به گزارش ماین نیوز، در این جلسه استادان و دانشگاهیان حوزه معدن و صنایع معدنی ضمن بررسی عوامل توسعه زنجیره ارزش لیتیوم از منبع تا مصرف با تاکید بر باتری‌های مورد نیاز خودروهای الکتریکی، تهیه طرح توسعه لیتیوم را در دستور کار قرار دادند. سید شمس‌الدین سیاسی راد، مدیر آموزش، پژوهش و فناوری در این زمینه اعلام کرد: کار مطالعاتی و سرمایه‌گذاری روی مواد متعارف در معدن و تعریف یک چرخه مشخص همچون زنجیره‌های فولاد، مس، سرب و روی از سوی ایمیدرو دارای یک راهبرد مشخص است و باید برای فلزاتی همچون لیتیوم نگاه زنجیره ارزشی را طلب کرد. وی افزود: ایمیدرو در سال‌های گذشته برنامه‌های متعددی در زمینه مطالعه روی عناصر نادر خاکی داشته و با همکاری مرکز تحقیقات و فرآوری مواد معدنی ایران روی منابع معدنی کار اکتشافی می‌کند و تا استحصال فلزات در مقیاس آزمایشگاهی، پیش رفته و به صورت نمونه آزمایشی وارد فاز نیمه استحصال صنعتی شده است.
وی پیشنهاد کرد: علاوه بر اقدامات ایمیدرو نیاز است معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در برنامه‌های شناسایی منابع، اکتشاف و ذخایر و نیز استحصال فلزات پیشرفته به ما کمک کند.
در ادامه، استادان دانشگاه صنعتی خواجه‌نصیرالدین طوسی، آمار و اطلاعات جامعی درباره انواع کاربردها و عرضه و تقاضای فعلی و آینده باتری‌های پیشرفته مورد استفاده در خودروهای الکتریکی ارائه کردند.
پیشینه طرح
در ادامه سالاری‌راد-عضو هیات علمی دانشگاه امیرکبیر- ضمن اعلام اینکه ایران و بولیوی در برهه‌ای کار مطالعاتی مشترک روی منابع صنعتی لیتیوم بولیوی انجام داده‌اند گفت: کشورهای امریکای لاتین به دلیل در اختیار داشتن منابع معدنی، دارای جایگاه ویژه‌ای در زمینه تولید مواد معدنی هستند و بررسی روند سرمایه‌گذاری اکتشافی در جهان نیز نشان‌دهنده اهمیت و جایگاه ویژه این مجموعه کشورهاست.
سالاری‌راد افزود: درحال‌حاضر شیلی، آرژانتین و بولیوی بخش قابل توجهی از منابع لیتیوم را در جهان دارند.
وی با بیان اینکه در تقسیم‌بندی ذخایر و منابع، لیتیوم به دو دسته منابع معدنی و منابع شورابه‌ای تقسیم می‌شود، عنوان کرد: با نگاهی به نمودار مصرف لیتیوم در جهان شاهد هستیم که مصرف آن در سال ۲۰۰۲ میلادی بسیار کم بوده اما تا سال گذشته میلادی از رشد قابل توجهی برخوردار بوده و پیش‌بینی شده تا سال ۲۱۰۰ میلادی رشد فزآینده مصرف داشته باشد.
سالاری‌راد با اشاره به تهیه نقشه‌راه لیتیوم گفت: کانادا استانداردی را برای اکتشاف منابع شورابه‌ای و لیتیوم منتشر کرده است که بسیاری از کشورها از آن پیروی می‌کنند و ما این استاندارد را در اکتشاف منابع شورابه‌ای معرفی خواهیم کرد. در ادامه، مقرر شد خلاصه مدیریتی گزارش نهایی پروژه تهیه نقشه‌راه شناسایی منابع و استحصال لیتیوم در اختیار ذی‌نفعان اصلی قرار گرفته و در جلسه بعد نظام تقسیم کار، اقدامات آینده طراحی و ابلاغ شود.
ایران سراغ فلز ۱۶۰ هزار دلاری رفت
افزایش منابع عناصر نادر خاکی و برخی فلزات با ارزش از جمله ثمره‌های اجرای اکتشافات معدنی چند سال گذشته بود که در همین زمینه ایمیدرو اعلام کرد طرح توسعه زنجیره ارزش لیتیوم در دستور کار این سازمان قرار گرفته است. به گزارش ایسنا، ایران جزو معدود کشورهایی است که به مقادیر مناسبی از ذخایر عناصر نادر خاکی و فلزات با ارزش دسترسی دارد. بعد از فرآیند اکتشافات پهنه‌های معدنی که از سال ۱۳۹۳ آغاز شد، شناسایی این ذخایر از جمله اتفاقاتی بود که در این اکتشافات رخ داد و فلزات کمیابی مانند لیتیوم در مناطق مختلف کشور در مقادیر مناسب رصد شد و حالا متصدیان معدنی به دنبال آغاز استحصال صنعتی این ماده هستند و اکنون آن را در فاز نیمه استحصال صنعتی قرار داده‌اند. بیشتر عناصر نادر خاکی و فلزات کمیاب برای استخراج به فناوری پیشرفته نیاز دارند و بر خلاف دیگر محصولات معدنی در حجم کم و ابعاد کیلوگرم خرید و فروش می‌شوند که به علت نرخ بالای آنها و سختی استحصال‌شان بوده و در صورتی که بتوان در استحصال و تولید این مواد به مزیت رسید، در عمل ارزش افزوده زیادی خواهند داشت، چراکه فلزی مانند لیتیوم در صنایع های‌تک مصارف بسیاری دارد و مصرف آن از سال ۲۰۱۵ میلادی تا کنون بیش از ۱۰ برابر افزایش داشته است.
پاییز سال گذشته بود که علی اصغرزاده - مدیر اکتشافات سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) کشف نخستین ذخایر لیتیوم در تاریخ معدن ایران را نوید داد، این اکتشافات را با ارزش توصیف کرد و گفت مناطق امیدبخشی برای آهن و فلز ارزشمندی مانند لیتیوم شناسایی شده است. باید گفت کشف لیتیوم برای نخستین بار در تاریخ معدن ایران انجام شده است. اکتشاف و استخراج نیاز به فناوری بالایی دارد و با توجه به اینکه امروز جهان به سمت اتومبیل‌های الکترونیکی پیش می‌رود که باتری آنها نیز از لیتیوم ساخته می‌شود از این فلز با ارزش به عنوان یکی از نیازهای فناوری روز یاد می‌شود.
جای کار بسیار است
معاون اکتشافات سازمان زمین‌شناسی نیز درباره ذخایر لیتیوم در کشور، گفت: بحث لیتیوم یک موضوع جدید است. لیتیوم یک ماده معدنی است که داخل برخی سنگ‌ها وجود دارد که به آنها پگماتیت گفته می‌شود یعنی وقتی گرانیت آبدار می‌شود به آن پگماتیت می‌گویند. از سویی دیگر این فلز همراه با شورابه‌ها در پلایاها نیز وجود دارد. ما ۶۰ پلایا در کشور داریم که می‌توانند مقادیری لیتیوم در خود داشته باشند. البته بخشی دیگر از لیتیوم در آب دریا یافت می‌شود. بهروز برنا ادامه داد: در این ۳ مورد سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی حرکت‌های خوبی انجام داده و بخش‌هایی را برای فعالیت مشخص کرده است. با توجه به اینکه یکی از مصارف مهم لیتیوم باتری‌های با دوام است، صنایع امروز روی این ماده تمرکز دارند، به همین دلیل دولت باید روی این فلز کار کند. وی افزود: لیتیوم یکی از پروژه‌های اولویت‌دار سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی است که همچنان کارهای مربوط به آن در حال انجام است. معاون اکتشافات سازمان زمین‌شناسی درباره وضعیت جهانی این فلز، تصریح کرد: کل ذخایر شناخته شده و قطعی جهان، حدود ۴۷ میلیون تن است.(براساس آخرین آمارهای سال ۹۶-۹۵ خورشیدی (۲۰۱۶ میلادی)) همچنین میزان تولید جهانی ۳۲ هزار و ۵۰۰ تن است. کشورهای آرژانتین، شیلی، بولیوی، چین و امریکا کشورهای تراز اولی هستندکه این ذخایر را در اختیار دارند در نتیجه تولید لیتیوم در این کشورها بالاتر از سایر کشورها خواهد بود.
بهروز برنا افزود: در زمینه لیتیوم می‌توان ۱۵ کشور را معرفی کرد که شرایط برای در اختیار داشتن این فلز در آنها مطلوب است. از سوی دیگر بر اساس بررسی‌ها یکی از ذخایر خوب لیتیوم در کشور افغانستان است. حال با توجه به پیوند زمین‌شناسی ایران و افغانستان، این ذخایر می‌تواند در کشور ما نیز محتمل باشد؛ یعنی از نظر زمین‌شناسی، شرایط کشور ما و افغانستان یکسان است. از سوی دیگر سنگ‌های گرانیتی و به دنبال آن پگماتیت‌ها، در کشور ما و در دوره‌های مختلف شکل گرفته‌اند. برای نمونه در زون (قطب) سنندج- سیرجان سنگ‌های گرانیتی بسیاری وجود دارند. در کنار این زون، گرانیت‌های مشهد و زاهدان نیز می‌تواند یک تارگت باشد. این موضوع حاکی از آن است که جای کار بر ذخایر لیتیوم در کشور ما وجود دارد. برنا بیان کرد: در جهان ۳۲ درصد لیتیوم در صنعت سرامیک شیشه، ۳۵ درصد در باتری‌سازی، ۹ درصد در گریس و روغن و ۵ درصد در قالب‌سازی و همچنین در صنعت داروسازی به کار برده می‌شود.
جالب است بدانید قرص لیتیوم از داروهایی است که برای افسردگی استفاده می‌شود و این کاربردها باعث می‌شود به دنبال توسعه این حوزه برویم. وی تصریح کرد: یکی از ویژگی‌های کاربرد لیتیوم در محیط‌زیست است و در صنایع سبز استفاده می‌شود چراکه خودروها می‌توانند به جای بنزین از این باتری‌های شارژی استفاده کنند. از سوی دیگر باتری گوشی‌های موبایل نیز لیتیومی و قابل شارژ هستند. به گفته وی، جهان در حال حرکت به سمت توسعه استفاده از لیتیوم است.
ساير حوزه ها
