ماین نیوز - جهش زغال سنگ با اهرم تقاضا

در گذشته از زغال سنگ به عنوان پلي به سوي آينده ياد مي شد، ولي عوارض زيست محيطي آن باعث شد تا نگاه ها به زيان اين حامل انرژي تغيير کند. وضعيت تقاضاي برق و شکل هاي مختلف انرژي باعث شده تا باز هم زغال سنگ جذابيت پيشين خود را باز يابد تا جايي که شاهد افزايش 70 درصدي بهاي اين کالادر سال جاري ميلادي هستيم و حتي ممکن است زغال سنگ رکوردهاي قيمتي جديدي را تجربه کند.

به گزارش ماین نیوز، از لحاظ صنعتي و تجاري، زغال سنگ به دو گونه متفاوت تقسيم بندي مي شود؛ زغال سنگ کک شو که مواد فرار و خاکستر بيشتري داشته و پس از طي مراحل کک سازي، در توليد فولاد خام مورد استفاده قرار گرفته و نوع ديگر آن با عنوان زغال سنگ حرارتي يا آنتراسيت که مواد فرار و خاکستر کمتري داشته و به دليل بالاتر بودن درصد کربن، مستقيما در نيروگاه هاي توليد برق، سيمان يا مصارف حرارتي ديگر، مورد استفاده قرار مي گيرد.

هرچند که از لحاظ فني و تجاري، اين دو گونه مختلف زغال سنگ تفاوت هايي با هم دارند، ولي در شرايط فعلي، هر دو گونه زغال، با رشد قيمت هاي شديدي در بازارهاي جهاني رو به رو شده که در انواع مختلف آن از 50 تا 80 درصد رشد نرخ داشته است. اين در حالي است که در ابتداي سال ميلادي کاري شاهد کف قيمتي اين کالادر 10سال اخير بوده ايم ولي از آن زمان تاکنون، جهش قيمت هاي شديدي تجربه شده است.

کاهش عرضه زغال سنگ و تقويت تقاضا مهم ترين دليل اين رشد نرخ بوده است. در عين حال کاهش استخراج از معادن در کشورهاي مختلف، باران هاي موسمي و دشواري هاي استخراج، کاهش قيمت هاي پيشين و بسته شدن بسياري از معادن کوچک و متوسط، افزايش مجدد تقاضاي زغال سنگ مورد استفاده در نيروگاه هاي توليد برق، بهبود نسبي و تقويت توليد فولاد خام، فشارهاي زيست محيطي که به محدودشدن توليد زغال سنگ انجاميده و مشکلات فني گسترده نيز در برابر استخراج زغال سنگ قد علم کرده اند.

مباحث زيست محيطي در سال هاي اخير به يکي از اولويت هاي غالب کشورها تبديل شده است. اين در حالي است که اين اولويت گذاري بايد بر مصرف کالاهايي تمرکز کند که آلودگي زيست محيطي ايجاد مي کند و نه بر توليد آنها، زيرا در نهايت تقاضاي اين قبيل محصولات محدود شده و سپس توليد آنها نيز تحت الشعاع قرار مي گيرد. تجربه سال هاي اخير دقيقا عکس اين مطلب را نشان داده است يعني براي حفاظت از محيط زيست توليد برخي از محصولات خطرناک و آلاينده محدود شده که به دليل وجود تقاضا، قيمت اين قبيل کالاها به سمت افزايشي محسوس حرکت کرده است.

همين نکته يعني وجود تقاضاي زغال سنگ و اعمال محدوديت بر عرضه ها، يکي از دلايل اصلي رشد بهاي زغال سنگ در بازارهاي جهاني بوده است. از لحاظ فني زماني که توليد زغال سنگ به دلايل مختلف متوقف مي شود، بازگشت به حجم توليد پيشين يا رشد آن، به سهولت ساير معادن نخواهد بود. با توجه به استخراج دستي و نيمه مکانيزه در بسياري از کشورهاي جهان از جمله چين، با توجه به بارش هاي فصلي، مراحل آماده سازي معادن در کنار اکسيده شدن ( فرسودگي) سنگ هاي بستر و سقف و کف تونل و سينه کار استخراجي، در صورت تلاش براي افزايش مجدد حجم توليد ايمني معادن کاهش يافته، بنابراين شرکت هاي معدني چندان هم براي افزايش حجم استخراج خود آزادي عمل خاصي نخواهند داشت. با توجه به اين موارد در کنار نياز به آماده سازي تونل ها و سينه کارهاي جديد استخراجي، انتظار افزايش سريع عرضه از لحاظ فني وجود ندارد.

اين در حالي است که با توجه به آغاز رشد قيمت ها از هفته ها و ماه هاي گذشته در کنار پايان يافتن زمان بارش هاي فصلي در شرق آسيا، مي توان به تقويت آرام حجم عرضه ها در بازارهاي جهاني اميدوار بود، هرچند که رشد تقاضا نيز به همان نسبت در مسير افزايش قرار دارد. درخصوص تقاضاي زغال سنگ بايد گفت که به جز مصرف صنعتي، هنوز هم در شهرهاي متوسط و حتي بزرگ چين و بسياري از استان هاي مختلف اين کشور، از زغال سنگ به عنوان منبعي براي تامين حرارت استفاده مي شود که در کنار رشد تقاضاي برق در روزهاي سرد سال و بهبود وضعيت صنعت فولاد و تا حدودي سيمان، بايد نگران افزايش بيشتر تقاضا باشيم که مي تواند به بازار زغال سنگ سيگنال مهمي را ارسال کند.

افزايش تقاضاي وارداتي زغال سنگ به چين، کاهش موجودي انبارهاي زغال کره جنوبي و کاهش توليد در استراليا و اندونزي، مواردي است که نشان دهنده برتري تقاضا بر عرضه است و ممکن است اين شرايط باز هم ادامه يابد. اين در حالي است که تقاضاي زغال سنگ در اروپا و آمريکا نيز به سمت افزايش در حرکت است؛ زيرا نياز به برق در روزهاي سرد سال افزايش يافته و تاکنون نيروگاه هاي بادي يا برق آبي نتوانسته اند اين نياز را برآورده کرده همچنين مجددا شاهد افزايش فعاليت نيروگاه هاي زغال سنگي در کشورهايي همچون فرانسه و بلژيک هستيم. با توجه به اين موارد بايد به صراحت از جدي بودن نگراني ها از قيمت هاي بالاي زغال سنگ خبر داد و حتي ممکن است پس از تثبيت فعلي نرخ ها، قيمت هاي بالاتري را در بازار زغال سنگ تجربه کنيم.

مهم ترين رخدادها در بازار جهاني زغال سنگ
کاهش شديد قيمت ها در ابتداي سال ميلادي جاري با رسيدن قيمت زغال سنگ به رقمي نزديک به 50 دلار در هر تن که کمترين حد در 10 سال اخير بوده است.
رشد مجدد قيمت ها از کف قيمتي 50 دلاري تا نزديک به 85 دلار که از رشد 70 درصدي نرخ ها حکايت مي کند.

رشد توامان تقاضا و قيمت ها براي انواع کک شو و حرارتي زغال سنگ در بازارهاي جهاني.
کاهش محسوس توليد زغال سنگ در بازارهاي جهاني به دلايل مختلف همچون باران هاي موسمي در شرق آسيا، کاهش قيمت و تضعيف بازار مصرف.
بازگشت مجدد تقاضا به بازار زغال سنگ با بهبود تقاضا.
ناکافي بودن برق توليد شده از منابع پاک در اروپا که بازگشت نيروگاه هاي زغال سنگي را موجب شده است.

نگراني از افزايش تقاضاي برق در روزهاي سرد سال در اروپا و همچنين رشد تقاضاي زغال سنگ حرارتي در چين.
انتظار بهبود بازار فولاد و تقويت تقاضاي زغال سنگ کک شو در بازارهاي جهاني.
ابراز نگراني توليدکنندگان بزرگ فولاد از رشد قيمت زغال سنگ که تلاش کرده اند قيمت فولاد را به اين دليل مديريت کنند.

محدوديت عرضه زغال سنگ در دو حوزه مهم کشورهاي اطراف اقيانوس آرام و اقيانوس اطلس.
ادامه کاهش عرضه زغال سنگ که ترس از افزايش بيشتر قيمت ها را ايجاد کرده است.
خودنمايي مشهود سفته بازي در بازارهاي نقدي و آتي زغال سنگ با افزايش تزريق نقدينگي.
کاهش عرضه زغال سنگ اندونزي و استراليا، کاهش موجودي انبارهاي کره جنوبي و افزايش تقاضاي وارداتي چين.