به گزارش ماین نیوز، البته به دلیل نیاز به سرمایه‌های کلان و بکارگیری تجهیزات و فناوری‌های نوین برای تولید این اطلاعات، این فعالیت بیشتر از سوی دولت‌ها انجام شده و اطلاعات آن در اختیار فعالان معدنی قرار می‌گیرد. البته باید توجه داشت به دلیل اینکه معدن و ذخایر معدنی به عنوان ثروت ملی برای تمامی افراد جامعه به شمار می‌آید، فعالان بخش خصوصی نیز درصورتی که خود نسبت به تهیه اطلاعات زمین‌شناسی اقدام کنند باید آن را در اختیار دولت قرار دهند که این موضوع در کشورهای مختلف اجرایی می‌شود.
در حال حاضر، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی ایران که این وظیفه را بر عهده دارد با وجود جوان بودن نسبت به سازمان‌های هم‌نام خود در دیگر کشورها، جزو ۸ سازمان برتر جهان شناخته شده و به عنوان سازمان پیشرو برای کشورهای خاورمیانه انتخاب شده است و توانسته نقشه‌هایی در مقیاس‌های قابل قبول همچون ۱ به ۱۰۰هزارم که درصد خطای آن بسیار کم بوده را تهیه کرده و مورد استفاده قرار دهد.
نقشه‌های زمین‌شناسی با مقیاس بالا
اکتشافات و زمین‌شناسی پله نخست فعالیت‌های معدنی است. در این زمینه، چندی پیش رادیو اقتصاد معدنی به واکاوی فعالیت‌های سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور پرداخت.
در این برنامه، معاون اکتشافات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی درباره نحوه تهیه اطلاعات پایه و مبنا در سازمان زمین‌شناسی گفت: سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی، یک سازمان حاکمیتی است که وظیفه تهیه اطلاعات علوم زمین را بر عهده دارد و یکی از فعالیت‌های اصلی این سازمان تهیه نقشه‌های مبنا بود که این فعالیت را در ابتدا با تولید نقشه‌های مقیاس کوچک شروع کرده و بعه به مقیاس‌های بزرگتر رسیده‌است.
بهروز برنا، افزود: فعالیت سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی در سال ۱۳۳۸ کلید خورد و به شکل عملیاتی از سال ۱۳۴۱ آغاز به‌کار کرد. شروع فعالیت این سازمان با تهیه نقشه‌ها یک میلیونیوم در دستور کار قرار گفت. در ادامه نقشه‌هایی در مقیاس ۱ به ۲۵۰هزارم تهیه شد که درحال‌حاضر تهیه بیش از۱۰۰ نقشه با این مقیاس به اتمام رسیده است.
به گفته معاون اکتشافات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی، هم‌اکنون تهیه نقشه در مقیاس ۱ به ۱۰۰هزارم در دستورکار این سازمان تعریف شده که براساس اطلاعات به‌دست آمده نقشه‌ها ۱به ۱۰۰هزارم به طور تقریبی ۶ برابر نسبت به نقشه‌های با مقیاس ۱ به ۲۵۰هزارم بهتر و فنی‌تر هستند. گفتنی است خوشبختانه بیش از ۹۵درصد نقشه‌های یک به ۱۰۰هزارم که مدت زمان زیادی برای تهیه آنها صرف شده، به اتمام رسیده است.
برنا معتقد است ایران به عنوان یک کشور پهناور با داشتن یک‌درصد از خشکی‌های جهان، شرایط ویژه‌ای دارد؛ یعنی به دلیل شرایط جغرافیایی، نشانی از تمام پدیده‌هایی که در خلقت زمین رخ داده، در ایران دیده می‌شود. به طوری که اکنون در کشور ما ولکانیسم‌های جوان، چشمه‌های آبگرم فعال، حوزه‌های ژئوترمال و گسل‌های فعال وجود دارند.
به گفته وی، ۱۰ سال است تهیه نقشه در مقیاس ۱به ۲۵ هزارم در سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی آغاز شده که دارای ۶ لایه اطلاعاتی است. یکی از محورهای این مقیاس در حوزه اقتصادی است و این درحالی است که شاید کشورهای معدودی در دنیا به این مقیاس ورود پیدا کرده‌اند که این یک افتخار برای ایران در حوزه زمین‌شناسی به شمار می‌آید.
معاون اکتشافات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی ایران گفت: سازمان زمین‌شناسی ایران نسبت به دیگر سازمان‌های هم‌نام خود در دیگر کشورها، جوان‌تر است و این به دلیل عقب‌افتادگی تاریخی ایران در تاسیس و راه‌اندازی این بخش است. با این حال سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی ایران در بین ۱۸۰ سازمان فعال جهان، دارای شرایطی است که انجمن زمین‌شناسان دنیا، آن را جزو ۸ سازمان برتر جهان انتخاب کرده و به عنوان پیشرو و در خاورمیانه می‌داند. به همین دلیل وظایفی به سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی ایران سپرده شده که هم‌اکنون به سرانجام رسیده است.
برنا در پاسخ به اینکه آیا با توجه به پیشرفت در فناوری‌های موجود، نیازی برای بازبینی و بروز کردن نقشه‌های یک به ۱۰۰هزارم وجود دارد نیز گفت: علم در حال پیشرفت است و نیازها در طول زمان تغییر می‌کند و با پیشرفت علم تغییراتی در نتایج ایجاد می‌شود. بنابراین هیچ کشوری نمی‌تواند به مستند و کامل بودن اطلاعات خود اطمینان کامل حاصل کرده و باید هر از چندگاهی آنها را مورد بازبینی قرار دهد.
ارائه داده‌ها به سازمان زمین‌شناسی
مشاور سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی نیز که یکی دیگر از مهمان‌های این برنامه رادیویی بود درباره مطالعات زمین‌شناسی گفت: مطالعات زمین‌شناسی جزو مطالعات مستمر در دنیا به شمار می‌آید و این به دلیل فنی بودن آن است. به عنوان مثال نقشه‌ای که ۳۰ سال پیش تهیه شده به وسیله دستگاه‌ها و تجهیزاتی بوده که از دقت و صحت کمتری نسبت به تجهیزات امروزی برخوردار بودند. به همین دلیل نیاز به بازبینی آنها وجود دارد.
علی نجفی افزود: نگاه کارشناسان و متخصصان نیز با گذر زمان تغییر می‌کند. در این میان سازمان‌های پیشرو در زمین‌شناسی مانند فرانسه، امریکا یا چین، برای نقشه‌های تهیه شده دوره بروزرسانی و بازنگری تعریف می‌کنند. البته این اقدام در همه جای جهان به شکل مستمر انجام می‌شود.
به گفته وی، در حوزه علوم زمین، تولید اطلاعات اهمیت بسیار زیادی دارد اما بحث مهم‌تر نگهداری اطلاعات است. در گام نخست باید دید اطلاعات تولید شده در چه بستر و فرمتی ذخیره می‌شود که کاربر نهایی بتواند از آنها استفاده کند. در واقع نگهداری اطلاعات شامل یک زنجیره است که از تولید شروع شده و به ارائه اطلاعات ختم می‌شود.
نجفی بر این باور است که در حالت کلی باید بستر قانونی موجود که برای تهیه اطلاعات ایجاد شده را مشاهده کرد زیرا دستگاه‌های مختلف داده‌های مختلف را با اهداف مختلف تولید می‌کنند. در نتیجه تمام دولت‌ها شرایطی فراهم می‌کنند که تولید داده‌ها و نگهداری از آنها سامانه درستی داشته باشد. لازم به یادآوری است که در ایران نیز به این موضوع از منظر قانونی پرداخته شده است. وی گفت: به دلیل انفال بودن معدن، بخش خصوصی اگر داده‌ای تولید می‌کند باید تمامی اطلاعات به‌دست آمده را در اختیار دولت قرار دهد.
البته این موضوع فقط ویژه ایران نیست و در دیگر کشورها نیز به دلیل اینکه معادن به عنوان ثروت ملی به شمار می‌روند، فعالان معدنی هرگونه اطلاعات و داده‌ای که از محدوده معدنی به‌دست می‌آورند باید در اختیار سازمان زمین‌شناسی خود قرار دهند.
