ماین نیوز - زنجیره فولاد را متوازن کنیم

صنعت فولاد کشور در سال‌های گذشته و در حالی که نرخ نفت کاهش چشمگیری داشته، یکی از محورهای اصلی ارزآوری برای کشور به شمار رفته و صادرات بیش از ۶ میلیون تنی محصولات زنجیره فولاد توانسته صادرات غیرنفتی کشور را تحت تاثیر خود قرار دهد.

به گزارش ماین نیوز، ورود به بازارهای اروپایی و رقابت با نام و نشان‌های مطرح در سطح جهان از جمله دستاوردهایی است که در صنعت فولاد در چند سال گذشته و با وجود همه مشکلات رکود در صنعت کشور حاصل شده اما با همه این اتفاقات مثبت، این صنعت نیز درگیر چالش‌هایی است که اگر در مسیر رفع آنها قدمی برنداریم در سال‌های آتی، رسیدن به افق طرح جامع فولاد دچار معضل خواهد شد.

۱۱ چالش اصلی صنعت فولاد
کارشناسان، مشکلات اصلی صنعت فولاد را ۱۱ مورد اعلام می‌کنند که عبارتند از نبود توازن در زنجیره تولید، حمل‌ونقل، آب و برق و گاز، مسائل زیست‌محیطی، فناوری، منابع انسانی، توجه نکردن به مقیاس تولید و سرمایه‌گذاری‌های ناکارآمد و کوچک، تضاد منافع فولادسازان و معدنداران، رکود بازار مصرف، تامین مالی و نبود ثبات شاخص‌های اقتصاد کلان و قوانین کشور. به گزارش فارس، در این بین، نبود تعادل در زنجیره تولید، مهم‌ترین چالشی است که درحال‌حاضر در صنعت فولاد کشور به چشم می‌خورد و نبود تناسب ظرفیت تولید در بالادست و پایین‌دست موجب شده قسمت اعظمی از سرمایه‌گذاری‌ها در پایین‌دست، بی‌استفاده شده و در بالادست وبه ویژه کنسانتره، خام‌فروشی به کشورهای دیگر افزایش یابد.

استفاده ۷۰ درصدی از ظرفیت اسمی کنسانتره سنگ آهن
در بخش کنسانتره، تا پایان سال، ظرفیت تولید این محصول در کشور ۴۵/۵میلیون تن ثبت شده که ارقام این سال نشان‌دهنده تولید در ۷۰ درصد ظرفیت و به میزان ۳۱/۶ میلیون تن است. تامین نشدن سنگ‌آهن خام به میزان مورد نیاز و همچنین مشکلات موجود در زیرساخت‌های مورد نیاز مانند آب را می‌توان از دلایل مؤثر تولید واحدهای کنسانتره‌سازی در پایین‌تر از ظرفیت بر شمرد.
البته در امسال، واحدهای جدیدی همچون کیمیا معادن سپاهان، هماتیت جلال‌آباد، کنسانتره صبانور، سنگان و احیا سپاهان به مدار تولید اضافه خواهند شد که ظرفیت اسمی کنسانتره کشور را به ۴۷ میلیون تن افزایش می‌دهند اما معضل اصلی، همان‌گونه که اعلام شد؛ تولید در زیر ظرفیت به دلیل مشکلات زیرساختی و بالادستی است.

موازنه نابرابر در تولید گندله
در بخش گندله، میزان ظرفیت اسمی گندله تا پایان امسال برابر با ۳۶/۵ میلیون تن است که برای تامین این ظرفیت، نیاز به ۴۰/۳میلیون تن کنسانتره احساس می‌شود. میزان تولید گندله در کشور نیز هم‌اکنون برابر با ۲۵/۶ میلیون تن است که برای این میزان تولید، باید ۳۱/۲ میلیون تن کنسانتره تولید شود. بررسی وضعیت فعلی تولید گندله در کشور نشان می‌دهد به منظور تولید واحدهای گندله‌سازی در ظرفیت اسمی، به ۴۰/۳ میلیون تن کنسانتره سنگ‌آهن نیاز است که مقایسه این میزان با ظرفیت تولید این محصول در کشور، حاکی از مازاد ۵ میلیون تنی در صنعت کنسانتره‌سازی است اما به دلیل تولید برخی واحدهای کنسانتره‌سازی در پایین‌تر از ظرفیت اسمی و همچنین صادرات کنسانتره سنگ‌آهن از کشور، عرضه داخلی این محصول به میزان ۳۱/۶ میلیون تن کاهش یافته و سبب تولید واحدهای گندله‌سازی در پایین‌تر از ظرفیت اسمی در سال ۱۳۹۵ شده است.

آهن اسفنجی و معضل تامین ماده اولیه
تا پایان سال ۱۳۹۵، ۱۷/۳ میلیون تن از ۲۵/۲۵ میلیون تن ظرفیت تولید آهن اسفنجی در کشور مورد استفاده قرار گرفته و با توجه به اطلاعات موجود، تا پایان امسال، ظرفیت اسمی این بخش از زنجیره فولاد کشور به ۲۹/۳ میلیون تن می‌رسد. نتایج بررسی‌های انجام شده حاکی از نبود توازن در ظرفیت حلقه‌های تولید گندله و آهن اسفنجی به شکل کمبود گندله است؛ به طوری که ظرفیت مورد نیاز گندله‌سازی برای تولید واحدهای احیا ۳۶/۶ میلیون تن است که ۴/۶ میلیون تن بالاتر از ظرفیت موجود است. این کمبود به همراه تولید پایین‌تر از ظرفیت واحدهای گندله‌سازی سبب شده که تنها ۷۰ درصد از ظرفیت ۲۵ میلیون تنی تولید آهن اسفنجی در کشور به تولید برسد و شاهد کمبود تولید ۸ میلیون تنی در صنعت احیای کشور باشیم. تاثیر نبود توازن تولید در حلقه‌های بالادستی و کمبود ظرفیت‌های طراحی شده برای صنعت گندله‌سازی در این امر غیرقابل انکار بوده و اهمیت توجه به صدور مجوزها و تامین مواد اولیه تک‌تک حلقه‌های زنجیره فولاد را روشن می‌کند.

کمبود ۲/۵ میلیون تنی آهن اسفنجی
میزان ظرفیت اسمی فولاد خام تا پایان سال به بیش از ۳۷ میلیون تن خواهد رسید و بررسی عرضه و تقاضای آهن اسفنجی بر اساس ظرفیت اسمی واحدها، کمبود بیش از ۲ میلیون تن در ظرفیت‌های طراحی شده برای آهن اسفنجی را نشان می‌دهد که تولید کمتر از ظرفیت واحدهای احیا سبب شده این کمبود به بیش از ۱۰ میلیون تن برسد. با توجه به اینکه واحدهای ذوب فولادی کشور و جهان در ۷۰ درصد ظرفیت اسمی خود فعالیت می‌کنند، سبب جبران بخشی از این کمبود و ایجاد توازن در این حلقه از زنجیره شده است. این امر در نتیجه موازنه واحدهای احیا و فولادسازی بر اساس تولید واقعی روشن شده است.