پایگاه خبری ماین نیوز 22 دی 1395 ساعت 12:49 https://www.minews.ir/fa/doc/news/35686/اهرم-هاي-مالي-فولاد-زير-تيغ-ركود -------------------------------------------------- عنوان : اهرم هاي مالي فولاد زير تيغ ركود -------------------------------------------------- فعالان بازار فولاد معتقدند يکي از چالش هاي فعلي در اين بازار در شرايط رکودي کنوني کمبود منابع و نقدينگي است که منجر به کاهش توان توليد و فروش در اين بخش مهم اقتصادي کشور شده است. متن : به گزارش ماین نیوز، بررسي ها نشان مي دهند در هر دو بخش صنعت و بازار اين موضوع قابل رديابي است به طوري که توليدکنندگان به خصوص از نوع خصوصي آن مجبور به توليد زير ظرفيت و تجار ناچار به معامله در حد خرده فروشي شده اند که کمکي به چرخه فولاد در کشور نمي کند. اين در شرايطي است که به گفته کارشناسان در شرايط فعلي که بانک ها به دليل مشکلاتي که با آن روبه رو هستند حمايت مهمي از صنعت فولاد نمي کنند اين بازار سرمايه است که انتظار مي رود با استفاده از ابزارهاي نوين و استاندارد در حد معيارهاي جهاني تامين مالي اين صنعت را به عهده بگيرد اما شواهد نشان مي دهد اين بخش نيز با ضعف هاي مهمي روبه رو است. بازار سهام در حال حاضر با استفاده از ابزارهاي بازار بدهي، اوراق اجاره، استصناع، اوراق مشارکت، مرابحه، انواع صندوق ها و ساير ابزار هاي جديد قادر است تامين مالي بخش مهمي از صنعت فولاد را به عهده بگيرد اما ضعف هاي حاکم بر بورس اين توانايي را محدود کرده است. اين در حالي است که شرکت هاي تامين سرمايه نيز که در اقتصادهاي توسعه يافته جهان سهم بسزايي در تامين مالي صنايع مادر به عهده دارند قادر به ايفاي نقش هاي مهمي هستند. کارشناسان اقتصادي و صنعتي معتقدند در شرايط رکودي اقتصاد ابزارهاي مالي براي تامين مالي بخش هاي مختلف از جمله صنعت فولاد عملکرد خود را از دست داده و خنثي مي شوند. به عقيده آنها بازار سهام بر پايه سودآوري صنايع استوار است و اين در حالي است که رکود در صنعت فولاد در سال هاي اخير توان سودآوري اين صنايع را از آنها سلب کرده است. چالش ديگر در ساختار بازار سهام کشور نهفته است. بورس در ايران محلي براي تقسيم سود صنايع با درصدهاي بالااست و شرکت هايي که سهامشان در اين بازار مورد داد و ستد قرار مي گيرد با کانال هاي زيادي براي انتقال سرمايه روبه رو نيستند که بخش زيادي از اين چالش به ضعف بازارهاي اوليه بازمي گردد. پذيره نويسي هاي جديد نيز با توجه به سود پايين اين شرکت ها به خصوص شرکت هاي خصوصي با استقبال گسترده اي روبه رو نيست؛ اين در حالي است که بسياري از ابزارهاي بورسي از تامين مالي بانک محور براي اين صنعت جذاب تر و مطمئن تر است. به عنوان مثال سود انباشته شرکت ها که در مسير توسعه بنگاه ها مورد استفاده قرار مي گيرد يکي از بهترين ابزارهاي تامين مالي در دنيا براي شرکت ها محسوب مي شود اما در کشور ما اين موضوع مورد اقبال سهامداران قرار نمي گيرد. اين در شرايطي است که به دليل پايين بودن ارزش سهام شرکت هاي فولادي از يکسو و نبود سود کافي، معامله سهام اين گروه ها نيز با کندي همراه بوده و سرمايه هاي زيادي از کانال بورس به سمت توليد اين بنگاه ها هدايت نمي شود. بخش مهمي از شرکت هاي فولادي خصوصي که با زيان مواجهند نمي توانند يا نمي خواهند در بازار سهام حضور داشته باشند. بررسي علل عدم تمايل شرکت هاي بخش خصوصي براي ورود به بازار سهام يا بورس کالانيز نشان مي دهد مهم ترين عامل ترس از شفافيت است که مانعي جدي براي تامين مالي مهم صنعت فولاد محسوب مي شود. در اين بين بورس کالانيز با ابزارهاي خود نقش بسزايي در تامين مالي بخشي از صنعت فولاد بر عهده دارد اما اين نقش در برابر حجم عظيم صنعت فولاد چشمگير نيست. استفاده از ابزارهاي فروش نقدي، سلف، سلف استاندارد موازي، اوراق سپرده کالايي، آتي و... همگي روش هايي هستند که بورس کالابا استفاده از آنها مي تواند شرايط تامين مالي در صنعت را فراهم سازد اما اين بازار بايد از يک مولفه مهم برخوردار باشد و آن هم تقاضا است. به عبارتي تفاوت بين بازار سهام و بورس کالادر اين است که در بورس کالادر صورت نبود تقاضا بازارها کارآيي خود را از دست مي دهند يا به شدت با افت اثربخشي روبه رو مي شوند. اتفاقي که در حال حاضر در اين بازار افتاده و به دليل رکود فروش در همه ابعاد و اشکال خود به کندي صورت مي گيرد. در اين بين استفاده از منابع خارجي نيز به عنوان روشي قابل توجه براي بخش هاي مختلف از جمله صنعت فولاد مورد توجه کارشناسان قرار دارد. کارشناسان مالي مي گويند صنعت فولاد از مزيت هاي مهمي در ايران براي استفاده از منابع خارجي برخوردار است. مواد اوليه ارزان، نيروي کار ارزان، دانش فني، دسترسي به بازارهاي مهم و... همگي ظرفيت هاي اين صنعت را براي استفاده از منابع خارجي افزايش مي دهد. به عقيده کارشناسان با آنکه بعد از برجام شرايط براي حضور سرمايه گذاران خارجي فراهم است برخي بوروکراسي هاي دولتي، عدم وجود گارانتي هاي لازم براي سرمايه گذار خارجي، نگراني ها از تغيير و نوسانات سريع در بخش هاي مهم همچون بازار ارز و تصميمات سريع در حوزه سياست گذاري هاي دولتي و... همگي بر توان اين ابزار مهم تامين مالي اثرگذار خواهند بود. به عنوان مثال تصويب محدوديت ها در حوزه صادراتي، عوارض، حقوق گمرکي و ماليات هاي سنگين و... همگي از محدوديت هايي هستند که دولت ها در سال هاي گذشته بر صنايع مختلف از جمله فولاد و صنايع وابسته تحميل کرده اند که ريسک فعاليت سرمايه گذار خارجي را در اين صنعت افزايش داده است. در اين بين راه اندازي بازار بدهي در کشور ما از راهکارهايي است که مي تواند بخشي از تامين مالي را بر عهده بگيرد. البته اين ابزار به تازگي وارد چرخه مالي کشور شده اما در هر حال رونق در اين ابزار شرايط مناسبي را براي صنايع گوناگون از جمله فولاد فراهم خواهد کرد. در پايان بايد به اين نکته اشاره کنيم که استفاده از ظرفيت هاي مشارکتي به مراتب از روش هاي استقراضي بهتر است. هرچند براي استفاده از محرک هاي مالي مشارکتي بايد شرايط ويژه اي را فراهم کرد اما ظرفيت هايي که از اين طريق براي صنايع فراهم مي شود از پايداري بيشتري برخوردار است. در اين رابطه علي سنگينيان معتقد است هماهنگي بين دو بازار پولي و مالي کشور مي تواند روش مطمئن تري براي رونق صنعت فولاد کشور باشد. به عقيده وي اگر صنايع مادر همچون صنعت فولاد براي تامين منابع کوتاه مدت خود به بازار پول و براي تامين نياز بلندمدت خود به بازار سرمايه مراجعه کنند، مي توانند با استفاده از اين روش ترکيبي بهترين منافع را کسب کنند. به عقيده وي نرخ دستوري تسهيلات بازار پول، تقاضاي بيش از حد براي تامين مالي در بازار پول ايجاد مي کند و از طرفي بالابودن هزينه تامين مالي در بازار سرمايه، اين بازار را از کارکرد اصلي خويش که تامين مالي درازمدت است، باز مي دارد. وي معتقد است همکاري تنگاتنگ بانک ها با بازار سرمايه مي تواند ضمن تسهيل در فرآيند تامين مالي، هزينه هاي آن را به طور چشمگيري کاهش دهد. البته در کنار همه اين سياست گذاري ها، فرهنگ سازي و افزايش آگاهي بنگاه هاي اقتصادي از کارکردهاي بازار سرمايه در حوزه تامين مالي نيز اهميت دارد. به گفته سنگينيان تا زماني که توليدکنندگان ما با روش هاي تامين مالي بازار سرمايه آشنا نباشند، نمي توان انتظار داشت بهترين راهکار براي تامين نياز مالي خود را انتخاب کنند. توليدکنندگان صنايع مختلف از جمله فولاد مي توانند با مراجعه به شرکت هاي تامين سرمايه و بهره گيري از مشاوره هاي تخصصي آنها در معرفي ابزارهاي تامين مالي قابل ارائه به تناسب شرايط و نياز خود، بهترين روش تامين مالي را انتخاب کنند. سنگينيان معتقد است گواهي سپرده کالايي که در بورس کالاي کشور تاکنون براي محصولات کشاورزي مانند جو و ذرت عرضه شده است؛ از جمله ابزارهاي تامين مالي در دنيا است که با تبديل موجودي انبار به گواهي سپرده کالايي و اوراق بهادارسازي آن، بستر لازم براي فروش بيشتر محصولات را ايجاد مي کند. از اين روش تامين مالي مي توان براي کاهش هزينه‎هاي تامين مالي در بازار سرمايه و افزايش نقدشوندگي کالابراي توليدکنندگان صنعت فولاد کشور نيز استفاده کرد. همچنين از ابزارهاي کاربردي ديگر مي توان به صندوق هاي قابل معامله کالايي اشاره کرد که با هدف تامين مالي از محل موجودي راکد انبارهاي شرکت ها، راه اندازي مي شوند. معرفي اين صندوق ها در بورس کالامي تواند به تامين مالي صنايع مختلف از جمله فولاد کمک کند.