جذب فناوری در سطح بنگاه‌ها ناامیدکننده است

رتبه ۱۳۲ ایران بین ۱۶۰ کشور جهان

روزنامه گسترش صمت , 15 بهمن 1396 ساعت 13:25

روز گذشته، نخستین کارگاه تخصصی «مدیریت ارتباط انرژی، محیط‌زیست و آب در صنعت» با رویکرد «توسعه پایدار، تولید پاک و بدون ضایعات» با حضور سیدشمس‌الدین سیاسی‌راد مدیر آموزش و پژوهش و فن‌آوری سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو)،منصور یزدی‌زاده مدیرعامل شرکت ملی فولاد، یدالله سبوحی رئیس پژوهشکده علوم و فناوری انرژی شریف و مسعود عسگری، رئیس مرکز هوشمندی برگزار شد.


سهم ۲/۶درصدی ایران از میزان تولید جهانی فولاد
به گزارش ماین نیوز، مدیر آموزش و پژوهش و فن‌آوری سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) در این همایش اظهار کرد: بر مبنای استراتژی‌ای که از سال ۹۳ برای حوزه آموزش، پژوهش و فناوری تهیه کردیم، به دنبال استفاده از بیشترین ظرفیت ملی در حل مسئله عقب‌ماندگی فناوری، پایین بودن بهره‌وری و در نتیجه پایین بودن سطح رقابت بنگاه‌های معدن و صنایع معدنی کشور هستیم. سید شمس‌الدین سیاسی‌راد افزود: بدون ارتباط و تعامل با کشورهای صاحب فناوری و پیشران فناوری، این اتفاق در کشور ما رخ نخواهد داد و دانشگاه‌ها از این نظر، هم به عنوان یک همراه آموزشی و پژوهشی به ما کمک می‌کنند و هم یک دالان ارتباط و تعامل با مراکز توسعه فناوری در حوزه معدن و صنایع معدنی در جهان هستند. وی ادامه داد: به همین دلیل در راستای تعامل با دانشگاه‌ها از سطح سنتی و رایج تعریف پروژه‌های پژوهشی، سطح شبکه‌سازی و طراحی مدل پایدار و مستمر همکاری و ایجاد نهادهای واسطه بین صنعت در حوزه معدن و صنایع معدنی و دانشگاه‌ها؛ در دانشگاه تهران یک موسسه آموزشی – پژوهشی مشترک تاسیس شد که خوشبختانه فعال است.

با دانشگاه صنعتی شریف نیز یک مرکز خدمات هوشمندی، رصد فناوری و نوآوری در صنایع معدنی به شکل مشترک تاسیس شد و افراد تشکیل‌دهنده هیات امنای آن مرکز مشخص شدند. خوشبختانه از نتایج مثبت این تعامل‌ها بهره‌مند هستیم. مدیر آموزش و پژوهش و فن‌آوری ایمیدرو بیان کرد: مسئله اصلی معادن، صنایع معدنی و همچنین بنگاه‌ها؛ بحث رقابت‌پذیری و تولید بدون استفاده از حمایت‌های ویژه در مقایسه با رقیبان خارجی است. در استراتژی توسعه صادرات باید تولید را در استانداردهای بین‌المللی انجام داد. این اتفاق بدون استفاده از فناورهای مناسب و پیشرفته، امکان‌پذیر نخواهد بود. یکی از مشکلات جدی بخش صنعت ما پایین بودن بهره‌وری و متاسفانه شرایط بازار غیر رقابتی یا تا حدودی نیمه‌رقابتی و تاثیر آن بر بهره‌وری است. سیاسی‌راد افزود: یکی از مهم‌ترین ارکان رقابت‌پذیری، رکن آمادگی فناوری و سطح آمادگی فناوری است. بر اساس این شاخص، سرعت انطباق اقتصاد هر کشور با فناوری‌های موجود که نشان از سطح بهره‌وری و توانایی بنگاه در استفاده از فناوری‌های جدید است، مورد سنجش قرار می‌گیرد. به گفته وی، براساس مدل‌هایی که در جهان ارزیابی می‌شود، آمادگی فناوری ۷ قسمت دارد که دسترسی به آخرین فناوری، جذب فناوری در سطح بنگاه، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و انتقال فناوری، تعداد کاربران اینترنت، پهنای باند اشتراک اینترنت، پهنای باند اینترنت بین‌المللی و استفاده از تلفن همراه را شامل می‌شود. شاخص‌های کشور ما حاکی از آن است که ما در زمینه جذب فناوری در سطح بنگاه، رتبه بسیار ناامیدکننده‌ای داریم و بین حدود ۱۶۰ کشور رتبه ۱۳۲ را کسب کرده‌ایم یعنی بنگاه‌های ما تعامل مناسبی با کشورهای صاحب فناوری ندارند. این مسئله باید حل شود. سیاسی‌راد افزود: در پسابرجام به دنبال استفاده از ظرفیت‌های خارجی در یادگیری، آموزش و انتقال فناوری بوده‌ایم. این هدف را از راه دعوت از مدرسان خارجی و اعزام همکاران به برخی از دوره‌های خارجی بررسی کرده‌ایم. در ۲ سال گذشته، شبکه‌ای از همکاری‌های آموزشی را با بخش خصوصی و دانشگاه‌ها بر اساس موضوع‌های اصلی در زنجیره مهندسی معدن و صنایع معدنی شکل داده‌ایم.

به همین ترتیب پژوهشکده انرژی دانشگاه صنعتی شریف، متولی برقراری ارتباط و تعامل بخش معدن و صنایع معدنی در حوزه فناوری‌های مربوط به انرژی و آب از نظر توسعه پایدار است. وی در ادامه تصریح کرد: به طور کلی فلزات آهنی از جمله فولاد از مهم‌ترین کالاهای معدنی هستند که کاربردهای متنوعی در فرآیند توسعه کشورها و اهمیت جدی در توسعه زیرساخت‌های عمومی کشورها دارند. پیش‌بینی می‌شود تقاضای این محصول برای توسعه زیرساخت‌ها به طور چشمگیر افزایش پیدا کند. این صنعت به طور جدایی‌ناپذیر به رشد و رونق اقتصادی ارتباط دارد.
سیاسی‌راد اظهار کرد: بر مبنای گزارش موسسه جهانی فولاد، ایران با تولید نزدیک به ۱۸ میلیون تن فولاد خام در سال ۱۳۹۵ (۲۰۱۶ میلادی) در رتبه چهاردهم تولید قرار دارد. توسعه صنایع کشور از جمله صنعت فولاد در سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ به گونه‌ای است که به ۵۵ میلیون تن فولاد در این افق دست پیدا کنیم. گفتنی است تولید کل فولاد دنیا بر مبنای نرخ‌های رشد پیش‌بینی شده در سال ۲۰۲۵ میلادی برابر با ۲ میلیارد و ۱۳۶ میلیون تن است که سهم ایران از تولید کل فولاد جهان در سال ۲۰۲۵ برابر با ۲/۶ درصد از این مقدار است. علاوه بر امکان‌پذیری این ضریب رشد در تولید، آثار مختلف توسعه صنعت فولاد به عنوان یک صنعت انرژی‌بر و تاثیرگذار بر دیگر بخش‌های صنعت کشور در مباحث آب، انرژی و محیط‌زیست نیاز به بررسی دارد. همچنین پیش از تدوین الزامات برای توسعه صنعت فولاد از دیدگاه آب و انرژی، بررسی وضعیت کنونی این صنعت و سهم هزینه انرژی در نرخ تمام شده محصول و شاخص مصرف انرژی در بخش‌های مختلف صنعت فولاد و در مقایسه با شاخص‌های بین‌المللی ضروری است. چرخه تولید فولاد، فرآیندی با شدت مصرف انرژی و تولید آلایندگی بالا بر پایه سوخت‌های فسیلی است. این صنعت نقش مهمی در مصرف انرژی و تاثیرات زیست‌محیطی دارد. وی در ادامه بیان کرد: بر مبنای اطلاعات آژانس بین‌المللی انرژی، صنعت فولاد سهم ۲۱ درصدی از مصرف انرژی صنایع جهان و سهم ۳۰ درصدی از تولید و انتشار آلایندگی را به خود اختصاص داده است. در ایران بخش صنعت نیز سهم ۲۵ درصدی از مصرف کل انرژی را به خود اختصاص داده است. سهم مصرف انرژی فولاد را می‌توان حدود ۷/۵ درصد از مصرف انرژی نهایی کل کشور در نظر گرفت. درنتیجه، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی در این صنعت می‌تواند نقش مهمی در آینده انرژی و تاثیرات زیست‌محیطی آن داشته باشد. به گفته وی، در چند سال گذشته، یکی از معضلات مورد توجه مجامع بین‌المللی، معضل انتشار گازهای گلخانه‌ای از جمله دی‌اکسید کربن بوده است. بر اساس کنفرانس پاریس، ایران کاهش ۴ درصدی تولید گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۳۰ را تعهد داده است. البته این تعهد مشروط بر این است که تمام تحریم‌ها ضد ایران به شکل داوطلبانه کاهش پیدا کند. برای نمونه در صنعت فولاد با توجه به برنامه‌ریزی افزایش ۵۵ میلیون تن تولید این محصول، کاهش ۱۹۰ میلیون تن از حجم گازهای گلخانه‌ای بسیار دشوار و نیازمند سرمایه‌گذاری و بکارگیری گسترده فناوری‌های نوین در زمینه کاهش و بهینه‌سازی مصرف انرژی است.

سیاسی‌راد افزود: با توجه به بحران‌های زیست محیطی، تغییرات جوی، لزوم استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و کاهش مصرف انرژی‌های فسیلی، در سال‌های گذشته، سازمان‌های مختلفی از جمله آژانس بین‌المللی انرژی، اقدام به تهیه نقش راه فناوری‌های انرژی در حوزه صنایع از جمله فولاد کردند.


برنامه‌ریزی برای کمبودها
مدیرعامل شرکت ملی فولاد نیز در این کارگاه تخصصی اظهار کرد: صنعت فولاد با توجه به سطح اشتغالزایی‌اش و همچنین تاثیرگذاری آن بر توسعه اقتصادی و صنعتی کشورها، همیشه مورد توجه دولت‌ها بوده است.منصور یزدی‌زاده افزود: هر کجا صحبت از صنعت فولاد است، بحث مصرف انرژی و مسائل زیست‌محیطی آن نیز مورد نظر قرار می‌گیرد. در این زمینه نیازمند اقدامات بیشتر هستیم و امیدوارم این موضوع روند رو به رشدی را پیش گیرد. وی ادامه داد: صنعت فولاد در کشور ما از زمان شروع به کار مجموعه ذوب‌آهن روند رو به رشدی را در پیش گرفته است. البته این روند در دهه گذشته، رشد بیشتری را تجربه کرده است. خوشبختانه ستاد زنجیره ارزش فولاد، با هدف کنترل هدفمند مجوزهای صادر شده در زنجیره فولاد، رعایت الزامات زیست‌محیطی در راستای حفاظت از محیط‌زیست و هوای پاک، بکارگیری فناوری در طرح‌های فولادی به دلیل افزایش بهره‌وری، پیگیری اکتشاف و توسعه ذخایر سنگ‌آهن و...شکل گرفت. یزدی‌زاده تصریح کرد: در زمینه زنجیره فولاد برنامه‌ای از حدود ۵ سال پیش آغاز شد که پایش طرح جامع فولاد در افق ۱۴۰۴ بود. به گفته وی، پیش‌بینی بر آن است تا در افق ۱۴۰۴ به رشد اقتصادی ۴ درصد دست پیدا کنیم و جمعیت به ۹۰ میلیون نفر برسد. در این زمینه رشد سرانه مصرف فولاد نیز به بیش از ۳۵۰ کیلوگرم می‌رسد. از سویی دیگر باید شاهد روند رو به رشد صادرات باشیم.مدیرعامل شرکت ملی فولاد افزود: نکته حائز اهمیت در توسعه صنعت فولاد، بخش مربوط به تامین آب و مواد اولیه است. یزدی‌زاده در ادامه با اشاره به موازنه زنجیره فولاد در چشم‌انداز ۱۴۰۴ اظهار کرد: ظرفیت فعال فعلی در حوزه فولاد خام درحال‌حاضر ۳۱/۶ میلیون تن و ظرفیت‌های در حال اجرا حدود ۲۳/۴ میلیون تن است و باعث می‌شود بتوان به راحتی به ظرفیت ۵۵ میلیون تن دست پیدا کرد. در زمینه آهن اسفنجی بیش از ۷ میلیون تن کمبود وجود دارد که در این زمینه باید سرمایه‌گذاری شود. در زمینه چدن با توجه به برنامه‌های توسعه‌ای کمبودی وجود ندارد. در زمینه کنسانتره ۱۳/۷ و در سنگ‌آهن ۲۴ میلیون تن کمبود خواهیم داشت که تا افق ۱۴۰۴ باید برای آنها برنامه‌ریزی شود.


کد مطلب: 42667

آدرس مطلب: http://www.minews.ir/fa/doc/news/42667/رتبه-۱۳۲-ایران-بین-۱۶۰-کشور-جهان

ماین نیوز
  http://www.minews.ir