به گزارش ماین نیوز، طبق آمار بین‌المللی می‌توان گفت یک درصد شاغلان دنیا، در معادن مشغول فعالیتند و به‌عبارتی کارگر معدنی محسوب می‌شوند. ذات کار فنی و مهندسی خطرآفرین است و اگر با معدنکاری همراه شود، احتمال آسیب در آن چند برابر خواهد شد. از همین رو الزامی است که برای حفظ ایمنی و سلامت فعالان معدنی و کارگرانی که در معادن شاغلند، تمهیدات امنیتی مناسبی فراهم شود. صمت به بهانه روز جهانی کارگر، به گفت‌وگو با فعالان معدنی دو حوزه زغال سنگ و طلا به‌عنوان معادن پرخطر پرداخته است.
وجود استاندارد برای معادن
معادن زغال سنگ جزو خطرناک‌ترین معادن در جهان هستند. سعید صمدی دبیر انجمن زغال‌سنگ کشور درباره تمهیداتی که در معادن زغال سنگ کشور برای تامین ایمنی کارگران اندیشیده شده گفت: هر کشوری متناسب با شرایط جغرافیایی و طبیعی ذخایر، استانداردهای متفاوتی برای تامین ایمنی و بهره‌برداری اصولی از معادن دارد. در ایران نیز استانداردهای مشخصی برای فعالیت در معادن زغال‌سنگ تعبیه شده و صاحبان این معادن موظف به اجرای این استانداردها هستند. وی در ادامه افزود: نباید فراموش کرد که اگر معدنکاران شرایط مطلوب و منابع مالی مناسبی داشته باشند، توانایی آنها برای رعایت استانداردها بیشتر می‌شود و می‌توانند فضای کار ایمن‌تری برای کارگران خود ترتیب دهند.
وجود تهویه مناسب
صمدی در ادامه به استانداردهای مهم موجود برای کار در معادن زغال سنگ اشاره کرد و گفت: از جمله استانداردهای مهم در معدن زغال سنگ می‌توان به استانداردهای تهویه این معادن اشاره کرد. همان طور که می‌دانید، معادن زغال سنگ در ایران زیرزمینی هستند، به همین دلیل تهویه نقش مهمی در این معادن دارد؛ به‌عبارتی تجهیز معادن به تهویه‌های مناسب مصنوعی اصل مهمی است که باید در معادن زغال سنگ رعایت شود. وی در ادامه افزود: حتی اگر معادن کوچک باشند نیز صاحبان معادن حق استفاده تنها از تهویه طبیعی را ندارند و باید تهویه‌های مصنوعی برای معادن خود تعبیه کنند.
همچنین هر معدنی متناسب با شرایط جغرافیایی و فنی خود طراحی مشخص و ویژه‌ای برای تهویه دارد که این طراحی و تعبیه تهویه‌های مصنوعی باید به تایید نظام مهندسی، سازمان صنعت، معدن و تجارت هر استان و در نهایت وزارت صنعت، معدن و تجارت برسد، زیرا در غیر این صورت، صاحبان معادن اجازه فعالیت در معادن زغال سنگ خود را ندارند.
مانیتورینگ برای کنترل گازخیزی
دبیر انجمن زغال‌سنگ ایران در ادامه گازخیزی معادن زغال‌سنگ را از دیگر مخاطرات این معادن معرفی کرد. او درباره تمهیدات اندیشیده شده برای کاهش آسیب گازهای مضر به کارگران معادن زغال سنگ گفت: از دیگر معضلات معادن زغال سنگ، وجود گاز متان است و می‌توان گفت به ازای استخراج هر تن زغال سنگ، بالغ بر ۱۰ مترمکعب گاز متان متصاعد می‌شود. در زمینه این موضوع نیز استانداردهای مشخصی برای معادن زغال سنگ در نظر گرفته شده تا میزان گازهای خطرناک در آنها کنترل شود. وی در ادامه تصریح کرد: صاحبان معادن زغال سنگ باید طرح مشخصی برای سیستم پایش و سنجش و مانیتورینگ گاز متان و سایر گازهای مضر در معدن داشته باشند. در معادن بزرگ با سیستم مانیتورینگ پیوسته، میزان گازهای مضر و سایر موارد حیاتی از جمله گازهای مفید و ضروری مانند اکسیژن در معادن چک می‌شود.
البته در معادن کوچک نیز این موضوع به‌صورت دستی کنترل می‌شود.
نگهداری، شرط جلوگیری از ریزش معدن
صمدی در ادامه به موضوع دیگری که در امنیت کارگران تاثیرگذاری زیادی دارد، اشاره کرد. او ریزش نکردن معادن را مشروط به رعایت کردن استانداردهای نگهداری معادن دانست و گفت: نگهداری موضوع مهم دیگری است که به ایمنی کارگر ارتباط دارد، چراکه کارگر در معادن عمیق زغال سنگ مشغول فعالیت است، این در حالی است که احتمال وقوع هرگونه شکست در معدن یا لرزش و سست بودن تونل‌های حفاری شده، وجود دارد. وی در ادامه افزود: برای جلوگیری از ریزش معدن و ایجاد تلفات انسانی، استانداردهای دیگری اعم از نگهداری کارگاه‌های استخراج زغال سنگ و نگهداری تونل‌های دسترسی به پایگاه‌های معدن وجود دارد که اجرای درست این استانداردها می‌تواند تا حد بالایی در حفظ ایمنی معادن و گارگران شاغل در آنها موثر باشد. مجموعه این مسائل استانداردهای ایمنی معادن است که رعایت آن از سوی صاحبان معادن الزامی است.
معاینات پزشکی ادواری
صمدی در ادامه توجه به مسائل پزشکی کارگران معادن را ضروری دانست و گفت: یکی دیگر از بحث‌ها در زمینه تامین امنیت کارگران معادن زغال سنگ، موضوع معاینات ادواری آنهاست. همان‌طور که پیش‌تر به آن اشاره شد، کارگران در معادن عمیق برای استخراج زغال سنگ مشغول فعالیت هستند و در این معدنکاری‌های پیوسته، باید معاینات دوره‌ای برای کارگر انجام شود تا اگر مشکلات مختلفی در زمینه سلامتی او پیش آمده، مشخص شود. وی در ادامه افزود: اگر در معاینات و کنترل‌های پزشکی ادواری مشخص شد که برای سلامتی کارگر یا پرسنلی مشکلی پیش آمده، کارگر مذکور تا بهبودی کامل در محل‌های خطرناک معدنکاری قرار نمی‌گیرد؛ بنابراین صاحبان معادن زغال سنگ موظفند هم در ابتدای ورود کارگران و پرسنل برای معدنکاری و هم در دوره‌های زمانی مشخص در طول فعالیت‌های معدنی، معاینات پزشکی مناسبی برای سنجش سلامت آنان انجام دهند.
معادن طلا برای کارگران ایمن هستند
معادن طلا یکی دیگر از معادن پرخطر محسوب می‌شوند. عباس احمدی، فعال معدن طلا در گفت‌وگو با صمت امنیت کارگران در معادن طلا را مناسب خواند و در این‌باره توضیح داد: بروز اتفاقات غیرمنتظره اعم از پرت شدن از ارتفاع یا آسیب‌های احتمالی ناشی از فعالیت فنی و مهندسی در تمامی مشاغل و معادن همواره اجتناب‌ناپذیر است، اما در معادن طلا به‌دلیل حضور کم کارگر و معدنکار در روند استخراج و جداسازی طلا از کلوخه‌های سنگی (که از ماده سمی سیانور برای این کار استفاده می‌شود) آسیب بروز انواع مسمومیت‌ّهای ناشی از معدنکاری به حداقل رسیده است. در این روند، ماده سیانور توسط تجهیزات به کلوخه‌ها تزریق و طلای آزاد شده توسط ماشین‌آلات جداسازی و جمع‌آوری می‌شود؛ بنابراین کارگران کمترین دخالت را در روند معدنکاری دارند و مجاورت چندانی با مواد سمی از جمله سیانور در فعالیت‌های این معادن ندارند و خوشبختانه خطر چندانی آنها را تهدید نمی‌کند.
سخن پایانی
سالانه در جریان فعالیت‌های معدنی و استخراج هزاران کارگر معدن جان خود را از دست می‌دهند. حوادث معدنی می‌توانند دلایل مختلفی داشتند باشند؛ از ریزش دیوارهای معدن، زمین‌لرزه، وقوع سیل گرفته تا استفاده نادرست از ابزار توسط کارگران و نشت گازهای سمی و منفجرشونده از جمله این عوامل هستند، به همین دلیل امنیت کارگران معدنی، یکی از مسائل مهمی است که باید در دستور کار فعالان معدنی در سراسر جهان قرار گیرد. در کشور ما نیز انتظار می‌رود با در نظر گرفتن استانداردهای مناسب و اجرایی کردن آنها، از میزان تلفات سالانه کارگران معادن کاسته شود.
