ابراهیمی در یادداشتی مطرح کرد:
رقابت غیرمنصفانه در بازار کامودیتی صادراتی ایران پس از برجام
ماین نیوز: قبل از تحریم‌های بین‌المللی و به جهت بازار مطلوب کالایی کشور چین، شرکت‌های بازرگانی بخش خصوصی کشور از این فرصت استفاده کرده و به کمک بخش تولیدی داخلی و در جهت تقویت بخش صادرات آمدند. در آن دوره این شرکت‌های تجاری با قبول هزینه بازاریابی تمام تلاش خود را در معرفی مطلوب کالای ایرانی بکار بردند و صادرات غیرنفتی رونقی مناسب گرفت اما با شروع تحریم‌های بین‌المللی نقش این شرکت‌ها دوچندان شد. این شرکت‌های تجاری که با هزینه زیاد، کالای ایرانی را در بازار کالایی چین، اروپا، آسیایی جنوب شرقی و اقصی نقاط دنیا در کنار بخش دولتی کشور صادر می‌کردند به یکباره با شروع تحریم‌ها حالا با یک رقابت غیرمنصفانه روبرو شدند. از یک طرف نرخ تامین مالی در کشور افزایش داشت و از طرف دیگر خطرات هزینه‌های صادرات نیز در بخش انتقال پول، حمل دریایی و هزینه‌های غیرقابل پیش‌بینی در مقایسه با رقبا به شدت افزایش یافت در حالی که رقبای دیگر هیچ تغییری در شرایطشان ایجاد نشده بود. در آن مقطع تحریم‌ها بخش خصوصی به دلیل شرایط حاکم بر شرکت‌های دولتی، ریسک‌های بالای تجاری را پذیرفت و فعالیت خود را در بخش‌های صادراتی پتروشیمی، نفت و گاز و معدن و فولاد توسعه داد. این توسعه همراه با ایجاد ظرفیت اشتغال و آموزش متناسب برای تجارت بین‌الملل بود.
بخش خصوصی واقعی با رعایت اخلاق تجاری در زمینه صادرات کالایی ایران به کشورهای مختلف اقدام و ریسک بلوکه شدن پول، هزینه تامین مالی با نرخ‌های بالا را همواره مدنظر داشت و ضمن تامین نقدینگی شرکت‌های تولیدی در زمینه ارزآوری و در برخی موارد تامین قطعات یدکی بسیار ضرروی بخش تولید، نقش موثری در چرخش چرخ‌های تولید کشور در آن مقطع حساس ایفا کرد.
در آن دوره حساس از هر یک از شرکت‌های تجاری بخش خصوصی سوال می‌شد، در اکثر موارد حداقل یک یا دو بار طعم تلخ از دست دادن پول کالا ناشی از نبود اعتبارات اسنادی و شرایط خاص انتقال پول را چشیده‌اند و شرکت‌های خارجی از این فرصت در جهت منافع خود خوب استفاده کردند.
اکنون پس از برجام به تدریج زحمات این شرکت‌های تجاری به فراموشی سپرده می‌شود. بخش دولتی به تدریج خواهان بازپس‌گیری سهم خود از تجارت بازار صادارتی است و مقررات حاکم بر این شرکت‌ها ملزم می‌کند که در بیشتر موارد خود مستقیم صادرات کنند و در برخی شرایط دیگر که هنوز ریسک‌های تجاری بالا است باز هم از بخش خصوصی کمک طلب می‌کند در حالی که قیمت انواع کالای صادراتی افت محسوس کرده و هزینه‌های داخل کشور کاهش نیافته است و حاشیه سود به شدت کاهش یافته است اما باز هم این شرکت‌های تجاری هستند که به دلیل استخدام و آموزش نیرو وظیفه خود می‌دانند که حتی با حاشیه سود اندک ساختار را حفظ و افتخار کنند که در زمینه صادرات غیرنفتی هنوز نقش دارند.
اما چند صباحی است که شرکت‌های تجاری خارجی با ورود به بازار مزایده کالای صادراتی ایرانی در رقابت با شرکت‌های ایرانی با اختلاف اندکی که آن هم حاشیه سود شرکت‌های ایرانی است، خط بطلانی بکشند بر تمامی زحمات چندین ساله شرکت‌های تجاری ایرانی. روزگاری نه چندان دور بارها خطر ورود کالای ارزان چینی و زنگ خطر توقف تولید داخلی زده شد اما هیچ توجه خاصی در آن مقطع صورت نگرفت و امروز شاهد تعطیلی برندهای معروف ایرانی از جمله ارج هستیم. در مقطع تحریم هیچ شرکت تجاری خارجی حتی حاضر به برگزاری جلسات در کشور نبود و ما مجبور بودیم جلسات تجاری خود را در دبی و کشورهای همسایه برگزار کنیم. اکنون شرکت‌های خارجی به راحتی با حضور در فرایند مزایده و مناقصه با اختلاف یک تا دو درصدی در قیمت آنهم به دلیل هزینه تامین مالی با قیمت بسیار نازل در خارج از کشور به راحتی و بدون پرداخت مالیات و هزینه اشتغال و خطر بلوکه شدن پول در مزایده‌های صادارتی ایران شرکت می‌کنند و شرکت‌های ایرانی هم قادر نیستند رقابت کنند چون یک اصل بر فرآیند مزایده حاکم بوده و آن قیمت است. مقررات اعلام می‌دارد هر آنکه قیمت بالاتری اعلام کند، برنده است حال این قیمت حداکثر یک دلار در هر تن باشد و این شرکت غیر ایرانی.
نمونه بارز آن در مزایده اخیر صادارتی یک شرکت معدنی در کشور اتفاق افتاد. از مجموع 6 شرکت حاضر در مزایده 5 شرکت ایرانی و یک شرکت از کشور چین بود. همه شرکت‌های ایرانی به دلیل محاسبات تامین مالی، عدم برقراری اعتبارات اسنادی، هزینه حمل، هزینه انتقال پول با اختلاف‌های اندکی نسبت به هم قیمت داده بودند و در یک طرف دیگر یک شرکت چینی به دلیل هزینه‌های تامین مالی اندک، اجاره کشتی با قیمت نازل‌تری از ایرانی‌ها و عدم محاسبه هزینه‌های انتقال پول با اختلاف صرفا یک دلاری برنده یک فرایند اشتغالزای ایرانی شد.
سوال اینجا است. آیا این یک رقابت منصفانه است؟ دو روزی است که مرروی می‌کنم بر تمامی تلاش‌هایمان در زمان تحریم، عدم پرداخت مبلغ کالا و کلاهبرداری رسمی شرکت خارجی از ما در آن مقطع، آموزش سخت نیروی ایرانی برای صادرات و ... و پاسخی نمی‌یابم برای این سوال. آمریکا و اتحادیه اروپا در برابر خطر دامپینگ صادراتی و ورود غیررقابتی شرکت‌های چینی علیرغم اقتصاد به شدت آزاد خود، انواع و اقسام چترهای حمایتی را برای شرکت‌ها و تولیدات خود دارند. چرا ما نیز از شرکت‌های ایرانی حتی تجاری خود حمایت نکنیم؟!
سعید ابراهیمی
رئیس هیات مدیره شرکت تجاری در و گوهر آویژه
تاریخ انتشار : يکشنبه ۶ تير ۱۳۹۵ ساعت ۱۷:۰۴
کد مطلب: 32967
