به گزارش ماين نيوز، استان خراسان رضوی از تنوع معدنی بسیار برخوردار است به طوریکه از 66 نوع ماده معدنی شناسایی شده در کشور، 46 نوع آن در این استان وجود دارد.
معادن این استان در سطح کشور و حتی خاورمیانه و دنیا منحصر به فرد است که فیروزه نیشابور، کائولن گناباد، سنگ های الوان بجستان، سیلیس تربت جام و سنگ آهن خواف از جمله آن ها است.
به گفته رییس سازمان نظام مهندسی معدن خراسان رضوی، به دلیل رونق ساختمان سازی در سال های اخیر بسیاری از معادن غیرفعال استان فعال شده و اغلب معادن خاک صنعتی این استان که فعالیت چندانی نداشتند اکنون مواد آن ها در صنایع کاشی و سرامیک مصرف می شود.
علاوه بر آن معادن مربوط به مصالح ساختمانی مانند سنگ لاشه، سیمان و فولاد نیز در این استان فعالیت چشمگیری دارند و مواد معدنی فلزی هم مورد توجه قرار گرفته اند.
رییس سازمان نظام مهندسی معدن خراسان رضوی معتقد است، فرآوری از جمله مشکلات کنونی حوزه معدن است و از 5/2 میلیون تن مواد معدنی که سالانه در این استان استخراج می شود بخش اندکی مورد فرآوری قرار می گیرد.
به گفته ˈحسین عباس نیاˈ، خراسان رضوی در بخش معدن و مواد معدنی با داشتن حدود سه میلیارد تن مواد اکتشافی جزو چهار استان برتر کشور است.
از نظر نیروی انسانی نیز هم اکنون دو هزار و 300 مهندس در چهار رشته زمین شناسی، معدن، متالورژی و نقشه برداری و 12 رشته مرتبط با فعالیت های معدنی عضو سازمان نظام مهندسی معدن این استان هستند که تمام آن ها به صورت تمام وقت و یا پاره وقت در این بخش اشتغال دارند.
این امر و به کارگیری متخصصان مزبور موجب شده استان خراسان رضوی در چند سال گذشته در این زمینه رشد خوبی داشته و از نیروهای توانمند بخوبی بهره بگیرد.
در این میان مشکل جدی این استان در حوزه معدن، فرآوری مواد معدنی و صنایع مرتبط است به طوریکه بخش اندکی از مواد خام اولیه فراوری و به ماده دیگری تبدیل اما بخش قابل توجهی از آن به علل مختلف از قبیل نبود تجهیزات و فناوری مربوطه به صورت خام به سایر استان ها و کشورهای مختلف صادر می شود.
اینک برنامه ای منسجم برای هر یک از این حوزه ها اعم از فولاد، خاک صنعتی و مواد معدنی مختلف مورد نیاز است.
رییس سازمان نظام مهندسی معدن خراسان رضوی می گوید: در زمینه صنعت سیمان در سال های اخیر اقدامات ارزشمندی در این استان انجام شده و بر اساس یک برنامه جامع منابع مربوطه شناسایی و ظرفیت آن که در ابتدای برنامه 30 میلیون تن بود امروز به 85 میلیون تن رسیده که این امر باید به عنوان الگو در همه مواد معدنی پیاده شود.
بر این اساس سازمان نظام مهندسی معدن باید فعالیت ها را علمی کرده و حداکثر بهره وری از منابع را برای تحقق اقتصاد مقاومتی ایجاد کند زیرا این حوزه نقش محوری در تولید داشته و زیربنای توسعه و تولید صنعتی است و عمده مواد اولیه بخش صنعت از این حوزه تامین می شود.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان رضوی نیز فراوری ذخایر شناسایی شده و فعالیت بیشتر در شناسایی ذخایر معدنی جدید را از جمله ضرورت های جدی در این بخش می داند.
ˈمحمدحسن واحدیˈ معتقد است، 40 درصد خام فروشی مواد معدنی کشور متعلق به این استان است.
بر این اساس ضرورت پرداختن همزمان به اکتشاف، فرآوری و تولید محصول استحصال شده در این استان بیش از پیش احساس می شود.
هرچند رونق معادن و استفاده مطلوب از این ثروت یکی از راه های تحقق اقتصاد مقاومتی است اما عامل اصلی رونق آن فعالیت و استقبال بیشتر بخش خصوصی است که به دلیل ریسک پذیری زیاد و هزینه بسیار، رغبت کمتری به سرمایه گذاری در این بخش دارد.
به همین خاطر دولت باید در امر شناسایی و اکتشاف پیشقدم شده و سرمایه گذاری د و پس از کشف معدن، زمینه واگذاری به بخش خصوصی را فراهم کند.
علاوه بر آن تقویت زیر ساخت های معدنی مانند حل مشکل راه دسترسی و برق رسانی، افزایش اعتبار صندوق بیمه سرمایه گذاری فعالیت های معدنی و همچنین استفاده از ظرفیت های قانونی مربوط به واگذاری امور غیر حاکمیتی به سازمان نظام مهندسی معدن از جمله اقداماتی است که در رشد و پویایی بخش معدن نقش موثری دارد.
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز معتقد است: این استان به دلیل ساختار زمین شناسی خاص و عملکرد گسل های بزرگ استان از جمله گسل درونه از استانهای معدنی کشور به شمار می رود.
به گفته ˈراضیه علیرضاییˈ، معادن سنگ آهن سنگان به عنوان بزرگترین ذخیره سنگ آهن شرق ایران، معادن فیروزه نیشابور به عنوان بزرگترین ذخایر فیروزه کشور و معروفترین فیروزه جهان و معادن غنی کائولن گناباد از جمله معادن مهم استان خراسان رضوی هستند.
مناطق مستعد اقتصادی خراسان رضوی از جمله منطقه تحت تاثیر گسل درونه به عنوان پهنه معدنی استان معرفی شده است.
علیرضایی می گوید: هم اکنون برای 653 معدن با ذخیره قطعی دو میلیارد و 900 میلیون تن و استخراج اسمی سالانه 25 میلیون و 800 هزار تن، پروانه بهره برداری صادر شده که به صورت فعال مشغول کار می باشند.
وی میزان سرمایه گذاری انجام شده در معادن فعال استان خراسان رضوی را دو میلیارد و 750میلیون ریال با اشتغالزایی مستقیم برای هفت هزار و 766 نفر اعلام کرد.
وی اظهار داشت: تاکنون 210 فقره گواهینامه کشف با ذخیره قطعی 319 میلیون تن و حدود 147 فقره پروانه اکتشاف از سوی این سازمان برای فعالان اقتصادی در خراسان رضوی صادر شده است.
وی شمار معادن راکد در خراسان رضوی را 70 فقره و معادن متروکه را 20 فقره برشمرد و گفت: با توجه به چشم انداز روشن رونق فعالیتهای عمرانی و اقتصادی می توان امیدوار بود که در آینده نزدیک شمار معادن تعطیل و متروکه استان به حداقل برسد.
وی تقویت بنیه سرمایه گذاری فعالیت های معدنی، افزایش اعتبارات برای بهینه سازی و تجهیز ماشین آلات معدنی، ایجاد زیربناهای مورد نیاز بهره برداران از جمله راه دسترسی مناسب، برق رسانی به معادن و کاهش مشکلات حقوقی را از اقدامات در دست انجام این سازمان برای رفع مشکلات معدنکاران این استان ذکر کرد.
براساس گفته های مزبور در یک جمع بندی برای پویایی بخش معدن به عنوان پیشقراول اقتصاد مقاومتی باید نهادهایی برای حمایت و آسان سازی کار بخش خصوصی ایجاد تا نقاط ضعف بخش معدن شناسایی و ترمیم شود و مسوولان چشم انداز توسعه بخش معدن را طراحی و برای رسیدن به آن برنامه ریزی کنند.
