کمیاب‌ها، پیشرو هستند
عناصر نادر خاکی، سودآورترین ماده معدنی آینده
گروه معادن
>ساير حوزه ها
- موسسه پژوهشی «زیون ریسرچ» امریکا به تازگی گزارش انتشار داده و درآن به وضعیت بازار عناصر نادر خاکی در سال‌های آینده پرداخته است.
به گزارش ماین نیوز، در این گزارش به بررسی سریم، لانتانیم، نئودیمیم، پرازئودیمیم، دیسپروزیم، یوروپیم، ایتریم، اسکاندیم و چند عنصر دیگر پرداخته است. زیون ریسرچ عنوان کرده که بیشترین مصرف این عناصر در آینده نزدیک در بخش‌های صنعتی تولید آهنربا و کاتالیزورها، متالورژی، جلادهنده‌ها، شیشه، اجسام شب‌تاب، سرامیک و چند بخش کاربردی دیگر خواهد بود.
ارزش مبادلات عناصر نادر خاکی در سال ۲۰۱۴م به ۵ میلیارد دلار رسید. انتظار می‌رود این رقم تا ۲۰۲۰م به ۹ میلیارد دلار برسد و در بازه ۵ سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰م، در هر سال یک رشد ۲ رقمی را ثبت کند. میزان تولید این عناصر در سال ۲۰۱۴م برابر با ۱۸۵ هزار تن بوده است. عناصر نادر، عواملی شیمیایی هستند که در پوسته زمین یافت شده و برای بسیاری از فناوری‌های نوین ضروری هستند. از جمله این فناوری‌ها و بخش‌های مورد استفاده می‌توان به صنایع الکترونیک مصرف‌کننده، کامپیوترها و شبکه‌ها، ارتباطات، انرژی‌های پاک، حمل‌ونقل پیشرفته، مراقبت‌های بهداشتی و درمانی، انجام ملاحظات زیست‌محیطی و احیای آسیب‌های وارد شده به این بخش، اقدامات دفاعی و نظامی و بسیاری دیگر از حوزه‌ها اشاره کرد. این عناصر کمک می‌کنند که بسیاری از صنایع بتوانند ضمن عملکرد مناسب از کاهش وزن، کاهش انتشار امواج و مصرف انرژی بهره‌مند شوند و برخی از آنها هم از افزایش بهره‌وری، بهبود عملکرد، کوچک‌سازی، افزایش سرعت و ماندگاری و حتی ثبات حرارتی سود ببرند.
به طور کلی ۱۷ عنصر از جدول تناوبی عناصر را به عنوان عناصر نادر خاکی به شمار می‌آورند که ۱۵ مورد از آنها از خانواده لانتانیم است و ۲ عنصر دیگر هم ویژگی‌های مشابهی با آنها دارند. لانتانیم، سریم، نئودیمیم، پرازئودیمیم، دیسپروزیم، یوروپیم، ایتریم، اسکاندیم، پرومتیم، سامریم، گادولینیم، تربیم، هولمیم، اربیم، تولیم، ایتربیم و لوتیتم، مجموعه عناصر نادر را تشکیل می‌دهند که در گزارش زیون ریسرچ به بررسی بازار آنها پرداخته شده است. البته بنابر این گزارش، اسکاندیم هم یکی دیگر از عناصری است در بیشتر ذخایر عناصر نادر خاکی مشاهده و گاهی هم به عنوان یکی از این عناصر طبقه‌بندی می‌شود. آنچه باعث می‌شود آینده این عناصر بسیار درخشان توصیف شود، گره خوردن آنها با زندگی مردم است. امروزه افراد مختلف در زندگی روزمره خود بسیاری از ابزارهایی را استفاده می‌کنند که در آنها از عناصر نادر خاکی استفاده شده است؛ عناصری مانند کارت‌های حافظه کامپیوتر، لوح‌های فشرده، باتری‌های قابل شارژ، موبایل، مبدل‌های کاتالیزور، آهنرباها، چراغ‌های شب‌نما و.... از طرف دیگر، انتظار می‌رود که تقاضای جهانی برای خودروها، دستگاه‌های الکترونیکی، لامپ‌های کم مصرف و دیگر کاتالیزورها در دهه آینده به سرعت افزایش یابد.
حوزه‌های مورد استفادهتقاضا برای عناصر نادر خاکی بیش از هر چیز به دلیل نیاز به باتری‌های قابل شارژ افزایش خواهد یافت. از طرف دیگر انتظار می‌رود که پیشرفت‌هایی در فناوری‌های پزشکی شکل گرفته و منجر به افزایش کاربرد لیزرهای جراحی، فناوری عکسبرداری ام‌آرآی و همچنین دستگاه‌های ردیاب و یابنده استفاده‌کننده از امواج حرارتی. این عناصر، کلید سلطه کشورها بر بازارهای جهانی آینده هستند و در این میان، اکسید سریم به دلیل تقاضای شدید در بازار کاتالیزورها، بیش از همه مورد نیاز خواهد بود. این محصول معدنی در سال ۲۰۱۴م، به تنهایی ۴۰ درصد از کل بازار عناصر نادر خاکی را به خود اختصاص داده بود. از طرف دیگر انتظار می‌رود که لانتانیم سریع‌ترین رشد را در بازه پیش‌بینی شده داشته باشد و مصرف آن به سرعت افزایش یابد. این عنصر می‌تواند تقاضای سریع برای فلزات نادرخاکی را پاسخگو باشد؛ فلزی که در باتری خودروها و ابزارهای الکترونیکی مختلف به کار می‌رود. با توجه به آینده درخشان خودروهای برقی که چند شرکت بزرگ پیشگام جهان در حوزه‌های فناوری (مانند گوگل، اپل، تسلا و مایکروسافت) در حال سرمایه‌گذاری روی آنها هستند، نیاز به این عنصر هم به سرعت در حال افزایش است. این افزایش را در عناصر دیگری هم مانند لیتیوم، باریت و گرافیت هم به وضوح دیده شده است. سرعت افزایش تقاضا برای این چند عنصر تا حدی افزایش خواهد یافت که عرضه جهانی دیگر جوابگوی نیاز بازار نخواهد بود. به همین دلیل است که در حال حاضر و در بسیاری از کشورهای تولیدکننده این عناصر، یک مافیای قدرتمند شکل گرفته تا بتوانند ضمن سلطه بر معادن تولیدکننده، بازار آینده محصولات پیشرفته را هم در اختیار خود بگیرند. چنین وضعیتی همچنین باعث شده تا شرکت‌های درگیر در این جنگ، از هم‌اکنون در تقلا برای بستن قراردادهای بلندمدت پیش‌خرید معادن باشند و محصولات این معادن را تا چند دهه آینده خریداری کنند.
با این حال، سریم و لانتانیم تنها عناصری نیستند که مسیر پیش روی آنها درخشان ترسیم می‌شود. دیگر محصولات نادر هم مانند نئودیمیم، سامریم، پرومتیم، یوروپیم و دیسپروزیم هم در ۱۰ سال آینده مشتریان بسیاری پیدا می‌کنند و در دوره مورد بررسی (۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰م) و در صورتی که عرضه جهانی به اندازه کافی افزایش پیدا نکند، شاهد رشد قابل توجه قیمت آنها هم خواهیم بود. در هر صورت، میزان تقاضای عناصر نادر خاکی در بخش‌های مختلف بازار هم به یک اندازه نخواهد بود. در حالی که استفاده آنها در بخش‌های تولید آهنربا و کاتالیزور، متالورژی، سرامیک، مواد شب‌تاب، شیشه و جلادهنده‌ها دیده می‌شود، آهنرباها بیشترین مصرف را خواهند داشت. این بخش در سال ۲۰۱۴م، حدود ۲۱ درصد از کل میزان مصرف جهانی فلزات نادر را به خود اختصاص داده بودند.
مصرف قاره‌های مختلفجهش اقتصادی در اقتصادهای نوظهور و حمایت دولت‌ها منجر به آن شده که محصولات با فناوری بالا با سرعت بیشتری تولید شوند و نیاز به این عناصر را افزایش دهند. این تقاضا در سال‌های آینده به ویژه در کشورهای آسیایی و اقیانوسیه مشاهده خواهد شد؛ در حالی که پیش از این بیشترین تقاضای آنها مربوط به کشورهایی مانند ایالات متحده، آلمان و ژاپن بود. در هر صورت، سال‌های اخیر دوران تغییر این شرایط بوده و در سال ۲۰۱۴م آسیا و اقیانوسیه به تنهایی ۷۵ درصد از مصرف جهانی عناصر نادر را به خود اختصاص دادند و پس از آن امریکای شمالی و اروپا قرار گرفت.
چین کشوری است که بیش از همه بر بازار سال‌های آینده عناصر نادر اثرگذار خواهد بود و خود را هم به عنوان تولیدکننده به طور تقریبی انحصاری و هم به عنوان مصرف‌کننده‌ای بزرگ مطرح کرده است. البته کشورهای دیگری مانند هند، ژاپن و کره‌جنوبی هم به زودی تقاضای بیشتری برای عناصر نادر خواهد داشت و چراغ این صنعت را روشن نگه می‌دارند. بیشترین میزان تقاضای این عناصر در امریکا به دلیل توسعه صنایع نظامی و دفاعی خواهد بود. با این حال، از آنها در ساخت آلیاژهای بسیار محکم و مقاوم هم استفاده می‌شود و استفاده در وسایل نقلیه و سفینه‌های فضایی هم بخش مهمی از تقاضای آنها در اروپا خواهد بود. با این حال، افزایش تولید توربین‌های بادی، مهم‌ترین بخش تقاضای عناصر نادر در اروپاست.
تاریخ انتشار : سه شنبه ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۵ ساعت ۱۲:۲۶
کد مطلب: 32272
ساير حوزه ها
