از طرفي توجه به اين نكته ضروري است كه با گذشت سه دهه از انقلاب ديگر زمان آزمون و خطا گذشته و ضرورت دارد، دیدگاهها و رویکردهاي توسعه در بخش دولتی و خصوصی با رعایت اصل رقابت باشد.
در حال حاضر آیندهنگری در بخش فولاد کشور نيز توسط مسوولان همزمان در سه بخش معدن، صنعت و تجارت یک الزام است و در این بین نقش تشکلهای مرتبط در فرآیند تصمیمسازی و تصمیمگیری میتواند بسیار مفید باشد.
بر همین اساس انجمن سنگآهن کشور نیز از ابتدای تاسیس در سال ۱۳۹۱ رویکرد تفاهم و اتحاد با تشکلهای مرتبط را در دستور کار خود قرار داده و با برگزاری جلسات مشترك با انجمن فولاد، سعی كرد برخلاف رویههای قبلی که تصمیمگیر و تصمیمساز سرنوشت فولاد کشور فقط در دست بخش دولتی بود، با پیشنهاد شورای آهن و فولاد، الزامات توسعه در دو بخش معدن و فولاد را با دید کارشناسی و براساس اصل رقابت و توسعه و در نظر گرفتن تامین منافع صنایع بالادستی و پاییندستی تهیه و به وزارت صنعت و معدن و تجارت ارائه كند و این موضوع را به تدريج توسعه دهد؛ چراكه سهم بخش خصوصی از مالکیت بنگاههای اقتصادی در حال افزایش است و ضرورت دارد تولید آهن و فولاد در کشور، همانند تجارب موفق توافق و اتحاد در کشورهای پیشرفته صنعتی از جمله ژاپن، آمریکا و چین در انسجام بخش معدن، صنعت و تجارت و نقشآفرینی تشکلهای صنفی صورت بپذيرد.
در عمل اما بهرغم تمامي تلاشها، عدم تجربه در این خصوص موجب عدم رغبت به تشكيل اين شورا شد و تا اجباری صورت نپذیرد، معمولا اشخاص به کار تیمی در کشورمان تمایلی نخواهد داشت، اما الزامات بقا و توسعه و آیندهنگری در داشتن برنامه منسجم در حلقههای تولید یک محصول ما را بر آن داشت تا از اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران، به عنوان مسوول تشکلهای صنفی درخواست كنيم تا در این خصوص نقش خود را ایفا و تامین منافع طرفین را با ایجاد تفاهم و اتحاد در چارچوب شورای صنفی آهن و فولاد برقرار كند، تجربه نقشآفرینی، اتحاد و تفاهم تشکلهای آهن و فولاد در کشورهای چین و ژاپن حاکی از انسجام و نقشآفرینی این تشکلها در تدوین:
میزان تولید، طرحهای توسعه، تغییرات تکنولوژی، تامین تقاضا، برنامه صادرات، برنامه واردات در بخشهای مواد اولیه، فولاد خام و محصول نهایی، برنامههای تشویقی یا تعرفههای حمایتی است که ميتوان در کشور نیز از مدل بومي آن استفاده كرد و موجب تقویت دو بخش سنگآهن و فولاد کشور شد.
در اين ميان حوزه کار شوراي آهن و فولاد کشور میتواند به شرح زیر باشد:۱- ارائه مشورت در تدوين، قوانین و مقررات مطابق با قوانین و سیاستهای مرتبط ملی و ویژگیهای اين صنعت به منظور مدیریت و همچنین ایفای نقش به عنوان مسوول برنامه ساماندهي شرکتهای آهن و فولاد از جمله: تعدیل ساختاری، توسعه بازار، پیشرفت سالم و پایدار صنعت آهن و فولاد و واردات و صادرات محصولات در نتیجه تشویق شرکتها و موسسات به رقابت سالم و حمایت از حقوق قانونی و منافع عمومی صنعت آهن و فولاد.
۲- انجام تحقیقات صنعتی، امور تحقیقاتی و مشارکت در برنامهریزیهای توسعه صنعتی و سیاستها و قوانین مرتبط، ارائه مشاوره و پیشنهاد به دولت جهت کنترل و مدیریت کلان.
۳- سازماندهی نشریات، پردازش موضوعات مختلف از جمله اطلاعات مربوط به بازارهای داخلی و خارجی آهن و فولاد، مدیریت کسب و کار، همچنین حوزههای اقتصادی و تکنولوژی.
۴- مشارکت در ساخت و اصلاح ضوابط و مقررات تکنولوژیهای مربوطه، حوزههای اقتصادی و مدیریت، اعمال فشار رو به جلو برای پیادهسازی این قوانین توسط شرکتهای عضو، همچنین ارزیابی و معاینات صنعتی و از سوي ديگر همکاری با ارگانهاي دولتی جهت نظارت و پیگیری اصلاح و بهبود شرکتها و موسسات و محصولات، به ویژه آن دسته که مطابق معیارهای کیفی موجود نیست.
۵- مشارکت در صدور گواهی نامههای پیشرفت، بازده اقتصادی و امکانسنجی سرمایهگذاریهای مهم، نوآوری و ایجاد پروژه در اين صنعت.
۶- آموزش كسب و كار مربوطه، انجام مطالعات براي ارزيابي معيارهاي مربوط و آزمونها، همچنين بهبود مهارتهاي كاركنان حرفهاي.
۷- شركت در فعاليتهاي مرتبط بينالمللي به نمايندگي از صنعت آهن و فولاد ايران، ايجاد ارتباط با سازمانهاي آهن و فولاد خارج از كشور و ترويج در ارتباطات بين المللي اقتصادي، تكنولوژيك و همكاري ها.
همچنین اين شورا میتواند شامل دپارتمانها و کمیتههای تخصصی از جمله: دپارتمان آمار و اطلاعات، دپارتمان بررسی بازار، دپارتمان علوم و حفاظت از محیط زیست، دپارتمان منابع انسانی، دپارتمان همکاریهای بینالملل و دپارتمان مشاوره و خدمات و همچنین کمیته هماهنگی بازار و واردات و صادرات، کمیته اصلاحات و مدیریت، کمیته آمار و اطلاعات، کمیته استاندارد کیفیت، کمیته امور مالی و قیمتگذاری، کمیته حفاظت از محیط زیست و صرفهجویی انرژی، منابع انسانی و امنیت کار، کمیته تجهیزات متالورژی، لجستیک و کمیته سنگآهن صادراتی باشد.
در همين حال انجمن سنگآهن ایران نیز به عنوان نماینده صنفی تولیدکنندگان سنگآهن کشور حاضر است به دور از جنجالهای رسانهای، دغدغههای تامین سنگآهن فولاد کشور و ضرورتهای توسعه بخش فرآوری را همزمان با بخش دولتی (ایمیدرو) با برنامه منسجم و کارشناسی شده برطرف كند.
به اين ترتيب پیشنهاد مشخص این انجمن تشکیل شورای آهن و فولاد با حضور انجمن فولاد ایران، انجمن سنگآهن ایران و سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو به عنوان یک بنگاه اقتصادی توسعهای) است.
این شورا میتواند با یکی كردن دیدگاهها و رویکردها و نظرات کارشناسی، برنامه منسجمی را به وزارت صنعت، معدن و تجارت و خصوصا معاونت معدنی این وزارتخانه ارائه كند تا این معاونت معظم نیز در انتخاب اجباری تعیین تعرفه صادراتی برای تامین نظرات بخش صنعت قرار نگیرند و دو بخش معدن و تجارت فدای بخش صنعت نشود، بلکه توسعه صنعت میتواند متوزان با توسعه بخش معدن و تجارت و تامین منافع همه بخشها باشد.
*مهرداد اكبريان
*رئيس هيات مديره انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگآهن ایران