واگذاری ها، سرنا را از سرگشادزدن است
گروه صنایع معدنی
>سایر حوزه ها
- چندی پیش رئیس سازمان خصوصی‌سازی از واگذاری ۵ هلدینگ دولتی در بازار سرمایه خبر داد. علیرضا صالح، حسن چنین واگذاری را از بین نرفتن زنجیره ارزش میان شرکت‌های زیرمجموعه سازمان مورد نظر عنوان کرد؛ به‌علاوه آنکه شرکت‌ها مکلف هستند اطلاعات خود را به‌طور شفاف در سامانه کدال درج کنند.
به گزارش ماین نیوز، در میان شرکت‌هایی که در لیست واگذاری قرار دارند، نام دو سازمان توسعه‌ای ایمیدرو و ایدرو نیز به چشم می‌خورد. رئیس سازمان خصوصی‌سازی درباره واگذاری دو سازمان یادشده خاطرنشان کرد موافقت وزیر صنعت، معدن و تجارت برای این واگذاری اخذ شده و در انتظار اجازه هیات وزیران هستیم.
این واگذاری مخالف و موافقانی دارد. موافقان واگذاری ایمیدرو در بازار سرمایه اعتقاد دارند فروش سهام این سازمان‌ها در بورس، دولت را در تامین کسری بودجه یاری می‌کند و امروز همان روز مبادایی است که باید از این سرمایه‌ها بهره گرفت؛ اما مخالفان طرح یادشده تاکید دارند که واگذاری این سازمان‌ها در بورس با اهداف اولیه تشکیل یک سازمان توسعه‌ای مغایرت دارد.
تصمیمی نابخردانه
مهدی کرباسیان، رئیس پیشین سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) درباره واگذاری ایمیدرو در بازار سرمایه گفت: در بسیاری از کشورهای پیشرفته سازمان‌های توسعه‌ای وجود دارند. تجربه استفاده از چنین سازمان‌هایی در کشورهایی چون ژاپن، مالزی، ایرلند، ایتالیا، افریقای جنوبی و... وجود دارد.
این دست نهادها با عناوین مختلف و در مقام بازوی دولت در راستای توسعه کشور و در حوزه‌های مختلفی چون فناوری‌های نوین و پروژه‌های زیربنایی فعالیت می‌کنند. حال گویی مسئولان قصد دارند خلاف مسیری که دنیا آن را پیموده، گام بردارند. بدون تردید این اقدام ضرر غیر قابل جبرانی را به آینده توسعه کشور وارد می‌کند.
کرباسیان با اشاره به ظرفیت‌های ویژه کشور در بخش معدن و صنایع وابسته به آن تاکید کرد: همین ظرفیت‌ها زمینه‌ساز ایجاد سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی در کشور شده است. ظرفیت‌های معدنی ایران به‌اندازه‌ای هستند که کشور ما در جایگاه دهم دنیا از منظر ذخایر معدنی قرار دارد. بدون تردید چنانچه حجم سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های اکتشافی کشور افزایش یابد، این امکان وجود دارد که حتی در رتبه‌های بالاتری از منظر ذخایر معدنی قرار گیریم.
کرباسیان افزود: خوشبختانه در چند سال اخیر توجه به ظرفیت‌های معدنی و صنایع معدنی افزایش یافته و درنتیجه شاهد موفقیت‌های چشمگیری در این حوزه هستیم؛ تا جایی که محصولات معدن و صنایع معدنی، سهم ۲۲ درصدی از صادرات غیرنفتی کشور را به خود اختصاص داده است. این رقم صادرات در مقایسه با ۱۰ سال گذشته رشد چشمگیری را نشان می‌دهد و باید تاکید کرد که ما اکنون در ابتدای مسیر هستیم.
او خاطرنشان کرد: سازمانی همچون ایمیدرو نقش بسیار مهم و اثرگذاری در توسعه معدن و صنایع وابسته به آن برعهده دارد. وابستگی این سازمان به دولت، قدرت ریسک‌پذیری این مجموعه را افزایش می‌دهد و فعالیت آن را در حوزه‌هایی چون فناوری‌های نوین و اکتشاف، تسهیل می‌کند.
کرباسیان افزود: دولت در شرایط کنونی با چالش کمبود بودجه مواجه است. افت شدید قیمت نفت در بازارهای بین‌المللی، کاهش قابل‌توجه میزان صادرات نفتی کشور به‌دلیل تحریم‌های بین‌المللی، کاهش درآمدهای مالیاتی پیش‌بینی شده و وصول نشدن حقوق گمرکی به‌دلیل کاهش واردات، دولتمردان را با چالش‌های متعددی روبه‌رو کرده است. در عین حال امکان دریافت وام و تسهیلات از صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی نیز وجود ندارد.
هزینه‌های متعددی نیز به دولت پس از شیوع ویروس کرونا تحمیل شده و در همین راستا باید اقدامات حمایتی از اقشار ضعیف، اجرایی شود. در چنین شرایطی دولت برای تامین نقدینگی به منابع جدید مالی روی آورده است. فروش سریع اموال دولتی و سهام شرکت‌ها و سازمان‌ها یکی از این اقدامات است؛ در نتیجه از یک سو هدف خصوصی‌سازی به‌طور شفاف محقق و ازسوی دیگر درآمدهای موردنظر دولت تامین می‌شود.
اما در همین حال دولتمردان باید توجه کنند که همواره بزرگ‌ترین چالش‌ها به پایان می‌رسند؛ کما اینکه جنگ جهانی اول و دوم و همچنین جنگ ایران و عراق به پایان رسید. بحران کرونا نیز تمام می‌شود و کشور دوباره روی ریل توسعه قرار می‌گیرد، اما این دست تصمیمات غیرکارشناسی و عجولانه، لطمات جدی و جبران‌ناپذیری را به توسعه کشور وارد می‌کند.
رئیس پیشین هیات عامل ایمیدرو تاکید کرد: باوجود تمام چالش‌های پیش روی دولت، واگذاری ایمیدرو اقدامی عاقلانه به‌نظر نمی‌رسد. گویی دولت قصد دارد سرنا را از سر گشاد آن بنوازد. سازمان ایمیدرو نقش بسزایی در تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی دارد.
رهبر معظم انقلاب و رئیس‌جمهوری بارها در طول سال‌های گذشته از اقتصاد مقاومتی سخن گفته و تاکید کرده‌اند که معادن و صنایع وابسته به آنها نقش بسزایی در تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی دارند؛ بنابراین انتظار نمی‌رود دولت بازوی اصلی خود در تحقق اهداف بخش معدن را به شرکت سهامی عام، تبدیل کند.
کما اینکه با جدا شدن ایمیدرو از دولت، این مجموعه از منظر شفافیت آسیب می‌بیند. نظارت دولتی از آن برداشته می‌شود و همچون سایر شرکت‌های خصولتی که بسیاری از آنها از نظر فساد شبهه‌برانگیز هستند، سلامت سازمان دچار شبهه خواهد شد.
به‌علاوه آنکه سازمان ایمیدرو نیز ناچار خواهد بود پروژه‌های توسعه‌ای و زیرساختی خود را کنار بگذارد و به سمت پروژه‌های کوتاه‌مدت برود، چراکه برای سهامداران بورسی، سودآوری و بازگشت سرمایه در کوتاه‌مدت در اولویت قرار دارد.
کرباسیان افزود: باید تاکید کرد سرمایه‌گذاری در اکتشاف جزو پروژه‌های بلندمدت محسوب می‌شود. برخی از این پروژه‌ها همچون اکتشاف در اعماق به فناوری‌های نوین نیاز دارند. این دست فعالیت‌ها از یک‌سو هزینه زیادی دارند و از سوی دیگر، ریسک آنها به‌شدت بالاست؛ درنتیجه امکان دارد سرمایه در بلندمدت بازگردد یا حتی هیچ بازگشت هزینه‌ای نداشته باشد.
رئیس پیشین هیات عامل ایمیدرو درباره عملکرد اقتصادی سازمان‌ها پس از واگذاری به بخش خصوصی گفت: انتظار می‌رود دولت برای جبران کاهش درآمد خود، اقدامی اشتباه را انجام ندهد. متاسفانه ما در سال‌های گذشته نیز تجربه چنین تصمیمات نابخردانه و عجولانه را داشته‌ایم و آسیب آن به اقتصاد کشور همچنان مشاهده می‌شود؛ بنابراین انتظار می‌رود دولت این اقدام را متوقف و در این تصمیم بازبینی کند.
بدیهی است که اگر دولت قصد واگذاری و کسب درآمد دارد می‌تواند سازمان‌های تحت نظارت خود را مکلف کند که شرکت‌های زیرمجموعه خود را در مدت چند ماه وارد بورس کنند.
روز مبادا برای واگذاری فرا رسید
آلبرت بغزیان، کارشناس اقتصاد در گفت‌وگو با صمت واگذاری بخشی از سرمایه سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران در بازار بورس را مثبت ارزیابی کرد و گفت: این اقدام با دو هدف انجام می‌شود. تعمیق بازار سرمایه را باید نخستین هدفی دانست که درپی واگذاری سهام این شرکت‌ها محقق می‌شود. درحال‌حاضر شرکت‌هایی با عملکرد قابل‌قبول در لیست واگذاری‌ها قرار گرفته‌اند.
این شرکت‌ها می‌توانند نقدینگی بالایی را جذب کنند. به‌علاوه آنکه باتوجه به گستردگی واگذاری‌ها و ماهیت هلدینگی آنها هیجانی که به‌طور معمول برای عرضه‌ها ایجاد می‌شود از میان می‌رود و حق انتخاب افراد بیشتر می‌شود. خطری نیز برای ریزش سایر سهم‌ها به‌وجود نخواهد آمد.
بغزیان تاکید کرد: در این میان برخی از بزرگ شدن بازار سرمایه ایران ابراز نگرانی می‌کنند؛ این در حالی است که ارزش کل بازار سرمایه ما با نرخ فعلی دلار حدود یک‌سوم ارزش یک شرکت بزرگ بین‌المللی همچون مایکروسافت است؛ بنابراین ما نگرانی برای ریزش بازار سهام نداریم؛ مگر اینکه حقوقی‌ها این بازار را تخریب کنند که در بلندمدت به ضرر آنها خواهد بود.
این اقتصاددان افزود: واگذاری سهام ایمیدرو در بازار سرمایه دست دولت را در تامین مالی باز می‌کند. در نتیجه دولت برای تامین کسری بودجه خود نیازی به استقراض و انتشار پول یا فروش اوراق قرضه نخواهد داشت. علاوه بر این دست دولت برای تزریق منابع مالی به اقتصاد باز خواهد شد و می‌توان برخی چالش‌هایی همچون رکود و بیکاری ناشی از شیوع کرونا را برطرف کرد.
او گفت: سازمان ایمیدرو و سایر شرکت‌هایی که در لیست واگذاری قرار گرفته‌اند، گلچینی از سازمان‌های تحت اختیار دولت هستند. امروز همان روز مبادایی است که دولت چنین سازمان‌هایی را برای آن نگه داشته بود.
به علاوه آنکه دولت می‌تواند این سهام را به‌گونه‌ای واگذار کند که مدیریت آن همچنان در اختیار خودش باقی بماند؛ یعنی همچنان اهداف نظارت حاکمیتی خود را حفظ کند. البته احتمال دارد مقاومت‌هایی در مقابل واگذاری انجام شود اما باید این فرآیند را به‌طور کلی نگاه کنیم، نه جزئی.
تاریخ انتشار : سه شنبه ۲ ارديبهشت ۱۳۹۹ ساعت ۱۷:۴۹
کد مطلب: 50188
سایر حوزه ها
