به گزارش ماین نیوز، اما نکته مهم در این میان شاید علت وقوع حادثه باشد. وزارت صنعت، معدن و تجارت برای بررسی دقیق این حادثه، کمیته حقیقت‌یاب را تشکیل داد اما به دلیل توقف فعالیت در این معدن و ریزش تونل همچنان فعالیت آواربرداری ادامه دارد. مسئولان در این زمینه اظهار امیدواری می‌کنند که آواربرداری تا حدود ۱۰روز دیگر به پایان رسیده و پس از مشخص شدن نتیجه از سوی کمیته حقیقت‌یاب، کارگران در مدت ۲ تا ۳ ماه آینده در تونل‌های پایینی این معدن مشغول به‌کار شوند.
توقف آواربرداری به‌دلیل خطر ریزش
رسول یاراحمدی، مدیرکل دفتر امور بهداشت، ایمنی، محیط‌زیست و انرژی وزارت صنعت، معدن و تجارت درباره آخرین اقدامات انجام شده در معدن زغال‌سنگ زمستان‌یورت، اظهار کرد: کمیته حقیقت‌یاب تا قسمتی که آواربرداری‌ها انجام شده، آنالیزها را انجام داده است. قسمتی از آواربرداری به دلیل خطر ریزش متوقف شده است. وی گفت: البته مسئولیت کمیته حقیقت‌یاب با دکتر سرقینی است و ایشان باید آخرین اخبار را اعلام کنند. یاراحمدی افزود: نزدیک به ۷۰ تا ۸۰درصد کار به پایان رسیده و شاید تنها ۲۰درصد کار باقی مانده باشد. باید آواربرداری به طور کامل انجام شود و به ۲دستگاه لکوموتیو برسیم تا نتیجه نهایی را اعلام کنیم. مدیرکل دفتر امور بهداشت، ایمنی، محیط‌زیست و انرژی وزارت صنعت، معدن و تجارت درباره آخرین وضعیت ایمنی در معدن زمستان‌یورت نیز بیان کرد: ایمنی به طور کامل در این معدن رعایت می‌شود زیرا در صورت رعایت نشدن موارد ایمنی شاهد وقوع حادثه‌های دیگر خواهیم بود. یاراحمدی تاکید کرد: علت کندشدن کار، ملاحظات ایمنی است زیرا احتمال خطر ریزش در تونل بالا بوده و به همین دلیل فعالیت آواربرداری متوقف شد.
پرداخت دیه ۴۰نفر
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت گلستان درباره وضعیت معدن زغال‌سنگ زمستان‌یورت، اظهار کرد: در زمان یافتن اجساد همزمان با این اقدام عملیات آواربرداری نیز در حال انجام بود. با پایان عملیات بیرون آوردن اجساد از داخل معدن، دادستانی تونل را پلمب کرد. پس از پلمب، کمیته حقیقت‌یاب برای بازدید از تونل مشاهده کرد بخشی از ریزش‌ها باقی مانده است.
حسینقلی قوانلو تصریح کرد: کمیته حقیقت‌یاب اعلام کرد باید تمام ریزش‌ها آواربرداری شود تا بازدید دوم، انجام و نتیجه نهایی اعلام شود. این موضوع در تمامی معادن زغال‌سنگ قابل رویت است که وقتی کار متوقف می‌شود ریزش در تونل‌ها افزایش می‌یابد. زمانی که برای دریافت مجوز بازگشایی به منظور ریزش‌برداری‌ها از سوی پیمانکار صرف شد باعث افزایش ریزش‌ها شد. در نتیجه از آن زمان مشغول آواربرداری هستند. وی افزود: امیدوار هستیم تا ۱۰روز آینده آواربرداری تمام و به کمیته حقیقت‌یاب اعلام شود تا برای بازدید دوم به معدن بیایند. قوانلو بیان کرد: آواربرداری‌های انجام شده ما را به لکوموتیو که حادثه برای آن اتفاق افتاده بود، نزدیک کرد. به گفته وی، از ابتدا و پیش از وقوع این حادثه حدود ۵۰ تا ۶۰نفر در این معدن مشغول به‌کار بودند که از این میزان ۴۳ نفر فوت کردند. اما امروز با توجه به انجام عملیات آواربرداری حدود ۶۰ تا۷۰نفر در معدن مشغول به‌کار هستند. از این تعداد بخشی مشغول آواربرداری هستند و بخشی در تونل‌های پایینی آبکشی، کار نگهداری و تهویه را انجام می‌دهند. قوانلو افزود: امیدوار هستیم در ۲ تا ۳ماه آینده با اعلام نتیجه از سوی کمیته حقیقت‌یاب، اجازه فعالیت به تونل‌های پایینی این معدن داده شود. درحال‌حاضر منتظر اعلام نتیجه نهایی از سوی این کمیته هستیم اما نباید فراموش کرد که لازمه این موضوع اتمام عملیات آواربرداری است.رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت گلستان همچنین درباره پرداخت بیمه به خانواده متوفیان، اظهار کرد: خوشبختانه به خانواده ۴۰نفر از افرادی که در این حادثه جان خود را از دست‌داده‌اند دیه ۲۱۰میلیون تومانی به طور کامل پرداخت شده است اما ۳ دیه به دلیل اختلاف میان وراث پرداخت نشده است.نکته مهم در این حادثه توجه به ایمنی است. قوانلو درباره اقداماتی که در زمینه ایمنی معادن این استان در اولویت قرار گرفته است، اظهار کرد: بدون شک برای آنکه دوباره شاهد تکرار چنین حادثه‌ای نباشیم باید از اتفاق رخ داده در «زمستان‌یورت» عبرت بگیریم، هرچند این معدن جزو معادنی بود که درصد ریسک پایینی داشت. وی ادامه داد: سختگیری‌ها در مورد شرکت‌هایی که درجه ریسک معادن را ارزیابی می‌کنند بیشتر خواهد شد تا شاهد وقوع دوباره چنین حوادثی نباشیم، اگرچه باید به سمتی حرکت کنیم که خطاهای انسانی برای حوادث کاهش پیدا کند اما این‌کار تنها با آموزش اتفاق می‌افتد. قوانلو درباره اقدامات انجام شده در زمینه آموزش ایمنی در معادن گفت: در این باره دوره‌های آموزشی مختلفی با همکاری سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران ( ایمیدرو) و سازمان نظام مهندسی معدن برگزار می‌شود تا سطح آموزش کارگران افزایش یابد و خطای انسانی کاهش پیدا کند. حادثه در معادن زغال‌سنگ اجتناب‌ناپذیر است. این بدان معناست که گاز متان جزو ذات معادن زغال‌سنگ است.به گفته رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت گلستان، ممکن است هر لحظه این گاز در معدن تجمع پیدا کرده و باعث وقوع حادثه شود. متاسفانه برای وقوع حادثه در معادن زغال سنگ ۳ عامل گاز متان، گاز اکسیژن و جرقه وجود دارد. دو عامل نخست در معادن وجود دارد اما نباید اجازه دهیم جرقه ناشی از خطای انسانی در معدن رخ دهد. این موضوع تنها با آموزش امکان دارد به همین دلیل در حال تقویت این بخش هستیم تا عامل سوم در حوادث معدنی کاهش پیدا کند. استان گلستان در تلاش است با برگزاری دوره‌های آموزشی، میزان وقوع حادثه در معادن زغال‌سنگ را کاهش دهد اما نباید فراموش کرد نظارت بر عملکرد معادن از سوی سازمان‌های مسئول می‌تواند در کاهش وقوع حوادث تاثیرگذار باشد. قوانلو با اشاره به این موضوع بیان کرد: بدون‌شک نظارت در کاهش حوادث معدنی تاثیرگذار است، اما با توجه به تعداد نیروهای ناظری که ما و اداره کار در اختیار داریم، شاید نظارت کمی سخت باشد. وی تصریح کرد: براساس قانون کار نظارت برعهده بازرسان اداره کار است اما ما نیز در کنار آنها بر مسائل فنی نظارت داریم. تعداد نیروهای ما با توجه به تعداد معادن بسیار کم است. در نتیجه عمده نظارت برعهده مسئولان فنی معادن است. امیدوار هستیم تکرار این حادثه را در هیچ کجای کشور شاهد نباشیم.
ارزیابی ریسک معادن پرخطر از سوی وزارتخانه
بیش از ۱۰۰روز از حادثه انفجار معدن زغال‌سنگ زمستان‌یورت در استان گلستان می‌گذرد و آواربرداری از معدن همچنان ادامه دارد. طولانی شدن آواربرداری و ایمن‌سازی معادن به دلیل شرایط ناپایدار معدن بوده و همین موضوع روند را با کندی همراه کرده است. اما در این میان خبرهایی مبنی بر ارزیابی ریسک معادن در امسال از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت شنیده می‌شود و آنها قصد دارند با همکاری سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت استان‌ها نسبت به اجرایی کردن این طرح اقدام کنند.عباسعلی ایروانی، مدیرکل نظارت بر امور معادن وزارت صنعت، معدن و تجارت درباره آخرین اقدامات انجام شده برای معدن زغال‌سنگ زمستان‌یورت گلستان از سوی کمیته حقیقت‌یاب گفت: بعد از آخرین گزارش ارائه شده درباره معدن زمستان‌یورت، تاکنون اتفاق جدیدی رخ نداده است زیرا نیروهای مستقر در معدن درحال ایمن‌سازی محلی که ریزش کرده هستند تا بتوانند لکوموتیو دوم را از معدن خارج کنند. به دلیل زیاد بودن میزان ریزش در معدن، کار تاکنون ادامه پیدا کرده و به محض اتمام عملیات آماده‌سازی معدن، کمیته حقیقت‌یاب می‌تواند از معدن بازدید و نتیجه نهایی را اعلام کند. به گفته وی، در آخرین گزارش تهیه شده از معدن، آواربرداری از معدن تا زمان رسیدن به محل انفجار احتمالی ادامه خواهد داشت.ایروانی درباره اینکه عملیات آواربرداری تا چه زمانی ادامه پیدا خواهد کرد اظهار کرد: نمی‌توان زمان دقیقی را برای پایان یافتن عملیات آواربرداری اعلام کرد زیرا در ابتدا قرار بود این عملیات در مدت یک‌ماه انجام شود اما تاکنون ادامه یافته و نزدیک ۴ ماه طول کشیده است. دلیل طولانی شدن آواربرداری ریزش‌هایی است که در محل انفجار رخ داده است. این محل از معدن بسیار ناپایدار است و سبب شده روند اجرای عملیات با کندی و مشکل روبه‌رو شود. بعد از حادثه زمستان‌یورت، وزیر صنعت، معدن و تجارت دستور بازرسی معادن زغال‌سنگ کشور را داد. ایروانی درباره اقدامات انجام شده برای معادن زغال‌سنگ گفت: سازمان نظام مهندسی معدن در برنامه‌های خود بازدید از تمام معادن زغال‌سنگ را قرار داده و آن را عملیاتی کرده است. حتی برخی از گزارش‌های تهیه شده از معادن زغال‌سنگ کشور را به معاونت امور معادن وزارت صنعت، معدن و تجارت ارسال کرده است. به گفته مدیرکل امور نظارت بر معادن وزارت صنعت، معدن و تجارت، این وزارتخانه درباره ایمن‌سازی معادن زغال‌سنگ طرحی با عنوان «ارزیابی ریسک در معادن» اجرا کرده که کل معادن زغال‌سنگ را در برمی‌گیرد. در این زمینه مکاتبات لازم نیز با سازمان‌های استان‌ها در زمینه رفع مشکلات و رفع موانع ایمنی انجام شده تا آن معادنی که خطرساز هستند و ریسک بالایی دارند مشخص شود. وی افزود: بعد از مشخص شدن این معادن، دستور متوقف شدن فعالیت اقتصادی این معادن داده می‌شود و بهره‌برداران و مسئولان در امور معدن باید به ایمن‌سازی معادن بپردازند و سپس عملیات استخراج را از سر گیرند. وی افزود: به معادنی که ریسک متوسط دارند نیز همزمان با فعالیت استخراج از معادن، ۲ ماه فرصت داده می‌شود تا شرایط خطرناک را برطرف کنند. در این زمینه نیز اقدامات اولیه و مکاتبات با استان‌ها انجام شده و در دست پیگیری است.
ایروانی افزود: در ادامه این کار، دوباره طرح را بر اساس تامین اعتبار تنظیم کردیم و قرار است امسال اجرایی شود. معادنی که مورد بازدید قرار گرفتند نیز دوباره بازرسی می‌شوند تا ببینیم چند درصد از این معادن ایمن‌سازی شده‌اند. مدیرکل نظارت بر امور معادن وزارت صنعت، معدن و تجارت به دستور وزیر صنعت، معدن و تجارت به تامین اعتبار برای این معادن اشاره کرد و گفت: اعتبار برای بازدید و ارزیابی ریسک از ۵۰۰ معدن شامل معادن زیرزمینی و روباز در نظر گرفته شده که رقم آن ۸۰۰ میلیون تومان است.
منتظر پاسخ کمیته حقیقت‌یاب هستیم
معدن زغال‌سنگ زمستان‌یورت استان گلستان در ۱۳ اردیبهشت امسال انفجار مهیبی داشت و منجر به از دست رفتن جان ۴۳ تن از نیروهای فعال در این معدن شد. بعد از این رخداد، تلاش‌های بسیاری از سوی نهادهای مختلف از وزارت صنعت، معدن و تجارت گرفته تا ستاد مدیریت بحران استان گلستان انجام شد تا بتوانند دلیل حادثه را پیدا کنند. در این میان جانشین شورای هماهنگی مدیریت بحران استان گلستان گفته است تا نظر کمیته حقیقت‌یاب از فرآیند بروز حادثه معدن زمستان‌یورت اعلام نشود، نمی‌توان دنبال مقصر حادثه بود و انفجار را بر عهده شخص خاصی انداخت.
رضا مروتی گفت: پس از انفجار معدن، ۱۱ روز عملیات آواربرداری اولیه برای خارج کردن جسد ۴۳ جان‌باخته حادثه ادامه داشت. این درحالی بود که از ساعت‌های نخستین بعد از حادثه در منطقه حضور پیدا کرده و گزارش لحظه‌به‌لحظه از این حادثه را در اختیار رسانه‌ها می‌گذاشتیم. به گفته وی، در این حادثه به طور تقریبی ۴۰ تا ۵۰ شبکه رادیویی و تلویزیونی، حدود ۲۰ تا ۳۰ رسانه مکتوب و خبرگزاری و به طور تقریبی ۳۰ تا ۴۰ شبکه محلی، خبرهای لحظه‌ای می‌خواستند و برخی نیز به گرفتن مصاحبه و انعکاس اخبار از معدن می‌پرداختند. به گزارش مهر، مروتی در پاسخ به اینکه آیا تناقضی در آمار ارائه شده درباره حادثه از سوی مسئولان وجود داشته نیز گفت: تناقضی وجود نداشت. عده‌ای اصرار داشتند القا کنند در ارائه آمار جان‌باختگان حادثه، تناقض وجود دارد. این در حالی بود که بنده در یک گفت‌وگوی تلویزیونی و در جمع خبرنگاران به صراحت اعلام کردم ۲۱ جسد خارج شده و یک جسد را شناسایی کرده‌ایم اما به دلیل وجود آوار امکان دسترسی به جسد فراهم نیست که عده‌ای تیتر زدند ۲۲ جسد خارج شد. همین موضوع حواشی در منطقه ایجاد کرد و مشکلاتی را به وجود آورد.وی همچنین در ادامه صحبت‌هایش افزود: در آن روزها در میان مصاحبه‌های مسئولان سطح ملی آمار متناقضی وجود داشت. برای نمونه معاونان وزارت کار اعلام کرده بودند ۸۰ نفر در معدن کار می‌کردند و بهزیستی آمار ۶۸ نفر را ارائه کرده بود. در همان روزهای نخست عملیات، پاسخگوی رسانه‌ها بودیم اما از یک مقطع فشار زیادی به مدیرکل مدیریت بحران وارد شده بود. از این رو سعی بر این شد تا بنده این آمار و اطلاعات را ارائه دهم که از مشکلات و سختی‌های کار کاسته شود.
مروتی افزود: در لحظات اولیه، دفتر ثبت وضعیت وجود نداشت. البته دفتری به آن معنا وجود ندارد بلکه به این شکل است که برگه یا دفترچه‌ای برای نوشته شدن نام افرادی که وارد معدن می‌شوند اختصاص داده می‌شود و موقع خروج خط می‌خورد. اما درباره معدن زمستان‌یورت، به دلیل اینکه شدت حادثه زیاد بود در روزهای آخر تکه پاره‌های این فهرست پیدا شد که غیرقابل خواندن بود.
به گفته وی، روز نخست تعداد افرادی که در معدن بودند ۴۵ نفر اعلام شد اما بعد متوجه شدیم ۲ نفر از اسامی که در فهرست معدنکاران بوده، آن روز در معدن حضور نداشتند. وی در ادامه صحبت‌هایش از در اختیار نداشتن نقشه معدن در ۳ روز نخست خبر داد و گفت: بعد از حادثه انفجار، درگیری پیش آمده بود و دفتر مدیر معدن را بهم ریخته بودند؛ ۳ روز طول کشید تا توانستیم آخرین نقشه (البته با فاصله یک‌ماه) را پیدا کنیم. این درحالی بود که در ۳ روز نخست گمانه‌زنی‌های بسیاری از خطای انسانی تا انتشار گاز متان و... مطرح شد. برخی می‌گفتند انفجار در عمق یک هزار و ۲۰۰ متری اتفاق افتاده و ما هم تا عمق هزار متری پیش رفتیم؛ واقعیت این است که آن زمان کسی به محل انفجار دسترسی نداشت. بعد از انفجار، گاز متان به منواکسید و دی اکسید کربن تبدیل شده بود. جانشین شورای هماهنگی مدیریت بحران استان گلستان با اشاره به اینکه بعد از انفجار میزان گاز در دهانه ورودی ۵۹۰ ppn بود گفت: فقط ۳۰۰ ppn برای رفتن به کما و مرگ کفایت می‌کند. حال چطور کسی مدعی است به عمق هزار متری ورود کرده در حالی‌که در عمق ۲۰۰ متری معدن هزار ppn گاز وجود دارد و حتی دستگاه تنفسی مورچه هم که با انسان متفاوت است، نمی‌تواند دوام بیاورد.به گفته وی، با این شرایط، پس از انفجار همه در همان دقایق اولیه بر اثر استنشاق گاز منواکسید کربن فوت کرده بودند.
در زمان وقوع حادثه ۳۵ کارگر، ۵ پیمانکار و ۳ مهندس معدن در نقاط و کارگاه‌های مختلف معدن حضور داشتند که تنها ۲ نفر به دلیل ریزش آوار جراحت دیده بودند؛ علت مرگ همه آنها استنشاق گاز بوده است.وی افزود: ۶۸ نفر در روز نخست مصدوم شده و به مراکز درمانی منتقل شدند و در نهایت آمار به ۷۲ نفر رسید. اینکه در روزهای نخست، دلیل حادثه خطای انسانی اعلام شده بود، فقط یک گمانه‌زنی بود چراکه نظام مهندسی معدن، ایمنی معدن زمستان‌یورت را تایید کرده بود اما ممکن است آن روز مسئول ایمنی وضعیت را کنترل نکرده یا کارگران مسائل ایمنی را هنگام کار رعایت نکرده باشند. از طرفی احتمال می‌رود موقع باز کردن یک رگه زغال‌سنگ، گاز متان محبوس و منتشر شده باشد. مروتی ادامه داد: گمانه‌زنی‌های مختلفی درباره دلیل حادثه وجود دارد و اکنون نمی‌توان علت حادثه را گردن کسی انداخت و تا کمیته حقیقت‌یاب درباره فرآیند بروز حادثه اعلام نظر نکند؛ هیچ چیز قابل استناد نیست. به گفته وی، شورای هماهنگی مدیریت بحران استان، درباره حادثه زمستان‌یورت اعلام رسمی بحران نکرد اما به اعتقاد من این یک حادثه بحرانی بود. بحران تعریف خود را دارد و مدیریت حادثه از توان دستگاه متولی که صنعت، معدن و تجارت استان بود، خارج شد. مروتی افزود: مسئولیت ایمنی معادن، رسیدگی و همچنین تایید آن با سایر دستگاه‌ها مانند نظام مهندسی معدن، سازمان صنعت، معدن و تجارت و اداره کل تعاون و کار بوده و اقدامات مدیریت بحران فقط پیشگیرانه است.
