چالش‌های اقتصادی در آینه بازار فولاد
میلگرد و تیرآهن وارد فاز رکود شدند
گروه صنایع معدنی
>فولاد
- در تیر امسال، جریان رشد قیمت آهن‌آلات خبرساز شد، اما از اواخر مرداد، ثبات به بازار آهن و فولاد بازگشت. خروج نقدینگی از بازار آهن‌آلات و همچنین ثابت شدن نرخ دلار از یک‌سو و تشدید نظارت بر بازار فولاد از سوی دیگر را باید از عوامل اصلی مهار رشد افسار گسیخته محصولات فولادی عنوان کرد.
به گزارش ماین نیوز، در این میان، تغییر سرپرست وزارت صنعت، معدن و تجارت و حضور مدیری فولادی در این وزارتخانه نیز تاثیر بسزایی بر کنترل این بازار داشته است.
با این وجود، نباید به تداوم این روند نزولی چشم امید بست، چراکه تداوم ثبات در بازار ایران، دور از انتظار است. در همین حال، تولیدکنندگان مقاطع طویل فولادی (میلگرد و تیرآهن) معتقدند کاهش بیشتر قیمت به منزله متضرر شدن تولیدکنندگان این محصولات نهایی است.
کاهش بیشتر قیمت ممکن نیست
رضا جورابچی از تولیدکنندگان محصولات فولادی تاکید کرد: قیمت مقاطع طویل فولادی در چند هفته گذشته در مسیر نزولی قرار گرفته است. این قیمت‌ها اکنون به کف رسیده و امکان کاهش بیشتر وجود ندارد، چراکه با توجه به قیمت فروش شمش در رینگ معاملاتی بورس کالا، افت بیشتر قیمت‌ها به منزله متضرر شدن تولیدکنندگان مقاطع فولادی خواهد بود. جورابچی خاطرنشان کرد: فروش میلگرد زیر ۹ هزار تومان برای تولیدکنندگان صرفه اقتصادی ندارد؛ بنابراین نباید منتظر تداوم این روند نزولی باشیم. مگر آنکه قیمت‌ها از ابتدای زنجیره فولاد کاهش یابد تا در نهایت از قیمت تمام‌شده محصولات نیز کاسته شود. وی در پاسخ به سوالی مبنی بر تداوم این روند و فروش محصولات فولادی در همین بازه قیمتی گفت: روند قیمت‌ها بستگی به نرخ فروش ارز دارد. چنانچه دوباره ثبات از نرخ دلار رخت بربندد و قیمت آن صعودی شود، زمینه برای رشد مجدد قیمت محصولات فولادی فراهم خواهد شد. اما چنانچه قیمت دلار کاهشی باشد، زمینه افت قیمت مواد اولیه را فراهم می‌کند و در نهایت به کاهش قیمت محصولات نهایی منجر خواهد شد.
با این وجود، برخی فعالان بازار فولاد معتقدند قیمت فولاد نباید متاثر از نرخ دلار باشد، چراکه بخش اصلی مواد اولیه مورد نیاز برای تولید آن از داخل کشور تامین می‌شود. اما جورابچی در مقام یک تولیدکننده با این دیدگاه مخالفت کرد و افزود: این استدلال در شرایطی صدق می‌کند که میزان تولید محصولات فولادی در کشور ما به اندازه مصرف آنها باشد و بازار هدف فروش ما تنها به بازار داخلی محدود شود. اما درحال‌حاضر شرایط متفاوت است. از آنجا که میزان تولید فولاد در کشور ما به مراتب بالاتر از نیاز داخلی است؛ باید بخشی از این محصولات در بازار جهانی به فروش برسند؛ بنابراین تطبیق میان قیمت‌های داخلی و بین‌المللی ضروری است.
چنانچه قیمت محصولات فولادی ما از نرخ‌های جهانی فراتر برود، قابلیت رقابت در بازار بین‌المللی را نخواهیم داشت. اگر هم آهن‌آلات مورد بحث با قیمتی پایین‌تر از نرخ‌های جهانی به فروش برسند، تولیدکنندگان متضرر خواهند شد. به‌علاوه آنکه بخش قابل‌توجهی از محصولات فولادی کشور صادر می‌شود. چنانچه خللی در روند فروش به بازارهای جهانی ایجاد شود، این صنعت با دامپینگ داخلی روبه‌رو و متضرر خواهد شد، چراکه ذیل افزایش تولید در مقایسه با تقاضا، چرخه تولید متوقف می‌شود. این فعال صنعت فولاد در ادامه و در پاسخ به سوالی مبنی بر تفاوت قائل شدن میان قیمت محصولات فولادی در بازار داخلی و خارجی گفت: تعیین دو نرخ برای یک کالا همیشه مشکل‌ساز است، چراکه زمینه رانت را ایجاد می‌کند؛ یعنی باگ‌ها و خلأهایی ایجاد می‌شود که منفعت عده‌ای خاص و محدود را به‌دنبال خواهد داشت. بنابراین تاکید بر تک‌نرخی بودن فروش آهن و فولاد در بازار داخلی و بین‌المللی است.
در چنین شرایطی می‌توان با انتخاب نرخ‌های منطقی و کارشناسی برای فروش، از یک‌سو شفافیت در معاملات را افزایش داد و از سوی دیگر، مانع زیاده‌خواهی عده‌ای خاص شد. وی در ادامه و در پاسخ به سوالی مبنی بر پیش‌بینی بازار آتی فولاد گفت: آینده این بازار خرید و فروش آهن‌آلات دستخوش مسائل مختلفی است. در بسیاری از جوامع سیاست‌های دولتی به اقتصاد وابسته هستند و دولت‌ها بر مبنای شرایط اقتصادی استراتژی‌های سیاسی خود را تدوین می‌کنند. اما در ایران شرایط متفاوت است، چراکه اقتصاد کشور ما همواره دستخوش تصمیمات سیاستمداران بوده است. کما اینکه شاهد هستیم با یک سخنرانی قیمت دلار کاهشی می‌شود یا برعکس. همین تغییرات بر قیمت تمام کالاها نیز اثرگذار خواهد بود. یعنی ما همواره باید منتظر تصمیمات متولیان امر در وزارت صنعت، معدن و تجارت و همچنین تغییر در سیاست‌های کلان اقتصادی کشور باشیم. در عین حال، تصمیماتی که خارج از مرزهای کشور درباره شرایط تحریم و نقل‌وانتقالات پولی گرفته می‌شود نیز بر عملکرد ما و همچنین قیمت تمام‌شده محصولات فولادی اثرگذار خواهد بود.
تولید به مدار اصلی بازگشت
حمیدرضا رستگار، رئیس اتحادیه فروشندگان آهن و فولاد و درباره روند تغییر قیمت مقاطع فولادی در بازار آزاد گفت: مصرف آهن و میلگرد در امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، رشد نداشته است؛ بنابراین افزایش قیمت آهن‌آلات در چند ماه گذشته منطقی نبود. میزان تولید، مصرف و فروش فولاد و محصولات فولادی در کشور ما مشخص است.
در این میان، رشد مهارگسیخته قیمت‌ها را باید ناشی از عوامل مختلفی دانست که افزایش تقاضای واقعی نقشی جایی در میان آنها ندارد. وی تبعیت بازار آهن و فولاد از بازار ارز را دلیل اصلی رشد قیمتی دانست و افزود: عوامل دیگری مانند کمبود مواد اولیه نیز در این رشد قیمتی اثرگذار بوده است.
خوشبختانه با ورود قوه قضاییه به این بازار و توجه ویژه ریاست جمهوری و مدیران ارشد وزارت صنعت، معدن و تجارت، درحال‌حاضر آرامش نسبی به این بازار بازگشته است.
اما چنانچه خواستار پایداری در این روند هستیم باید روش‌های توزیع و قیمت‌گذاری اصلاح و ضابطه‌مند شود. به‌ویژه که این ثبات از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، چراکه اگر فردی بخواهد پروژه ساخت‌وسازی را اجرایی کند؛ باید بتواند برای آن برنامه‌ریزی کند و از آینده قیمت مصالح ساختمانی مطلع باشد.
وی افزود: خوشبختانه درحال‌حاضر شرایط بازار ثابت است و امید داریم این روند ادامه پیدا کند. اما به همه ناظران بازار و مدیران تصمیم‌گیر در این حوزه توصیه می‌کنم به قانون پایبند باشند.
اتحادیه فروشندگان آهن و فولاد نیز باید وظیفه توزیع محصولات فولادی را در بازار به عهده بگیرد. چنانچه مسیر توزیع از مجرای ما باشد، بسیاری از چالش‌های این حوزه برطرف خواهند شد.
درواقع صنوف و اتحادیه‌ها مسئول فروش هستند و چنانچه دخالتی در این روند به وجود آید، زمینه بهم ریختگی بازار را فراهم می‌کند. رستگار در ادامه گفت: گرانی محصولات فولادی منفعت تولیدکننده، توزیع‌کننده و مصرف‌کننده را در بر ندارد. شاید بخش معدودی، منفعت اصلی را ببرند، اما سایرین متضرر خواهند شد. در شرایط موجود اغلب همکاران ما راضی به کسب سود منطقی هستند و تعادل در بازار آنها را راضی می‌کند.
وی در پایان در زمینه آینده بازار محصولات فولادی و تاثیر تغییرات نرخ ارز بر این بازار گفت: ما بارها تاکید کرده‌ایم که مرتبط دانستن قیمت آهن‌آلات با نرخ ارز اشتباه است، چراکه این محصولات به‌طور کامل در داخل کشور تولید می‌شوند؛ بنابراین نباید میان فروش داخلی و قیمت ارز ارتباطی قائل شویم. صادرات هم که مواضع خود را دارد و از این بحث جداست.
سخن پایانی
ثبات در بازار آهن و فولاد از دلایل گوناگونی نشات می‌گیرد که پیش‌تر به آنها اشاره شد. اما در میان همه دلایل یادشده شدت گرفتن نظارت بر بازار فولاد را نباید دست‌کم گرفت. این بازار که در ماه‌های گذشته به جولانگاه واسطه‌گری تبدیل شده بود، اکنون در حال بازگشت به شرایط عادی است. در موقعیت کنونی با خروج نقدینگی از این بازار، قیمت‌ها براساس عرضه و تقاضا مشخص می‌شود. چنانچه متولیان امر بتوانند شرایط کنونی را حفظ کنند باید به تداوم ثبات در این بازار امیدوار باشیم.
تاریخ انتشار : پنجشنبه ۶ شهريور ۱۳۹۹ ساعت ۰۰:۰۶
کد مطلب: 52632
فولاد
