گفت‌وگو با سرپرستِ «طرح جامع آب» شرکت ملی صنایع مس ایران
پیشرفت؛ مطابقِ استانداردهای جهانی
گروه معادن
>مس
- «طرح جامع آب» شرکت مس دستاوردهایی مثل بازیافت 85درصدی آب داشته که در دوران خشکسالی برای صنعتی مثل مس بسیار پراهمیت است. «منصور محبی پورکانی»، سرپرست این طرح از آغاز و چگونگی اجرای این طرح گفته است.
به گزارش ماین نیوز، به نقل از عصرمس، میوه‌های «طرح جامع آب» رسیده است. بذر این طرح در ابتدای دهۀ هشتاد کاشته شد و قرار بود با اجرای آن، آب مورد نیاز برای افزایش تولید مس تامین شود. حالا با گذشت بیش از یک‌دهه، «طرح جامع آب» دستاوردهایی مثل بازیافت 85درصدی آب داشته است که در بزنگاه خشکسالی و بحران آب، می‌تواند صنعتی مثل مس را که حیاتش به آب بستگی دارد، سرپا نگه دارد. مجله «عصر مس» با «منصور محبی پورکانی»، سرپرست «طرح جامع آب» شرکت ملی صنایع مس ایران دربارۀ آغاز و چگونگی اجرای این طرح گفت‌وگو کرده است. محبی پورکانی از الف تا یای این طرح و نتایج آن را شرح داده است.
«طرح جامع آب» براساس چه ضرورت‌هایی در شرکت ملی صنایع مس ایران تعریف شد؟
تاریخچۀ «طرح جامع آب» به سال 1377 برمی‌گردد؛ زمانی که سد باطلۀ مجتمع مس سرچشمه تقریباً پر شد و ادامۀ فرآیند تولید، نیازمند ارتقای سیستم انباشت باطله و ظرفیت‌سازی برای 30سال آتی، یعنی انباشت 900 میلیون تن باطلۀ دیگر بود. از طرف دیگر، منابع آبی منطقه محدود بود و طی برنامۀ چهارم توسعۀ اقتصادی، ظرفیت تولید مس می‌بایست به حدود دوبرابر افزایش می‌یافت و طرح‌های توسعه‌ای مجتمع نیازمند مقدار قابل توجهی آب بودند. بنابراین، با توجه به مشکلات اشاره‌شده، «طرح جامع آب» مجتمع مس سرچشمه در سال 1381 فعالیت خود را با هدف تامین آب مورد نیاز فاز دو توسعۀ مجتمع مس سرچشمه آغاز کرد و مدیریت منابع آب و بازیابی را در دستور کار قرار داد.
یعنی تنها هدف این طرح، تامین آب مورد نیاز در توسعه‌ها بود؟
خیر، «طرح جامع آب» هدف‌های مختلفی را دنبال می‌کند؛ به‌طوری‌که با ارتقای سیستم مدیریت منابع آب، میزان مصرف آب تازه را به حداقل رساند و چرخۀ بازیافت آب را تکمیل کرد. همچنین در این طرح، اثرات زیست‌محیطی نیز مطابق آخرین استانداردهای جهانی مطالعه و ارزیابی می‌شود. به عبارت دیگر، «طرح جامع آب» در راستای نیل به هدف افزایش تولید مس کاتدی شرکت ملی صنایع مس ایران، وظیفۀ تامین آب و انباشت باطله و بازیابی را برای طرح‌های توسعه‌ای و مطابق با استانداردهای بین‌المللی زیست‌محیطی بر عهده دارد و با روشهایی همچون تیکنراسیون و فیلتراسیون باطله و نیز احداث محل انباشت باطله به شکل یک سد رسوبگیر، میزان آب مصرفی تازه را با توجه به افزایش تولید مس کاتدی، به حداقل می‌رساند.
برای محقق کردن این اهداف، از کجا شروع کردید؟
پروژه‌های زیادی در «طرح جامع آب» تعریف و اجرا شد که رضایتمندی بالایی را هم به‌دنبال داشته است. هم‌اکنون نیز چند پروژۀ در حال اجرا در این طرح وجود دارد. پروژه‌ها در هر سه مجتمع سرچشمه، شهربابک و سونگون انجام شده است. پروژه‌هایی که در این سه مجتمع داشته‌ایم خاتمه یافته و پروژه‌های معادن دره‌زار، درآلو، چهل‌کوره، تفت و کهنگ همچنان در دست اجراست. برای نمونه، ساخت تصفیه‌خانۀ رودخانۀ شور، تیکنرهای خمیری و سد رودخانۀ شور که سه پروژۀ اصلی «طرح جامع آب» مجتمع مس سرچشمه است، علاوه بر کاهش میزان مصرف آب خام، باعث کاهش انتشار آلاینده‌های معدنی، صنعتی و همچنین کاهش گازهای گلخانه‌ای شده است.
در زمینۀ مسائل زیست‌محیطی، صرفه‌جویی در مصرف آب یکی از مهم‌ترین مسائلی است که به‌ویژه در سال‌های گذشته مورد توجه قرار گرفته است. «طرح جامع آب» چه تاثیری در این زمینه داشته است؟
«طرح جامع آب» همیشه سعی داشته تا از تکنولوژی‌های جدید برای کاهش مصرف آب خام استفاده کند. برای نمونه، با اجرای فاز دو تغلیظ مجتمع مس سرچشمه، میزان تولید کنسانتره حدود 30درصد در این مجتمع افزایش یافت که با اجرای پروژۀ احداث تیکنرهایی با ته‌ریز خمیری در «طرح جامع آب» و استفاده از تیکنرهای خمیری، میزان مصرف آب خام تغییر محسوسی نداشت، چون میزان بازیافت آب در این بخش به‌طور چشمگیری افزایش یافت. علاوه بر این، «طرح جامع آب» در پروژه‌های جدید خود نیز از تکنولوژی فیلتراسیون برای بازیافت آب استفاده خواهد کرد که میزان بازیافت آب را در مقایسه با تیکنرهای خمیری هم افزایش خواهد داد. به این صورت، حداقل آب از منابع زیرزمینی برداشت می‌شود و آلودگی زیست‌محیطی نیز به حداقل ممکن خواهد رسید.
صنایع معدنی جزو پرمصرف‌های آب در صنعت هستند. در حال حاضر، مصرف آب برای تولید مس در شرکت ملی صنایع مس ایران چقدر است؟ در دنیا، صنایع مسی برای تولید مس خود چقدر آب مصرف می‌کنند و ما چقدر با استانداردهای جهانی در این زمینه فاصله داریم؟
در حال حاضر، در معادن مس ما به‌ازای هر تن خاک معدن حدود 0.4 مترمکعب آب تازه و 2.6 مترمکعب آب برگشتی نیاز است که مشابه مصرف آب در دیگر معادن مس دنیا و مطابق با استانداردهای جهانی است.
اشاره کردید که «طرح جامع آب» وقتی آغاز شد که نیاز به توسعه پیدا شد. شرکت مس در حال حاضر نیز توسعه‌هایی برای تولید کاتد و کنسانتره در نظر دارد. آیا «طرح جامع آب» برای آینده هم برنامه‌ای دارد؟
همان‌طور که قبلاً اشاره شد، طی سال‌های اخیر با بالا بردن بازدهی بازیافت آب با استفاده از تکنولوژی‌های جدید مانند تیکنرهای خمیری و فیلتراسیون، میزان بازیافت آب بیش از 85درصد افزایش یافته و سعی شده است تا میزان مصرف آب تازه برابر با استاندارهای جهانی حفظ شود. علاوه بر این، با خرید چند چاه آب و اجرای پروژۀ تامین آب خام از خلیج‌فارس که با مشارکت معادن گل‌گهر، مس سرچشمه و چادرملو در دست اجراست، می‌توان آب مورد نیاز برای پروژه‌های توسعه‌ای را تامین کرد.
منبع:عصرمس
تاریخ انتشار : شنبه ۱۳ خرداد ۱۳۹۶ ساعت ۱۳:۲۷
کد مطلب: 38125
مس
