به گزارش ماين نيوز، رشد تولید همچنان از ظرفیت‌های كنونی و جدید به دست آمده است. همواره پروژه‌های جدید در دستور كار قرار داشته است كه برخی از این طرح‌ها پیشرفت چندانی نداشته، اما برخی نیز با تاخیر در اجرا مواجه شده‌اند.
كشورهای عضو شورای همكاری‌های خلیج فارس همچنان پرتحركندسال گذشته برای كشورهای عضو شورای همكاری‌های خلیج فارس سال نسبتاً سختی بود. به‌طور كلی به نظر می‌رسد كه احتمالا تقاضای منطقه‌ای 5 ـ 6 درصد در سال 2013 بهبود یافته و این در حالی است كه میزان رشد تقاضا در سال 2012، 10 درصد بوده است.
با افزایش قیمت و میزان تولید نفت و گاز ،تقاضا برای اجرای امور زیربنایی كشورهای GCC توسعه یافت، چون این كشورها تولیدشان را برای جبران كاهش تولید ایران و لیبی افزایش دادند.
استراتژی دولت‌های منطقه تلاش برای به‌كارگیری مجدد درآمدهای بالای نفتی در اقتصاد داخلی‌شان برای ایجاد اشتغال در زمینه‌های گوناگون بوده است. نتیجه این خط‌مشی افزایش سرمایه‌گذاری در بخش ساخت و ساز بوده كه نیازمند میزان بالای فولاد است.
بازار عربستان‌سعودی بزرگترین بازار منطقه است. از آنجایی كه رشد فعالیت‌های ساختمانی در آنجا شتاب گرفته است، اما بروز مشكلاتی چون ممنوعیت كار اتباع خارجی و مسائل مهاجرتی منجر به افت تقاضا شده و در نتیجه ضربه شدیدی به فعالیت‌های ساختمانی در این كشور وارد آورده است.
به هر صورت با استمرار واردات فولاد از سایر كشورها GCC، تركیه و منا شركت فولاد حدید عربستان مجبور شد تا قیمت پایه خود را به 2700 ـ 2600 ریال عربستان‌سعودی (720 ـ 694 دلار) در هر تن كاهش دهد كه این روند یا شرایط تقریباً تا 2 سال ادامه داشت به خصوص اینكه با ورود محصولات ارزان‌تر تركیه (200 دلار در هر تن كمتر از CIF جده) و نیز ضعیف‌تر شدن تقاضای داخلی، مساله تشدید یافت.
شركت فولاد حدید عربستان اوایل سال گذشته یك واحد نورد بیلت یك میلیون تنی در سال و یك واحد نورد 500 هزار تنی مفتول را راه‌اندازی كرده و نیز اعلام كرد كه می‌خواهد دو واحد نورد در كشور احداث كند كه تولید را در سال 2018 آغاز خواهند كرد كه شامل یك واحد نورد ورق (Plate) 5/1 میلیون تن در سال در جبیل و یك واحد نورد سرد و خط گالوانیزه یك میلیون تن در سال در شركت تجاری عبداله در ربیق خواهد بود.
كل هزینه‌های سرمایه‌گذاری در نظر گرفته شده حدود 3/4 میلیارد دلار است و احتمالاً شامل واحد آهن اسفنجی و كوره قوس الكتریك نیز خواهد بود. این اولین واحد نورد Plate (ورق ضخیم) در منطقه خواهد بود كه احتمالا بتواند كمبود ظرفیت محصولات تخت منطقه را جبران كند.
در امارات متحده عربی، صنایع فولاد امارات (ESI) همواره تولیدات خود را افزایش می‌دهد، به طوری كه واحد نورد مقاطع سنگین آن در حال حاضر با ظرفیت كامل كار می‌كند. این شركت در سال 2013 واحد DRI – EAF و خط میلگرد آجدار النصر سابق را خریده و با ظرفیت كامل از آن بهره‌برداری می‌كند.
یكی از مهمترین دستاوردها یا تحولات در امارات متحده عربی در سال 2013 بازگشت واحد نورد مجدد بود. شركت استیل استار خط میلگرد آجدار خود را در اواسط 2013 دوباره راه‌اندازی كرد و نیز از واحد نورد مقاطع متوسط خود با ظرفیت بالاتر بهره‌برداری می‌كند. كارخانه Conares نیز با ظرفیت بالاتری كار می‌كند.
در اینجا دو عامل وجود دارد: اولین عامل این است كه امارات متحده عربی با تاكید بیشتری كشورهای GCC را وادار كرده كه 5 درصد تعرفه وارداتی از میلگرد ساختمانی دریافت كنند. پیشتر واحدهای نورد میلگرد آجدار می‌توانستند میلگرد آجدار را بدون تعرفه برای واحدهای برش و خمش خود وارد كنند، اما واردات محدود شده است.
نتیجه كار اختلاف زیاد بین قیمت شمش وارداتی (دستیابی بدون تعرفه) و میلگرد آجدار (محصول نهایی) بود، بنابراین سود حاشیه‌ای برای واحدهای نورد مجدد را محقق ساخت. عامل دیگر بازگشت رونق به بازار ساختمانی دوبی پس از ركود شدید طی سال‌های 2012 ـ 2008 بوده است.
در حال حاضر طرح‌های ساختمانی عظیمی برای سال جدید در نظر گرفته شده و این روندی است كه ادامه خواهد داشت بخصوص اینكه قرار است دوبی در پایان سال جاری میزبان اكسپو 2020 شود. بازار قوی بدین معنی است كه بازار این منطقه هنوز نیازمند به میلگرد ساختمانی تركیه است.
در بحرین شركت Sulb تولید تجاری مقاطع نورد گرم خود را در اواسط 2013 آغاز كرده بود به تدریج به میزان تولیدات خود می‌افزاید. بازار محصولات ساختمانی در این كشور رونق گرفته در نتیجه فاصله زیاد بین قیمت شمش و میلگرد ساختمانی این امكان را به واحد نورد مجدد داخلی Unirol داده تا با ظرفیت بالاتری بهره‌برداری شود.
تقاضای قطر نیز بالاست و همچنان فعالیت ساختمانی و زیربنایی مربوطه تا قبل از جام جهانی فوتبال در این كشور ادامه خواهد داشت. شركت فولاد قطر قرار است اوائل سال جاری كوره عظیم 1/1 میلیون تنی خود را راه‌اندازی كند كه در نتیجه از بازار آهن اسفنجی تجاری خارج شده و تنها آن را به شركت وابسته خود South steel در عربستان خواهد فروخت. به هر صورت میزان دسترسی آن به شمش فولادی افزایش پیدا خواهد كرد.
همین داستان در عمان وجود دارد. جیندال قرار است بهره‌برداری از واحد جدید دو میلیون تنی كوره قوس خود را در اوایل امسال آغاز كند و بتدریج از بازار آهن اسفنجی خارج خواهد شد. علاوه بر این در نظر دارد یك واحد نورد 4/1 میلیون تن میلگرد آجدار یا مفتول را تا اواسط سال 2016 احداث كند كه بخش اعظم شمش را جذب خواهد كرد.
واحد نورد محصولات طویل شركت شرق سوهار عمان كه با قراضه تغذیه می‌شود قرار بود تا پایان سال گذشته ظرفیت تولید فولاد خام و میلگرد ساختمانی خود را به 600 هزار تن در سال برساند در حالی‌كه شركت فولاد جزیره كه تولیدكننده میلگرد تجاری است در نظر دارد با تجهیز كردن خط تولید خود در سال جاری میلگرد ساختمانی نیز تولید كند. برنامه‌های توسعه كوچكتری نیز در شركت فولاد مسقط در دست اجراست و نتیجه كار این خواهد بود كه عمان تا سال 2016 و بعد از آن به یك صادركننده عمده تبدیل می‌شود.
تامین مواد اولیهبا اجرای طرح‌های توسعه فوق‌الذكر تامین مواد اولیه در منطقه GCC به‌طور فزاینده‌ای اهمیت پیدا خواهد كرد. با خروج جیندال و شركت فولاد قطر از جرگه عرضه‌كنندگان آهن اسفنجی( DRI ) در سال جاری فقط بخشی از آن از طریق افزایش عرضه شركت Sulb جبران خواهد شد.
علاوه بر این توسعه ظرفیت‌هایی كه با قراضه تغذیه می‌شوند، ادامه خواهد داشت، چون دستیابی به حجم بالا و ارزان گاز طبیعی برای شركت‌های غیردولتی محدود خواهد شد. حتی طرح‌های توسعه كوره‌های قوسی كه با آهن اسفنجی تغذیه می‌شوند قراضه بیشتری را مصرف خواهند كرد.
این بدین معنی است كه منطقه همچنان به یك واردكننده صرف تبدیل خواهد شد، چون تولید قراضه منطقه بدون در نظر گرفتن قراضه داخلی (Home scrap) محدود است، اگرچه میزان سرمایه‌گذاری در واحدهای فرآیند قراضه در پنج سال آینده افزایش پیدا خواهد كرد، البته این عامل در سایر بازارهای منطقه‌ای مانند شمال آفریقا نیز وجود خواهد داشت.
این منطقه همچنان بشدت به واردات سنگ‌آهن وابسته خواهد بود كه عمدتاً گندله برای تغذیه واحدهای آهن احیای مستقیم است. با وجود واله عمان و شركت فولاد بحرین كه در حال حاضر با ظرفیت‌های بسیار بالاتری بهره‌برداری می‌شوند، همچنان به گندله احیای مستقیم وارداتی نیاز خواهد بود. تحلیلگران فرض را بر این دارند كه اگر واله زمانی طرح توسعه كارخانه‌اش در عمان را اجرا كند، باز دسترسی دوباره به گاز مشكل خواهد بود، اما حتی در این شرایط منطقه با كمبود گندله آهن اسفنجی مواجه خواهد بود. علاوه بر این با توجه به چهار عرضه‌كننده مهم گندله تجاری در جهان (واله، ساماركو، ال بی‌ای‌بی و فولاس) دستیابی به دیگر عرضه‌كنندگان محدودیت خواهد داشت.
رشد تقاضا در عراقتقاضای فولاد در عراق رو به رشد است، در سال 2012 میزان این تقاضا به 3 میلیون تن رسید (یك میلیون تن در سال 2008) و در سال 2013 نیز رشد داشته است. در حال حاضر واردكنندگان همچنان ذینفعان اصلی هستند كه از تركیه و اوكراین محصولات فولادی وارد می‌كنند. ایجاد ظرفیت‌های جدید با تاخیر صورت می‌پذیرد، چون تامین برق و نیز نگرانی سرمایه‌گذاران از نظر امنیتی در عراق عامل باز دارند طرح‌های توسعه فولادسازی در این كشور است.
دو پروژه در سالی گذشته راه‌اندازی شد. گروه عربستانی Astra تولید خود در كارخانه فولادسازی (Alanmaa) Tonmiya با 450 هزار تن ظرفیت در سال شمش و 300 هزار تن در سال میلگرد آجدار در بصره در ماه مارس را آغاز كرد، اما میزان بهره‌برداری آن در حال حاضر پائین است. در اربیل شركت فولاد F&F نیز تولید خود را در نیمه دوم سال 2013 آغاز كرده و سالانه 500 هزار تن در سال میلگرد آجدار تولید می‌كند كه دارای یك كوره قوس الكتریك است.
گروه ماس كه راه‌اندازی واحد نورد شمش 25/1 میلیون تن آن به تاخیر افتاده و 650 هزار تن در سال میلگرد آجدار تولید خواهد كرد، می‌بایستی در پایان سال 2013 در سلیمانیه راه‌اندازی می‌شد. با توجه به اینكه كل ظرفیت میلگرد آجدار آن در سال 2014 به 8/1 میلیون تن در سال خواهد رسید، باید از طریق واردات نیازهای خود را تامین كند. سایر پروژه‌های عراق مانند شركت دولتی آهن و فولاد در بصره با طرح‌های چند میلیون تنی در سال ،كوره قوسی و تولید میلگرد آجدار همچنان با تاخیر اجرا خواهند شد.
تاثیرات سوریهبا وجود مشكلات سیاسی و درگیری‌ها در سوریه و ایجاد عدم اطمینان در منطقه، اثرات آن بر روی بازار فولاد در منطقه ناچیز بوده است. تقاضای سوریه در اوج آن در سال 2009 حدود 5/2 میلیون تن بود، اگر چه می‌توان گفت این تقاضا ذخیره‌سازی در انبارها را نیز شامل می‌شود.
به هر صورت پیش‌بینی می‌شود كه میزان آن در سال 2013 فقط 5/0 میلیون تن باشد. ناآرامی‌ها به تقاضای لبنان نیز لطمه زده است كه حدوداً به 75/0 میلیون تن در سال می‌رسد.
چشم‌انداز مثبتچشمانداز خوبی برای تقاضای فولاد در سال جدید در این منطقه پیش‌بینی می‌شود كه پشتوانه آن بهبود اقتصاد جهانی است كه قیمت‌های نفت را بالا نگه خواهد داشت. با افزایش قیمت نفت فعالیت‌های ساختمانی و عمرانی در اكثر بازارهای منطقه رونق خواهد گرفت، چون دولت‌ها به دنبال سرمایه‌گذاری در سایر بخش‌ها بوده و در نتیجه سطح اشتغال را بالا خواهد برد.
به هر صورت ناآرامی‌های سیاسی همواره مایه نگرانی بوده كه می‌تواند آثار اقتصادی نامطلوبی در منطقه داشته باشد. افزایش ناآرامی‌ها در عراق، فلسطین و اسرائیل یا تداوم بهار عرب از جمله این نگرانی‌هاست. به‌طور كل برای دستیابی به مواد اولیه در منطقه فولادسازان به نوعی یكپارچگی روی آورده‌اند تا نیازهای سنگ‌آهن و قراضه خود را به طریقی تامین كنند و به همین منظور سرمایه‌گذاران در بخش صنعت در سایر زمینه‌ها بالادستی نیز سرمایه‌گذاری می‌كنند كه بدان Backward integration می‌گویند. درصد مصرف فولاد كشورهای GCC در سال 2012 عبارت است از عربستان (53 درصد)، امارات (28 درصد)، قطر (7 درصد)، كویت (6 درصد)، عمان (5 درصد) و بحرین (یك درصد).
فولاد
