به گزارش ماین نیوز، در 60 سال گذشته روند توليد فولاد جهان همواره سير صعودي داشته است اما از سال 2000 به بعد و با ظهور کشور چين در عرصه توليد فولاد، اين افزايش با شيب تندتري اتفاق افتاده است. بر اين اساس از سال 1970 تا سال 2000 ميلادي توليد فولاد جهان به طور متوسط حدود 2/ 1درصد رشد داشته است اما از سال 2000 تا 2014 رشد صنعت فولاد به سالانه 5 درصد رسيد که عمدتا به خاطر افزايش تصاعدي توليد فولاد کشور چين بوده است به طوري که در برخي از سال ها نرخ رشد توليد فولاد اين کشور به بيش از 25 درصد مي رسيد. توليد فولاد کشور چين از 128 ميليون تن سال 2000 به بيش از 815 ميليون تن در سال 2014 يعني بيش از 6 برابر رسيد.
چين: توليدکننده نيمي از فولاد دنيا در سال 2004 ميلادي کشور چين با توليد 280 ميليون تن فولاد خام سهمي معادل 6/ 25 درصد از کل توليد جهان را داشت. از آن سال تاکنون توليد فولاد خام اين کشور با رشدي خيره کننده به 823 ميليون تن يعني 3 برابر در عرض 10 سال رسيد به طوري که امروزه 4/ 49درصد يعني حدود نيمي از توليد فولاد خام جهان مربوط به کشور چين است. اما علاوه بر چين، سهم خاور ميانه نيز افزايش داشته و از 3/ 1درصد سال 2004 به 7/ 1 درصد در سال 2014 رسيده است. اما از سوي ديگر سهم مناطقي مانند اتحاديه اروپا، ژاپن، کشورهاي CIS، کشورهاي حوزه نفتا و همچنين قاره آفريقا کاهش داشته است. در سال 2014 منطقه خاورميانه با 9/ 7درصد افزايش توليد، بيشترين ميزان رشد را در مناطق مختلف جهان داشته است. بعد از ايران کشورهاي عربستان با توليد 3/ 6 ميليون تن، قطر با 3 ميليون تن و امارات متحده عربي با 4/ 2 ميليون تن، بزرگ ترين توليد کنندگان فولاد خام در منطقه خاور ميانه بوده اند.
ژاپن يک پله پايين تر از چين بعد از چين کشورهاي ژاپن با 7/ 110 ميليون تن و ايالات متحده با 3/ 88 ميليون تن در رده هاي بعدي توليد فولاد قرار دارند. رتبه هاي چهارم تا هفتم به ترتيب به هند، کره جنوبي، روسيه و آلمان تعلق مي گيرد. کشور در حال توسعه هند در 13 سال گذشته رشد چشمگيري در توليد فولاد داشته و خود را در ميان 5 توليد کننده برتر دنيا جاي داده است به طوري که از 27 ميليون تن توليد سال 2000 به 2/ 83 ميليون تن در سال 2014 رسيده است و پيش بيني مي شود سال آينده جايگاه آمريکا را در رده سوم بگيرد.
در ميان کشورهاي منطقه، کشور ترکيه با 34 ميليون تن در رده هشتم جهاني قرار دارد. توليد اين کشور در سال 2000 معادل 3/ 14 ميليون تن بوده و در رتبه 17 قرار داشته است. همچنين ايران از 6/ 6 ميليون تن توليد و رتبه 22 در سال 2000 به توليد 3/ 16 ميليون تن دست يافته و با 8 پله ارتقا به رده چهاردهم جهان رسيده است.
مقايسه رتبه 20 کشور برتر توليد فولاد حاکي از رشد توليد فولاد در کشورهاي در حال توسعه و در عين حال توقف يا کاهش توليد فولاد در کشورهاي صنعتي و توسعه يافته است. توليد فولاد خام در کشور در حال رشد چين در 13 سال گذشته از 128 به 823 ميليون تن رسيده يعني حدود 5/ 6 برابر شده است. همچنين کشورهايي مانند هند، ترکيه و ايران نيز صعود قابل توجهي در اين جدول داشته اند. اين در حالي است که توليد فولاد کشورهايي مانند ايالات متحده، آلمان، انگليس، فرانسه، کانادا و ايتاليا کاهش داشته است که اين امر عمدتا به دلايل زير است.
در دهه گذشته به علت افزايش قيمت انرژي و به خصوص مسائل زيست محيطي، سياست کشورهاي پيشرفته و اروپايي کاهش تدريجي توليد فولاد خام و انتقال سايت هاي جديد توليدي به کشورهايي مانند چين و هند بوده است. اين کشورها به جاي افزايش توليد فولاد خام به فروش دانش فني و ساخت تجهيزات و پلنت هاي فولادي روي آورده اند. از طرفي اين کشورها در حال جايگزيني فولادهاي ساده و مقاطع ساختماني با فولادهاي آلياژي و گريد هاي خاص هستند که قيمت بالاتري دارند. به عنوان مثال يک چهارم توليد فولاد آلمان يعني حدود 11 ميليون تن به فولادهاي آلياژي و با ارزش افزوده بالااختصاص دارد که قيمتي 2 تا 10 برابر فولاد معمولي و ساختماني دارند.
غول هاي فولادي جهان اما بر اساس گزارش انجمن جهاني فولاد، در سال 2014 مجموعه کارخانجات Arcelor Mittal که متعلق به ميلياردر هندي يعني لاکشمي ميتال يکي از ثروتمند ترين افراد جهان است، با 1/ 98 ميليون تن توليد فولاد خام، مانند سال هاي قبل رتبه اول شرکت هاي فولادي را به خود اختصاص داده است. اين شرکت چند مليتي با مجموع 222 هزار نفر پرسنل در حال حاضر مالک 61 کارخانه در 27 کشور جهان است که در چهار قاره پراکنده هستند و درآمد آن در سال 2014 حدود 80 ميليارد دلار (بيش از 2 برابر درآمد نفت ايران در همين سال) بوده است.
در رتبه بعدي شرکت Nippon Steel ژاپن قرار گرفته که در سال2014 معادل 3/ 49 ميليون تن (بيش از 3 برابر توليد فولاد ايران) فولاد خام توليد کرد. رتبه سوم تا پنجم متعلق به دو شرکت چيني Hebei Steel، BaoSteel و شرکت کره اي POSCO مي باشد که توليدي معادل 47تا 41 ميليون تن داشته اند. از 15 شرکت اول دنيا 7 شرکت چيني بوده و سهم هر يک از کشورهاي ژاپن و آمريکا و کره 2 شرکت است.
مصرف سرانه فولاد کشورها در سال 2014 يکي از مهم ترين شاخص هاي توسعه و نشانه صنعتي بودن هر کشور، ميزان مصرف سرانه فولاد در آن کشور است. سرانه مصرف فولاد کل دنيا در سال 2014 معادل 220 کيلوگرم بوده که اين عدد در سال 2000 حدود 150 کيلوگرم بازاي هر نفر بوده است. بخش زيادي از اين رشد مصرف به خاطر افزايش چشمگير مصرف فولاد در کشور 4/ 1 ميليارد نفري چين است. سرانه مصرف فولاد اين کشور از 100 کيلوگرم سال 2000 با رشدي کم نظير به 510 کيلوگرم در سال 2014 يعني نزديک به مصرف سرانه کشور ژاپن رسيده است.
به طور کلي سرانه مصرف فولاد در کشورهاي صنعتي و همچنين کشورهاي در حال توسعه که رشد اقتصادي مناسبي دارند بالاتر از ساير کشورها است. کشورهايي مانند ايالات متحده، کانادا، آلمان، ژاپن، کره جنوبي و سوئد که سال ها است در رده کشورهاي صنعتي قرار دارند طي سال هاي گذشته همواره مصرف سرانه اي بالاي 300 کيلوگرم داشته اند. البته در اين ميان کشور کره جنوبي يک استثنا است. سرانه مصرف فولاد اين کشور در 10 سال گذشته همواره بالاي 1000 کيلوگرم بوده است. همچنين کشورهايي مانند ترکيه (405 کيلوگرم) و چين (510 کيلوگرم) که هنوز در حال توسعه و رشد هستند، مصرف سرانه فولاد بالايي دارند که البته بخشي از اين مصرف به دليل حجم فعاليت هاي توسعه و عمراني درحال انجام در اين گونه کشورها است.
رشد مصرف سرانه فولاد ايران در 2014 اما بر اساس آمار انجمن جهاني فولاد، در کشور ايران سرانه مصرف فولاد در سال هاي 2012 و 2013 با کاهش قابل ملاحظه اي مواجه شده است. به طوري که از 278 کيلوگرم سال 2011 به 216 کيلوگرم در سال 2013 رسيده است که البته در سال 2014 با کمي افزايش به 220 کيلوگرم رسيد.
فولاد
