ماین نیوز - بزرگ ترين خصوصي سازي سال چگونه انجام شد؟

سرانجام معدن سرب و روي مهدي آباد، به همت دولت يازدهم پس از 3 سال تحقيق و مطالعه، طي قراردادي به طور رسمي به بخش خصوصي واقعي واگذار شد، اين قرارداد که ارزش آن بيش از يک ميليارد دلار است در هفته جاري با حضور وزير صنعت، معدن و تجارت، رئيس هيات عامل سازمان توسعه و نوسازي معدن و صنايع معدني و مدير عامل کنسرسيوم مبين منعقد شد.

به گزارش ماین نیوز، از پيروزي انقلاب اسلامي تا به حال، براي اولين بار يک پروژه معدني به طور کامل به بخش خصوصي کشور واگذار شده است که نقطه عطفي در کارنامه دولت يازدهم در استفاده از پتانسيل داخلي جهت بهره برداري بهينه از ذخاير معدني کشور محسوب مي شود. معدن سرب و روي مهدي آباد با ۷۱۶ ميليون تن ذخيره زمين شناسي حدود ۷ درصد فلز محتوي اکتشاف شده روي دنيا را در اختيار دارد که در طراحي اوليه ۱۵۴ ميليون تن با عيار ميانگين ۶درصد روي، ۲ درصد سرب و ۵۰ گرم بر تن نقره قابل برداشت است.

کنسرسيومي متشکل از 6 شرکت سرمايه گذار ايراني شامل شرکت راه سازي و معدني مبين، شرکت مهندسي کاهنربا، انجمن سرب و روي ايران، شرکت مس مسکني، شرکت معادن سرمک و شرکت آريا جنوب ايرانيان که از برترين شرکت هاي معدني، صنعتي يا پيمان کاري معتبر برنده فراخوان سرمايه گذاري معدن روي و سرب مهدي آباد بوده و حجم سرمايه گذاري اين پروژه يک ميليارد دلار بر آورد شده است و طي 4 سال آينده بايد کارخانه 800 هزار تني کنسانتره روي و کارخانه 800 هزار تني سرب - نقره ايجاد شود. با بهرام شکوري مدير عامل کنسرسيوم مبين برنده اين فراخوان سرمايه گذاري درخصوص جزئيات و چگونگي اجراي کار در اين معدن به گفت وگو نشستيم که مشروح آن در ادامه آمده است:

ايران به لحاظ ذخاير معدني در حوزه سرب و روي در چه رتبه اي قرار دارد؟
بر اساس اطلاعات اکتشافي سازمان زمين شناسي ايران، 6 محور سرب و روي در ايران وجود دارد و تاکنون بيش از 600 کانسار و نشانه سرب و روي شناخته شده است، ولي تا به حال کار اکتشافي سيستماتيک براي شناخت غالب آنها صورت نگرفته و روند کاني زائي سرب و روي به صورت مطلوب شناسايي نشده و بيشترين شناخت ما از ذخاير سرب و روي ايران منحصر به کارهاي اکتشافي روي چند کانسار (حدود 20 کانسار) است که از جمله آنها مي توان به کانسارهاي انگوران و آهنگران، لکان- کوشک، ايرانکوه، نخلک، مهدي آباد و دونا اشاره کرد. همچنين طي آخرين آمارهاي رسمي اعلام شده توسط اين سازمان قبل از اکتشافات تکميلي معدن مهدي آباد، ايران با 3 درصد ذخاير سرب دنيا و 8 درصد ذخاير روي دنيا، جزو ذخاير بزرگ روي در دنيا محسوب مي شد که با وجود اين پتانسيل، ايران در جايگاه دومين توليدکننده بزرگ سرب و روي در منطقه منا بعد از ترکيه قرار گرفته است.

قطعا با اتمام اکتشافات تکميلي و تخمين ذخيره قطعي معدن سرب و روي مهدي آباد، جايگاه ايران در اين فلز ارزشمند به ميزان قابل توجهي ارتقا مي يابد. از بزرگترن معادن و ذخاير ايران مي توان به معدن سرب و روي انگوران و سرب و روي مهدي آباد اشاره کرد. معدن سرب و روي انگوران داراي ذخيره 9 ميليون تن با عيار 26 درصد روي و 6 درصد سرب است و خوراک کارخانه هاي فرآوري سرب و روي کشور را تامين مي کند و اين در حالي است که در حال حاضر ذخاير اکسيده معدن انگوران رو به اتمام است و طي چند سال آينده ظرفيت آن پاسخگوي نياز و تقاضاي شرکت هاي گروه سرب و روي نخواهد بود. از سوي ديگر، فرصت به وجود آمده در راه اندازي و بهره برداري از معدن سرب و روي مهدي آباد با ذخيره قطعي 154 ميليون تن با عيار متوسط روي 6 درصد، سرب 2 درصد و 5/ 52 گرم بر تن نقره، نه تنها مي تواند به عنوان جايگزين مناسبي براي معدن انگوران و تقاضاي ايران باشد، بلکه نقش پررنگي در تامين تقاضاي جهاني را مي تواند ايفاد کند. محاسبات نشان مي دهد که تنها ذخيره روي معدن مهدي آباد در ميان ذخاير محتوي روي کشورهاي جهان در رتبه 7 قرار مي گيرد و همچنين در ميزان ذخيره سرب محتوي جهاني، ذخيره سرب مهدي آباد در رتبه 10 اين ذخاير جاي مي گيرد.

برنامه هاي کنسرسيوم مبين براي برداشت از معدن مهدي آباد را تشريح کنيد.
کنسرسيوم مبين هم دانش علمي و عملياتي و هم توان مالي مناسبي جهت انجام عمليات استحصال و توليد از اين معدن بزرگ را دارد. به عنوان يک کنسرسيوم قدرتمند با هدف بهره برداري از معدن و کارخانه فرآوري مهدي آباد و دستيابي به ظرفيت توليد سالانه 800 هزار تن کنسانتره روي با عيار حداقل 35 درصد يا معادل آن و توليد 80 هزار تن کنسانتره سرب- نقره با عيار 60 درصد سرب به عنوان محصولات جانبي، با قدرت وارد مناقصه اين معدن شد و افتخار اين را دارد تا در بازارهاي جهاني سرب و روي نام ايران را جزو بزرگترين توليدکنندگان اين فلزات قرار دهد و با کمک شرکت هاي مطرح خارجي برترين تکنولوژي و دانش روز را جهت انجام اين مهم به کار گيرد. دوره عمر پروژه مهدي آباد 24 سال است که 4 سال آن مربوط به دوره آماده سازي و ساخت با 185 ميليون تن باطله برداري و 9 ميليون تن ماده معدني و 20 سال بعدي آن مربوط به دوره بهره برداري و توليد با 570 ميليون تن باطله برداري و 145 ميليون تن ماده معدني است.

چه نکاتي در معدن سرب و روي مهدي آباد باعث سرمايه گذاري مبين در اين پروژه شد؟
از پارامترهاي موثر جذابيت سرمايه گذاري براي شرکت مبين در پروژه مهدي آباد، امکان به کارگيري از ظرفيت بلااستفاده کارخانه هاي فرآوري فعال کشور است و اين معدن نقش تعيين کننده اي در عرضه سرب و روي در سال هاي آينده با اتمام ذخاير سرب و روي انگوران ايفا خواهد کرد، چرا که در حال حاضر کل ظرفيت واحدهاي فرآوري ايران برابر 480 هزار تن در سال شمش روي، 420 هزار تن در سال شمش سرب و 2 ميليون تن در سال کنسانتره سرب و روي است، در حالي که ايران در سال 2014 تنها 700 هزار تن کنسانتره سرب و روي، 142 هزار تن شمش روي و 72 هزار تن شمش سرب توليد کرده است، به عبارتي نرسيدن خوراک به کارخانه فرآوري به دليل کافي نبودن سطح توليد سرب و روي از معادن ايران، تنها 35 درصد تا 40 درصد ظرفيت اين صنعت فعال بوده است و اين مهم مزيت سرمايه گذاري در معدن سرب و روي را نشان مي دهد.

ارزيابي شما از چشم انداز بازار جهاني سرب و روي چيست و آيا با ارزيابي شرايط بازار وارد اين سرمايه گذاري شديد؟
بله، شرکت راه سازي و معدني مبين کورکورانه وارد سرمايه گذاري معدن سرب و روي نشده بلکه با ارزيابي درست از شرايط آتي سرب و روي وارد اين عرصه شده است. قيمت روي طي سه سال گذشته به دليل بحران مالي و رکود اقتصاد جهاني بسيار پايين بود و سرمايه گذاري جهت توليد اين فلز کمي رو به کاهش ميل کرد تا جايي که معدن هاي معروف نظير سنچري در استراليا با ظرفيت توليد سالانه 500 هزار تن روي محتوي، معدن ليشين در ايرلند با ظرفيت توليد سالانه 175 هزار تن روي محتوي و داک پوند در کانادا با ظرفيت توليد سالانه 34 هزار تن روي محتوي تا پايان سال 2015 بسته شدند (مجموع توليد سالانه دو معدن سنچري و ليشين با موجودي انبار بورس در بورس LME، 449 هزار تن بود). کاهش در استخراج اين فلز سبب افت موجودي انبار روي در بازارهاي جهاني در سه سال گذشته شد؛ به طوري که موجودي روي که در آوريل 2013، در انبار هاي بورس فلزات لندن 1220 هزار تن بود، در سال 2015 به 450 هزار تن رسيد. به دليل بسته شدن معادن بزرگ استخراج روي و کاهش موجودي انبار، سال 2015 بازار سخت اين فلز ناميده شد.

فلز روي در سال 2015 کمبود عرضه جهاني 352 هزار تن و افزايش تقاضا 5/ 3 درصد به ميزان 33/ 14 ميليون تن را سپري کرد.
از اوايل سال 2016 روي با افزايش قيمت چشمگيري مواجه شده، به طوري که در سه ماه اول 2016، ارزش هر تن فلز روي 1600 دلار و هم اکنون 2697 دلار است.طبق اطلاعات گروه بين المللي سرب و روي، فلز روي با کسري عرضه در سال 2016 مواجه شده است. کسري اين فلز در بازار جهاني از ژانويه تا مه 2016 رقم 64 هزار تن بود که در مقايسه با سال گذشته افت 24 هزار تن داشته است. بر اساس پيش بيني هاي صورت گرفته، فاصله بين عرضه و تقاضاي روي تا سال 2025 افزايش مي يابد. به دليل کمبود عرضه روي، پيش بيني هاي بانک جهاني حاکي از افزايش قيمت اين فلز است به طوري که سطح قيمت فلز روي از متوسط 1850 دلار بر تن در سال 2016 به 2400 دلار بر تن در سال 2025 مي رسد. کمبود عرضه و افزايش تقاضاي فلز روي که با افزايش قيمت آن همراه است، مطلوبيت و لزوم سرمايه گذاري در اين فلز را آشکار مي سازد. در مورد فلز سرب طي بررسي روند عرضه و تقاضا در سال هاي گذشته و پيش بيني ها در سال 2016، تناسب بين عرضه و تقاضا براي اين فلز بر قرار است که اين موضوع، مطلوبيت سرمايه گذاري پايدار را در فلز سرب نشان مي دهد.

درخصوص قرارداد کنسرسيوم مبين و ايميدرو توضيحات بيشتري مي دهيد.
سازمان توسعه و نوسازي معادن و صنايع معدني ايران (ايميدرو) با اتخاذ تدابير لازم و پس از طي فرآيند قانوني و انجام فراخوان عمومي که به صورت دو مرحله اي صورت پذيرفت و ارزيابي کيفي و فني و بازرگاني از ميان ۱۳ کنسرسيوم متقاضي، سرانجام کنسرسيومي متشکل از شرکت معدني مبين، شرکت مهندسي کاهنربا، انجمن سرب و روي ايران، شرکت مس مسکني، شرکت معادن سرمک و شرکت آريا جنوب ايرانيان را به عنوان برنده فراخوان شناخت. اين مشارکت بلافاصله و در مهلت مقرر نسبت به تسليم ضمانتنامه بانکي حسن انجام تعهدات دوره پيشبرد به مبلغ ۵۱۰ ميليارد ريال اقدام و قرارداد في ما بين طي مراسم رسمي با حضور وزير صنعت، معدن و تجارت امضا شد. قرارداد احداث کارخانه هاي فرآوري با ظرفيت ۸۰۰ هزار تن کنسانتره روي و ۸۰ هزار تن کنسانتره سرب و نقره و عمليات ۱۸۰ ميليون تني پيش باطله برداري در ۴ سال اول که از اهداف اصلي پروژه است آغاز مي شود که سرمايه گذاري بالغ بر يک ميليارد دلار را مي طلبد.

بر اساس قرارداد مذکور سرمايه گذار موظف است پس از انجام تجهيز کارگاه معدن و تامين ماشين آلات مورد نياز، عمليات معدنکاري و باطله برداري را آغاز کرده و به موازات آن انجام مطالعات مورد نياز کارخانه هاي فرآوري و تامين زير ساخت را در دستور کار قرار دهد. بر اين اساس و با پايان دوره يک ساله مطالعات و تجهيز کارگاه، وارد دوره احداث شده و حداکثر طي ۳ سال احداث کارخانه هاي فرآوري سرب و روي و نقره صورت مي گيرد و پس از آن در يک دوره ۲۰ ساله بهره برداري از کارخانه هاي مربوطه انجام خواهد شد.

اين پروژه پس از بهره برداري هزار نفر به صورت مستقيم و 3 هزار نفر به صورت غير مستقيم اشتغالزايي ايجاد خواهد کرد که اشتغالزايي و رونق اقتصادي قابل ملاحظه در منطقه و تحول بزرگ و ارتقاي ايران در صنعت سرب و روي از نتايج مهم اين طرح ملي است که با همراهي تمام دستگاه هاي مربوطه به انجام خواهد رسيد.