به گزارش ماین نیوز، بنابراین بخش اکتشافات معدنی و مطالعات اولیهای که روی محدوده معدنی انجام میشود، نخستین پله از زنجیره تولید محصولات معدنی به شمار میآید. در این زمینه سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور در حوزه کاری خود، برنامههای گستردهای در دستور کار قرار داده که یکی از آنها امضای تفاهمنامه همکاری با کشورهای صاحب دانش و فناوری در بخش معدن به ویژه اکتشافات معدنی است.
برگزاری دوره آموزشی عملی و تئوری در ایران و اجرای پروژههای اکتشافی-زیستمحیطی و همچنین برنامه اکتشافی برای عناصر نادر خاکی از مباحث مهمی است که این سازمان در برنامههای خود جای داده است. به نظر میرسد در آیندهای نه چندان دور، شاهد گسترش محدودههای اکتشافی ایران باشیم.
شروع اکتشافات در محور راه ابریشم
سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور در زمینه رسیدن به اهداف توسعهای در بخش معدن به ویژه بخش اکتشاف، فعالیتهای گستردهای را در دستور کار خود قرار داده که یکی از آنها همکاری با کشورهای توسعه یافته و پیشرو در بخش معدن است. یکی از اقدامات این سازمان، امضای تفاهمنامه ایران و چین، برای برگزاری دورههای آموزشی است. بنا به اطلاعات موجود در راستای تفاهمنامه با سازمان زمینشناسی چین، دوره آموزشی تئوری و عملی در مرکز پژوهشهای کاربردی سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور برگزار شد.
مطابق این تفاهمنامه تمام همکاریهای مشترک، در قالب طرح احیای کمربند راه ابریشم به طور مشترک با ایران انجام خواهد شد. همچنین قرار شده در قالب تفاهمنامه یادشده، ۲پروژه اکتشافات ژئوشیمیایی سراسری مطابق با شبکهبندی جهانی با اهداف اکتشافی-زیستمحیطی (برای ۷۶ عنصر) و اکتشافات سراسری با شبکه ۱۰ در ۱۰ کیلومتر با هدف اکتشاف کانیهای کلیدی عناصر نادر خاکی (برای ۶۹ عنصر) در ایران انجام شود.
این گزارش میافزاید: پروژه یادشده با حضور نمایندگان یونسکو و سازمان زمینشناسی چین در آبان کار خود را آغاز کرد که در این زمینه هیاتی ۸ نفره به سرپرستی پروفسور وانگ؛ مدیر اجرای این پروژه به ایران آمدند و دورهای آموزشی در زمینه یکسانسازی تولید اطلس ژئوشیمی برگزار کردند. پس از برگزاری دوره آموزشی تئوری، نحوه برداشت نمونهها در عملیات صحرایی به شکل عملی از سوی پروفسور وانگ و هیات همراه وی آموزش داده شد.
یکی از نکات مهمی که میتوان به آن اشاره کرد دیدار این هیات با رییس سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور و بررسی توسعه همکاریها بود که به موضوع اکتشافات و فرآوری عناصر نادر خاکی، عمق بخشیدن به اکتشافات، موضوع مخاطرات بهویژه خشکسالی و مسئله آب به عنوان موضوع مشترک منطقهای پرداخته شد.
همچنین از موضوعاتی که از سوی پروفسور وانگ بر آن تاکید شد نقشههای زمینشناسی، مسئله تتیس و شبکه کلود (Digital Map نرمافزاری برای ورود داده در هنگام برداشت در فیلد) بود.
در راستای این پروژه بازدیدهایی از معادن مختلف ایران از جمله معدن سنگآهن چادرملو، معدن سرب و روی کوشک، معدن سنگآهن گلگهر، مس سرچشمه، مس میدوک، مس چاه فیروزه، سرب نخلک، سرب و روی باما و طلای موته از سوی کارشناسانی از سازمان زمینشناسی چین و ایران انجام شد.
این گزارش میافزاید: حضور کارشناسان سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی در کنفرانس سال ۲۰۱۴ علوم زمین و معدنی کشورهای آسیایی در چین، منجر به امضای تفاهمنامه همکاریهای مشترک بین سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی ایران و چین شد. کنفرانس یادشده که به کنفرانس «یک کمربند و یک جاده» یا «کمربند اقتصادی راه ابریشم» مشهور است، همهساله با شرکت نمایندگان کشورهای مختلف در سطوح مختلف سیاسی و اجرایی (وزیر، معاون وزیر و کارشناسان فنی) برگزار میشود و هدف آن توسعه همهجانبه همکاریهای اقتصادی کشورهای مسیر راه ابریشم است.
این درحالی است که ایده ایجاد «کمربند اقتصادی جاده ابریشم» و «جاده ابریشم دریایی قرن ۲۱» در سال ۲۰۱۳م از سوی «شیجینپینگ» رییسجمهور خلق چین برای نخستین بار در دانشگاه «نظربایف» قزاقستان مطرح شد. این کمربند، چین را به آسیای میانه و سپس اروپا نزدیک کرده و بیش از ۴/۵ میلیارد نفر از ۵۰ کشور را به یکدیگر مرتبط میکند. بنابراین در عمل، منطقه اقتصادی اوراسیا (شامل چین، آسیای مرکزی و اروپا) با درآمد سالانه بیش از ۲/۲تریلیون دلار ایجاد خواهد کرد.
در واقع به دلیل اهمیتی که جاده آبی و زمینی ابریشم برای چین دارد، این کشور اعلام کرده۴۰ میلیارد دلار برای احیای مجدد آن هزینه خواهد کرد. همچنین این کشور قصد دارد با ارائه کمکهای مالی موردنیاز به کشورهای حاشیه جاده ابریشم زمینی و آبی، نخستین گام را در این مسیر بردارد.
تفاهمنامههای پسابرجام
یکی دیگر از برنامههای سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی ایران، درباره انتقال دانش فنی و برگزاری دورههای آموزشی در حوزه معدن بوده است.
در واقع همکاری ۳ جانبه با ایران، افغانستان و آلمان که در راستای آن دورههای کارآموزی برای دانشجویان دانشگاه پلی تکنیک کابل در ایران آغاز شد در یک دوره یک ماهه با ۱۲ دانشجو از دانشگاه پلی تکنیک کابل در شهریور ۱۳۹۵ برگزار شد.
همکاری بینالمللی سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی موجب شد موسسه همکاریهای بینالمللی آلمان GIZ، دانشجویان منتخب رشته زمینشناسی دانشگاه پلی تکنیک کابل افغانستان را آموزش دهد. در این راستا تفاهمنامهای بین اداره کل سازمان زمینشناسی شمال شرق و موسسه GIZ با هدف بالابردن توان فنی و عملیاتی دانشجویان در دستیابی به علوم کاربردی زمینشناسی و معدن منعقد شد.
این گزارش میافزاید: همچنین دورههای آموزشی فسیلشناسی، پتروگرافی آذرین، رسوبی و دگرگونی، مبانی تهیه نقشههای زمینشناسی، اکتشافات ژئو شیمیایی، آشنایی با مبانی GIS، دورسنجی و عملیات صحرایی برپا شد و بازدیدهایی از معدن آهک، شن و ماسه، کارخانه سیمان و سنگبری در آبان ۱۳۹۵ انجام شد و اکتشافات ژئوفیزیکی با روشهای مختلف در پهنه قم مورد بررسی قرار گرفت.
پس از اتمام دوره، در جلسهای که با حضور ریاست سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی ایران و افغانستان و رییس دپارتمان ژئوفیزیک فنلاند در محل سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور انجام شد، طاهر رضایی؛ رییس سازمان زمینشناسی افغانستان ضمن ابراز خوشحالی از اجرای این تفاهمنامه و برقراری دورههای آموزشی، خواستار راهاندازی آزمایشگاه علومزمین و توسعه بخش اکتشاف از سوی سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی در افغانستان شد.
در ادامه این جلسه نیز، رییس سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور ضمن ابراز خشنودی از همکاری مشترک با افغانستان اظهار کرد: همکاری ۳جانبه ایران، افغانستان و کشورهای اروپایی به ویژه فنلاند با توجه به پیشرو بودن در حوزه زمینشناسی فرصت مناسبی است که باید از آن حداکثر استفاده را برد.
به گفته محمدتقی کرهای، با توجه به شرایط زمینشناختی، مخاطراتی و منطقهای مشترک کشورهای ایران و افغانستان، فرصت بسیار مناسبی برای همکاری سه جانبه فراهم است. گفتنی است که این فعالیت مشترک مزایای زیادی نیز برای فنلاند در بردارد. همچنین باید برای این همکاریهای ۳ جانبه، نقشهراه و برنامه مشخص کوتاهمدت و بلندمدت تدوین شود. بنابراین ۳ کشور، باید نمایندگان خود را برای این کار معرفی کنند.
وی افزود: در بخش معدن باید محدودههایی در ۲ کشور تعریف شود و دورههایی را با اهداف اکتشافی آغاز کنیم که منجر به کاهش هزینه آموزش، مشخص شدن زمانبندی و ایجاد کار گروهی میشود. رییس سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی افزود: افغانستان ذخایر مناسبی از لیتیوم در خود جای داده است. بنابراین با توجه به تجربه خوب این سازمان در بخش اکتشاف، فرآوری و دانش فنی موجود در زمینه لیتیوم در بولیوی شاید بتوان در این زمینه همکاریهایی را آغاز کرد.
در ادامه جلسه، فردریک کارل؛ رییس دپارتمان ژئوفیزیک فنلاند با ذکر تاریخچهای از آغاز این همکاری گفت: بدون حمایت ایران نمیتوانستیم چنین دورههایی را برگزار کنیم و حضور ایران ارزش این پروژه را دهها برابر افزایش داد.
وی افزود: موضوع ژئو دیتابیس از مهمترین مسائل است و با توجه به پیشرو بودن فنلاند میتوان در جذب سرمایهگذار موثر بود.
رییس دپارتمان ژئوفیزیک فنلاند افزود: مذاکراتی با بخش ژئوفیزیک هوایی داشتیم که با توجه به دانش این کشور در تفسیر ژئوفیزیک هوایی و برداشتهای کنونی در افغانستان شاید بتوان همکاری جدیدی را در این زمینه آغاز کرد.