به گزارش ماین نیوز، رتبه یک را در خاورمیانه داشتن افتخاری است که به راحتی نصیب هر شرکت و هر شهری نمی‌شود، اما یکی از معادن قم توانسته این رتبه را به خود اختصاص دهد. شرکت معادن منگنز استان قم که در سال 1341 فعالیت خود را آغاز کرده در حال حاضر توانسته نه تنها در ایران بلکه در خاورمیانه حرفی برای گفتن داشته باشد و در واقع بزرگترین تولیدکننده سنگ منگنز کشور، معدن ونارچ قم است.
معادن منگنز ونارچ در جنوب غربی شهر قم واقع شده و راه ارتباطی از قم به معدن 30 کیلومتر است که 18 کیلومتر آن جاده اصلی قم - نیزار و 12 کیلومتر آن راه اختصاصی معدن است. این معدن در محدوده شهرستان کهک قرار دارد. روستای ونارچ در دو کیلومتری معدن واقع شده و تعداد زیادی از ساکنان آن در این معدن فعال هستند. در فاصله چند کیلومتری معدن شاهد خاک و گرد و غبار سرخ هستیم و گویا انگشتانی با قلم موی سرخ رنگ ذرات خاک را رنگ‌آمیزی کرده است.
منگنز از جمله عنصرهایی است که از نظر شیمیایی مشابه آهن و فراوانی آن در پوسته زمین 50 مرتبه کمتر از آهن است و نخستین‌بار در سال 1774 شناخته شد. ذخیره این ماده معدنی در جهان حدود 7 میلیارد تن است و فراوان‌ترین کانی منگنز براونیت و کانی‌های دیگر آن پیرولوزیت، رودونیت، بوستامیت، هاسمانیت و معمولاً همراه هماتیت است.
عمده‌ترین مصرف منگنز در صنایع فولادسازی است که به فولاد استحکام و خاصیت چکش خواری می‌دهد، مصرف‌های دیگر آن در صنایع فروآلیاژ، شیمیایی، باتری‌سازی، سرامیک، شیشه‌گری، رنگ‌سازی، لعاب‌کاری، مواد ضدعفونی‌کننده، کود، خوراک طیور، آجرهای رنگین و غیره است.
براساس تخمین GBS تولید منگنز کم‌عیار در ایران از 82 هزار و 694 تن در سال 1996 به 135 هزار تن در سال 1997 و 190 هزار تن در سال 1998 افزایش یافته است و طرح توسعه معدن ونارچ قم نیز از مارس سال 2000 آغاز شده است.
در ایران در مجموع سه کارخانه تولید فرومنگنز با مجموع ظرفیت 34 هزار تن، 11 کارخانه تولید سولفات منگنز با مجموع ظرفیت 9 هزار و 305 تن، یک کارخانه تولید کود با ظرفیت یک هزار تن و یک کارخانه تولید کننده فرو سیلیکو منگنز ذوب کاویان وجود دارد.
معدن منگنز نیازمند دید کلان مسئولان
روزانه شاهد اتوبوس‌هایی هستیم که افرادی را به سمت معادن قم رهسپار می‌کنند، طبق گفته سرپرست معاونت معادن و صنایع معدنی در معدن منگنز ونارچ قم 420 نفر به صورت مستقیم و 2 هزار نفر نیز به صورت غیر مستقیم در صنایع پایین دست مشغول به کار هستند.
مجتبی سرلک ضمن اشاره به اینکه در این معدن تنها منگنز تولید می‌شود و همه نیاز ذوب آهن اصفهان را تامین می‌کند می‌افزاید: استخراج اسمی آن 80 هزار تن در سال بوده و گاهی این میزان به 110 هزار تن نیز می‌رسد و در 9 ماهه سال جاری نیز 65 هزار و 941 تن از این معدن برداشت شده است.
با توجه به ظرفیت موجود سطح تولید مساعد در این معدن می‌توان به ایجاد اشتغال فزاینده در آن امیدوار بود
وی معتقد است: این معدن سطح اشتغال و تولید خوبی دارد، اگر واحدهای فرآوری برای پرعیارسازی احداث شود و در این زمینه مطالعات نیز افزایش یابد می‌توان به صادرات و ایجاد اشتغال بیشتر امیدوار بود البته صادرات در صورت پرعیارسازی ممکن می‌شود.
معادن شن و ماسه نیز در زمره شرکت‌های معادن منگنز ایران محسوب می‌شوند، سرپرست معاونت معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت قم اشتغال در این معادن را در محرومیت‌زدایی روستاهای اطراف موثر می‌خواند و یادآور می‌شود: از آنجایی که اکثر فعالان در این معادن بومی هستند نه تنها توانسته زمینه اشتغال را برای آنها فراهم کند بلکه نقش موثری در محرومیت‌زدایی روستاهای اطراف داشته است.
وجود کانونی برای اشتغال بدون ایجاد دردسر به طور حتم نقش موثری در اقتصاد و بهداشت دارد.
سرلک می‌گوید: استخراج این معدن زیرزمینی است و خسارتی به محیط زیست وارد نمی کند و همه اصول فنی نیز در آن رعایت می‌شود، از این رو نه تنها آلودگی ایجاد نمی‌شود بلکه می‌تواند نقش موثری در اقتصاد استان داشته باشد.
وی توجه و نگاه مسئولان به معدن را در توسعه استان موثر می‌داند و معتقد است: در استان ظرفیت‌های خوبی در خصوص محدوده آهن، مس و طلا وجود دارد در صورتی‌که مسئولان و ارگان‌های دولتی مرتبط نسبت به توسعه استان دید کلانی داشته باشند و مساعدت لازم را انجام دهند با سرمایه‌گذاری در این خصوص می‌توانند کارهای اکتشافی را انجام داده و زمینه بهره‌برداری از ذخایر فلزی استان در دیگر نقاط استان و اشتغال و تولید را فراهم کنند.
سرپرست معاونت معادن و صنایع معدنی، ونارچ را از ذخایر مهمی می‌داند که دارای ظرفیت لازم است و تاکید می‌کند: در صورت توجه مسئولان ارگان‌های مختلف بخش خصوصی نیز آماده مشارکت و فعالیت هستند.
سرلک می‌افزاید: سال جاری مزایده‌ای برگزار کردیم ولی ارگان‌های مسئول در مورد استعلام مساعدت نکردند، در صورت عدم همکاری ارگان‌ها نمی‌توان چشم‌اندازی برای توسعه معادن متصور بود.
وی در خصوص صادرات منگنز می‌گوید: برای صادرات باید روی عیارهای کم، پرعیارسازی صورت بگیرد چرا که عیار پایین استفاده نمی‌شود. عیارهای پایین امکان انجام مطالعات برای پرعیارسازی را دارند و باید تلاش‌هایی برای بازاریابی در کشورهای دیگر شکل بگیرد تا صادرات ممکن شود.
رتبه یک در خاورمیانه را داشتن می‌تواند زمینه‌ساز رتبه‌های برتر در دنیا باشد و در صورت حمایت و توجه مسئولان و ارگان‌های مرتبط می‌توان پله‌های ترقی را یکی پس از دیگری طی کرد و به اوج رسید.
ساير حوزه ها
