به گزارش ماين نيوز، گیلسیناید ماهیت قیر دارد و در حقیقت نوعی قیر خشک شده است که به آن قیر معدنی یا قیر طبیعی میگویند. این محصول از وکیوم باتوم یا تهمانده پالایشگاهی درست نمیشود بلکه در طبیعت موجود است. خوشبختانه کشور ما یکی از کشورهایی است که این قیر را دارد و دامنه آن از یزد شروع میشود و بهتدریج کمرنگ شده و در استانهای کرمانشاه و ایلام به حد اعلا میرسد و از کردستان ایران به سمت کردستان عراق ادامه مییابد و در نهایت رگههای آن به کردستان ترکیه ختم میشود.
مردم این نواحی از قیر طبیعی به شیوههای گوناگونی بهعنوان سوخت، اندوده کردن ظروف مصرفی، استفاده در ساخت کف و دیوارخانهها، ساخت ابزارهایی چون داس، بیل و حتی در امور پزشکی و در درمان بیماریهای روماتیسمی و عفونی استفاده میکردهاند.
معادن قیر طبیعی با علم بیگانهاندحامد ملکی، مشاور اکتشاف و استخراج معادن قیر طبیعی میگوید: خاستگاه قیر طبیعی در ایران استانهای گیلانغرب درکرمانشاه، ایلام و لرستان است. درواقع قیر طبیعی مناطق محدودی از ایران و حتی جهان را به خود اختصاص داده است.
وی میافزاید: درحالحاضر ۷۰ درصد معدن قیر طبیعی ایران در منطقه گیلانغرب کرمانشاه است که بهطور میانگین ماهانه بین ۲ تا ۳ هزار تن قیر طبیعی از آنها استخراج میشود و در ایران این ماده به صورت خام مورد استفاده قرار میگیرد.
وی بیان میکند: در ایران قیر طبیعی بیشتر برای ایزوگام مورد استفاده قرار میگیرد و بیش از ۹۰ درصد آن به شکل خام صادر میشود. در سالهای اخیر این ماده بیشتر به کشورهای مالزی، هند، آلمان، اوکراین، ترکیه و چین صادر میشد.
مشاور اکتشاف و استخراج معادن قیر طبیعی خاطرنشان میکند: قیر طبیعی امروزه به عنوان یک ماده معدنی صنعتی مهم به شمار میرود. این ماده معدنی در کشورهای اندکی یافت میشود و ایران یکی از معدود کشورهای دارای ذخایر قیر طبیعی است.
حامد ملکی اظهار میدارد: این ماده بیشتر برای بالا بردن مقاومت آسفالت و ترکهایی که روی آن به وجود میآید، مورد استفاده قرار میگیرد. البته در ابزار چاپ و پلیمرها هم کاربرد دارد اما مهمترین محصولی که میتوان از آن بهدست آورد گازوییل است که در ایران کاربردی ندارد.
وی تصریح میکند: دانش تبدیل قیر طبیعی به گازوییل فقط در دست امریکاییهاست که آن را در اختیار سایر کشورها بهویژه کشور ما قرار نمیدهند اما چین به تازگی توانسته علم و دانش آن را بهدست آورد. در ایران نیز تحقیقات انجام شده در مقیاس آزمایشگاهی بوده است. وی عنوان میکند: معادن غیرطبیعی در واقع معادل چاههای نفتی کوچک است که اگر فرآوری درست و مناسبی روی آنها انجام شود ارزش آنها تا ۴ درصد افزایش مییابد اما هماکنون به خاطر اینکه بیشتر بهصورت خام برداشت و استخراج میشوند، سود چندانی نصیب کشور نمیکند.
حامد ملکی میافزاید: در کشور ما بیشتر به دنبال پیدا کردن قیر طبیعی هستند و کسی برای فرآوری آن کار خاص و مهمی انجام نمیدهد. در این حوزه حتی بسیاری از معدنکاران تحصیلاتی زیردیپلم دارند و فاقد اطلاعات و دانش کافی هستند.
وی تاکید میکند: در حوزه ذخایر قیر طبیعی کار اکتشافی مناسبی تاکنون انجام شده و بیشتر کسانی که در این بخش به فعالیت میپردازند دارای سرمایههای اندک هستند. وی اظهار میدارد: این معادن نسبت به سایر معادنی که در ایران وجود دارد از درآمدزایی بسیار کمی برخوردار هستند.
کاهش تولید قیر طبیعیمحمدعارف ابراهیمی، رییس خانه معدن استان کرمانشاه نیز میگوید: معادن قیر طبیعی در استانهای کرمانشاه، ایلام، لرستان و خوزستان وجود دارد و کشورهای مانند عراق، امریکا و کانادا از دیگر کشورهایی هستند که از این ذخایر برخوردارند.
وی میافزاید: اما آنالیز این ماده در کشور ما با سایر کشورها متفاوت است در ایران خاکستر موجود در قیر ۲۵ درصد است و عمومیت دارد درحالی که در کشورهای دیگر درصد خاکستر بسیار پایینتر است.
وی با اشاره به اینکه فرآوری در معادن قیر طبیعی جایگاهی ندارد، تاکید میکند: آنچه که در این حوزه از اهمیت زیادی برخوردار است استفاده این ماده بهصورت خام است؛ به همین دلیل فرآوری این محصولات نتوانسته جایگاهی برای خود پیدا کند زیرا بیشترین موارد مصرف این ماده در عایقهای ساختمانی است.
محمدعارف ابراهیمی درباره موارد مصرف این ماده بیان میکند: قیر طبیعی در صنعت رنگسازی، ریختهگری، آسفالت، لاستیکسازی، چسب، ایزوگام و عایقهای رطوبتی، کامپوزیتها و قیر طبیعی مورد استفاده قرار میگیرد و دانشمندان شیمی ما باید با تحقیقاتی که در رابطه با قیر طبیعی انجام میدهند دانش فنی آنرا وارد کشور کنند.
وی درباره مشکلاتی که در این حوزه وجود دارد، خاطرنشان میکند: بزرگترین مشکل این است که این ماده بیشتر جنبه صادراتی پیدا کرده و کمتر درداخل کشور مورد استفاده قرار میگیرد چین به عنوان بهترین خریدار این ماده نیز مدتی است دست از خرید کشیده است.
وی ادامه میدهد: این ماده بعد از استخراج باید مورد استفاده قرار گیرد زیرا در غیراین صورت اکسیده شده و درنهایت خاصیت خود را از دست میدهد، به این ترتیب وقتی خریداری وجود ندارد استخراج معنا پیدا نمیکند و این مسئله شرایط را برای معدنکاران سختتر میکند.
ابراهیمی درباره اینکه چرا چینیها دیگر تمایلی برای خرید این ماده از خود نشان نمیدهند، بیان میکند: متاسفانه عدهای افراد سودجو ماده سیاه رنگی را داخل قیرهای طبیعی قرار میدادند و به چینیها میفروختند که این موضوع موجب شده آنها اعتماد خود را نسبت به محصولات ایرانی از دست داده و دیگر اقدام به خرید این ماده معدنی نکنند. وی درباره قیمت این ماده معدنی میگوید: در عرض دو سال و نیم قیمت قیر از ۶۰۰ هزار تومان در هر تن به ۱۷۰ هزار تومان رسیده درحالی که حقوق دولتی که از ما گرفته میشود، مانند دو سال پیش است.