ریگ لای چرخ استخراج شن و ماسه البرز
گروه معادن
>ساير حوزه ها
- معادن شن و ماسه البرز حدود ۵۰ درصد کل معادن این استان را به خود اختصاص داده‌اند تا در مجموع برای ۷۲۰ نفر به صورت مستقیم فرصت شغلی ایجاد کنند.
به گزارش ماین نیوز، معادنی که هم‌اکنون به دلیل کمبود منابع آبی، معارضان محلی و برخی مخالفت‌ها از سوی دستگاه‌های و سازمان‌های دولتی تعطیل یا نیمه‌فعال هستند.
استان البرز دارای معادن شن و ماسه و زغال‌سنگ با کیفیت بالایی است که رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت این استان به آن اشاره و اظهار کرد: تاکنون حدود ۱۳۰ مجوز معدنی و معدن از سوی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان صادر شده که از این تعداد حدود ۵۰ درصد آنها به مجوزهای معادن شن و ماسه و مصالح ساختمانی اختصاص دارد و معادن زغال‌سنگ، باریت، فلدسپات و نمک سایر مجوزهای را بر می‌گیرند. ایجاد ظرفیت‌های اکتشافی جدید معدنی برای کشف معادن موجود در سطح استان البرز از جمله مواردی است که ایرج موفق به آن اشاره کرد و افزود: در ظرفیت‌یابی‌های جدید آثاری از مس، پلی‌متال، قلع و مولیبدن در سطح استان شناسایی شده که انجام اکتشاف تکمیلی در این زمینه در دستور کار قرار گرفته است. این در حالی است که با همکاری سازمان صنعت، معدن و تجارت و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان طرحی مطالعاتی را برای معادن متروک به اجرا گذاشته شد که در این طرح برای این معادن علاوه بر صدور شناسنامه، قابلیت‌های موجود در آنها مورد ارزیابی دوباره قرار گرفت و با انجام فرآیند مزایده تعدادی از آنها واگذار و به چرخه تولید بازگشتند که این امر باعث شد اشتغال از دست رفته آنها را بار دیگر تثبیت شود. بهترین کیفیت مصالح ساختمانی و شن و ماسه در سطح کشور در اختیار استان البرز است. موضوعی که موفق با پرداختن به آن تصریح کرد: بالا بودن کیفیت کانی برداشتی از معادن شن و ماسه استان باعث شده این معادن از اشتغال و ارزش‌افزوده بالایی برخوردار باشند که در صورت رونق گرفتن بازار ساخت‌وساز و پروژه‌های عمرانی به طور حتم با افزایش همراه خواهند شد.
معارضان دولتی و خصوصی سد راه استخراج
شن و ماسه از جمله مواد معدنی است که به دلیل ارزان تمام شدن قیمت تولید آن از ارزش‌افزوده بالایی برخوردار است. معاون امور صنایع و معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت البرز با بیان اینکه هم‌اکنون در استان ۱۳۰ معدن از سازمان صنعت، معدن و تجارت استان پروانه بهره‌برداری دریافت کرده‌اند، اظهار کرد: از تعداد پروانه‌های بهره‌برداری صادر شده حدود ۶۵ مورد آن به معادن شن و ماسه تعلق دارد که در مجموع توانسته‌اند برای ۷۲۰ نفر به طور مستقیم فرصت شغلی ایجاد کنند. به گفته مجید امامی‌پور از ۶۵ واحد معدنی شن و ماسه البرز، ۷ واحد پروانه بهره‌برداری دارند که از این تعداد ۵ معدن تعطیل و ۲ واحد در حال فعالیت هستند. این در حالی است که ۵۶ معدن دیگر شن و ماسه استان دارای مجوز برداشت هستند که ۱۹ معدن مجوز خود را تمدید و سایر معادن در حال گذراندن مراحل تمدید مجوز برداشت هستند. البته در ۵ ماه نخست سال جاری، فقط ۱۰ معدن شن و ماسه در سطح استان فعالیت می‌کنند و با توجه به کمبود منابع آبی استان و نیاز مبرم این معادن به آب، بقیه معادن تعطیل یا نیمه فعالند. بروز بودن ماشین‌آلات و تجهزات مورد استفاده در معادن، ارتباط مستقیمی با ایجاد ارزش‌افزوده و کیفیت محصول ارائه شده به بازار دارد. امامی‌پور با تاکید بر این موضوع ابراز کرد: هم‌اکنون ۱۴ معدن شن و ماسه استان از ماشین‌آلات و تجهیزات مدرن بهره می‌برند که از این تعداد ۸ واحد دارای دستگاه «تیکنر» (حوضچه هـای عملیات ته نشینی یا جداسازی محلول از جامد در آنها بر اساس نیروهای گرانش و گریز از مرکز) هستند و ۶ واحد دیگر در حال نصب این فناوری در معادن خود هستند. صادرات کانی‌های معدنی از اهمیت بالایی برخوردار است به گونه‌ای که می‌تواند علاوه بر افزایش ظرفیت استخراج و اشتغال، ارزش‌افزوده بالایی را نصیب صاحبان معادن کند. معاون امور صنایع و معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت البرز با پرداختن به این مطلب افزود: معادن شن و ماسه استان علاوه بر نیازهای داخلی، نیاز استان‌های تهران و قزوین را نیز تامین می‌کند که البته در این بین استرالیا براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده از واردات محدود این کانی معدنی بی‌نصیب نمانده است. وجود مشکل معدنکاری در البرز از جمله مشکلات است که امامی‌پور با اشاره به آن اظهار کرد: البرز دارای مساحت ۵ هزار و ۸۰۰ کیلومتر مربعی است که در این مساحت کوتاه موجب شده انجام هر گونه فعالیت معدنی با معارضان یا مخالفت‌های از سوی دستگاه‌های، سازمان یا مردم روبه‌رو شده و مشکلات فراوانی را برای معدنداران استان ایجاد کند. به عنوان نمونه با توجه به نزدیکی برخی از معادن به زمین‌های کشاورزی یا املاک خصوصی معارضان محلی بهره‌برداری از معادن را باعث کاهش قیمت زمین می‌دانند که ادامه این روند و شکایت‌های موجود بهره‌برداری از معادن را با مشکل روبه‌رو کرده است. استعلام از سازمان حفاظت و محیط‌زیست به منظور واگذاری مجوز اکتشاف یا پروانه بهره‌برداری به معدنکاران از جمله وظایفی است که در دستور کار سازمان صنعت، معدن و تجارت قرار دارد. استقرار برخی از معادن البرز در محل زندگی گونه‌های در حال انقراض حیات وحش یا حفاظت شده موجب شده مجوزهای لازم از سوی این سازمان به منظور بهره‌برداری از معادن صادر نشود که این امر نیز از دیگر مشکلاتی است موجب شده بخش قابل‌توجهی از معادن استان از اجرای پروژه‌های اکتشافی بی‌بهره بمانند و نتوان برای برداشت از آنها اقدام جامعی را در دستور کار قرار داد. کاهش انبار(دپو) کردن شن و ماشه، کاهش عمق برداشت، استفاده از چاه‌های مجاز آب برای کاهش گرد و غبار تولیدی از معادن، کاهش ساعت کار معادن در فصل‌های کم بارش به منظور کاهش مصرف آب، ملزم کردن تمام معادن شن و ماسه برای استفاده از دستگاه تیکنر و... از جمله اقداماتی است که به گفته امامی‌پور در دستور کار سازمان صنعت، معدن و تجارت این استان قرار گرفته است.
بلا تکلیفی میان تصمیمات
معادن شن و ماسه در استان البرز به شکل آب رفتی در حال برداشت است که همین امر موجب شده محدودیت‌هایی برای استخراج این ماده معدنی از عمق ایجاد شود و مجوزهای لازم در این زمینه از سوی سازمان‌های مرتبط صادر نشود. دبیر انجمن شن و ماسه البرز با پرداختن به این موضوع ابراز کرد: با توجه به محدودیت‌های ایجاد شد عمق برداشت از معادن شن و ماسه استان تا سطح ۲۵متر در نظر گرفته شده که در صورت ادامه این روند تا ۱۰ سال آینده تمام ذخایر این معادن به پایان رسیده و برای تامین نیازها باید به سایر استان‌ها متکی بود. بر اساس برآوردهای انجام شده معادن شن و ماسه البرز تا عمق ۱۵۰ متری دارای این کانی معدنی هستند که می‌توانند سال‌ها نیاز استان را در این زمینه برآورده کنند. احسان شیرخانی با بیان این مطلب اظهار کرد: بر اساس قانون معادن تا هر زمانی که معدن‌دارای ذخیره باشد قابلیت برداشت و تمدید مجوز برای آن وجود دارد. با این وجود معدنداران شن و ماسه استان بین دو راهی تصمیمات وزارت کشور و وزارت صنعت، معدن و تجارت به منظور ادامه برداشت یا تعطیل کردن معادن مانده و دچار بلا تکلیفی شده‌اند و در انتظار دستورالعمل‌های بعدی هستند. رکود در بازار ساخت‌وساز مسکن و پروژه‌های عمرانی باعث شده ظرفیت استخراج کانی از معادن شن و ماسه البرز با کاهش همراه شود. شیرخانی این را گفت و ادامه داد: رکود موجود در بازار فروش شن و ماسه موجب شده برداشت از معادن استان دارای توجیه اقتصادی مناسبی نباشد و این معادن با ۵۰ درصد ظرفیت به فعالیت خود ادامه دهند که ادامه این روند آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به معدنداران وارد خواهد کرد به همین منظور باید برای برطرف شدن این مشکل چاره‌اندیشی شود. برنامه‌ریزی نشدن برای صادرات شن و ماسه به کشورهای هدف از مهم‌ترین مقوله‌هایی است که در شرایط کنونی رکود در بازار فروش این ماده معدنی باعث کاهش بیش از پیش برداشت از معادن آن شده است. دبیر انجمن شن و ماسه البرز با اشاره به این موضوع تصریح کرد: با توجه به وجود معادن شن و ماسه در تمام کشورها، صادرات آن دارای توجیه اقتصادی نیست و همین امر باعث شده بسیاری از معدن داران برنامه‌ریزی در این زمینه انجام ندهند. بهره‌برداری از معادن شن و ماسه نیازمند منابع آبی فراوانی است که به همین منظور استفاده از آب‌های سطحی و غیرسطحی در دستور کار معدنداران قرار می‌گیرد. شیرخانی با پرداختن به این مطلب گفت: به منظور استفاده بهینه از منابع آبی در معادن شن و ماسه اقدامات اساسی در دستور کار قرار گرفته که این امر باعث شده ۸۰ درصد آب مصرفی بازیافت و به چرخه فرآوری برگردد. البته در این میان کمبود منابع آبی در استان باعث شده تعدادی از معادن شن و ماسه به دلیل استفاده از آب‌های زیرسطحی از سوی فرمانداری‌ها یا سازمان حفاظت محیط‌زیست استان تعطیل شوند. این در حالی است که بیشتر منابع آبی استان از سوی بخش کشاورزی مصرف می‌شود و با وجود پیگیری‌های فراوان برای بازگشایی این معادن متاسفانه تاکنون اقدام اساسی در این زمینه در دستور کار قرار نگرفته که امید است مسئولان امر در این زمینه اقدامات جدی را برنامه‌ریزی کرده و به اجرا بگذارند. ذخیره‌سازی ۱۰ میلیون مترمکعب آب از رودخانه‌های سطحی در چاله‌های معدنی موجود در برخی از معادن استان از جمله اقدامات مهم در زمینه استفاده بهینه از منابع آبی و استفاده نکردن از آب‌های زیرزمینی است. ذخایری که با وجود استفاده ۳ میلیون متر مکعبی آب در معادن به شکل مازاد ذخیره شده است. متاسفانه مستهلک بودن ماشین‌آلات و تجهیزات معدنی مشکلات فراوانی را به منظور برداشت از معادن شن و ماسه ایجاد کرده که به دلیل گنجانده نشدن استفاده معادن از تسهیلات رونق بخشیدن به صنایع کوچک و متوسط باعث شده معادن شن، ماسه نیز از تسهیلات لازم برای نوسازی و بازسازی ماشین‌آلات و تجهیزات برخوردار نشوند و هزینه‌های تولید در این معادن با افزایش همراه شود. دبیر انجمن شن و ماشه البرز این را گفت و ادامه داد: امید است با توجه به ارزش‌افزوده و اشتغال مناسبی که در معادن وجود دارد مسئولان امر تمهیدات لازم برای بهره‌مندی معادن از تسهیلات ارزان قیمت به منظور نوسازی و بازسازی ماشین‌آلات و تجهیزات را در دستور کار قرار دهند تا علاوه بر کاهش هزینه‌های تولید، کیفیت و ارزش‌افزوده بیشتری در این زمینه ایجاد شود. گفتنی است پیگیری‌های ما به منظور گفت‌وگو با یکی از معدندارن شن و ماشه البرز به سرانجام نرسید.
تاریخ انتشار : سه شنبه ۴ آبان ۱۳۹۵ ساعت ۱۳:۴۱
کد مطلب: 34743
ساير حوزه ها
