فیلم «در گرداب انقراض» در ایمیدرو به نمایش درآمد
تلاش برای همزیستی یوز ایرانی با معادن
گروه معادن
- بخش معدن ظرفیت‌های بسیاری دارد که بهره‌برداری از آنها وابستگی به درآمدهای نفتی را کاهش می‌دهد، اما موضوع مهم، حفظ محیط‌زیست و حیات‌وحش در کنار فعالیت‌های معدنی است.
به گزارش ماین نیوز، این موضوع باعث شده بخش معدن و محیط‌زیست در تقابل با یکدیگر قرار بگیرند اما سازمان ایمیدرو در چند سال گذشته توانسته فاصله میان معدن و محیط‌زیست را کاهش دهد. در پی این اقدامات، روز گذشته فیلم مستند «در گرداب انقراض» در سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) به نمایش گذاشته شد.
اختلافات دیرینه
بارها درباره اختلاف بخش معدن و محیط‌زیست خبرهایی منتشر شده که هر دو طرف، حوزه مقابل خود را نقد می‌کنند. شاید نمونه بارز این موضوع آنومالی «دی ۱۹» است که مدت‌ها با محیط‌زیست درگیر بوده و بهره‌برداری از این ذخیره را با تاخیر همراه کرده است. در همین زمینه چندی پیش معاون طبیعی اداره محیط‌زیست استان یزد گفت: در دشت توت اردکان، اگر صبح عبور کنید خواهید دید که ده‌ها معدن مشغول فعالیت هستند، هرکدام در جاده‌های جداگانه و فضای مملو از گردوغبار قرار دارند و پوشش گیاهی اطراف این جاده‌ها غرق در خاک هستند. در هیچ‌کدام از این مجوزهای معادن مسئله زیست‌محیطی رعایت نشده است. به گزارش ماین‌نیوز به نقل از راه‌دانا، حسن اکبری درباره مجوز بهره‌برداری از معدن دی ۱۹ در منطقه حفاظت‌شده دره انجیر گفت: مجوزی تابه‌حال برای بهره‌برداری از این معدن داده نشده است و من به‌عنوان معاون طبیعی اداره محیط‌زیست استان، این شایعه‌ها را تکذیب می‌کنم. برای دادن مجوز اقداماتی ازجمله بازدید از منطقه انجام شده و قرار شده است که در کارگروه تعامل معدنی که زیر نظر اداره محیط‌زیست و سازمان معادن کشور قرار دارد بررسی شود که بر اساس شرایطی یا واگذار می‌شود یا رد می‌شود. وی افزود: درحال‌حاضر هنوز گزارش یا رونوشتی از تهران برای مجوز بهره‌برداری از این معدن به ما داده نشده است. در سایت‌ها و خبرگزاری‌ها این خبرها را می‌زنند ولی صحت ندارد. موضوع فقط معدن دی ۱۹ نیست. مجوز دادن یا ندادن دی ۱۹ در این وضعیت قرار نیست تاثیرگذاری زیادی داشته باشد، مهم این است که وضع واگذاری این معادن، به‌ویژه معادن کوچک درست شود. این خبر حاکی از ادامه اختلاف‌ها میان معدن و محیط‌زیست است؛ اتفاقی که می‌تواند با آموزش و فرهنگ‌سازی به کمترین میزان برسد.
ایمیدرو میزبان « در گرداب انقراض»
با وجود اختلاف‌های موجود میان بخش معدن و محیط زیست، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) پیشقدم شد تا با اکران خصوصی فیلم «در گرداب انقراض» معدن را به محیط‌زیست نزدیک کند. این فیلم به کارگردانی فتح‌اله امیری به مسئله یوزپلنگ می‌پردازد. امیری از سال‌های گذشته با ساخت و نمایش فیلم‌های زیست‌محیطی از جمله در جست‌وجوی پلنگ ایرانی، حیات در رگ‌های سرد، تنهاوش و به تازگی محیط‌بان و پلنگ، ده‌ها جوایز داخلی و بین‌المللی را کسب کرده است. شاید ساخت چنین مستندهایی بتواند در حفظ یوز ایرانی که امروز نمادی ملی است، تاثیرگذار باشد زیرا ایران تنها دارنده این گربه‌سان منحصر به فرد بین کشورهای آسیاست اما اکنون در خطر انقراض قرار گرفته است. براساس گفته‌های مطرح شده در این فیلم، درحال‌حاضر تعداد یوزپلنگ‌ها بین ۳۰ تا ۶۰ قلاده پیش‌بینی می‌شود که از این تعداد بیشتر نر هستند. در سال‌های اخیر بیشتر یوزپلنگ‌های ماده کشته شده‌اند زیرا فعالیت ماده به دلیل تهیه غذا برای توله‌های خود نسبت به نر بیشتر است. این فیلم روایتی است از فعالیت‌هایی که برای حفظ حیات این گربه‌سان منحصر به فرد انجام شده است. فیلم از داستان «کوشکی»، یوزپلنگ معروفی شروع می‌شود که در حصاری در پناهگاه حیات وحش میاندشت واقع در ۱۰ کیلومتری شرق جاجرم در شرایط نیمه اسارت نگهداری می‌شود. اما در سال ۱۳۹۰ توله‌یوز ماده ایرانی به وسیله سگ‌های شکاری یک چوپان در شهرستان شاهرود به دام افتاد و پرورش یافت. با اطلاع یکی از ساکنان محلی، یوزپلنگ از چوپان گرفته شد و در اختیار سازمان محیط‌زیست ایران قرار گرفت. نام این ماده‌یوز «دلبر» گذاشته شد (البته این بخش در فیلم نیامده است). این یک اتفاق خوشایند بود تا دلبر با دلربایی برای کوشکی بتواند مادر یوز ایران شود. در پاییز ۱۳۹۳ دلبر به همراه کوشکی به مرکز تکثیر و بازپروری یوز آسیایی پردیسان تهران منتقل شد تا در اسارت تولیدمثل کنند. در اسفند ۱۳۹۳، در اقدامی نادر، دلبر با کوشکی، جفت‌گیری کرد اما متاسفانه ماده یوز مجبور به سقط جنین شد. به طور کلی این مستند چند شخصیت اصلی دارد؛ یک مادر به نام «مانا» در خراسان شمالی، دو یوز به نام «کوشکی و دلبر» که تنها یوزهای آسیایی در اسارت هستند، «دو برادران» که به دنبال یوز ماده می‌گردند و در ۴ سال تنها تعیین قلمرو می‌کنند و خانواده‌ای در پارک ملی توران به نام «توران‌دخت» شامل یک مادر و ۴ توله که آخرین کاراکتر مستند هستند. باید اکران این فیلم در ایمیدرو را به فال نیک گرفت زیرا همانطور که در ابتدای مطلب به آن اشاره شد، مشکلات میان معدن و محیط‌زیست بسیار است و آنومالی «دی ۱۹» که در این فیلم نیز اشاره‌ای کوتاه به آن می‌شود امروز به دلیل قرارگیری در زیستگاه یوز ایرانی برای دریافت مجوز با مشکلات بسیاری همراه است. نکته جالب آن است که در قسمت‌هایی از این فیلم به فعالیت معادن و رفت و آمد کامیون‌ها اشاره می‌شود؛ موضوعی که از سوی کارشناسان محیط‌زیست حاضر در فیلم مورد انتقاد قرار می‌گیرد، اما می‌توان آسیب‌ها و مخاطرات را با آموزش‌های لازم کاهش داد. نکته‌ای که بیش از هر چیزی در نمایش این فیلم ذهن را به خود مشغول می‌کند، حضور گله‌های گوسفند و سگ‌های گله در منطقه توران است که خطری جدی برای یوزپلنگ به شمار می‌رود. شاید خطرات ناشی از حضور گوسفندان و سگ‌های گله بیشتر از فعالیت معادن نباشد اما بی‌شک کمتر نخواهد بود. از سویی دیگر این فیلم صحنه‌های دلخراشی از جاده مرگ (تهران- مشهد) منطقه عباس‌آباد را به تصویر می‌کشد که تعدادی از یوزها با وجود نصب تابلوهای اخطار راهنمایی و رانندگی در اثر تصادف با کامیون‌ها کشته شدند. آن چیزی که می‌تواند به حیات یوزپلنگ ایرانی کمک کند، آموزش و فرهنگ‌سازی است که خوشبختانه ایمیدرو در سال‌های گذشته گام‌های بلندی در این باره برداشته و توانسته معدن را به محیط‌زیست نزدیک کند. وجود فعالیت‌های زیست‌محیطی مثبت و افزایش تعداد حیات وحش در معدن سرب و روی مهدی‌آباد اتفاق مثبتی است که در پی فعالیت‌های ایمیدرو و آموزش و فرهنگ‌سازی شکل گرفته است. ایمیدرو در تلاش است با انجام فعالیت‌هایی یوزپلنگ ایرانی را از انقراض نجات دهد. جالب است که این سازمان با ساخت پاسگاه‌ها و پرداخت حقوق برخی محیط‌بانان در حفظ محیط‌زیست گام برداشته است. همچنین قرار شد نشستی با حضور فعالان محیط‌زیست در ایمیدرو برگزار شود تا بتوان راهکارهایی برای حفظ محیط‌زیست و حیات وحش ارائه داد.
اهدای لوح تقدیر ایمیدرو به کارگردان فیلم «در گرداب انقراض»
ایمیدرو پس از نمایش فیلم «در گرداب انقراض»، به کارگردان این اثر مستند زیست محیطی، لوح تقدیر اهدا کرد.این فیلم ۷۲ دقیقه‌ای در مدت ۳ سال (۹۳تا ۹۶) مناطق مختلف ایران را که محل زیست یوزپلنگ آسیایی است مورد بررسی قرار داده و پس از نمایش نقد و بررسی شد.فتح ا.. امیری در جریان نقد و بررسی فیلم، با اشاره به اینکه یوزپلنگ یک سرمایه ملی بوده و تنها در ایران باقی مانده است، گفت: برای محافظت از این حیوان باارزش، ارتقای فرهنگ ۵۰ درصد نقش دارد و ۵۰ درصد دیگر به حفاظت فیزیکی بر می‌گردد.وی ادامه داد: برای جلوگیری از انقراض این حیوان در بخش‌های مختلف، راهکارهای مشخصی وجود دارد که باید برای آن اتاق فکر تشکیل شود و اعتبارها در جاهای مناسب هزینه شود.به گفته امیری، سگ‌های همراه گله‌های دامداران به عنوان یکی از تهدیدهای جدی یوزپلنگ در مناطق حفاظت شده به شمار می‌رود که باید از حضور این نوع سگ‌ها در محیط‌های یاد شده، جلوگیری شده و دامداران باید از سگ‌های مخصوص گله استفاده کنند. در صورت کمبود، باید نژاد این نوع سگ‌ها از خارج وارد شود.وی ادامه داد: از جمله تهدیدهای دیگر برای یوزپلنگ، ناامن بودن عبور و مرور این حیوان در جاده‌های مناطق حفاظت شده است که باید در این مناطق، محل عبور سبز ساخته شود. همچنین قانونی ایجاد شود تا سرعت کامیون‌هایی که در این مناطق رفت و آمد می‌کنند به کمتر از ۲۰ کیلومتر در ساعت برسد.
ضرورت نمایش عمومی
هرمز محمودی‌راد، مشاور محیط‌زیست ایمیدرو نیز در این جلسه با بیان اینکه فیلم «در گرداب انقراض» به عنوان یک فیلم تاثیرگذار باید در معرض دید عموم گذاشته شود، گفت: برای آنکه دامداران تهدیدی برای انقراض یوزپلنگ به شمار نروند باید از راهکارهایی مانند بکارگیری سامانه‌های ایجاد موج برای دور کردن حیوانات از گله به جای سگ‌های خطرناک استفاده کنند. افزون بر این به دامدار آموزش داده شده و سوبسید داده شود. وی افزود: جامعه باید تلفیقی عمل کند به این معنا که هم به دامدار توجه کنیم و هم به محیط زیست. در جاده‌هایی که از محیط‌زیست می‌گذرد، باید ارزیابی زیست‌محیطی داشته باشیم و بر اساس رفتارشناسی حیوانات، محل عبور و مرور امن ایجاد کنیم. محمودی‌راد تصریح کرد: همه مسئولان باید در جریان این موضوع قرار گیرند و این فیلم برای همه افراد و نهادها از جمله مسئولان محیط‌زیست به نمایش در آید. در این آیین، همچنین به آقای علیرضا رضایی، سرپرست بهداشت و محیط‌زیست مجتمع معادن سنگ آهن فلات مرکزی ایران، بابت خدمات شایسته در حوزه زیست‌محیطی لوح تقدیر اهدا شد.
تاریخ انتشار : چهارشنبه ۶ دی ۱۳۹۶ ساعت ۱۲:۴۲
کد مطلب: 42043
