«پرد پلاس» را بومی‌سازی می‌کنیم
گروه صنایع معدنی
>فولاد
- یکی از مهم‌ترین دستاوردهای به‌دست آمده در صنعت فولاد، بهینه‌سازی فرآیند تولید به روش فناوری ایرانی پرد است.
به گزارش ماین نیوز، با تکیه بر اصول علمی و تجربه‌های متخصصان ایرانی، روش تولید آهن اسفنجی در ایران بومی‌سازی شده است.
به گفته کارشناسان این حوزه، فناوری پرد شاهکاری در صنعت ایران است که در ابتدای راه قرار دارد. این فناوری به‌وسیله شرکت ام‌ام‌ای، ثبت و با همکاری سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) در ۴ طرح استانی فولاد از ۸ طرح از جمله فولاد شادگان، میانه و نی‌ریز اجرایی شده و نتایج قابل قبولی را به‌دست آورده است البته فولاد بافت نیز در آینده نزدیک در مرحله راه‌اندازی قرار می‌گیرد.
شرکت ام‌ای‌ای، یکی از شرکت‌کنندگان در جشنواره و نمایشگاه ملی فولاد است و درباره لزوم نمایشگاه بومی‌سازی و همچنین دستاوردهای این شرکت با حسن کرباسچی، مدیرعامل شرکت ام‌ام‌ای در ایران به گفت‌وگو نشسته که در ادامه می‌خوانید.
شرکت ام‌ای‌ای، فناوری ایرانی پرد را با همکاری چه سازمانی به پیش می‌برد؟
شرکت ام‌ای‌ای با همکاری سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) این کار را آغاز کرد و این سازمان، از این طرح حمایت مالی کرد یعنی پروژه‌های استانی را در قالب همان حمایت‌ها به ام‌ای‌ای سپرد و ریسک آن را پذیرفت.
فناوری پرد که از سوی شرکت ام‌ای‌ای انجام شد و در آن فناوری احیای مستقیم به نوعی بومی شد، چقدر طول کشید و چقدر هزینه داشت؟
هزینه را نمی‌توان به طور دقیق عنوان کرد اما این هدف از اوایل سال ۱۳۸۰ و همزمان با تاسیس شرکت ام‌ای‌ای مطرح شد. ام‌ای‌ای در خارج از کشور تاسیس شد و به دلیل نیاز بومی‌سازی شکل گرفت. از آنجا که در زمان تحریم‌ها آخرین دستاوردهای فناوری از ما دریغ می‌شد، برای اینکه دست ما خالی نماند تصمیم گرفتیم به سمت بومی‌سازی پیش برویم.
از آنجا که ادامه مسیر فولاد کشور در آن زمان بر مبنای تولید آهن اسفنجی بود و کشور ما نیز تجربه‌های خوبی داشت و با توجه به میزان ذخایر گاز و سنگ آهنی که در کشور داشتیم، یکی از قطب‌های تولید آهن اسفنجی در جهان به‌شمار می‌رویم و به دلیل وجود افراد متخصص، این دانش در ایران گردآوری شد.
بنابراین به این جمع‌بندی رسیدیم که در زمینه تولید آهن اسفنجی سرآمد به‌شمار می‌رویم، در نتیجه باید فناوری آن را نیز بومی‌سازی کنیم. این ایده شکل گرفت و فناوری آن نیز ثبت جهانی شد. پس از آن از ۸ طرح استانی ۴ طرح با فناوری پرد انجام شد.
نخستین نتایج فناوری پرد این بود که نسبت به شرکت‌های دیگر، کاهش هزینه داشتیم. شرکت‌های خارجی نیز هر کدام نرخ خود را ۲۰ میلیون یورو در مناقصه کاهش دادند تا بتوانند با شرکت ما رقابت کنند. از این رو در این ۴ طرح حدود ۸۰ میلیون یورو صرفه‌جویی اقتصادی شد. به هر حال این بهترین اتفاق صنعت فولاد بود.
از راه‌اندازی نخستین طرح استانی که فناوری پرد را در آن به کار گرفتند، بیش از یک سال می‌گذرد. در این مدت این فناوری چه نتایجی داشته است؟
نتایج به‌دست آمده از واحدهایی که فناوری پرد را به کار گرفته‌اند، بسیار فراتر از انتظار ما بود زیرا به موضوع اشراف داشتیم و در عمل شاهد تولید محصول باکیفیت خوب بودیم. البته نتایج از روزهای نخست مشخص شد. از آنجا که فناوری نوپایی بود، انتظار داشتیم مدتی طول بکشد تا به محصول قابل فروش دست یابیم اما محصول، باکیفیت بهتری نسبت به روش‌های دیگر و در زمان کمتری تولید شد. تجربه نخست ما در فولاد شادگان بود که حدود یک سال و نیم از بهره‌برداری آن می‌گذرد. ۶ ماه بعد طرح دوم و پس از چند ماه طرح سوم به بهره‌برداری رسید. ما تجربه‌هایی که از هر یک از واحدها به‌دست می‌آوردیم را نیز در واحد بعدی به کار می‌گرفتیم.
برای آینده چه پروژه‌ای در دست اقدام دارید؟
باید به دست‌اندرکاران گوشزد کنم که موضوع فناوری، مستمر و جاری است و نمی‌توان آن را در یک نقطه متوقف کرد. برای مثال در فناوری پرد به نتایج درخشانی رسیدیم و حمایت مورد نظر ما این است که در نخستین فرصت، یک واحد مگامدول در یکی از شرکت‌های بزرگ فولادی به ما اختصاص پیدا کند تا بتوانیم این فناوری را در یک مقیاس بالاتر به کار بگیریم. اگر حمایت مجموعه‌ها به‌ویژه سازمان ایمیدرو مستمر باشد، گام دوم این است که فناوری پرد و ورژن بعدی آن که می‌تواند «پرد پلاس» باشد را ارتقا دهیم. ما علاقه‌مند هستیم که از شرکت ام‌ای‌ای حمایت شود و مسیر بومی‌سازی ادامه یابد.
برای بکارگیری فناوری پرد در چین همکاری داشتید، این طرح به کجا رسید؟
به طور مشترک، طرحی را با چین انجام می‌دهیم و به تازگی از آنجا بازدید نیز کرده‌ایم. البته اجرای بخشی که متعلق به چینی‌هاست با تاخیر روبه‌رو شد. کارها در این پروژه با جدیت پیگیری می‌شوند. این واحد، ۳۰۰ هزار تنی است و احیای آهن اسفنجی آن بر پایه تولید گاز و زغال‌سنگ است.
به تازگی، چینی‌ها یک توافقنامه نمایندگی پرد را از ما خواستار شده‌اند که آن را به امضا رسانده‌ایم. البته درخواست‌هایی از سایر کشورها نیز داشته‌ایم که در حال کار روی آنها هستیم و اگر حمایت‌های لازم شود می‌توانیم بازارهای جهانی را نیز حفظ کرده و این فناوری را صادر کنیم که این موضوع افتخار دیگری برای کشور به‌شمار می‌رود.
مهم‌ترین موانع بومی‌سازی در صنعت فولاد چیستند؟
یکی از مهم‌ترین موانع، موضوع باور است. اگر ما به این باور رسیده باشیم که بومی‌سازی یک امر لازم و ضروری است، سایر نیازها، ابزارها و همچنین حمایت را به دنبال باور و خواست‌مان می‌توانیم ایجاد کنیم. البته این باور وجود دارد و کارهای خوبی در کشور انجام شده اما باید به آن بیشتر بها بدهیم تا ادامه‌دار شود.
دومین عامل این است که این باور، نیاز به ابزاری دارد و باید شرایطی موجود باشد که بتواند این بومی‌سازی را انجام دهد.
زمانی که در تحریم نیستیم باید به این موضوع بهای بیشتری بدهیم چراکه فضای کشور ثبات بیشتری دارد و می‌توان از حمایت‌های مالی بهره گرفت. آن زمان نباید به خواب غفلت برویم و باید حواس‌مان باشد که سنگ اولیه را پایه‌گذاری کنیم تا در زمان تحریم دچار چالش نشویم.
در مجموعه ما که نخستین بهره‌برداری انجام شد، نتایج را مشاهده کردند. به نظرم در همان زمان باید به فکر مگامدول می‌افتادند، پس از بهره‌برداری‌های دیگر نیز می‌توانست این اتفاق بیفتد. به عبارت دیگر، با توجه به نتایج قابل قبول در واحدهای استانی نباید مکثی بین این دو رویداد به وجود می‌آمد.
برای ارائه دستاوردهای فناوری دیگر بهتر بود خود شرکت ام‌ای‌ای پیشقدم می‌شد، آیا این خلا به عملکرد شرکت بازنمی‌گردد؟
قبول دارم که این موضوع دو طرفه است و همکاران ما در ام‌ای‌ای نیز باید با جدیت این موضوع را پیگیری می‌کردند. البته پیگیری‌ها انجام شد اما در کل، این موضوع با یک سری تغییرات و شرایط در کشور همزمان شد و در مجموعه ایمیدرو برخی تغییرات ایجاد شدند.
تحریم‌ها آغاز شدند و ذهن‌ها را درگیر کردند. وضعیت به گونه‌ای پیش رفت که توجه‌ها به این موضوع کمتر شد. در کل، عوامل داخلی و خارجی شرکت، این خلا را به‌وجود آوردند اما این موضوع که در یک حلقه فولاد، این بومی‌سازی انجام شده می‌تواند ما را به این باور برساند که در سایر حلقه‌ها نیز شرکت ما و شرکت‌های فنی و مهندسی دیگر باید اقدام به بومی‌سازی کنند تا در کل، حلقه زنجیره فولاد از کنسانتره تا خطوط نوردی به خودکفایی برسد.
چقدر نیاز به جشنواره ملی فولاد احساس می‌شد و این جشنواره با جشنواره‌های دیگر متفاوت است؟
من معتقدم جای چنین جشنواره‌ای در صنعت فولاد ما همواره خالی بوده چراکه با توجه به شرایط کشور ما و این موضوع که تحریم‌ها نیز جدی‌تر شده است، می‌طلبد بیش از پیش به سمت بومی‌سازی پیش برویم. البته کشور همواره با تحریم روبه‌رو بوده و واحدهای فولادی در این دوران اقدام‌های مهمی برای بومی‌سازی انجام داده‌اند یعنی هم در زمینه تجهیزات و هم در زمینه فناوری فولاد، اقدام‌های مهمی انجام شده است. برای مثال تصمیم برای طراحی فناوری پرد از حدود ۲۰ سال پیش گرفته شد که تصمیم درستی هم بود.
فناوری پرد از روش‌های مشابه احیای مستقیم نیز فراتر رفته است. البته فناوری پرد یک نمونه است و شرکت‌های دانش‌بنیان مانند نفت و گاز سرو در زمینه کاتالیست‌ها و شرکت خوارزمی در زمینه تجهیزات توانسته‌اند بومی‌سازی قابل توجهی انجام دهند.
با این شرایط، بومی‌سازی یک ضرورت و نیاز به‌شمار می‌رود، به‌ویژه در زمان تحریم‌ها که شرایط سختی برای تولیدکنندگان ایجاد شده است. بنابراین جشنواره‌ای با رویکرد بومی‌سازی باید پیش از اینها نیز برگزار می‌شد چراکه این جشنواره، متفاوت از جشنواره‌های دیگر است و اقدامی ضروری و کلیدی قلمداد می‌شود. این جشنواره، هم متفاوت بوده و هم لازم است و باید در سال‌های دیگر نیز ادامه یابد.
فکر می‌کنید این جشنواره تا چه اندازه نتایج عملی برای بومی‌سازی به همراه بیاورد؟
جشنواره، تبلیغ و شعار دادن برای بومی‌سازی، اقدام‌های خوبی هستند اما تمام این برنامه‌ها باید به حمایت عملی بومی‌سازی منجر شوند. برای مثال آنچه در بومی‌سازی فناوری احیای مستقیم فولاد اتفاق افتاد، به یک کار ارزشمند و ماندگار تبدیل شد که سبب افتخار ایرانی‌هاست. البته اینها افتخاراتی است که نباید عقیم گذاشته شده و متوقف شوند. باید حمایت تدریجی از بومی‌سازی شود و این اتفاق روی نمی‌دهد مگر به این باور برسیم و همگی از این رویکرد حمایت کنند که البته این حمایت‌ها می‌توانند حمایت دولتی و حکومتی یا حمایت خود کارخانه‌ها باشند.
مطمئنم پس از برگزاری جشنواره ملی فولاد، شاهد اتفاق‌های خوبی در صنعت فولاد خواهیم بود که سبب تعامل نزدیک تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان با صاحبان فناوری و سازندگان قطعات خواهد شد. البته خواهش من از مسئولان و دست‌اندرکاران این است که به بومی‌سازی باور داشته و نگاه جدی‌تری کنند و به سمت عملیاتی و اجرایی شدن آن پیش بروند.
تاریخ انتشار : چهارشنبه ۱۹ دی ۱۳۹۷ ساعت ۰۰:۵۳
کد مطلب: 45550
فولاد
