابزارهای تشویقی فرهنگی و به روز در معادن می‌توان برای بخش معدن استانداردهای قوی‌تری تعریف کرد تا به دستارودهای بیشتری دست یابیم.
بهرامن با بیان اینکه بهتر است از این ابزارها استفاده مطلوب در واحدهای مشخصی داشت، گفت: وصول حقوق دولتی در معادن نقش به‌سزایی در مساله ایمنی دارد، زیرا نگاه ایمنی و زیست‌محیطی را در بهره‌برداری از معادن نباید نادیده گرفته شود تا سرمایه‌های ملی بیشتر در راستای حفاظت از محیط زیست خرج شود.
او افزود: سازمان نظام مهندسی به عنوان بازوی اجرایی بخش معادن همچنان در کیفیت کار و رعایت نکات ایمنی در معادن نقش دارد و این سازمان می‌تواند با سرمایه‌گذاری‌های دولت نظارت و کنترل خود را در راستای بهره‌برداری از معادن افزایش دهد.
بهرامن درباره دوره‌های آموزشی معدنکاران همچنین گفت: این سازمان می‌تواند با برگزاری دوره‌های آموزشی درست میزان خطا و احتمال وقوع حوادث را در معادن کاهش دهد.
او با بیان اینکه اگر نکات ایمنی در معادن رعایت نشود، باعث می‌شود حرکت‌های ابتدایی حادثه بیافرینند، گفت: یکی از برنامه‌های وزیر صنعت، معدن و تجارت افزایش حجم تولید است که زیرساخت‌های مربوطه در حال مطالعه است و باید برای جلوگیری از این حوادث اقدامات جدی انجام داد.
نایب رئیس خانه معدن افزود: امروزه به دلیل اینکه در معادن از ماشین‌آلات استفاده بیشتری می‌شود، در کنار این نوع استفاده که حادثه آفرین است، میزان حوادث به حداقل رسیده است.
او با اشاره به کشته شدن پنج نفر در معدن قلعه‌خرگوشی در ماه گذشته گفت: یکی از دلایل این حادثه می‌تواند ضعف در آموزش معدنکاران این معدن باشد که اگر یک معدنکار به خوبی آموزش کار در محیط سخت و پرخطر را ببیند مطمئنا گام بزرگی در راستای حفظ جان خود برداشته است.
ضرروت نصب دوربین در معادن
در همین زمینه، ابراهیم جمیلی، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و کشاورزی البرز هم با بیان اینکه معدنکاری شغلی سخت است، گفت: آیین‌نامه معدنکاری در ایران بر اساس استانداردهای مطرح کشوری و بین‌المللی تعریف می‌شود که در حال حاضر اتفاقات و حوادث معدنی ایران نسبت به سایر کشورها مانند چین، شیلی و ترکیه کمتر است.
او افزود: به دلیل اینکه فعالیت‌های معدنی ما کمتر است و تعداد معادن قابل بهره‌برداری از سطوح زیر زمینی زیاد نیست می‌توان گفت میزان اتفاقات در بخش معدن آنچنان زیاد نیست و گاهی شاهد انفجار و مصدومیت و کشته شدن برخی معدنکاران هستیم اما مساله ایمنی در معادن نیازمند یک همکاری کلی بین معدنکاران، مهندسان و نظام مهندسی و همچنین بهره‌برداران و مسئولان فنی است . در این صورت استانداردها عملی میشوند.
