ضربه کاری کرونا بر پیکره صنعت فولاد
گروه صنایع معدنی
>فولاد
- اتحادیه جهانی فولاد در آخرین گزارش خود، آماری از میزان تولید جهانی فولاد (مربوط به ۶۴ کشور) را ارائه کرد. بنا بر این گزارش، میزان تولید فولاد خام جهان در ماه مه۲۰۲۰ برابر ۱۴۸.۸ میلیون تن اعلام شد، این رقم در مقایسه با آمار تولید فولاد در ماه مه سال ۲۰۱۹ افت حدود ۸.۷ درصدی را نشان می‌دهد.
به گزارش ماین نیوز، میزان تولید فولاد چین در جایگاه بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد جهان در ماه مه برابر ۹۲.۳ میلیون تن گزارش شده است. این رقم در مقایسه با میزان تولید فولاد در سال ۲۰۱۹، برابر ۴.۲ درصد افزایش یافته است.
با این وجود، آمار تولید فولاد در سایر کشورها کاهشی بوده است. ژاپن در رده بزرگ‌ترین فولادسازان جهان قرار دارد، میزان تولید فولاد خام این کشور در ماه مه امسال با افت ۳۱.۸ درصدی در مقایسه با مدت مشابه سال ۲۰۱۹ به ۵.۹ میلیون تن کاهش یافت.
هند نیز جزو کشورهایی است که تولید فولاد خود را به‌شدت یعنی برابر ۳۹.۱ درصد کاهش داده است، این کشور در ماه مورد بحث فقط ۵.۸ میلیون تن فولاد تولید کرد. در همین حال، میزان تولید فولاد کره جنوبی نیز با کاهش ۱۴.۱ درصدی به ۵.۴ میلیون تن رسید. تولید فولاد در اتحادیه اروپا نیز کاهشی بود، مجموع تولید فولاد ازسوی کشورهای عضو اتحادیه اروپا برابر ۱۰.۵ میلیون تن گزارش شده است.
این میزان تولید در مقایسه با ماه مه سال ۲۰۱۹، افت ۲۶.۸ درصدی داشته است. ایالات متحده نیز در بازه زمانی مورد بحث فقط ۴.۸ میلیون تن فولاد تولید کرد که در مقایسه با مدت مشابه سال ۲۰۱۹ حدود ۳۶.۶ درصد کاهش داشته است. مجموع تولید فولاد خام ازسوی کشورهای C.I.S در ماه مه برابر ۸.۲ میلیون تن گزارش‌شده که در مقایسه با سال ۲۰۱۹ حدود ۷.۶ درصد کاهش یافته است.
تولید فولاد برزیل نیز در همین بازه مورد بحث افت ۲۲.۶ درصدی داشت و به ۲.۲ میلیون تن رسید. در همین حال تولید فولاد خام ترکیه نیز با کاهش ۲۵.۸ درصدی به ۲.۳ میلیون تن رسید. از مجموع آمارهای یادشده می‌توان این‌طور نتیجه گرفت که صنعت فولاد در شرایط خوبی به‌سر نمی‌برد. برای بررسی دلایل این موضوع با کارشناسان صنعت فولاد گفت‌وگو کرده‌ایم.
کاهش تولید، سیاستی منطقی است
کیوان جعفری‌طهرانی، کارشناس بازار بین‌الملل درباره آمار کاهش تولید فولاد جهان در سال ۲۰۲۰ گفت: این افت تولید در ماه ژوئن هم ادامه داشته، هرچند هنوز آمار رسمی آن منتشر نشده است. شیوع ویروس کرونا را باید علت اصلی این افت تولید دانست.
پس از همه‌گیری این ویروس در سطح بین‌المللی از یک سو صنایع مصرف‌کننده فولاد با رکود روبه‌رو شدند، در چنین شرایطی برخی تولیدکنندگان فولاد، سیاست کاهش تولید را در پیش گرفتند. از سوی دیگر، رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و همچنین رعایت پروتکل‌های مربوط بهداشتی زمینه کاهش تولید فولاد را فراهم کرد. قرنطینه شدن برخی کشورها در یک بازه زمانی و همچنین قوانین مربوط به منع عبور و مرور نیز، در این افت اثرگذار بود.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: بیشترین مصرف فولاد به پروژه‌های ساخت‌وساز باز می‌گردد، از ابتدای امسال میلادی تاکنون، صنعت ساخت‌وساز با رکود قابل‌توجهی روبه‌رو شده است. همین موضوع را باید علت اصلی کاهش تقاضای فولاد دانست. جعفری‌طهرانی در ادامه گفت: سایر صنایع مصرف‌کننده شمش فولاد مانند محصولات طویل، ورق و HRC که در ساخت بدنه خودرو و لوازم‌خانگی کاربرد دارد، همگی به‌دلیل شرایطی که پیش آمده، با کاهش تقاضا و تولید روبه‌رو بوده‌اند.
کاهش تقاضا برای خودرو در کشورهای اروپایی به‌شدت مشهود است. این افت تقاضا برای خودرو در ایالات متحده و ژاپن نیز به‌شدت مشهود است. موارد یادشده زمینه کاهش تقاضا را فراهم می‌کند.
این کارشناس بازار فولاد افزود: این افت تقاضا تا کشف راه درمان یا واکسن این ویروس ادامه‌دار است، در ادامه نیز وارد فاز پساکرونا خواهیم شد که دوره رکود اقتصادی است. رکود اقتصادی در کشورهای مختلف بسته به وضعیت اپیدمی این ویروس، در کشورهای مختلف متفاوت است.در چنین موقعیتی، بسیاری از فولادسازان مطرح جهان در ماه‌های مارس، آوریل و مه با هدف کنترل تقاضا و عرضه، کوره‌های بلند خود را خاموش کرده‌اند.
به‌عنوان نمونه، کشورهای ژاپن و هندوستان، تعدادی از کوره‌های بلند خود را متوقف کردند، چراکه مازاد عرضه فولاد زمینه افت هرچه بیشتر قیمت‌ها را فراهم می‌کند. درواقع، کاهش تولید، سیاستی است که به کنترل قیمت کالاهای اساسی استراتژیک، منجر و مانع کاهش هیجانی قیمت فولاد می‌شود.
جعفری‌طهرانی در تشریح سیاست‌های سایر کشورهای تولیدکننده فولاد در شرایط کنونی گفت: چین به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده و مصرف‌کننده فولاد جهان، عملیات اورهال واحدهای فولادی‌اش را که معمولا در ماه دسامبر انجام می‌شود را چند ماه جلو انداخته است. در طول عملیات اورهال این واحدها موقتا از مدار تولید خارج می‌شوند. درنتیجه اجرای این سیاست به‌ویژه در واحدهای بزرگ فولادی دولتی مانند بائواستیل، زمینه کاهش تولید فراهم می‌شود تا مانعی برای جلوگیری از سقوط قیمت فولاد باشد.
گفتنی است که افت قیمت فولاد در ۳ ماهه سوم امسال میلادی آغاز شده است، انتظار می‌رود این افت در ماه آینده با سرعت ملایم ادامه داشته باشد؛ بنابراین کشورهای گوناگون بنا به شرایط، اقداماتی را در راستای کنترل عرضه و تقاضا انجام می‌دهند.
رشد عرضه، سقوط قیمت
جعفری‌طهرانی در ادامه افزود: انتظار می‌رود روند شیوع کرونا در همه کشورها تا پایان سال ۲۰۲۰ و اوایل سال ۲۰۲۱ ادامه یابد. در چنین شرایطی بسیاری از کشورها ناچار هستند فعالیت‌های اقتصادی خود را از سر بگیرند.
تولید ناخالص داخلی در کشورهای گوناگون به متغیرهای متفاوتی بستگی دارد. صنعت فولاد به‌عنوان یک صنعت مادر در برخی کشورها نقش اساسی در تولید ناخالص داخلی دارد. کشورهای اول تا چهارم تولیدکننده فولاد جهان (مانند چین، هند، ژاپن، ایالات متحده) اجازه نخواهند داد که این صنعت در پی رکود بیش از اندازه صنایع مصرف‌کننده آن، با افت قیمتی زیادی روبه‌رو شود، چراکه بخش قابل‌توجهی از درآمدزایی آنها از طریق زنجیره فولاد تامین می‌شود؛ بنابراین به‌گونه‌ای فعالیت می‌کنند که مازاد عرضه در ماه‌های آینده افزایش نیابد. چنانچه کشوری این استراتژی را قبول نکند، با انواع سیاست‌های کنترلی، مانع آن می‌شوند.
این کارشناس بازار فولاد خاطرنشان کرد: کشورهای مطرح جهان تلاش می‌کنند تولید فولاد را به‌گونه‌ای بین خودشان تقسیم کنند که این مازاد عرضه در طول ماه‌های آینده ایجاد نشود. اگر ببینند کشوری افزایش تولید دارد، سعی می‌کنند با سیاست‌هایی آن را کنترل کنند، چراکه این رشد عرضه باعث سقوط قیمت‌ها می‌شود.
وی گفت: انتظار می‌رود روند نزولی قیمت فولاد در ۳ ماهه پیش‌رو ادامه یابد، هرچند این افت چندان شدید نخواهد بود. اما با توجه به اینکه چین اعلام کرده سیاست کاهش تولید فولاد را ادامه می‌دهد و به‌دنبال راهکارهای جدیدی برای ایجاد بازار مصرف هم هست، طبیعتا درصد قابل‌توجهی از فولاد جهان به سمت چین گسیل خواهد شد.
ضعف در توسعه صادرات
این کارشناس بازار فولاد در ادامه استراتژی کاهش تولید را درست دانست و تاکید کرد: چالش یادشده در ایران نیز جریان دارد. ما در شرایط کنونی یا باید ساخت‌وساز را در کشور رونق ببخشیم که در شرایط کرونا عملا ممکن نیست، به‌ویژه که در موج دوم شیوع این ویروس قرار داریم و آمار همه‌گیری به‌شدت افزایش یافته است.
در چنین شرایطی، نمی‌توان امید چندانی به رشد تقاضا داشت، بنابراین فولادسازان داخلی باید فروش خود را بر صادرات متمرکز کنند.با این وجود، باید اقرار کرد که در شرایط کنونی صادرات نیز با چالش‌هایی روبه‌رو شده است.
ازجمله آنکه سایر کشورهای تولیدکننده فولاد نیز به‌دنبال افت تقاضای داخلی، بر صادرات تمرکز کرده‌اند. به‌عنوان مثال، هندوستان در ماه مه و ژوئن با صادرات بیش از ۶۰۰ هزار تن بیلت در ماه، به صادرکننده بزرگ این محصول تبدیل شده است.
در چنین شرایطی، بسیاری از صادرکنندگان ناچار هستند در یک رقابت نابرابر، قیمت‌های خود را کاهش دهند، در دام دامپینگ بیفتند و متضرر شوند. وی گفت: بازارهای صادراتی ایران و ظرفیت صنعت فولاد ما برای صادرات مشخص است و صرف هدف‌گذاری رشد صادرات فولاد، به منزله تحقق آن نیست، چراکه تحریم‌های بین‌المللی در طول سالیان گذشته موجب شده نتوانیم از ابزارهای لازم برای توسعه مراودات بین‌المللی تجاری مانند اعتبار اسنادی و... استفاده کنیم.
درواقع در سایه تحریم و محدودیت‌های ناشی از آن، ما درصد قابل‌توجهی از مشتریان خود را از دست داده‌ایم؛ بنابراین فقط مشتریان خاصی که ریسک‌های تحریم‌ها را قبول می‌کنند در سبد خریداران ما قرار می‌گیرند. در چنین شرایطی بسیاری از دیگر صادرکنندگان فولاد جهان جزو رقیبان ما به‌شمار نمی‌روند، چراکه می‌توانند با قیمت و شرایط بهتری فولاد خود را به فروش برسانند. توجه به این نکته ضروری به‌نظر می‌رسد که افزایش عرضه زمینه افت قیمت را فراهم می‌کند، اما باید خاطرنشان کنیم که این افت برای محصولات صادراتی ما به‌دلیل شرایط ویژه تحریم به مراتب بیشتر از سایر رقباست.
استراتژی‌های جدید برای صنعت فولاد
مهران حق‌شناس، کارشناس صنعت فولاد، علت اصلی کاهش تولید فولاد خام را شیوع ویروس کرونا دانست و افزود: کاهش تولید فولاد در امسال میلادی را می‌توان به محدودیت‌ها و منع آمد و شد ناشی از شیوع ویروس کرونا نسبت داد. در ادامه محدودیت‌های لجستیکی موجب شد محصولات فولادی در واحدهای تولیدی و انبارها انباشته شود.
در همین حال، تقاضا برای خرید فولاد نیز کاهش یافت، چراکه صنعت ساخت‌وساز و خودروسازی به‌عنوان ۲ صنعت اصلی مصرف‌کننده فولاد با کاهش تقاضا و درنتیجه تولید روبه‌رو شدند. براساس آمار فروش خودرو در برخی ایالت‌های ایالات متحده حتی تا ۸۰ درصد هم کاهش داشته است.
این افت تقاضا در کشورهای اروپایی نیز قابل توجه است و در چنین شرایطی باز هم از تقاضا برای فولاد کاسته می‌شود. وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر علت رشد مجدد تولید فولاد چین در یکی دو ماه گذشته گفت: چین نخستین کشوری بود که با همه‌گیری ویروس کرونا روبه‌رو شد. شیوع کووید ۱۹ بلافاصله اقتصاد این کشور را بیش از تصور تحت‌تاثیر قرار داد. در ماه‌های ابتدایی امسال میلادی و در پی تعطیلی‌های ناشی از این ویروس، تولید فولاد چین کاهشی شد، اما این کشور در ماه مه توانست بر این شرایط چیره شود و تولید خود را افزایش دهد.
حق‌شناس گفت: شیوع این ویروس فقط به کشور چین محدود نشد و در فاصله زمانی کوتاهی، تمام دنیا را درگیر کرد و ضربات غیرقابل تصوری را بر پیکره اقتصاد دنیا وارد آورد. در چنین موقعیتی صنعت فولاد جهان نیز با آسیب‌های جدی روبه‌رو شد. تقاضا برای فولاد کاهش یافت و در سایه آن بسیاری از تولیدکنندگان ظرفیت تولید خود را کاهش دادند.
تاثیر این ویروس بر اقتصاد دنیا و صنعت فولاد به‌اندازه‌ای جدی است که بسیاری از کارشناسان و فعالان بازار آن را به مراتب شدیدتر از رکود اقتصادی دنیا در سال ۲۰۰۸ می‌دانند. وی افزود: درحال‌حاضر، صنعت فولاد اروپا آسیب‌های بسیار جدی‌تری را از این شرایط متحمل شده است، به‌ویژه که صنعت فولاد کشورهای عضو این اتحادیه از قبل هم با مشکلاتی جدی روبه‌رو بود.
چنانچه این وضعیت ادامه یابد، حتی بزرگ‌ترین شرکت‌های فولادساز دنیا نیز در معرض خطر هستند. تاجایی درواقع امسال را باید سالی فاجعه‌آمیز برای صنعت فولاد عنوان کرد.
تاریخ انتشار : چهارشنبه ۲۵ تير ۱۳۹۹ ساعت ۲۱:۴۴
کد مطلب: 51875
فولاد
