به گزارش ماين نيوز، ماسه ریخته‌گری از نوعی خاص و به‌طور عمده ماسه سیلیسی است که در نواحی محدودی در ایران به‌دست می‌آید و بسته به نوع و شکل ظاهری دانه‌های ماسه در ریخته‌گری قطعات کوچک و بزرگ فولادی مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته مصارف دیگری نیز این ماسه به‌ویژه در تصفیه آب آشامیدنی و... دارد ولی بیش از ۸۰ درصد استخراج این ماسه معدنی در صنعت ریخته‌گری استفاده می‌شود. ریخته‌گری به روش قالب‌گیری در ماسه قدیمی‌ترین و معمولی‌ترین روش مورد استفاده برای ریخته‌گری آلومینیوم، فولاد و دیگر فلزات به شمار می‌رود و دارای مزیت سرمایه‌گذاری به نسبت پایینی، با قابلیت انعطاف طرح ریختگی، انتخاب وسیع آلیاژها و آسانی تغییر طرح است.
تولید سالانه ۸۵۰ هزار تن ماسه ریختهگریمهدی باقری، سرپرست معادن چیروک درباره میزان تولید ماسه ریخته‌گری می‌گوید: درحال‌حاضر سالیانه حدود ۸۵۰ هزار تن ماسه ریخته‌گری تولید می‌شود که می‌تواند نیاز کشور را برآورده کند البته این میزان تقریبا نیمی از ظرفیت کارخانه‌های کشور است. و در صورت نیاز این امکان وجود دارد که تولید ماسه ریخته‌گری تا دو برابر افزایش یابد.
وی ادامه می‌دهد: مصرف عمده ماسه‌های ریخته‌گری در ریخته‌گری فولاد و شمش آلومینیوم است ولی به‌تازگی در ساخت بتن‌های پیش‌ساخته سبک نیز به عنوان محصولی جدید مورد استفاده می‌گیرد که عمده‌ترین ماده مصرفی آن ماسه سیلیسی به اضافه آهک و سیمان است که دو مرحله پخت دارد. البته در صورتی که فرآیندهایی مانند اسیدشویی یا شست‌وشوی دقیق رس روی ماسه انجام شود، می‌تواند در صنایع شیشه‌سازی نیز مورد استفاده قرار بگیرد اما این امر مقرون به صرفه نیست.
وی تاکید می‌کند: متاسفانه به علت بالا بودن هزینه‌های حمل‌ونقل، میزان صادرات ماسه ریخته‌گری چشمگیر نیست و بیشتر به کشورهای هندوستان و آلمان صادر می‌شود درحالی که با توجه به فراوانی این ماده در بسیاری از نقاط کشور می‌توان میزان صادرات را افزایش داد. البته برای صادر کردن نیاز است این ماده کاملا خالص بوده و مانند دانه‌های شکر سفید باشد تا ارزش صادراتی پیدا کند.
سرپرست معادن چیروک با اشاره به اینکه ایران از نظر فناوری با سایر کشورها برابری نمی‌کند اظهار می‌دارد: کشوری مانند آلمان از دستگاه‌های بسیار پیچده‌ای برخوردار است که به خوبی عناصر اضافی را از صنایع معدنی به‌ویژه ماسه‌ها جدا می‌کند. اما در اینجا چون ریخته‌گرها هنوز به‌صورت سنتی به فعالیت می‌پردازند توجه چندانی به جداسازی این عناصر نمی‌کنند. زیرا این مسئله تنها در بحث صادرات بسیار اهمیت می‌یابد.
باقری خاطر نشان می‌کند: مسئله فروش محصولات و صادرات آنها درحال‌حاضر یکی از مهم‌ترین مسائلی است که باید مورد توجه قرار گیرد و برای این منظور باید تیم قوی بازرگانی از افراد داخلی و خارجی به وجوداید و با حمایت دولت موانع موجود برداشته شود. کارخانه‌ها با نیمی از ظرفیت خود کار می‌کنند و در صورتی که با تمام ظرفیت خود کار کنند تولید ماسه ریخته‌گری تا دو برابر افزایش می‌یابد و در صورتی که هزینه‌های حمل‌ونقل اجازه دهد به بازارهای صادراتی نیز می‌اندیشیم.
وی تصریح می‌کند: وجود زباله خاک و ناخالصی‌ها و عناصر مزاحم زیاد ازجمله مشکلاتی است که در ماسه‌های ریخته‌گری مشاهده می‌شود. بنابراین استفاده از دستگاه‌های پیشرفته در این زمینه می‌تواند کمک شایانی کند.
عیار ۹۸ درصدی ماسه‌های فیروزکوهافشین کتان، مدیر معدن تامین ماسه فیروزکوه می‌گوید: بهترین ماسه‌ها نوع کروی و رسوبی آنها است که به‌کار ریخته‌گری می‌آیند به همین دلیل ماسه‌های فیروزکوه درصنعت ریخته‌گری به‌خوبی جوابگوی نیاز است.
وی تصریح می‌کند: عیار ماسه‌های ریخته‌گری باید بالای ۹۴ درصد باشد که معادن فیروزکوه دارای این مزیت هستند و حتی برخی محصولات با عیار ۹۸ درصد تولید می‌شوند. از این ماسه‌ها ۱۵ نوع محصول به‌دست می‌آید که عمده آنها در بخش ریخته‌گری مورد استفاده قرار می‌گیرد. از ۳ معدن فیروزکوه سالانه ۲۰۰ هزار تن ماسه به بهره‌برداری می‌رسد.
کتان درباره معادن ماسه ایران بیان می‌کند: فیروزکوه، طبس، قزوین، همدان، کردستان، مازندران و استان تهران دارای ذخایر بالایی هستند که می‌توان به‌خوبی از آنها بهره‌برداری کرد البته ذخایر بکر فراوانی هم وجود دارد که اکتشاف آنها نیازمند صرف زمان و سرمایه است.
وی با اشاره به اینکه ۹۶ درصد از ماسه سیلیس با دانه‌بندی‌های مختلف استفاده می‌کنیم، اضافه می‌کند: در تولید قطعات خاص نیز ماسه کرومیت را به کار می‌گیریم و بسته به فرآیندهای قالب‌گیری از برخی مواد دیگر نظیر چسب سیلیکات و گاز دی‌اکسیدکربن استفاده می‌کنیم.
وی درباره مصارف عمده ماسه‌های ریخته‌گری می‌گوید: در ساخت جداره کوره‌ها و ابزارهای کمکی ذوب، انواع فولادهای ریخته‌گری به‌ویژه فولادهای استنیتی منگنزی و قطعات بزرگ چدنی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سایر حوزه ها
