به گزارش ماین نیوز، فلز مس، سال ۲۰۱۴م را با قیمت ۳/۴۰ دلار در هر پوند آغاز کرد و آن را با قیمت پایین ۲/۹۰ دلار در هر پوند به پایان رساند. با آنکه قیمت مس در این سال به دلیل مازاد عرضه و تقاضای ضعیفتر، با افت مواجه شد اما آمارتولید جهانی یک درصد افزایش را نشان داد. البته این میزان رشد هم نسبت به برآوردها، پایینتر بود و دلیل آن هم عیار پایین معادن و تولید ضعیف مس در سطح جهان بود؛ از طرفی نسبت به انتظار، عملیاتهای اکتشافی کمتری کار خود را شروع کردند. در این سال همچنین شاهد مشکلات متعدد بر سر راه عرضه مس بودیم که میتوان آنها را به عوامل جغرافیایی، فنی و محیطی تقسیمبندی کرد.
به گزارش «پرایس واترهاوس کاپرس» که رویدادهای صنایع معدنی را دنبال میکند، تولید مس ۴۰ شرکت برتر معدنی جهان در سال ۲۰۱۴م، متعادل بود. در این سال، در وضعیت تولید ۳ شرکت بزرگ میتوان تغییرات قابل ملاحظهای را مشاهده کرد. معادن شرکت «گلنکور» در افریقا عملکرد مثبتی را از خود نشان دادند. از طرفی تولید شرکت «ریو تینتو» در معادن اویوتولگوی در این مدت ۲ برابر شد. این ۲ افزایش عمده سبب شد که کاهش تولید «فریپورت» اندونزی جبران شود. این شرکت مدتهاست که گرفتار مشکلات و اعتراضهای کارگری است و در سال ۲۰۱۴م علاوه بر این مسائل با محدودیتهای صادراتی هم مواجه شد.
تولید جهانی مسبراساس برآورد سازمان زمینشناسی امریکا، رشد تولید مس در سال ۲۰۱۴م برابر با ۲/۶ درصد بوده است که در مقابل رشد ۸/۱ درصدی سال پیش از آن، کاهشی قابلتوجه را نشان میدهد. در این سال، بالاترین رشد تولید با ۱۳/۴ درصد مربوط به کشور کنگو بوده است. از آن طرف، اندونزی بیشترین کاهش تولید را متحمل شده است (۲۱ درصد).شیلی در سال ۲۰۱۴م، بزرگترین کشور تولیدکننده مس جهان بوده است. در این سال ۵/۸ میلیون تن مس از معادن این کشور بهرهبرداری شد؛ میزانی که بیش از ۳۰ درصد از تولید جهانی مس را شامل میشود.
در این سال، تولید مس شیلی، رشد چشمگیری را نشان نمیدهد. ایستا بودن تولید این کشور را میتوان به دلیل مشکل جدید این کشور در عیار پایین معادنش دانست. این وضعیت، شرکتهای معدنی شیلی را مجبور کرد که برای حفظ سطح تولید، اقدام به افزایش بهرهبرداری و ظرفیت فرآوری خود کنند.
«بهرهوری یکی از مهمترین چالشهای صنایع معدنی شیلی است. این مسئله، محدود به صنعت مس نیست و میتوان آن را در تمام کشورها ملاحظه کرد که بر کل اقتصاد اثر گذاشته است. سرمایهگذاریها برای افزایش ظرفیت استخراج و فرآوری به جبران این روند کمک کرده اما کافی نبوده است.» این سخنان، تحلیل دیهگو هرناندز، مدیرعامل شرکت «آنتوفاگاستا» از صنعت مس شیلی است.
آینده صنعت مسبراساس برآوردهای گروه مطالعات بینالمللی مس (آیسیاسجی) برای سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶م، انتظار میرود که تولید مس فرآوری شده در این ۲ سال از تقاضای آن پیشی بگیرد و به ترتیب به ۳۶۴ هزار تن و ۲۲۸ هزار تن برسد. در هر صورت، میتوان انتظار داشت که تولید معادن مس جهان در هر ۲ سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶م یک رشد ۵ درصدی را تجربه کند و به ترتیب به ۱۹/۵ میلیون تن و ۲۰/۵ میلیون تن برسد. این برآوردها بر گسترش عملیاتهای استخراجی کنونی و افزایش تولید معادن دلالت دارند.
افزایش تولید معادن هم به دلیل شروع پروژههای بهرهبرداری جدید در معادن فعلی و هم شروع بهرهبرداری از معادن جدید است (بزرگترین پروژههای جدید، «لاسبامباس» در پرو و «سنتینل» در زامبیا هستند).
در گزارش «آیسیاسجی»، پیشبینی شده که مازاد عرضه مس تنها ۲ درصد از عرضه آن در سال ۲۰۱۵م و یکدرصد از عرضه آن در سال ۲۰۱۶م باشد که چندان قابل ملاحظه نیستند. در هر حقیقت به قدری این مازاد عرضه جزئی است که به سادگی ممکن است تبدیل به کمبود شود؛ کافی است اتفاقاتی پیشبینی نشده مانند تغییرات شدید آبوهوایی، مشکلات فنی یا اعتراضات کارگری روی دهند.
در امریکای جنوبی، قیمتهای پایینتر مس سبب شده که سرمایهگذاریها در پروژههای جدید کاهش پیدا کند. به عنوان مثال، پرو که یکی از بزرگترین تولیدکنندگان مس در امریکای جنوبی است، شاهد کاهش ۱۲/۳ درصدی سرمایهگذاریهای معدنی در سال ۲۰۱۴م بود (به گزارش جامعه ملی معدن، نفت، گاز و انرژی این کشور). از سویی دیگر، بسیاری از پروژهها به دلایل مختلف به تعویق افتادهاند؛ دلایلی از قبیل تغییر در استراتژیهای شرکتها، پیچیدگی در فرآیندهای کسب مجوز و همچنین چالشهای زیستمحیطی و اجتماعی. با این حال، در مطالعهای که به تازگی «موسسه فریزر» درباره بخش معدن جهان انجام داده است، پرو در فهرست «بهترین کشورهای جهان برای سرمایهگذاری معدنی»، ۷ پله رشد داشته است.
خاویر تارگتا، رییس بخش بازاریابی و فروش فریپورت مکموران، درباره وضعیت آینده مس چنین میگوید: «شرایطی در عرضه مس وجود دارد که آن را از سایر کالاها متمایز میکند. این موضوع محدودیت در عرضه مس است و باعث امیدواری من به آینده میشود... در صنعت مس، «شیل» هم وجود ندارد.»
رشد شهرنشینی در چین (و تقاضای مس ناشی از آن) مانند گذشته قدرتمند نیست. اما این موضوع نتوانسته قیمت مس را به اندازه سایر فلزات کاهش دهد. دلیل آن هم روند کند افزایش تولید مس بوده است. این وضعیت ظرفیت بلند مدتی برای صنعت مس نشان میدهد؛ بهویژه اگر روند صنعتی شدن کشورهای نوظهور تسریع شود. با این حال، هنوز هم تردیدهای زیادی درباره ثبات عرضه مس در میانمدت و بلندمدت وجود دارد. تضعیف وضعیت مالی، ناآرامیهای کارگری و افزایش مداخله دولت در چندین کشور میتواند اثرات قابلملاحظهای بر عرضه داشته باشد.
از طرفی، بسیاری از معدنکاران با قیمتهای کنونی انگیزهای برای شروع پروژههای جدید ندارند. در هر صورت، در دسامبر ۲۰۱۴، شرکت «کودلکو» که بزرگترین شرکت تولیدکننده مس جهان است، خبر از سرمایهگذاریهای جدید داد. طبق اظهار کودلکو، هیاتمدیره این شرکت، یک سرمایهگذاری ۳/۳ میلیارد دلاری را برای توسعه بهرهبرداریهای زیرزمینی از معدن چوکوییکاماتا (در شیلی) تصویب کرده است. این حجم سرمایهگذاری، رکوردی جدید برای این شرکت محسوب میشود؛ ضمن آنکه در حال حاضر هم ۸۹۴ میلیون دلار در این معدن خرج کرده است. این شرکت، همچنین یک برنامه سرمایهگذاری ۲۲ میلیارد دلاری دیگر برای ۵ سال آینده دارد. بانک مرکزی پرو نیز رشد تولید مس را برای سال ۲۰۱۵م برابر ۱۰/۲ درصد برآورد کرده است.
به دلیل تردید درباره اینکه قیمت چه محصولاتی بهبود خواهند یافت، نمیتوان با قطعیت از احتمال کمبود عرضه سخن گفت. در کوتاه مدت، رشد قابل توجهی در تقاضای جهانی انتظار نمیرود و حتی گفته میشود که چین خریدهای خود را در سالهای اخیر انجام داده است. این دو عامل میتوانند سبب ثبات قیمت جهانی مس شوند. بسیاری از معدنکاران هم در حال آمادهباش بوده و قبل از تصمیمگیری درباره سرمایهگذاری بر پروژههای جدید، منتظر افزایش قیمتها هستند. اما در هر صورت نمیتوان شاهد نوسان جدی قیمت مس در کوتاه مدت بود.