ماین نیوز - آموزش، حلقه مفقوده امنيت معدنكاران

اغلب معادن کشور به صورت علمي کار نمي کنند و کارگران آموزش ديده نيستند. وقتي چنين اتفاقي در جريان باشد نمي توان از حوادث معدني جلوگيري کرد.

به گزارش ماین نیوز، اگر کارگران مي دانستند که چه کارهايي را در جلوگيري از پيشامد انجام دهند طي اين مدت جان کمتر کارگري به خطر مي افتاد.

کشور ايران با ۵۳۱۶ معدن فعال، جزو ۱۵ کشور اول داراي ذخاير معدني دنياست که بيش از ۶۰ نوع کاني از معادن آن استخراج مي شود و در صنعت معدنکاري کشور بيش از ۱۰۰ هزار نفر به طور مستقيم و حدود ۲ ميليون نفر به طور غيرمستقيم مشغول به کار هستند.

متاسفانه در سال هاي گذشته تعداد حوادث ناشي از کار در معادن سير صعودي داشته و تعداد اين حوادث از ۸۷۶ حادثه در سال ۲۰۰۹ به ۱۱۷۷ حادثه در سال ۲۰۱۲ افزايش يافته اما در ايران تعداد زيادي از حوادث ناشي از کار گزارش نمي شود.
خيلي از دستگاه ها و ماشين آلاتي که در معادن مورد استفاده قرار مي گيرد مربوط به سال 1970 ميلادي(47 سال پيش) است.

بسياري از کارگران معدن که حتي متعلق به بخش خصوصي است 5 ماهي است که حقوق نگرفتند. اين افراد با چه ميل و انگيزه اي مي توانند کار کنند.

13 ارديبهشت ماه بود که 44 نفر از معدنکاران در معدن زغال سنگ «يورت» حوالي استان گلستان جان خود را از دست دادند. کارشناسان هنوز نظر قطعي خود را اعلام نکرده اند اما مي گويند دو عامل ممکن است موجب بروز حادثه شده باشد، اولي باتري مشکوکي که براي روشن کردن اگزوز لکوموتيو مورد استفاده قرار گرفته و ديگري لکوموتيوي که در حال کار بوده و خنک کن نداشته است. در هر دو مورد عامل انساني باعث بروز اين اتفاق شده است.23 خرداد ماه يک نفر ديگر جان خود را در معدن کوشک بافق از دست داد.شايد مرگ يک يا دو نفر زياد رسانه اي نشود اما به طور متوسط در هرهفته يک سانحه معدني رخ مي دهد و هيچ کس به داد اين گروه زحمتکش نمي رسد. روزي که خبرهاي ناگوار معدني شنيده مي شود همه عزم خود را جزم مي کنند که سطح ايمني معادن را بالا ببرند اما اين تب يک هفته بعد فروکش مي کند. وقتي معدن يورت چنين حادثه اي را رقم زد مسئولان به تکاپو افتادند تا براي ايمن سازي معادن کاري انجام دهند ولي بيش از يک ماه از اين سانحه گذشت و تنها حرف ماند.حال اگر بخواهيم حوادث معدني را مورد بررسي قرار دهيم مسئولان و کارشناسان به دو نکته مهم مي رسند که سال ها است مورد غفلت قرار گرفته است.ايمني و آموزش، حلقه هاي مفقود شده عرصه معدن است. اگر بخواهيم از وضعيت نامساعد معدنکاران و پرداخت نکردن حقوق هاي آنها عبور کنيم از ايمني و آموزش نمي توان گذشت. مي گويند خيلي از اتفاق هايي که در معادن رخ داده براي ناظران آن هم جاي سوال دارد، مانند معدن يورت. چرا که چنين معدني دقيقاً يک ماه قبلش به لحاظ ايمني مورد تاييد قرار گرفته بود و ناظران اظهار داشته بودند ايمني آن در سطح قابل قبولي است ولي چرا بايد چنين اتفاقي رخ دهد؟ کارشناسان مي گويند قبل از ايمني، آموزش کارگران معدن مهم است. وقتي کارگر معدن نمي داند از کدام وسيله نبايد استفاده کند که سبب بروز حادثه نشود چطور مي تواند از حوادث پيشگيري کرد. لذا توصيه مي کنند به جاي آنکه معدن داران تنها به فکر برداشت از معادن باشند براي آموزش آنها کاري انجام دهند تا معدنکاران با حوادث پيش بيني نشده مواجه نشوند.

ما از وظيفه خود شانه خالي نمي کنيم
محمد جعفر سرقيني معاون وزير صنعت، معدن و تجارت درباره وضعيت معادن کشور در گفت و گو با «ايران» گفت: وضعيت معادن رضايتبخش دولت نيست و بايد براي احياي آن کارهاي مهمي صورت گيرد. اغلب معادن کشور به صورت علمي کار نمي کنند و کارگران آموزش ديده نيستند. وقتي چنين اتفاقي در جريان باشد نمي توان از حوادث معدني جلوگيري کرد.از اين رو همواره اين نگراني و ترس وجود دارد که مبادا اتفاق ديگري در معادن کشور رخ دهد و جان چندين نفر به خطر بيفتد. وي ادامه داد: معادني که طي اين مدت دچار حادثه شدند تنها به علت نا آگاهي بود. اگر کارگران مي دانستند که چه کارهايي را در جلوگيري از پيشامد انجام دهند طي اين مدت جان کمتر کارگري به خطر مي افتاد. خيلي از بخش ها بايد بر فعاليت معادن نظارت کنند. از نظر فني سازمان نظام مهندسي معدن بايد نظارت داشته باشد، وزارت کار مسئول حوادث بخش معدني است لذا وزارت کار بايد نظارت دقيقي داشته باشد. اما حضور وزارت کار و سازمان نظام مهندسي دليل بر اين نيست که وزارت صنعت از وظايف خود شانه خالي کند. ما نيز مسئول رسيدگي به معادن هستيم و بايد با جديت بيشتري ايمني و وضعيت آموزش کارگران را پيگيري کنيم.وي خاطرنشان کرد: وضعيت معادن بايد با فوريت بررسي شود تا ديگر شاهد اتفاقات ناگوار نباشيم.

ايران جزو 15 کشور اول ذخاير معدني
وزارت صنعت جلساتي را با مديران بخش خصوصي در معادن برگزار خواهد کرد تا آنها نيز با دولت در بخش هاي ايمني و آموزش همراه شوند. طبق برآورد سازمان جهاني کار، سالانه بيش از ۳۵۰ هزار مرگ و ۳۳۰ ميليون حادثه منجر به صدمه و جراحت در اثر حوادث ناشي از کار روي مي دهد و خسارت هاي ناشي از آنها معادل ۴ درصد کل توليد ناخالص جهاني برآورد شده است. طبق اطلاعات منتشر شده از مرکز آمار ايران، کشور ايران با ۵۳۱۶ معدن فعال، جزو ۱۵ کشور اول داراي ذخاير معدني دنياست که بيش از ۶۰ نوع کاني از معادن آن استخراج مي شود و در صنعت معدنکاري کشور بيش از ۱۰۰ هزار نفر به طور مستقيم و حدود ۲ ميليون نفر به طور غيرمستقيم مشغول به کار هستند. متاسفانه در سال هاي گذشته تعداد حوادث ناشي از کار در معادن سير صعودي داشته و تعداد اين حوادث از ۸۷۶ حادثه در سال ۲۰۰۹ به ۱۱۷۷ حادثه در سال ۲۰۱۲ افزايش يافته اما در ايران تعداد زيادي از حوادث ناشي از کار گزارش نمي شود.

کارگران با ماشين آلات معدني آشنايي ندارند
عبدالوهاب سهل آبادي رئيس خانه صنعت و معدن هم در گفت و گو با «ايران» درباره وضعيت معادن کشور گفت: من يک سوال از مسئولان دارم، چند نفر بايد کشته شوند تا به وضعيت معادن رسيدگي شود و بدانند در اين بخش چه خبر است؟اگر نظارت ها درست و دقيق باشد از خيلي از فجايع معدني مي توان پيشگيري کرد.يکي از چالش هاي اصلي که اين حوزه با آن روبه رو است و متاسفانه هنوز به آن توجه نمي شود، آموزش است. خيلي از کارگران معدن ابتدايي ترين آموزش ها را هم نديده اند و نمي دانند در موقع بروز حادثه يا حتي پيشگيري بايد چه کاري انجام دهند.وي ادامه داد: دستگاه ها و لودرهاي چند ميلياردي در معادن استفاده مي شود اما افرادي که پشت فرمان آن کار مي کنند هيچ آشنايي با آن دستگاه ندارند و بعضاً با آزمون و خطا بخش محدودي از کارکرد دستگاه را ياد مي گيرند.لذا ضرورت دارد که کارفرما نسبت به اين موضوع توجه کند و اجازه ندهد فردي که آموزش نديده با اين دستگاه ها کار کند. برخي از کارفرما ها براي آنکه حقوق بسيارکمتري پرداخت کنند از افرادي در معادن استفاده مي کنند که هيچ آشنايي با بخش معدن ندارند.همين افراد اگر آموزش ببينند مي توانند به توسعه معادن و برداشت از آن کمک کنند ولي اين ناآشنايي سبب کاهش بهره برداري از معادن هم شده است.

دستگاه هاي معدن 47 ساله شده است
رئيس خانه صنعت و معدن در ادامه گفت و گوي خود به قديمي بودن ماشين آلات معدن اشاره کرد و با ابراز تاسف از اينکه ماشين آلات از رده خارج است گفت: ماشين آلات کهنه سبب شده که اتفاقات ناگواري در معادن کشور رخ دهد. مردم از رخدادهايي با خبر مي شوند که در آن چندين نفر جان خود را از دست دادند اما اين در حالي است که حوادث معدني هر روز در حال رخ دادن است و جان افراد را مي گيرد. از اين رو به غير از اينکه دولت بايد به ايمني، نظارت و آموزش توجه کند،همچنين بايد به بخش خصوص نگاهي داشته باشد.وي با بيان اينکه رسيدگي و نظارت بر معادن بايد تکليف شود، اظهار داشت: خيلي از دستگاه ها و ماشين آلاتي که در معادن مورد استفاده قرار مي گيرد مربوط به سال 1970 ميلادي(47 سال پيش) است. همچنين افرادي که در معادن کار مي کنند بايد مورد توجه و حمايت دولت قرار گيرند. خيلي از کارگران معدن که حتي متعلق به بخش خصوصي است 5 ماهي است که حقوق نگرفتند. اين افراد با چه ميل و انگيزه اي مي توانند کار کنند.

80 درصد حوادث به علت رفتار ناايمن است
شهناز نوايي مشاور خانه معدن نيز معتقد است: حجم استخراج معادن ايران در مقايسه با حجم توليد و استخراج کشورهايي مانند چين بسيار ناچيز است اما اين درحالي است که تعداد و شدت حوادث در معادن ايران بحث برانگيز است و طبق مطالعات انجام شده، علت ريشه اي بيش از ۸۰ درصد حوادث، اعمال و رفتار ناايمن بوده و علت ۲۰درصد ديگر شرايط ناايمن و ساير عوامل مربوط است. منظور از اعمال ناايمن تخطي از دستورالعمل ها و رويه هاي ايمن کاري است و منظور از شرايط ناايمن، وجود موقعيت هايي است که ظرفيت وقوع حادثه را دارند.
وي درباره مهم ترين اقدام براي ايجاد ايمني در بخش هاي معدني کشور به ايسنا گفته است يکي از مهم ترين اصول در جلوگيري از حوادث ناشي از کار، به وجود آوردن و تقويت رفتارهاي ايمني در بين کارکنان معدن است. تجربه ثابت کرده که افراد به شيوه نسبتاً پايدار در موقعيت ها و شرايط خيلي متفاوت به محرک ها پاسخ مي دهند و در نتيجه هرگونه تغيير در نگرش رفتاري، احتمالاً اثري مهم بر بروز رفتارهاي ايمن يا ناايمن کارکنان دارد.