اولویت سازمان زمین‌شناسی، بهبود انتشار اطلاعات پایه
ماین نیوز: اطلاعات پایه زمین‌شناسی از جمله مهم‌ترین ابزارهای لازم برای فعالیت‌های معدنی است.
از طرفی دیگر جمع‌آوری و تولید این اطلاعات را نمی‌توان به طور کامل به بخش خصوصی محول کرد چراکه این عملیات بسیار پر هزینه است. علاوه بر آن در کوتاه‌مدت و حتی میان‌مدت نتایج اقتصادی ویژه موردنظر بخش خصوصی را به همراه ندارد. از این روست که در بسیاری از کشورهای مطرح معدنی جهان، دولت‌ها ضمن قبول کردن این ریسک، وظیفه جمع‌آوری، تولید و انتشار این اطلاعات را بر عهده گرفته‌اند.
بر همین اساس، در ایران نیز سازمان زمین‌شناسی و نقشه‌برداری معدنی کشور در سال ۱۳۴۱ با کمک سازمان ملل تاسیس شد. وظیفه اصلی این سازمان انجام بررسی‌های زمین‌شناسی و معدنی، برنامه‌ریزی و جمع‌آوری نتایج فعالیت‌های زمین‌شناسی و تهیه نقشه‌های زمین‌شناسی ایران مقرر شده است.
درحال‌حاضر با اهتمام این سازمان تمام نقشه‌های زمین‌شناسی (که از جمله مهم‌ترین اطلاعات مورد نیاز برای اکتشاف مواد معدنی است) «مقیاس کوچک» در برگیرنده وسعت بالا و دقت پایین، در مقیاس‌های ۱ به ۲۵۰هزارم و ۱ به ۱۰۰هزارم تهیه شده اکنون درگیر تهیه نقشه‌های دارای مقیاس بزرگ ۱به ۵۰هزارم است.
با وجود اینکه نظام اطلاعات پایه زمین‌شناسی در ایران، از دیدگاه ساختاری، به نظر کارآ می‌آید اما با اوج‌گیری فعالیت‌های معدنی بخش خصوصی در سال‌های اخیر و نیاز بیشتر به انجام فعالیت‌های اکتشافی، برخی چالش‌ها مانند ضعف در انتشار اطلاعات گریبان فعالان معدنی را گرفت.
در سال‌های اخیر با گسترش نفوذ اینترنت در میان جوامع، بیشتر کشورهای معدنی جهان اقدام به انتشار رایگان اطلاعات زمین‌شناسی خود در قالب این شبکه کرده‌اند. هدف اصلی از اجرای چنین طرحی، نخست تسهیل فعالیت‌های معدنی و در پی آن کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و دوم کاهش امکان سوءاستفاده مقامات دولتی و نزدیکان آنها به دلیل کاهش قیمت اطلاعات بوده است. از جمله موفق‌ترین این کشورها استرالیا است که نقشه‌های زمین‌شناسی خود را در سایت شبکه اطلاعات علوم زمین خود بارگذاری کرده است.
این در حالی است که دریافت این نوع اطلاعات در ایران هنوز با دریافت مبلغی امکان‌پذیر است و گاه به دلیل اخذ بعضی مجوزها متوقف است. در این زمینه در سال‌های اخیر سازمان زمین‌شناسی با تاسیس پایگاه ملی داده‌های علوم زمین خواست به نحوی پاسخگوی این نیازها باشد اما هم‌اکنون سایت مورد نظر فعالیتی ندارد.
همچنین سازمان بخشی از اطلاعات مورد نیاز برای اکتشاف مواد معدنی (انواع نقشه‌های مورد نیاز) را در سایت خود قرار داده که از نظر امکان دسترسی راحت‌تر، بسیار مناسب است و نشان از مخاطب سنجی دقیق مسئولان آن دارد.
اگر مشخصات نقشه مورد نیاز در قسمت‌های مشخص شده وارد شود، معلوم می‌شود که تعداد قابل‌توجهی از نقشه‌ها در سایت بارگذاری نشده‌اند.
به نظر می‌رسد از جمله اولویت‌های سازمان زمین‌شناسی، بهبود فرآیند انتشار اطلاعات پایه زمین باشد. این موضوع هزینه‌های فعالیت‌های معدنی که اکنون درگیر رکودی بی‌سابقه است را کاهش داده و با کاهش امکان رانت‌جویی، اطمینان عمومی را به دولت و دستگاه‌های وابسته افزایش می‌دهد.
محمدحسین پیروی
عضو کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران
تاریخ انتشار : چهارشنبه ۳۰ تير ۱۳۹۵ ساعت ۱۰:۰۶
کد مطلب: 33319
