ماین نیوز - پيكربندي «شاخص» براي بازار فولاد

نوسان قيمت ها در بازار فولاد نياز به يک چشم انداز قيمتي را باز هم خاطرنشان مي سازد، زيرا تا زماني که بازار چشم انداز قيمتي مشخصي را پيش رو نداشته باشد نوسان احساسي قيمت ها باز هم تداوم يافته و عقب نشيني تقاضا به اميد کسب قيمت هايي بهتر نيز همراه هميشگي بازار خواهد بود.

به گزارش ماین نیوز، اين در حالي است که در رشد قيمت ها نيز همين شرايط حکمفرما بوده و جهش هيجاني نرخ باز هم بخشي از سرنوشت آينده اين بازار به شمار مي رود. در صورتي که بتوان شاخص قيمتي مشخصي را از دورنماي نرخ در بازه هاي زماني مختلف به بازار ارائه کرد آرامش و ثبات بيشتري حاکم بوده و همچنين شرايط بهتري براي جذب حداکثري تقاضا ترسيم خواهد شد.

تجربه افزايش قيمت ها در هفته هاي و ماه هاي گذشته در بازار فولاد در کنار ميل به افت قيمتي در هفته گذشته و حتي روز ابتدايي هفته جاري در بازار فولاد نشان داد که اين بازار در پاره اي اوقات شرايط نامتعادلي را تجربه کرده و دقيق تر، دورنماي قيمتي مشخصي براي اين بازار در دوره هاي مختلف زماني در پيش ندارد. اين شرايط را مي توان اين گونه توضيح داد که در نوسان قيمت ها بازار گاهي بدون هدف نوسان مي کند و البته در اين رفت و برگشت قيمتي بخش بزرگي از توليدکنندگان از شرايط طبيعي توليد خارج شده و دستخوش تغييرات بسياري مي شوند.

اين در حالي است که بخش مهمي از توليدات مصنوعات فولادي در ايران از سوي واحدهاي نوردي صورت مي گيرد که شمش را به ميلگرد يا ساير مصنوعات فولادي تبديل کرده و از تغيير شکل فلزات کسب درآمد مي کنند. از سوي ديگر واحدهاي بزرگ که اغلب از سنگ آهن و مواد معدني فولاد خام توليد کرده و آن را به شکل هاي مختلف و مصنوعات گوناگون ساختماني و صنعتي عرضه مي کنند نيز در پاره اي از اوقات به منظور تخمين قيمت فروش و برآورد قيمت تمام شده محصولات، به يک چشم انداز قيمتي نياز دارند اگرچه هر شرکتي براي خود در مکانيزم بودجه ريزي و سياست هاي توليد و فروش نرخ هايي را براي فروش برآورد مي کنند که بر اساس شرايط توليد آنها و شناخت از بازارهاي داخلي و صادراتي مورد محاسبه قرار مي گيرد. اين وضعيت در نهايت موجب مي شود تا در تکانه هاي قيمتي در بازارهاي داخلي و جهاني، امنيت مورد نظر در فرآيند توليد خدشه دار شود و البته در پاره اي از اوقات به سودهايي بادآورده بدل شده ولي در دوره هايي نيز با کاهش درآمدزايي، به زيان هايي خطرناک منجر خواهد شد. تمامي اين موارد نشان مي دهد در بازار فولاد نياز به يک شاخص قيمتي وجود دارد که از يکسو در برگيرنده واقعيت هاي بازار به صورت يک عدد بوده و از سوي ديگر با يک ضريب خطاي منطقي، بتواند آينده نگري بيشتري را براي بازار به ارمغان آورد. در سال هاي گذشته تلاش هاي مطلوبي براي تعيين يک شاخص قيمتي در بازار فولاد صورت گرفت ولي هم اکنون اين شاخص به صورت گسترده توسط اهالي بازار به کار گرفته نمي شود. در بازارهاي ديگر در اقصي نقاط جهان شاخص هاي قيمتي بسياري از بازارهاي کالايي مخابره مي شود که به خوبي واقعيت هاي بازار را نشان مي دهد. نکته مهم تر از تخمين و محاسبه يک شاخص، برآورد قيمت هاي آينده است که مي تواند دورنماي مطلوبي را براي اهالي بازار به همراه داشته باشد. در بازارهاي جهاني همچون بازار چين (بورس شانگهاي) اصل بر اين است که قيمت هاي نقدي حتي در بورس هاي آتي تعيين شود ولي باز هم نرخ هاي نقدي در معاملات فيزيکي است که مسير حرکت قيمت هاي آتي را تعيين مي کند.

به تجربه ثابت شده که قيمت هاي آتي در بازارهاي مهم جهاني تاکنون نتوانسته است دورنماي مطلوبي را براي آينده بسياري از بازارها رقم بزند زيرا خود قيمت هاي آتي نيز از نرخ هاي نقدي و معاملات فيزيکي تاثير مي پذيرند. از طرف ديگر در بورس هاي جهاني همچون بورس لندن به جز نرخ هاي آتي، قيمت هاي سلف نيز مورد بررسي قرار مي گيرد که دورنماي بهتري را از بازارها ترسيم مي کند يعني با رشد قيمت هاي سلف، خوش بيني به افزايش نرخ ها تقويت شده و با کاهش آن، انتظار افت قيمت ها وجود دارد. اين در حالي است که در بورس فلزات لندن معاملات سلف به اين شکل معامله مي شود که بخش اعظم وجه معامله در زمان تحويل فيزيکي تسويه شده ولي در ايران تسويه وجوه معاملات سلف در زمان عقد قرارداد صورت مي پذيرد. اين دوگانگي موجب شده تا شرايط معاملات سلف در ايران و ساير کشورها با تفاوتي محسوس همراه شود که باز هم چندگانگي قيمتي را برجسته مي سازد. تمامي اين موارد در کنار نبود بازار آتي قدرتمند براي صنعت فولاد داخلي موجب شده تخمين قيمت هاي آينده در اين بازار با دشواري بسياري صورت پذيرد اگرچه چند فاکتور مهم قيمت هاي جهاني، نرخ ارز، نوسان تعرفه واردات و حتي شرايط مالياتي، قيمت تمام شده توليد و در نهايت تقابل عرضه و تقاضا در نهايت تعيين کننده قيمت ها در بازار داخلي است.

با توجه به موارد فوق و شناخت مهم ترين داده هاي تاثيرگذار بر بازار فولاد شايد بتوان به ابتکاري نوين در بازار داخلي دست زد که البته برگرفته از تجربيات ساير کشورها خواهد بود تا بتوان آينده بازار را با دقتي نسبي تخمين زد. به صورت دقيق تر مي توان با اعلام چند پيش بيني قيمتي براي بازارهاي مختلف يا حتي اعلام يک شاخص قيمتي مشخص براي بازار فولاد با فرض برخي ضرايب خاص، دورنماي بازار فولاد را براي دوره هاي زماني معين (کوتاه مدت و ميان مدت) تخمين زد. اين مطلب در گزارش هاي پيشين مورد توجه قرار گرفته و البته هم اکنون که باز هم بازار با شکنندگي بيشتري رو به رو شده، اهميت اين رويکرد مطالعاتي افزايش مي يابد.

به صورت دقيق تر مي توان با اعلام يک نرخ مشخص به عنوان دورنماي قيمت ها در آينده، نگاهي دقيق تر را به خريداران بازار ارائه کرد که از يکسو پتانسيل امنيت در بازار فولاد براي مصرف کننده افزايش يافته و از سوي ديگر نوسان قيمت ها را براي توليدکننده نيز منطقي تر جلوه خواهد داد. اين شرايط اگرچه در نگاه اول دشوار به نظر مي رسد ولي با توجه به وجود تحليلگران با سابقه و آگاه و همچنين تسلط توليدکنندگان بر داده هاي بازار، امکان اجرايي شدن آن وجود دارد. با توجه به وجود مزيت هاي بسيار درخصوص تعيين دورنماي قيمت ها به صورت رسمي، نياز به چشم انداز قيمتي مي تواند از سوي واحدهاي توليدي آغاز شده و ذات آغاز به کار آن توسط شرکت يا انجمني خاص، مي تواند منافع بيشتري را براي مبتکر آن به همراه داشته باشد اگرچه اين ادعا اما و اگرهاي بسياري را در بر خواهد داشت. اين در حالي است که ذات تعيين چشم انداز قيمتي خود سيگنال مهمي براي هدايت بازار به شمار مي رود و البته نياز به تسلط به واقعيت هاي بازار را در بر دارد. از سوي ديگر تعيين چشم انداز قيمتي از سوي هر بخش در بازار در نهايت پايبندي شرکت ها به تبعيت از اين نرخ را برجسته ساخته و به خريداران بين المللي نيز سيگنال مهمي از دورنماي قيمت ها را ارائه خواهد کرد.

با توجه به تمامي اين موارد و مخصوصا تجربه هاي اخير بايد گفت که منافع تعيين دورنما و چشم انداز قيمتي بيش از مضرات آن است و بيشترين منفعت به خود توليدکنندگان بزرگ باز مي گردد زيرا حداقل خروجي آن مقاومت بدنه بازار در برابر کاهش قيمت هاست. حال که برخي از سيگنال ها از احتمال کاهش نرخ در بازارهاي جهاني خبر داده و همچنين حجم تقاضا در بازار داخلي محدود است شايد زماني ايده آل براي بررسي اما و اگرهاي تعيين شاخص قيمتي فرا رسيده باشد تا در نگاه اول با ديدي کارشناسي زواياي مختلف آن را مورد بررسي قرار داده و ملزومات آن را تعيين کرد. با توجه به اهميت تعيين دورنماي قيمت ها براي آينده بازار از اين پس به اين رويکرد جديد بيشتر مي پردازيم.