به گزارش ماین نیوز، حاجی‌گگ که یکی از بزرگترین معادن آهن افغانستان و حتی کشورهای منطقه است، تاکنون دست نخورده باقی مانده و در صورت استخراج قانونمند آن تغییرات بزرگ اجتماعی در ولایت بامیان و در کل افغانستان به وجود خواهد آمد.
معدن آهن حاجی‌گگ در ارتفاعات کوه‌های «بابا» در مجاورت «کوتل حاجی‌گگ» و در 100 کیلومتری شمال غربی کابل و در شرق ولایت بامیان قرار داشته و با توجه به غنای معدنی آن، یکی از بزرگترین معادن آهن منطقه محسوب می‌شود.
این معدن برای نخستین بار در سال 1911 میلادی شناسایی شد و تاکنون توسط زمین‌شناسان و کارشناسان معدن مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته و محققین انگلیسی، آلمانی، فرانسوی و روسی روی آن تحقیقاتی را انجام داده‌اند.
مهمترین تحقیقات را روس‌ها در اواخر دهه 1960، دهه 1970 و اوایل دهه 1980 انجام دادند و در دهه‌های 1970 و 1980، مراحل اکتشافی را تکمیل کرده و برنامه‌های استخراجی را نیز طراحی کردند، اما به دلائل مختلف به‌ویژه ناآرامی‌های سیاسی و نبود زیرساخت‌ها این معدن هنوز به مرحله استخراج نرسیده است.
این معدن که 12 کیلومتر طول و 550 متر عمق دارد از منابع فراوان آهن برخوردار است و بر اساس گزارش محققان دست‌کم 60 درصد آن آهن است.
2 میلیارد تن آهن؛ گنجی که در حاجی‌گگ در خواب استحاجیگگ بزرگترین معدن افغانستان نیز به شمار می‌رود که بر اساس اظهارات مقامات وزارت معادن و نفت افغانستان 2 میلیارد تن آهن در آن جا گرفته است.
با این وجود، دولت کابل برای استخراج آن تلاش‌هایی را نیز انجام داده است که تاکنون هیچ نتیجه‌ای نداشته و در گام نخست و پس از تشکیل نشست با بزرگترین سرمایه‌گذاران جهان در آمریکا و انگلیس با شرکت‌های هندی و کانادایی قرارداد بست.
حدود 3 سال از عمر قرارداد معدن حاجی‌گگ با هند و کانادا می‌گذرد و علاوه بر اینکه شرکت‌های هندی و کانادایی هیچ اقدامی برای استخراج آن انجام ندادند گزارش‌هایی مبنی بر لغو قرارداد استخراج آن میان وزارت معادن و نفت با شرکت هندی نیز اعلام شده است.
معدن حاجی‌گگ به 3 بخش بزرگ تقسیم شده که استخراج آن را شرکت هندی و یک بخش آن را شرکت کانادایی در سال 1390 هجری بر عهده گرفتند.
حاجی‌گگ زمینه‌ساز تغییرات ژرف در اقتصاد افغانستاناستخراج آهن این معدن از اهمیت ویژه‌ای در بخش‌های مختلف برخوردار است و می‌تواند در عرصه‌های گوناگون بوجود آورنده تغییرات بزرگ در افغانستان شود.
دولت کابل در زمان انعقاد قرارداد استخراج معدن حاجی‌گگ با شرکت هندی مقرر کرد که در کنار استخراج آن، شرکت هندی مکلف به ساخت یک کارخانه تولید فولاد و ساخت یک کارخانه تولید برق با ظرفیت تولید 800 مگاوات برق در ساعت است.
مقدار هزینه‌ای که قرار بود روی این شرکت سرمایه‌گذاری شود 10 میلیارد و 800 میلیون دلار بود و شرکت هندی خود را نیازمند سرمایه‌گذاری 75 میلیون دلار در نخستین روزهای استخراج آن می‌دانست و به همین دلیل خواستار همکاری دولت دهلی نو شده بود.
اشتغال‌زایی و کمک به بودجه دولت کابلبا این حال، براساس برآورد کارشناسان در زمان استخراج این معدن حدود 50 هزار نفر مشغول به کار خواهند شد و درآمد خوبی را به دولت افغانستان که از ناحیه کمبود بودجه رنج می‌برد، خواهد داشت.
یکی دیگر از مزایای استخراج این معدن، ساخت راه آهن از بامیان تا بندر «چابهار» ایران است که می‌تواند زمینه انتقال کالاهای مورد نیاز افغانستان را برآورده کند.
بزرگترین معدن تحت نظر سودجویانبه دلیل اینکه معدن حاجی‌گگ سود فراوانی را نصیب استخراج کنندگان و طرف‌های قرارداد می‌کند، اکنون تحت تهدید شدید سودجویان قرار دارد و بر اساس گزارش‌ها توسط برخی سودجویان حتی به صورت غیرقانونی استخراج می‌شود که هیچ سودی نصیب دولت و ملت افغانستان از آن نمی‌شود.
مسئولان دیدبان شفافیت افغانستان که حدود 6 ماه روی این معدن تحقیقاتی را انجام داده‌اند در این خصوص تصریح کردند: علاوه‌بر اینکه معدن آهن حاجی‌گگ تحت تهدید سودجویان قرار دارد، با خطرات محیطی مواجه است و احتمال رقابت گروههای سیاسی افغانستان روی آن نیز وجود دارد.
دولت کابل و ضرورت توجه قاطعانهمعدن حاجی‌گگ می‌تواند بخشی از بودجه سالانه دولت کابل را تأمین کرده و دست دولت‌مردان افغانستان را از طلب همکاری خارجی‌ها کوتاه کرده و از سوی دیگر زمینه‌ساز صنعتی شدن این کشور به‌ویژه ولایت بامیان شود.
همانطوری که در بالا اشاره شد، استخراج این معدن می‌تواند دست‌کم 50 هزار نفر را مشغول به کار کرده و در کنار آن زمینه ایجاد و تأسیس شرکت‌های بزرگ برق در کنار آن را نیز فراهم کند و به این صورت می‌توان گفت که این معدن در بخش اقتصادی و اشتغال‌زایی نقش مهمی دارد.
با این وجود، ضرورت دارد دولت کابل به این مسئله توجه جدی و قاطعانه داشته و باید تمام مراحل استخراج آن را با مردم از طریق رسانه‌ها در میان بگذارد.
افغانستان کشوری مصرفی است و در صورتی که دولت کابل با درآمدهای این معدن بتواند زمینه‌های سرمایه‌گذاری را به وجود آورد، اشتغال‌زایی در جامعه افزایش یافته و به این صورت افغانستان به یک کشور تولیدی تبدیل خواهد شد.
سنگ آهن
