به گزارش ماین نیوز، فعالان بازار و توليدکنندگان رکود مبادلاتي را عامل اصلي کاهش قيمت ها مي دانند و معتقدند صادرات در وضعيت فعلي اهرم نجات بازار بوده و اگر در شرايط صادرات به لحاظ ارتباط بانکي بين المللي گشايشي ايجاد شود بازار داخل نيز با رونق همراه خواهد شد و اگر خللي در اين روند ايجاد شود شاهد سقوط آزاد قيمت ها و ورشکستگي بسياري از واحدهاي فولادي خواهيم بود.
در تمامي گزارش هاي ما در سال جاري به اهميت صادرات محصولات فولادي براي نجات بازار اشاره شده است که اين بار با پيگيري اين راهبرد در فضاي رسانه، در تلاش هستيم تا اهميت اين موضوع را از بسترهاي مختلفي مورد بررسي قرار داده و رويکردهاي اجرايي و نگاه هاي مختلف را به اين واقعيت مهم مورد بحث قرار دهيم. نياز به نگاه فرابخشي، همه جانبه و حمايت تصميم سازان اقتصادي از صادرات فولاد به عنوان يگانه راه بهبود اين بازار از اهميت بسزايي برخوردار است که در صورت نفوذ اين رويکرد اجرايي به طرز فکر فعالان برجسته بازار و مسوولان دولتي، اقتصادي و حتي سياسي و مورد بحث قرار گرفتن صادرات فولاد در مناسبات ديپلماتيک مخصوصا با کشورهاي همسايه و بازارهاي منطقه اي و جهاني مي تواند به بهبود سريع اين بازار و جذب بخش بزرگي از عرضه ها همچنين افزايش حجم توليد در واحدهاي فولادي کوچک، متوسط و بزرگ منجر شود.
اين در حالي است که حضور بورس کالا در بازارهاي صادراتي و حتي حضور فيزيکي اين بورس در کشورهاي منطقه با عرضه در مرزهاي صادراتي و حتي در بازارهاي داخلي کشورهاي هدف مي تواند به عنوان ميانبر بزرگي در مسير رشد صادرات مخصوصا عرضه مستقيم محصولات نهايي فولادي در بازارهاي هدف به شمار رود؛ هرچند که اين مسير صادراتي از بستر بورس کالا در سال گذشته بارها در روزنامه «دنياي اقتصاد» مطرح و به آن پرداخته شد، ولي اين موضوع به پذيرش اين پتانسيل اجرايي از سوي بخش هاي مختلف صنعت فولاد، تصميم سازان اقتصادي و حتي بخش ديپلماتيک کشور نياز داريم.
با توجه به توانمندي هاي گسترده بورس کالا و تجربه معاملاتي اين نهاد مالي، افزايش قريب الوقوع حجم توليد فولاد خام به رقمي نزديک به 50 ميليون تن در سال هاي پيش رو، عدم جذب اين حجم از توليدات فولادي در بازارهاي داخلي و نگراني از برتري بيشتر حجم عرضه بر تقاضا، يگانه راه خروج از وضعيت فعلي در بازار فولاد صادرات اين کالا خواهد بود که شايد بورس کالا بتواند مسيري خلاقانه در جهت حمايت از بخش صادرات به شمار رود؛ رخدادي که تاکنون در جهان به اين صورت تجربه نشده، ولي در کشورهايي همچون عراق و ساير کشورهاي مشابه و منطقه اي، چنين پتانسيلي وجود دارد. استفاده از قرابت هاي سياسي در کنار انتظار براي قيمت تمام شده پايين تر و نرخ هاي موجود در بازار داخلي در کنار اميدواري به افزايش مجدد بهاي ارز در ماه هاي پس از انتخابات شايد بزرگ ترين اهرم هاي حمايتي در مسير رشد حجم صادرات به شمار رود؛ اگرچه ساير بازارهاي منطقه اي و جهاني را نيز نمي توان در امر صادرات ناديده گرفت.
صادرات براي بخش خصوصي مقرون به صرفه نيست
احمد خوروش، مدير عامل شرکت فولاد کوير کاشان درخصوص رشد اخير قيمت فولاد در بازار و عقبگرد آن در گفت وگو با «دنياي اقتصاد» مي گويد: با جلسات هم انديشي که در انجمن توليدکنندگان فولاد ايران تشکيل شد و اتحاد و همدلي توليدکنندگان، توليد و توزيع در ايام تعطيلات نوروز محدود اين موضوع باعث افزايش قيمت فولاد در روزهاي پس از تعطيلات شد، اما به دليل افزايش عرضه از سوي توليدکنندگان و رکود و نبود مصرف شاهد بازگشت نرخ ها بوديم.
وي تصريح کرد: بازار ايران به دليل رکود با بازار هاي جهاني هماهنگي ندارد و با وجود آنکه ساير بازارها با رشد قيمت مواجه بودند و سطح فعلي نرخ ها در بازارهاي جهاني از ايران بالاتر است به دليل اشباع بازار داخلي و رکود، بازار نشانه اي از بهبود ندارد. خوروش اظهار کرد: به رغم تمام تلاش دولت شاهد رکود بازار در تمامي سطوح هستيم و اين موضوع تنها منحصر به بازار مسکن و ساختمان و فولاد نيست و در شرايط فعلي تنها صادرات مي تواند راهگشاي بازار باشد. وي در پاسخ به اين پرسش که چرا بخش خصوصي در امر صادرات نسبت به واحدهاي دولتي موفق نيست، گفت: واحدهاي بزرگ به دليل امکانات بيشتر از جمله داشتن دفاتر بين المللي و همچنين پايين بودن قيمت تمام شده به دليل بالا بودن تناژ توليد اين امکان را دارند که با قيمت هاي پايين تر محصول خود را عرضه کنند که اين موضوع باعث مي شود بخش خصوصي قدرت رقابت را در بازار هاي جهاني از دست بدهد.
وي ادامه داد: با اين حال اين اميدواري وجود دارد با توجه به برجام در امر صادرات تسهيل ايجاد شود و اگر اين امر ميسر نشود، واحدهاي توليدي در بازار داخلي با توجه به مازاد عرضه اي که نسبت به تقاضا وجود دارد محکوم به فنا هستند. وي درمورد واحد کوير کاشان و برنامه هاي توسعه اي در دست اقدام گفت: از جمله برنامه هايي که از سوي اين واحد انجام شده گسترش سبد توليد و متنوع سازي آن بوده و با توجه به همکاري خوب وزارت صنعت، معدن و تجارت امکان توليد گريدهاي مختلف را پيدا کرده و به سمت توليد محصولات صنعتي پيش رفتيم. مدير عامل شرکت فولاد کوير کاشان ادامه داد: گرچه تنوع توليد نيز هنوز باعث سودآوري ما نشده، اما با توجه به تاکيد مقام معظم رهبري درخصوص اقتصاد مقاومتي در آن مسير حرکت کرده و مانع ارزبري شديم و انشاءالله در آينده نزديک با افزايش ميزان توليد به سودآوري نيز خواهيم رسيد.
فعلا مشکلي در فروش فولاد نداريم
در همين حال مجتبي حاجي شفيعي مدير عامل شرکت فولاد ويان درخصوص رشد اخير قيمت فولاد گفت: رشد اخير قيمت ها مربوط به توليدکنندگاني بود که در توليد از آهن قراضه استفاده مي کنند و به دليل کمبود و رشد قيمت قراضه آنها هم مجبور به رشد شدند که در ادامه به دليل کمبود تقاضا آن هم با کاهش مواجه شد. وي همچنين شرايط آتي بازار آهن را مثبت ارزيابي کرده و گفت: به رغم اينکه انتخابات را پيش رو داريم و اين تصور وجود دارد که بازار با رکود همراه باشد، اما به دليل اينکه در فصل ساخت و ساز قرار داريم به نظر نمي رسد در نيمه نخست امسال در زمينه فروش با مشکلي مواجه باشيم.
مدير عامل شرکت فولاد ويان در مورد برآورد آتي قيمت شمش فولاد گفت: اگر قيمت گندله افزايش پيدا کند امکان رشد نرخ آهن اسفنجي و در ادامه قيمت شمش نيز وجود دارد. حاجي شفيعي تصريح کرد: وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کرده با توجه به اينکه در زنجيره فولاد ميزان عرضه نسبت به تقاضا بيشتر شده از ابتداي امسال در قيمت گذاري ورود نخواهد کرد اما با توجه به اينکه توليد گندله همچنان در انحصار چند شرکت است امکان رشد قيمت اين محصول وجود دارد. وي درخصوص طرح هاي توسعه اي شرکت فولاد ويان گفت: اين شرکت توليد تيرآهن را در دستور کار خود قرار داده و در همين راستا مقدمات ابتدايي کار از جمله تهيه زمين انجام شده است.
نوسان قيمت منطقي است
عليرضا خياط مدير عامل آهن و فولاد ارفع نيز با اشاره به وضعيت بازار فولاد گفت: بازار در ابتداي سال با رشد اندکي مواجه شد، اما اين رشد يا به اين دليل بود که موجودي انبار ها کاهش يافته بود يا به دليل اين بود که برخي دور نماي مثبتي از شرايط بازار متصور نبودند و از اين رو خريد را ترجيح دادند. وي تصريح کرد: گرچه اين ميزان رشد قيمت فولاد در ابتداي سال نيز منطقي و معقول بود و قيمت ها از 15 بهمن ماه سال 1395 که موج تقاضاي فولاد وارد بازار شد تاکنون در محدوده 1240 تا 1290تومان براي هرکيلو بوده که اين نوسان غير عادي نيست. مدير عامل آهن و فولاد ارفع در مورد چشم انداز آتي بازار فولاد گفت: به نظر مي رسد شرايط در ماه هاي پيش رو همچنان با رکود همراه باشد، اما در روند قيمت ها تغييري حاصل نخواهد شد.
وي همچنين صادرات را نقطه عطف فعاليت شرکت هاي فولاد عنوان کرد و گفت: هر شرکتي بنا بر موقعيت و استراتژي خود درخصوص صادرات برنامه ريزي مي کند، اما در شرايطي که بازار با رکود همراه است بهترين گزينه صادرات است.وي تصريح کرد: از بدو تاسيس شرکت تاکنون به دليل موقعيت مکاني شرکت که در مرکز ايران قرار دارد در امر صادرات اقدامي نکرديم اما با توجه به رکود در اين امر ورود کرده و امسال صادرات خواهيم داشت و با توجه به مذاکرات اوليه، صادرات محصولات فولادي بازار و قيمت هاي بهتري نسبت به بازار داخلي دارند.
کشش بازارهاي صادراتي
از لحاظ صادرات بازارهاي هدف را بايد به دو بخش مختلف تقسيم کرد؛ بازارهايي که خود توليد فولاد داشته و بازارهايي که تنها واردکننده هستند. در بازارهايي همچون عراق و افغانستان و حتي سوريه، يمن، کويت و بسياري از کشورهاي آفريقايي توليد فولاد چنداني صورت نمي گيرد بنابراين اين بازارها تنها به قيمت و کيفيت توليدات توجه کرده و با فرض قيمت تمام شده پايين تر و البته بازاريابي حرفه اي، قطعا کسب و گسترش سهم بازار با سهولت بيشتري محقق مي شود؛ اگرچه روابط سياسي و ديپلماتيک نيز اهميت بيشتري پيدا خواهد کرد. با فرض احتمال افزايش قيمت دلار و عدم رشد بهاي گاز طبيعي يا مواد اوليه توليدات، مي توان به عرضه گسترده محصولات فولادي داخلي به اين قبيل کشورها اميدوار بود، هرچند کشورهاي رقيب به خصوص ترکيه و در آينده برخي کشورهاي عربي منطقه به رقابت منفي جدي دست خواهند زد.
در اين خصوص توجه به حضور فيزيکي و حتي عرضه از انبار در کنار پيشنهاد قيمت هاي رقابتي مي تواند به يک بازي برد – برد براي ايران و دولت ها در کشورهاي هدف منجر شود که نياز به توجه جدي به اين بازارها را بايد يک هدف استراتژيک براي دستيابي در کوتاه مدت به شمار آورد. اين در حالي است که در فازهاي بعدي انتقال بخشي از فرآيند توليد يعني انتقال واحدهاي نوردي مي تواند به گام دوم براي حضور دائمي در اين بازارها منجر شود اگرچه اما و اگرهاي خاص خود را خواهد داشت. پايين تر بودن هزينه حمل و نقل، قراردادهاي تجارت ترجيحي و استفاده حداکثري از ظرفيت هاي سياسي و ديپلماتيک را بايد بسترهاي اصلي براي نيل به اين اهداف برشمرد. در اين خصوص توجه به زمان اهميت بسياري دارد، زيرا هرگونه تاخير يا حتي اقدام در زماني که هنوز وقت خودنمايي در بازارهاي هدف فرانرسيده باشد، ممکن است به زيان هاي جبران ناپذيري منجر شود.
بخش دوم يعني کشورهايي که خود توليد فولاد داشته و در حال گسترش ظرفيت هاي توليدي هستند را بايد با دقت بالايي مورد بررسي قرار داد. توجه به واقعيت هاي آن بازار و نقاط خالي توليد درخصوص مصنوعات مختلف توليدي يا توليد فولادهايي با کيفيت بالاتر، فولادهاي آلياژي يا مقاطع و مصنوعات گوناگون توليدي اهميت پيدا مي کند که از يکسو بررسي دقيق و آناليز بازار مورد نياز خواهد بود و پس از آن بايد به حضور در بازار و اعلام قيمت رقابتي اقدام کرد. در صورت کم توجهي به واقعيت هاي بازار و تنها ورود به بازار با اهرم قيمت ها بدون توجه به توانمندي هاي داخلي کشور هدف، ممکن است نگراني هايي به وجود بيايد.
با توجه به موارد فوق بهتر است در گام اول به کشورهاي منطقه و بازارهايي که از لحاظ مختلف با ايران در يک جهت قرار دارند توجه شود که همين بازارها با فرض تفاوت در تقاضا در دوره هاي زماني مختلف مي توانند موفقيت هاي بزرگي را براي صنعت و بازار فولاد داخلي رقم بزنند.
فولاد
