به گزارش ماین نیوز، پنجمین همایش بین‌المللی سنگ‌آهن ایران قرار است اردیبهشت سال آینده برگزار شود. بی‌تردید برپایی این همایش و تعامل فعالان حوزه سنگ‌آهن با سازمان‌های معدنی، مجلس شورای اسلامی و... می‌تواند در تکمیل زنجیره ارزش صنعت فولاد نیز نقش مهمی ایفا کند، زیرا سنگ‌آهن اصلی‌ترین ماده اولیه برای تولید فولاد است.
از سوی دیگر توسعه این حوزه به همراه فعالیت هرچه بیشتر معادن کوچک و متوسط‌مقیاس، توسعه مناطق محروم و اشتغالزایی را به همراه خواهد داشت. در کنار تمامی موارد یاد شده نباید در حوزه سنگ‌آهن از بازارهای جهانی و تغییرات آن غافل ماند.
ایجاد فضای تعاملی بین دو قوه و بخش خصوصی
رئیس هیات عامل ایمیدرو در سخنانی در نخستین نشست شورای سیاست‌گذاری پنجمین همایش بین‌المللی سنگ‌آهن ایران اظهار کرد: حوزه معدن و صنایع معدنی در نگاه مسئولان کشور به ویژه دولت از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. حال همراهی مجلس شورای اسلامی با تشکیل فراکسیون معدن و صنایع معدنی و دبیرخانه مشترک با دولت در این حوزه، همراهی مجلس را در کنار دولت ایجاد می‌کند.
به نقل از روابط عمومی انجمن سنگ‌آهن ایران، مهدی کرباسیان با اشاره به تاکید وزیر صنعت، معدن و تجارت مبنی بر نظرخواهی از تشکل‌های معدنی در توسعه این بخش، اظهار کرد: خوشبختانه علاوه بر دولت؛ مجلس شورای اسلامی نیز با راه‌اندازی دبیرخانه مشترک بین دو قوه مقننه و مجریه، به همراهی با این بخش مصمم است. رئیس هیات عامل ایمیدرو ادامه داد: با این تعریف ایجاد فضای تعاملی بین دو قوه و بخش خصوصی برای بهرمندی از ظرفیت‌های معدن و صنایع معدنی تحقق یافته و امیدوارم این روند تداوم داشته باشد. وی گفت: مسئله زنجیره فولاد به طور اساسی در حوزه اقتصاد ملی موثر است و در این همایش باید ارائه مقاله‌های علمی در حوزه معدن را مورد توجه قرار داد. رئیس هیات عامل ایمیدرو افزود: بحث طرح جامع فولاد در این همایش محوری است و ایمیدرو آمادگی دارد تا مطالعاتی که در حوزه سنگ‌آهن داشته را در اختیار متولیان برگزاری همایش یاد شده قرار دهد. وی اظهار کرد: خوشبختانه انجمن سنگ‌آهن ایران به دلیل فراگیری اعضا از شرکت‌های کوچک و متوسط تا بزرگ‌مقیاس، نماینده مورد قبول تمام سنگ‌آهنی‌هاست. کرباسیان در بخش دیگری با تاکید بر تسریع در تجمیع معادن کوچک و متوسط اعلام کرد: تشکیل کنسرسیوم معادن کوچک می‌تواند یکی از راهکارها باشد و رصد سیاست‌های دیگر کشورها در این زمینه، یکی دیگر از مواردی است که باید مورد توجه قرار بگیرد. وی افزود: سیاست وزارت صنعت، معدن و تجارت شنیدن پیشنهادهای کارشناسی شده فعالان حوزه معدن و صنایع معدنی است و ایمیدرو به عنوان یک سازمان توسعه‌ای، نقش حامی را در تحقق اهداف ایفا خواهد کرد.
آغاز به کار دبیرخانه مشترک حوزه معدن و صنایع معدنی دولت و مجلس
در ادامه، داریوش اسماعیلی، رئیس فراکسیون معدن و صنایع معدنی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه نمایندگان به منظور جهت‌گیری به سمت حمایت از معادن در مجلس اتفاق نظر دارند اعلام کرد: دبیرخانه بخش معدن و صنایع معدنی برای ارتباط هرچه بهتر دولت و مجلس در دستیابی به اهداف، تشکیل شده است. به شدت بر این باوریم که ۲ بخش معدن و صنایع معدنی با هم عجین هستند و تفکیکی بین این دو بخش قائل نیستیم. وی با تاکید بر ایجاد فضای تعاملی بین تشکل‌های معدنی اظهار کرد: باید در جهت احیای بخش معدن گام برداشت و بهتر است تشکل‌ها با توجه به فضای همکاری که بین یکدیگر دارند؛ کمک‌رسان دولت و مجلس در نیل به اهداف باشند. وی افزود: مجلس شورای اسلامی معتقد است که یکی از راه‌های گره‌گشایی از معضلات اقتصادی کشور، بخش معدن است. اسماعیلی پیشنهاد داد: پرداختن به پیش‌شرط‌های دستیابی به هدف تولید ۵۵ میلیون تن فولاد، موضوعات مربوط به معادن متروک، بررسی قوانین بخش معدن و معرفی مواردی که نیاز به اصلاح دارد و ارزیابی سیاست‌های دولت و مجلس در قبال حوزه صنعت و معدن می‌تواند محورهای این همایش باشد.
وجود کمیته بازار در همایش
مدیریت اقتصادی و توسعه سرمایه‌گذاری ایمیدرو در ادامه این نشست گفت: در ۸ ماه نخست سال ۱۳۹۶، ۱۲/۵ میلیون تن سنگ‌آهن به صورت دانه‌بندی و کنسانتره صادر شده که ارزشی حدود ۷۰۰ میلیون دلار دارد. این رقم در یک سال حدود ۱۸-۱۷ میلیون تن خواهد بود. اگر آهن محتوای این مقدار صادرات را در نظر بگیریم، به نوعی در حال صادرات ۱۰/۴ میلیون تن فولاد کشور هستیم.
امیر صباغ در جلسه شورای سیاست‌گذاری پنجمین همایش سنگ‌آهن ایران تحلیل کرد: دلیل اینکه تولیدکنندگان سنگ‌آهن، محصول خود را صادر می‌کنند این است که در داخل کشور حدود ۲۹ میلیون تن ظرفیت تولید فولاد داریم که بازار داخلی ندارد و فولادسازان نمی‌توانند سنگ‌آهن را جذب کنند. به گفته وی، در صنعت سنگ‌آهن، به بازار جهانی بسیار وابسته هستیم. صباغ افزود: اگر فولادسازها نتوانند تقاضای داخلی ۳۰ میلیون تن فولاد را ایجاد کنند، وابستگی سنگ‌آهنی‌ها به بازار چین بسیار زیاد می‌شود و چون عیار متوسط سنگ‌آهن ایران بالا نیست به شدت آسیب خواهند دید. وی با بیان اینکه برای همایش، وجود یک کمیته بازار ضروری است، تصریح کرد: ورلد استیل تحلیلی دارد مبنی بر اینکه برای افزایش تولید فولاد به میزان سالانه ۳۰ میلیون تن باید برای مصرف این مقدار در داخل، GDP کشور ۱۰۰۰ میلیارد دلار باشد. این رقم در ایران هم‌اکنون حدود ۴۰۰ میلیارد دلار است. بنابراین ما نباید به امید رشد تقاضای فولاد در داخل باشیم. صباغ افزود: ضمن حمایت از افزایش صادرات فولاد پیشنهاد می‌کنم به دلیل همبستگی بسیار زیاد سنگ‌آهن با رشد ظرفیت تولید فولاد و کیفیت مصرف فولاد، بهتر است این دو موضوع با هم مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته شود.
استفاده از نظرها و پیشنهادهای وزیر صنعت، معدن و تجارت
مصطفی موذن‌زاده، رئیس پیشین هیات عامل ایمیدرو نیز با بیان اینکه همایش سنگ‌آهن ایران در سال‌های گذشته همراه با خود انجمن رشد کرده است گفت: ویژگی بارز همایش پیش رو در انجمن این است که وزیر صنعت، معدن و تجارت به تازگی تغییر کرده و می‌توانیم از نظر دکتر شریعتمداری نیز در این همایش استفاده کنیم. وی افزود: با توجه به وضعیت موجود باید تقاضاها به روشنی به دولت انتقال داده شود. معادن یکسری ظرفیت‌ها و توانایی‌ها دارند و دولت هم باید به کمک سنگ‌آهنی‌ها بیاید. رئیس پیشین هیات عامل ایمیدرو ادامه داد: مسائل معادن سنگ‌آهن باید به صورت استدلالی، مطرح، تقسیم‌بندی و اولویت‌بندی شوند به ویژه آن مباحثی که در ارتباط مستقیم با وزارتخانه است. موذن‌زاده افزود: انجمن سنگ‌آهن باید مسائل عمده این حوزه را به طور جدی در حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت مطرح کند. به گفته وی، باید مسائل به صورت کارشناسی مطرح شده و همچنین تقابل آرا ایجاد شود. موذن‌زاده تصریح کرد: تحلیل‌های جهانی حاکی از آن است که نرخ سنگ‌آهن در چند سال آینده تغییر چندانی نخواهد کرد و فولاد هم رشد سریعی نخواهد داشت. با توجه به وضعیت موجود باید تقاضاها به روشنی انتقال داده شود.
بررسی عوامل موثر در توسعه زنجیره فولاد
در این جلسه، مهرداد اکبریان، رئیس انجمن سنگ‌آهن ایران درباره اهداف برگزاری این همایش گفت: بررسی عوامل موثر در توسعه زنجیره فولاد، یکی از اهداف مهم ما در این همایش خواهد بود.
وی از برگزاری همایش بین‌المللی سنگ‌آهن در اردیبهشت سال آینده خبر داد و افزود: دستیابی به هدف ۵۵ میلیون تن فولاد، نیازمند ایجاد انگیزه و یکسری مشوق‌هاست و تامین سنگ‌آهن مورد نیاز یکی از موارد کلیدی است. اکبریان تاکید کرد: همت بالا، سرمایه‌گذاری مالی و فنی و بکارگیری سیاست‌های کارشناسی شده، از عواملی است که دستیابی ما را به این هدف سرعت می‌بخشد. رئیس انجمن سنگ‌آهن ایران افزود: ارتباط بخش معدن بعد از تولید محصول با مصرف کننده؛ دغدغه فعالان این بخش است و ترسیم این نسبت‌ها موضوعی مهم به شمار می‌رود.
۴ عامل موثر بر سرنوشت کسب و کار سنگ آهن
علیرضا سیاسی‌راد، دبیر انجمن سنگ‌آهن ایران نیز در نخستین جلسه شورای سیاست‌گذاری پنجمین همایش سنگ‌آهن ایران اظهار کرد: همایش سنگ‌آهن ایران به دلیل ساختار یک روزه‌اش بر چند موضوع ویژه، متمرکز خواهد شد. در این همایش، از شرکت‌های معتبر و بین‌المللی تحلیل و پیش‌بینی بازار سنگ‌آهن دعوت به عمل خواهد آمد. وی افزود: در تحلیل استراتژیکی که در سند راهبردی سنگ‌آهن انجام شده است، ۴ عامل اصلی و موثر بر سرنوشت کسب و کار سنگ‌آهن ایران مشخص شده:
۱-ویژگی‌های منابع معدنی اعم از مقیاس معادن، ویژگی‌های زمین‌شناسی، میزان ذخیره و....
بخش بزرگی از اعضای انجمن، معادن کوچک و متوسط‌مقیاس هستند، در نتیجه وظیفه انجمن نمایندگی از آنها و کمک به ادامه حیات آنهاست.
۲-وابستگی شدید کسب و کار سنگ‌آهن ایران به قیمت‌های جهانی
بازارهای بین‌المللی سنگ‌آهن و تعیین تکلیف مسئله صادرات و عوارض صادراتی، موضوع بسیار مهمی در توسعه بخش معدن و حیات معادن سنگ‌آهن ایران است.
۳-عوامل حوزه سیاست‌گذاری در بخش معدن چه در مجلس شورای اسلامی و چه در دولت. یکی از موضوعاتی که در همایش پنجم سنگ‌آهن ایران به آن خواهیم پرداخت بحث ارزیابی تاثیر سیاست‌های دولت و مجلس بر بخش سنگ‌آهن ایران چه در مجلس شورای اسلامی و چه در وزارت صنعت، معدن و تجارت خواهد بود.
۴- عوامل ارتباطی و نظام حکمرانی زنجیره سنگ‌آهن و فولاد که به بازار داخلی مربوط است، یکی از مهم‌ترین و کلیدی‌ترین مسائل در سرنوشت این زنجیره است.
به گفته سیاسی‌راد، ساختار بازار داخلی سنگ‌آهن ایران پیش از ۳ سال گذشته و شکل‌گیری واحدهای متعدد فولادسازی و فرآوری، بازار نامناسبی بوده یعنی تعداد زیادی فروشنده در مقابل تعداد محدودی خریدار سنگ‌آهن وجود داشته که این محدودیت به طور عمده، قدرت چانه‌زنی خریداران را افزایش می‌داد اما اکنون بازار در حال تغییر است و روابط بین این دو سمت یعنی خریدار و تامین‌کنندگان بسیار پیچیده است.
وی تصریح کرد: پیشنهاد مشخص انجمن این است که یک پژوهش کاربردی درباره حکمرانی زنجیره ارزش سنگ‌آهن و فولاد و چگونگی ساختار این رابطه به منظور سودآوری در تمام طول زنجیره، انجام شده و در همایش سنگ‌آهن ایران ارائه و به بحث و بررسی گذاشته شود.
تعیین نرخ سنگ آهن بر اساس عرضه و تقاضا
در این نشست، ناصر تقی‌زاده، مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر با تاکید بر تعیین نرخ سنگ آهن بر اساس عرضه و تقاضا اعلام کرد: با تغییرات در هیات مدیره انجمن پیش‌بینی می‌شود این همایش بهتر از سال گذشته برگزار شود.
وی با اشاره به عوامل موثر در رونق معادن سنگ آهن افزود: کافی است ما از قیمت‌گذاری در این بخش معاف شویم.
درحال‌حاضر فولاد را به نرخ بین‌المللی می‌فروشیم و اگر در قیمت‌گذاری سنگ آهن نیز عرضه و تقاضا را در نظر قرار دهیم یا در بورس ارائه کنیم؛ دیگر در زمان خرید این محصول به طور خودکار می‌توانیم خرید کنیم که این روش منجر به رونق معادن سنگ آهن می‌شود.
تقی‌زاده پیشنهاد داد: باید مطالب اصلی که در توسعه این بخش اثرگذار است را مورد توجه قرار داد و نباید اجازه داد که برخی برای منافع خود پشت تریبون قرار بگیرند.
توجه به بحث فرآوری
هادی گلزار، عضو هیات مدیره انجمن سنگ‌آهن نیز اظهار کرد: نخستین هدف انجمن سنگ‌آهن ایران، کمک به تامین سنگ‌آهن برای دستیابی به چشم‌انداز طرح جامع فولاد در افق ۱۴۰۴ است.
وی ادامه داد: باید مزیت صادراتی را در طول زنجیره، مورد نظر قرار داد.
بیشتر طرح‌های توسعه معادن سنگ‌آهن خواف سنگان به وسیله صادرات محقق شده‌اند.
به گفته وی، درحال‌حاضر حیات معادن سنگ‌آهن، بسیار متاثر از نرخ فولاد
است. انجمن باید بحث آسیب‌های اجتماعی ناشی از تعطیلی معادن را مورد بررسی قرار دهد. گلزار تصریح کرد: فرآوری و
معادن سنگ‌آهن با ایجاد واحدهای فرآوری علاوه بر ایجاد ارزش افزوده بیشتر، نقش مهمی در اشتغالزایی مناطق کمتر توسعه یافته ایفا می‌کنند.
استفاده از طرح جامع فولاد
رسول خلیفه سلطانی، دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در این نشست گفت: در همایش سنگ‌آهن ایران می‌توان از اطلاعات طرح جامع فولاد از بعد ذخایر معدنی استفاده کرد.
وی ادامه داد: یکی از موضوعات همایش پنجم سنگ‌آهن ایران می‌تواند تشکیل کنسرسیوم‌های مدیریتی مالکیتی معدن و فولاد باشد.
خلیفه سلطانی با بیان اینکه در عمل شرکت‌های بزرگ با خلأ تصمیم‌گیری برای آینده روبه‌رو شده‌اند، افزود: به عنوان نمونه در طرح جامع فولاد تولید ۱۰ میلیون تن فولاد در هرمزگان دیده شده اما باید لینک معدنی آن دیده و بررسی شود.
قیمت تمام شده موضوع مهمی است
مدیر شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران ضمن تاکید بر تجمیع معادن کوچک گفت: نرخ تمام شده یکی از موضوعات مهمی است که باید در آن رقابت کنیم و نرخ تمام شده را در زنجیره کاهش دهیم. وجیه‌الله جعفری افزود: متاسفانه هنوز هیچ برنامه جدی در بحث حامل‌های انرژی در نظر گرفته نشده و مسائل آن در ابهام قرار دارد. جعفری تاکید کرد: کیفیت و نرخ تمام شده دو موضوع کلیدی در این زنجیره به شمار می‌روند که باید مورد توجه قرار گیرند. وی افزود: در این همایش باید مسئله زیرساخت‌ها نیز به بحث گذاشته شود.
ارائه آمار به روز
مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی چادرملو نیز در این نشست بیان کرد: در پنجمین همایش سنگ‌آهن ایران، انجمن سنگ‌آهن به عنوان متولی معادن کوچک و متوسط مقیاس، به منظور تحلیل و برنامه‌ریزی، آماری به روز از وضعیت معادن کوچک متوسط مقیاس ارائه دهد.
محمود نوریان افزود: متاسفانه آمار متفرقه‌ای که در سمینارها مطرح می‌شود بسیار آزاردهنده است.
تجمیع همایش‌های سالانه مرتبط در قالب یک همایش بین‌المللی سالانه پیشنهادی بود که نوریان در این جلسه مطرح کرد.
توجه به مبحث کم‌عیار و باطله‌ها
نادعلی اسماعیلی دهج، رئیس سازمان نظام مهندسی معدن ایران، در این نشست اظهار کرد: اگر بنا به تحقق تولید ۱۶۰ میلیون تن سنگ‌آهن تا ۱۴۰۴ باشد باید به فرآوری کم عیارها و باطله‌ها توجه ویژه داشته باشیم.
وی با اشاره به احیای ۲۰۰معدن سنگ‌آهن، افزود: بهتر است که به این مسئله به طور منطقه‌ای پرداخته شود و در مناطقی که آهن وجود دارد پیگیری جدی انجام شود.
به گفته رئیس سازمان نظام مهندسی معدن ایران، استخراج در منطقه سنگان که یک کولونی بزرگ سنگ‌آهن است باید به طور جدی بررسی و تحلیل شود.
افق ۱۴۰۴ و برنامه‌ریزی برای تامین سنگ آهن مورد نیاز
مرتضی هاشم‌پور، مدیر مجتمع سنگان در سخنانی گفت: باید برای تامین سنگ‌آهن مورد نیاز به دلیل تحقق افق ۱۴۰۴ برنامه‌ریزی کرد. وی افزود: درحال‌حاضر ۶۱ میلیون تن سنگ‌آهن در کشور تولید می‌شود که برای رسیدن به افق ۱۴۰۴ نیاز به ۲/۵ برابر این رقم داریم. هاشم‌پور گفت: پیشنهاد می‌شود انجمن سنگ‌آهن، کارگروهی به منظور بررسی سیاست‌های دیگر کشورها که از چه ابزارهایی در این چرخه استفاده می‌کنند، تشکیل دهد. وی افزود: در این زمینه تقویت صندوق بیمه برای کمک به معادن به ویژه معادن بزرگ از اهمیت بالایی برخوردار است.
محورهای همایش
موضوع تولید ۵۵ میلیون تن فولاد و تامین مواد اولیه آن می‌تواند یکی از محورهای مهم پنجمین همایش سنگ‌آهن باشد زیرا سنگ‌آهن اصلی‌ترین ماده اولیه صنعت فولاد به شمار می‌رود.
در صورتی که تولید این حلقه با چالش همراه شود، صنعت فولاد برای تحقق تولید ۵۵ میلیون تن نیز با مشکل همراه خواهد شد.
از سویی دیگر جذب سرمایه‌گذار در فعالیت‌های بخش معدن به ویژه اکتشاف، از مباحث مطرح در این همایش است. به اعتقاد فعالان حوزه سنگ‌آهن، دولت باید در مراحل اولیه کمک کرده و باقی راه را به‌دست بخش خصوصی بسپارد.
صنعت فولاد برای تولید ۵۵ میلیون تن در افق ۱۴۰۴ نیازمند کشف ذخایر جدید سنگ‌آهن است زیرا براساس پیش‌بینی‌های انجام شده، در صورتی که با وضعیت فعلی، صنعت فولاد به هدف خود دست پیدا کند تنها برای ۱۰ سال پیش روی خود سنگ‌آهن در اختیار دارد. در نتیجه، این موضوع بر اهمیت توسعه اکتشاف می‌افزاید.
خوشبختانه سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) در ۴ سال گذشته اقدامات خوبی در حوزه اکتشافات انجام داد. بخش از این اقدامات در سنگان قابل مشاهده است.
سنگان با در اختیار داشتن ذخایر بسیار سنگ‌آهن، نقش مهمی در تحقق اهداف چشم‌انداز ۱۴۰۴ ایفا می‌کند.
باتوجه به اهمیت اکتشاف، مباحثی مانند اکتشافات زیر زمینی، موضوع معادن کم عیار و متروک و بحث ارزیابی سیاست‌های مجلس و دولت هم موضوعات خوبی است که در این همایش باید به آنها پرداخته شود.
موضوع تشکیل شرکت‌های اکتشافی بزرگ هم یک خلا در معدن و صنایع معدنی ایران است که می‌تواند مورد توجه حاضران این همایش قرار گیرد اما در کنار آن، استفاده از فناوری‌های روز دنیا نیز در این همایش باید مورد نقد و بررسی قرار گیرد.
بخش معدن و صنایع معدنی، امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند استفاده از فناوری‌های روز دنیاست تا عقب‌ماندگی‌های موجود در سال‌های گذشته را جبران کند. از سویی دیگر استفاده از دانش روز دنیا بر کاهش نرخ تمام شده تاثیرگذار است؛ بحثی که بر قدرت رقابتی تاثیر داشته و می‌تواند جایگاه ایران را در بازارهای صادراتی ارتقا دهد. حال به اعتقاد فعالان بخش خصوصی در حوزه سنگ‌آهن، خبر خوب، تشویق صادرات براساس دستور اصلی مجلس شورای اسلامی است. در این راستا بخش معدن و صنایع معدنی هم از نظر دور نخواهند ماند، اما صادرات باید پس از تامین نیاز داخلی و تکمیل زنجیره ارزش انجام شود. هرچند صادرات باید در اولویت باشد اما نباید فراموش کرد که تکمیل زنجیره ارزش در بخش‌های مختلف معدن از جمله صنعت فولاد می‌تواند ارزش افزوده بسیاری به همراه داشته باشد و در کنار آن اشتغالزایی ایجاد کند.
