به گزارش ماین نیوز، مهم‌ترین چالش این سنگ‌ها نیز در بخش فرآوری سنگ‌های زینتی و نبود یک متولی شش‌دانگ برای نظارت و راهبری آن است. کارشناسان و فعالان این حوزه بر این باورند که اگر برنامه‌ریزی از پیش تعیین شده برای جذب سرمایه‌گذاری و ورود افراد توانمند به این حوزه فراهم شود و رویکرد برنامه‌های توسعه‌ای در این بخش، بومی‌سازی این صنعت باشد موجب رشد اقتصادی و ارزآوری در منطقه خواهد شد.
صادرات سنگ‌های زینتی بدون جداسازی
استان هرمزگان یکی از استان‌هایی است که ظرفیت‌های زیادی برای ایجاد اشتغال در فرآوری این دسته از مواد معدنی دارد.
مرتضی نصیری گوکی جانباز اهل بندرعباس که در حوزه سنگ‌های زینتی فعال است درباره چالش‌ها و مشکلات موجود برای فرآوری سنگ‌های زینتی گفت: یکی از چالش‌های اصلی برای فرآوری سنگ‌های زینتی نبود تجهیزات و فناوری و از آن مهم‌تر تامین هزینه‌های سنگین برای تهیه آنهاست.
او افزود: در حال حاضر معادن مختلفی در استان فعال هستند که در کنار مواد معدنی آنها برخی از این سنگ‌های زینتی وجود دارد اما برنامه‌ای برای جداسازی و استحصال وجود ندارد و تمام مواد به شکل یکپارچه به دیگر کشورها صادر می‌شود. به عنوان مثال کرومیت یکی از این کانی‌هاست که امکان وجود سنگ‌های با ارزش به عنوان ماده جانبی در کنارش وجود دارد اما این سنگ‌ها بعد از استخراج از معادن بدون جداسازی کانی‌های همراه صادر می‌شود.
او درباره تجهیزات و فناوری‌های مورد نیاز که برای ساخت و فرآوری سنگ‌های زینتی بر سر راه فعالان این حوزه قرار دارد، گفت: فعالان این صنعت برای تامین قطعات و دستگاه‌های مورد نیاز خود با مشکلاتی روبه‌رو هستند و به ناچار باید خود افراد نسبت به ساخت این تجهیزات اقدام کنند. یعنی با تلفیق قطعات مختلف از دستگاه‌های گوناگون و فرسوده و قدیمی یک دستگاه جدید سرهم‌بندی کنند. در مواردی نیز به دلیل در دسترس نبودن دستگاه‌های پیشرفته در برش باید از تجهیزات معمولی استفاده کرد که منجر به کاهش کیفیت محصولات تولیدی می‌شود.
پشتیبانی از راه‌اندازی کارگاه‌های تراشکاری
نصیری گوکی بر این باور است که اگر مسئولان مربوطه بتوانند پشتیبانی لازم برای اجرای کارگاه‌های سنگ‌تراشی را فراهم کنند به طور قطع با سود و ارزآوری مناسبی همراه خواهد بود. سازمان‌های مختلف همچون صنایع دستی می‌توانند تمرکز خود را با وجود کم بودن میزان صدف‌ها روی فرآوری آنها گذاشته‌اند و محصول نهایی به عنوان صنعت دستی هرمزگان معرفی می‌شود در حالی‌که سرمایه‌گذاری و توجه به سنگ‌های زینتی و قیمتی موجود در منطقه، منجر به ارزآوری و ایجاد ارزش افزوده بالایی خواهد شد و از آنجایی که این استان دسترسی آسانی به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس دارد و سنگ‌های قیمتی نیز مورد علاقه مردم این منطقه است می‌توانیم با فرآوری و صادرات آن به ارزآوری بالایی دست پیدا کنیم.
وی ادامه داد: هماهنگی بین سازمان‌های مختلف همچون سازمان صنعت، معدن و تجارت، اداره کار، صنایع دستی و مجموعه فنی حرفه‌ای زمینه را برای صادرات انواع سنگ‌های تراش خورده اعم از کلکسیونی و نیمه قیمتی میسر خواهد کرد. زیرا سنگ‌های زینتی ایران که از زیبایی و جذابیت بالایی برخوردار هستند طرفداران و علاقه‌مندان بسیاری در جهان دارد. نصیری گوکی گفت: ایجاد درآمد برای اهالی این منطقه که جزو مناطق محروم هستند باعث رشد و ترقی آنها خواهد شد. اما مسائلی همچون داشتن فضای کار و تامین سرمایه مشکل اصلی راه‌اندازی کارگاه‌های سنگ‌تراشی است. در حال حاضر انواع سنگ‌های همچون منیزیت و عقیق در برخی مناطق، دولومیت، سرپانتین در هر ۳ رنگ، اوبسیدین سیاه، سبز، دانه برفی، گارنت و آراگونیت که همگی جزو سنگ‌های نیمه‌قیمتی و زینتی هستند، در برخی مناطق این استان وجود دارد.
سنگ خام ارزش آنچنانی ندارد
بهروز برنا، معاون اکتشافات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی درباره جایگاه سنگ‌های زینتی و فرآوری آنها در جهان و ایران اظهار کرد: در تمام جهان، سنگ‌های زینتی به شکل خام ارزش اقتصادی چندانی ندارند و هرقدر که این سنگ‌ها فرآوری شده و مورد پسند مردم قرار گیرند ارزش‌افزوده بالاتر و سود بیشتری خواهند داشت.
بسیاری از کشورها هستند که بخش خصوصی آنها اقدامات فراوانی در این حوزه انجام داده و ضمن بومی‌سازی این سنگ‌ها، صنعت گردشگری خود را نیز گسترش داده‌اند. به گونه‌ای که در برخی از آنها سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی به نوعی با فرهنگ آن کشورها گره خورده است. برمه، کامبوج، تایلند و افغانستان در حوزه استخراج و فرآوری سنگ‌های قیمتی درحال پیشرفت هستند. در آمد حاصل از تجارت سنگ‌های زینتی در جهان یعنی فرآوری مواد معدنی رقمی افزون‌بر ۶۰۰ میلیارد دلار است و تا هزار میلیارد نیز برآورد و پیش‌بینی شده است. او ادامه داد: کشور چین را با یشم و تانزانیا را با تانزانیت می‌شناسند، وردایت نیز به عنوان یک سنگ عمومی در زیمبابوه شناخته شده، بولیوینیت در بولیوی، آمازونیت در برزیل که سنگ بومی منطقه است، در افغانستان سنگ لاجورد و لعل بدخشان و زمرد درکلمبیا و... همگی سنگ‌های زینتی بسیار مهمی هستند که مورد استفاده قرار می‌گیرند. ایران نیز در فیروزه و انواع عقیق مطرح است. برنا ادامه داد: سازمان زمین‌شناسی نیز در بحث سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی بیش از نیمی از استان‌های کشور را مورد بررسی قرار داده و محدوده‌های بسیار خوبی را شناسایی کرده به گونه‌ای که تاکنون بیش از ۲هزار تن سنگ قیمتی و نیمه‌قیمتی در مناطق مختلف کشف کرده و در یک مورد نیز گواهی کشف در سمنان برای آمیتیست و سیلیس‌های رنگی دریافت کرده است. در واقع در بیشتر نقاط کشور می‌توان به ذخایری از سنگ‌های قیمتی دست یافت. اما آنچه در این حوزه مهم است و باید به آن توجه شود بحث فرآوری و مشخص کردن یک بازار برای عرضه این دسته از محصولات است.
نیاز به بومی‌سازی صنعت سنگ‌های زینتی
برنا با بیان اینکه متولی این بخش هم‌اکنون صنایع دستی است که در این حوزه نتوانسته آن را بومی‌سازی کند، افزود: اگر بتوان برای مناطقی که ذخایر سنگ‌های نیمه‌قیمتی و قیمتی دارد بخش اشتغالزایی را فعال کنیم موجبات رشد و ترقی را فراهم خواهد کرد. در این میان سازمان زمین‌شناسی نیز اقداماتی همچون برگزاری دوره‌های آموزشی برای تراش‌سنگ‌ها و شناخت سنگ طبیعی و اصل از انواع بدل و مصنوعی آن را انجام داده است. معاون اکتشافات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی بر این باور است که برای حل مشکلات موجود در بخش سنگ‌های زینتی باید یک متولی شش‌دانگ داشته باشد. همانگونه که برخی از کالاها در صنایع مختلف همچون صنایع الکترونیکی مکان و بازار مشخصی برای فروش دارند باید برای این دست از محصولات معدنی نیز بازار و بورس مشخصی تعریف شود. به این ترتیب که چندین شهر را به عنوان نمونه آزمایشی، شهرک‌های خاص فرآوری سنگ‌های زینتی داشته باشند. او با بیان اینکه ۵ درصد از این سنگ‌ها در صنعت طلا و جواهرسازی استفاده می‌شود، ادامه داد: مسائل و حلقه‌های گمشده برای سنگ‌های زینتی از معدن تا بازار و بورس آن بسیار است که مانند یک پازل باید آنها را کنار هم چید. در حقیقت سنگ‌های زینتی باید مانند صنعت قالیبافی بومی شود و ایران را با سنگ‌های زینتی تراش خورده‌اش بشناسند. برنا با اشاره به اینکه مهم‌ترین و بزرگترین ضعف در این حوزه نداشتن متولی مناسب است، افزود: برای رشد در فرآوری و تولید سنگ‌های زینتی باید افراد توانمند ورود پیدا کنند.
سنگ و مصالح ساختمانی
