ماین نیوز - برترین‌های عناصر نادر خاکی در سال گذشته میلادی

برترین‌های عناصر نادر خاکی در سال گذشته میلادی

۱۷ عنصر از جدول شیمیایی به عناصر نادر خاکی (Rare-earth Elements) معروفند. این عناصر عبارتند از ۱۵ عنصر در گروه لانتانیدها به‌علاوه دو عنصر اسکاندیوم و ایتریوم. در این گزارش به تولیدات ۸ کشور تولیدکننده عناصر نادر خاکی در جهان پرداخته می‌شود.

به گزارش ماین نیوز، ۱۷ عنصر از جدول شیمیایی به عناصر نادر خاکی (Rare-earth Elements) معروف هستند. این عناصر عبارتند از ۱۵ عنصر در گروه لانتانیدها به‌علاوه دو عنصر اسکاندیوم و ایتریوم. این مجموعه عناصر در یک گروه از سنگ‌های معدنی پیدا می‌شوند. نکته جالب توجه آنکه عناصر نادر خاکی، بر خلاف نام‌گذاری انجام شده برای آنها در زمین بسیار فراوان هستند و فقط به دلیل آنکه در سراسر کره زمین پراکنده شده‌اند، یافتن و بهره‌برداری از آنها بسیار زمانبر و پرهزینه است. این عناصر عبارت‌اند از: اسکاندیوم (Scandium)، ایتریوم (Yttrium)، لانتانم (Lanthanum)، سریوم (Cerium)، پراسئودیمیوم (Praseodymium)، نئودیمیوم (Neodymium)، پرومثیوم (Promethium)، ساماریوم (Samarium)، یوروپیوم (Europium)، گادولینیوم (Gadolinium)، تربیوم (Terbium)، دیسپروسیوم (Dysprosium)، هولمیوم (Holmium)، اربیوم (Erbium)، ثولیوم (Thulium)، ایتربیوم (Ytterbium) و لوتتیوم (Lutetium).چین که در بسیاری از صنایع مقام نخست تولیدات را در جهان دارد؛ بزرگترین تولیدکننده عناصر نادر خاکی نیز شمرده می‌شود. سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ میلادی برای عناصر نادر خاکی سال‌های خوبی نبوده‌اند چراکه به دلیل عرضه بیش از حد، قیمت‌ها به شدت تحت تاثیر قرار گرفتند و تولیدکنندگان این عناصر به‌ویژه در خارج از چین با چالش‌هایی روبه‌رو شدند.

در سال ۲۰۱۶ میلادی، عناصر نادر خاکی در امریکا استخراج نشدند. شرکت Molycorp، تنها تولیدکننده عناصر نادر خاکی در امریکای شمالی، در سال ۲۰۱۵ میلادی در فهرست شرکت‌های در معرض ورشکستگی قرار گرفت و معدن آن در ژوئن سال ۲۰۱۶ به حراج گذاشته شد.در حالی که امریکا سهم خود را از تولید عناصر نادر خاکی در سال ۲۰۱۶ میلادی از دست داد، اما دیگر کشورها سرنوشت مشابهی را تجربه نکردند. بر اساس جدیدترین داده‌های تحقیقات سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده امریکا (USGS) در سال ۲۰۱۸میلادی، ۷ کشور دیگر در کنار چین عناصر کمیاب را (در سال ۲۰۱۷میلادی) تولید کرده‌اند چراکه بسیاری معتقدند تقاضا برای این فلزات افزایش یافته است. در واقع انتظار می‌رود که بازار عناصر نادر خاکی تا سال ۲۰۲۰ میلادی به ۹ میلیارد دلار برسد. سایت «فلزات آنلاین» بر اساس اطلاعات سازمان زمین‌شناسی امریکا، نگاهی به ۸ کشور برتر تولیدکننده این عناصر در سال ۲۰۱۷‌ میلادی انداخته است.

۱ – چین
در سال گذشته میلادی، تولیدات معدنی چین برای عناصر نادر خاکی ۱۰۵ هزار تن بود که نسبت به سال پیش از آن یعنی ۲۰۱۶ میلادی تغییری نکرده است. چین چندین سال است که تولید این عناصر را در سلطه خود دارد. این کشور در ۹ ماهه ابتدای سال ۲۰۱۶میلادی، در میان کشورهای آسیایی ۳۲ هزار و ۵۰۰ تن از عناصر نادر را صادر کرده است که ۵۰ درصد بیشتر از ۹ ماه ابتدای سال گذشته آن یعنی ۲۰۱۵ بوده است.این کشور مدت‌هاست که با استخراج غیر قانونی معادن عناصر نادر روبه‌رو است اگرچه در حوزه عناصر خاکی نقش کلیدی دارد. Industrial Minerals در ژانویه ۲۰۱۷ (دی ۱۳۹۵) گزارش داده بود که چین تا آوریل آن سال، قانون منع استخراج غیر قانونی مواد معدنی را اجرا خواهد کرد. بر این اساس قرار است بازرسی‌ها در تعدادی از استان‌های چین انجام شود و اگر این بازرسی‌ها نشان دهند که میزان فروش و خروجی شرکت‌ها با یکدیگر همخوانی ندارند، تولید قطع شده و در سهمیه خاک آن شرکت تجدید نظر به عمل می‌آید. درحال‌حاضر نرخ برخی از عناصر نادر به علت همین محدودیت‌ها در چین افزایش یافته است و انتظار می‌رود که تا ۲ سال دیگر، این کشور تولید عناصر نادر خود را به‌طور سالانه محدود کند. بدون شک این محدودیت در صنعت و بازار تاثیر قابل توجهی خواهد داشت چراکه این کشور بزرگترین تولیدکننده عناصر نادر در جهان است.

۲ – استرالیا
در سال گذشته میلادی، تولیدات معدنی عناصر نادر برای استرالیا ۲۰ هزار تن بوده که خبر از افزایش ۵ هزار تنی در تولیدات نسبت به سال پیش از آن یعنی ۲۰۱۶ میلادی می‌دهد. به‌طور کلی باید گفت تولید عناصر نادر خاکی در استرالیا به طور پیوسته در چند سال گذشته افزایش یافته است. این در حالی است که در سال ۲۰۱۶میلادی، حجم تولیدات ۱۵ هزار تن و در سال ۲۰۱۵ (دی ۱۳۹۳تا دی ۱۳۹۴) چیزی حدود ۱۲ هزار تن بوده است. استرالیا دارای پنجمین ذخایر شناخته شده عناصر نادر در جهان است اما تنها از ۱۰ سال پیش، این عناصر مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند. این کشور آمادگی دارد تا میزان تولید خود را حتی بیش از ۲۰ هزار تن افزایش دهد.

۳ – روسیه
تولیدات روسیه در زمینه عناصر نادر در سال ۲۰۱۶ میلادی(۱۳۹۵-۱۳۹۴خورشیدی)چیزی حدود ۲ هزار و ۸۰۰ تن بوده است. این رقم با ۲۰۰ تن افزایش در سال بعد به ۳ هزار تن در سال رسید. افزایش تولیدات در چند سال گذشته در روسیه ناشی از سرمایه‌گذاری ۱ میلیارد دلاری این کشور در حوزه عناصر نادر بوده است. با وجود رشد میزان تولیدات، به نظر می‌رسد دولت روسیه از میزان تولید عناصر کمیاب، نسبت به سرمایه‌گذاری انجام شده ناراضی است. بنابراین انتظار می‌رود که حجم تولیدات این کشور در آینده بیشتر شود. روسیه درحال‌حاضر به طور تقریبی ۱ درصد از تولید جهانی عناصر نادر را به خود اختصاص داده است.

۴ – هند
سهم هند از استخراج عناصر نادر در سال ۲۰۱۶ و نیز ۲۰۱۷ میلادی(دی ۱۴۹۴ تا دی ۱۳۹۶)یک هزار و ۵۰۰ تن بوده است. حجم تولیدات هند در ۲ سال گذشته تغییری نکرده است. در پاییز سال ۲۰۱۴میلادی، ۲ شرکت Indian Rare Earths و Toyota Tsusho Exploration در یک معاهده در زمینه اکتشاف و تولید این عناصر در هند به توافق رسیدند. با این حال برخی تحلیلگران گفته‌اند که این کشور میزان دقیق ظرفیت صنعت عناصر نادر خاکی را در خود به درستی مورد مطالعه قرار نداده است.

۵ – برزیل
این کشور تولیدات عناصر نادر خود را در سال ۲۰۱۷ نسبت به سال ۲۰۱۶ میلادی به میزان ۲۰۰ تن کاهش داده است. سهم تولیدات برزیل در سال ۲۰۱۷ میلادی چیزی حدود ۲ هزار تن بوده است. این کشور سهمی بسیار کمتر از انتظار را در حوزه عناصر نادر داشته است و این برخلاف اکتشافات وسیعی است که در سال ۲۰۱۲ میلادی(۱۳۹۰-۱۳۸۹خورشیدی)در برزیل انجام شده است و آنطور که گفته شده کاهش تولیدات هم مشاهده می‌شود. با این همه میزان تولید عناصر نادر برزیل در سال ۲۰۱۵ میلادی (۱۳۹۴-۱۳۹۳خورشیدی) چیزی حدود ۸۰۰ هزار تن بوده است.

۶ – تایلند
تولیدات معدنی عناصر نادر خاکی تایلند در سال گذشته میلادی، یک هزار و ۶۰۰ تن بوده است. این کشور نیز تغییری در حجم تولیدات خود نسبت به سال ۲۰۱۶ میلادی نداده است اما نسبت به ۲سال پیش که حجم تولید ۸۰۰ تن بوده است، رشد زیاد (۲ برابری) داشته است. تایلند همچنان یک تولیدکننده مهم به‌شمار می‌رود، این در حالی است که ذخایر عناصر نادر این کشور درحال‌حاضر کمتر شناخته شده است.

۷ – ویتنام
استخراج و تولید عناصر نادر خاکی در ویتنام به نصف کاهش پیدا کرده است. در سال ۲۰۱۶ میلادی(۱۳۹۵-۱۳۹۴خورشیدی)میزان تولیدات ویتنام در این حوزه ۲۲۰ تن بوده اما در سال گذشته میلادی به ۱۰۰ تن کاهش پیدا کرده است. در ضمن حجم تولیدات تایلند در ۲ سال پیش، چیزی بیش از ۳۰۰ تن بوده است. گفتنی است که اطلاعات پایه در زمینه استخراج عناصر نادر خاکی در ویتنام اندک است.

۸ – مالزی
در حالی که مالزی یکی از بزرگترین پالایشگاه‌های عناصر نادر در جهان است تولید این کشور در سال ۲۰۱۵ میلادی(۱۳۹۴-۱۳۹۳خورشیدی) از ۵۰۰ تن به ۲۲۰ تن در سال بعد کاهش یافت و در سال گذشته میلادی نیز به ۱۰۰ تن تنزل پیدا کرد. با این حال کارخانه مواد پیشرفته (Lynas LAMP) یکی از کارخانه‌های بزرگ فعال در این زمینه در مالزی است. تاسیسات LAMP وظیفه پالایش را برای معادن Lynas استرالیا به عهده دارد. نمودار ۱ میزان تولیدات این ۸ کشور را با یکدیگر مقایسه می‌کند.