سیاسی‌راد تایید کرد

لزوم توجه بیشتر شرکت‌های معدنی به مسئولیت‌های اجتماعی

روزنامه گسترش صمت , 11 آذر 1396 ساعت 11:39

ایفای درست، به‌موقع و داوطلبانه مسئولیت‌های اجتماعی از سوی شرکت‌های معدنی موضوعی است که می‌تواند تصویر معدنکاری در اذهان عمومی را به سود توسعه بخش معدن و صنایع معدنی ایران تغییر دهد.


به گزارش ماین نیوز، در دولت یازدهم، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران تلاش کرد دیدگاه و باور مسئولان عالی و میانی کشور، جامعه، دانشگاه‌ها و شرکت‌های معتبر خارجی را نسبت به بخش معدن و صنایع معدنی ایران بهبود بخشد. در دولت دوازدهم نیز مهدی کرباسیان، رئیس هیات عامل ایمیدرو و همکارانش تلاش می‌کنند این بخش مهم اقتصاد ملی را به جایگاه واقعی خود رسانده و تصویر عمومی نسبت به آن را بهبود بخشند. در این باره به گفت‌وگو با شمس‌الدین سیاسی‌راد، مدیر آموزش، پژوهش و فناوری ایمیدرو نشستیم. در ادامه، صحبت‌های او درباره مسئولیت‌های اجتماعی شرکت‌های معدنی را می‌خوانید:

کمی درباره فرهنگ‌سازی میان مردم و تغییر چهره معدن در تصور اذهان عمومی توضیح دهید و بفرمایید دراین‌باره باید چه اقداماتی انجام شود؟
موفقیت بخش‌های مختلف اقتصادی بدون مشارکت موثر بخش خصوصی و ایجاد ذهنیت مثبت، همدلی و اعتماد مردم نسبت به فعالیت‌های آن بخش امکان‌پذیر نیست. خروج پایدار از رکود منوط به ورود جدی‌تر بخش خصوصی به عرصه تولید و تجارت است. این اتفاق، پیوند عمیقی با تصور عمومی نسبت به کسب و کارهای معدنی و صنایع مربوط به آن دارد. معدن به صورت ذاتی دارای آثار منفی زیست‌محیطی بوده و چهره اولیه طبیعت را تغییر می‌دهد. علاوه بر این، عملیات معدنی بر جوامع پیرامونی خود نیز می‌تواند آثار منفی یا مثبت داشته باشد. عملیات معدنی و درآمدهای ناشی از آن، متناسب با مقیاس معدنکاری بر جوامع پیرامونی خود تاثیر می‌گذارد.

برای نمونه وقتی یک معدن بزرگ در گوشه‌ای از کشور تجهیز و راه‌اندازی می‌شود و صنایع مربوط به آن در کنار معدن شکل می‌گیرد، فرصت‌های شغلی زیادی را ایجاد می‌کند و فرصت‌های شغلی در اختیار مردم و جوامع محلی این مناطق قرار می‌گیرد. معادن برای تحصیل، مهارت‌آموزی و پر کردن اوقات فراغت کارکنان خود و خانواده آنها امکاناتی را ایجاد می‌کنند. راه‌اندازی معادن بزرگ بر کاربری و نرخ زمین و مسکن در جوامع پیرامونی معادن بزرگ، تاثیر منفی و بر رشد تقاضا برای کالا و خدمات از بازارهای محلی نزدیک معادن، تاثیر مثبت دارد.
بنابراین بدون تلاش برای ایجاد یک تصویر مثبت و سازنده از فعالیت‌های معدنی و بدون همراهی، همدلی و همکاری مردم در سطوح ملی و محلی، هزینه‌های توسعه معدن افزایش خواهد یافت. برای شرکت‌های چندملیتی و بزرگ سرمایه‌گذاری معدنی، اهمیت تصویرسازی مثبت از معدنکاری در میان مقامات سیاسی و اذهان عمومی در سطوح ملی و محلی در کشورهای مختلف و متنوع از نظر سیاسی و فرهنگی دو چندان است. برای نمونه شرکت گلینکور دارای ۲۴ واحد معدنی فلزی در ۱۲ کشور جهان است.

یکی از ابزارهای مهم شکل دادن به این تصویر، رسانه‌ها هستند. به نظر می‌رسد در کشور ما عامه مردم به اندازه‌ای که از صنایع نفت و گاز مانند پالایشگاه‌ها و صنایع نیروگاهی مانند سدها و نیروگاه‌ها شناخت دارند، از معادن و صنایع معدنی شناخت ندارند. ما باید ابزارهای مختلف تاثیرگذار بر افکار عمومی مانند ابزارهای آموزشی، رسانه‌ای و هنری و به تازگی، فضای مجازی را به سود توسعه بخش معدن و با برنامه‌ای روشن و متولی مشخص، به کار گرفته و در این مسیر همه ابزارها و شیوه‌های ممکن را برای آشنا کردن مردم با اهمیت فعالیت‌های معدنی و افزایش سرمایه اجتماعی به این بخش مهم از اقتصاد ملی به کار بریم.
به یاد دارم در دولت اصلاحات و در وزارت صنایع و معادن وقت به همین منظور شورای فرهنگ و صنعت با همکاری وزارت ارشاد شکل گرفت تا از ظرفیت‌های هنری و فرهنگی کشور برای تقویت و بسط زیرساخت‌های فرهنگی و اجتماعی توسعه صنعتی و بهبود تصویر عمومی از سرمایه‌گذاران، کارآفرینان و دست اندرکاران عرصه تولید استفاده شود.

بنابراین اگر قرار است سهم بخش صنعت و معدن در اقتصاد کشور به میزان بهینه رشد کند و بخش معدن در جایگاه واقعی خود قرار گیرد، بدون تغییر تصویر و تصور عمومی از اهمیت تولید و قداست کار مولد، امکان‌پذیر نبوده و این تصویرسازی نیازمند کار جدی رسانه‌ای است. برای این کار دولت به ویژه وزارت صنعت، معدن و تجارت باید برنامه داشته باشد و سرمایه‌گذاری کند. پیش‌نیاز ارتقای جایگاه و تغییر نقش بخش معدن و صنایع معدنی در اقتصاد ایران، بهبود تصویر عمومی از این بخش است. این تصویر که منابع معدنی و ثروت‌های ناشی از آن از سوی معدنکاران غارت می‌شود و منافع سرمایه‌گذاران و صاحبان کسب و کارهای معدنی در تقابل با منافع ملی است، باید با یک کار جدی آموزشی و رسانه‌ای تغییر یابد.

بر همین اساس در ماده ۱۱۲ آیین‌نامه اجرایی قانون معادن، وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف به ترویج فرهنگ معدنکاری و افزایش سرمایه اجتماعی بخش معدن از طریق بکارگیری ابزارهای مختلف مانند توسعه ژئوتوریسم و ایجاد موزه‌های معدنی و تامین اعتبارات لازم برای اطلاع‌رسانی عمومی و سایر موارد مربوط در بودجه سنواتی خود شده است. با توجه به ویژگی‌های زمین‌شناختی، استعداد معدنی، گستره سرزمینی و موقیعت زمین - اقتصادی ایران در مبادلات تجاری منطقه‌ای و بین‌المللی، تحول در محتوای آموزش‌های رسمی کشور و استفاده از ظرفیت‌های صدا و سیما به عنوان رسانه‌ای فراگیر برای ایجاد تحول فرهنگی به سود قداست کار و سرمایه‌گذاری‌های مولد معدنی، صنعتی و... ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.
بخشی از بهبود تصویر موجود در میان مردم به پررنگ شدن مسئولیت‌های اجتماعی از سوی معادن باز می‌گردد. نظر شما در این باره چیست؟
تفاوت معدنکاری نوین و سنتی، تنها تفاوت سطوح چهارگانه فناوری شامل مغزافزار، نظام‌افزار، نرم‌افزار و سخت‌افزارهای مورد استفاده در آن نیست بلکه رعایت موازین و ملاحظات توسعه پایدار وگذار شرکت‌های بزرگ و چند ملیتی از معدنکاری درون مرزی به معدنکاری برون مرزی و سرمایه‌گذاری‌های اکتشافی و معدنی در فراسوی مرزهای ملی است.

ملاحظات توسعه پایدار از یک طرف لزوم یکپارچه‌سازی منافع اقتصادی و سود بنگاه را با صیانت از محیط‌زیست و حقوق جوامع پیرامونی معادن و از طرف دیگر رعایت حقوق و منافع نسل‌های آینده در استفاده از مواهب و منابع طبیعی و زیست‌محیطی را تکلیف می‌کند. به علاوه الزامات ناشی از صرفه مقیاس اقتصادی و توسعه معدنکاری بزرگ‌مقیاس در کنار از بین رفتن تدریجی مرزهای جغرافیایی در سرمایه‌گذاری‌های اکتشافی و معدنی برای تحصیل درآمد و تملک دارایی‌های معدنی در فراسوی مرزهای ملی نیز توجه بیشتر به انجام مسئولیت‌های اجتماعی شرکت‌های معدنی را اجتناب ناپذیر کرده است.
بر اساس مطالعات بانک جهانی، صنعت معدنکاری به یک بخش با فناوری بسیار پیچیده تبدیل شده است که تعداد قابل توجهی از مردم را در مقایسه با گذشته استخدام می‌کند و نیاز به ارائه مزایا و خدمات دیگر به جوامع محلی برای کسب مجوز اجتماعی برای فعالیت دارد. توجه به مسئولیت‌های اجتماعی شرکت CSR منجر به افزایش سرمایه اجتماعی و کاهش هزینه‌های دستیابی به اهداف پیش‌بینی شده می‌شود؛ هدف‌هایی که در نبود سرمایه اجتماعی، دستیابی به آنها تنها با صرف هزینه‌های زیاد امکان‌پذیر است. به طورکلی مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها به اقدامات داوطلبانه، فراتر از تعهدات قانونی و قراردادی شرکت‌های معدنی برای کمک به بهبود شرایط زندگی اعم از اقتصادی، اجتماعی و محیطی جوامع محلی یا کاهش آثار منفی اجرای پروژه‌های استخراجی و فرآوری معادن است. سرمایه‌گذاری شرکت‌ها در توسعه زیرساخت‌های عمومی مانند کمک به تامین آب آشامیدنی، برق، جاده‌ها، بیمارستان‌ها، تجهیزات و خدمات پزشکی و توسعه سرمایه انسانی از طریق تاسیس مدارس و مهارت‌آموزی افراد محلی برای کار در معادن یا برون‌سپاری تامین مواد و مایحتاج معادن و موارد متعدد دیگر در حیطه انجام مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها قرار می‌گیرد.

اینگونه اقدامات، از نظر جوامع محلی و پیرامونی معادن، سازوکاری برای جبران هزینه‌های اجتماعی و زیست‌محیطی مربوط به معدنکاری است. این هزینه‌ها به تاثیر منفی زیست‌محیطی، افزایش نرخ کالاها و خدمات به ویژه مواد غذایی و مسکن و تاثیرات فرهنگی و اجتماعی ناشی از معدنکاری مربوط است.
از آنجا که تاخیر در اجرای پروژه‌های معدنی و حتی تعطیلی معادن از جمله مخاطرات اقتصادی نبود روابط اجتماعی خوب است، شرکت‌های بزرگ معدنی، متناسب با مقیاس عملیات و پیامدهای مختلف فعالیت‌های خود بر محیط‌زیست و جوامع محلی، اقدام به مطالعات شناسایی و مدیریت ریسک‌های اجتماعی می‌کنند. در این چارچوب ابتدا مخاطرات اجتماعی احتمالی، شناسایی و سپس احتمال پیامدهای ناشی از بروز هر خطر محاسبه و تحلیل خواهد شد. این مطالعات، معیارهای لازم برای انتخاب و اولویت‌گذاری اقدامات جبرانی شرکت‌ها در حیطه مسائل اجتماعی و زیست‌محیطی را تبیین می‌کند. گفتنی است که تهیه نظام‌نامه مسئولیت اجتماعی شرکت‌های معدنی از سوی ایمیدرو هم‌اکنون در دست بررسی است.
برای بهبود تصویر معدن در ذهن مردم جامعه باید چه اقداماتی از سوی مسئولان انجام شود؟
باید اقرار کرد که از شروع کار دولت یازدهم تاکنون روزنامه ما نقش موثر و ماندگاری در اطلاع‌رسانی به موقع و فراگیر رویدادها و موفقیت‌ها و شناسایی و تحلیل چالش‌ها و فرصت‌های بخش معدن و صنایع معدنی ایران و خارج از ایران ایفا کرده و به تغییر و بهبود نسبی تصویر عمومی از اهمیت این بخش مهم از اقتصاد ملی حتی در میان مقامات و مسئولان کشور کمک کرده است.
به علاوه به منظور تغییر تصویر غیرواقعی از شرایط کشورمان نیز با آغاز به کار دولت یازدهم، تلاش برای بهبود چهره معدنی ایران و خروج بخش معدن و صنایع معدنی از انزوای تحمیلی و استفاده از امکانات و فرصت‌های خارجی در آموزش و انتقال فناوری، به درستی در دستور کار ایمیدرو قرار گرفت.
در شرایط پسا برجام و بهبود نسبی روابط خارجی کشور به ویژه با کشورهای اروپایی، ایمیدرو به سازمان مرجع در تعاملات خارجی بخش معدن و صنایع معدنی کشور تبدیل شده است.

در چارچوب همکاری‌های فنی و آموزشی با کشورهای منطقه در اواخر سال ۹۲ بازدید سفیران کشورهای عضو اکو از مرکز فرآوری مواد معدنی ایران و متعاقب آن آموزش کارشناسان معادن کشورهای یاد شده در سال ۹۳ در دستور کار ایمیدرو قرار گرفت. در سال گذشته نیز برای کارشناسان معادن افغانستان دوره‌های آموزشی عملی در زمینه استخراج و فرآوری مواد معدنی از سوی ایمیدرو برگزار شد.
این کار در چارچوب همکاری مشترک ایران و افغانستان و موسسه GIZ آلمان انجام شد.

در همین چارچوب دعوت از مدرسان تراز جهانی در آموزش‌های تئوری و عملی از سال ۹۳ تا امروز به صورت جدی دنبال شده است. همچنین در برخی از دوره‌ها علاوه بر دانش‌پذیران ایرانی، ۱۵ کشور خارجی اعم از اروپایی و غیراروپایی در دوره‌های تخصصی برگزارشده در ایمیدرو شرکت کردند.


کد مطلب: 41508

آدرس مطلب: http://www.minews.ir/fa/doc/news/41508/لزوم-توجه-بیشتر-شرکت-های-معدنی-مسئولیت-های-اجتماعی

ماین نیوز
  http://www.minews.ir