به گزارش خبرنگار ماین نیوز، اگر سری به کارخانه‌های فولاد یا کارخانه‌های مشابه زده باشید، قطعا متوجه شده‌اید که حمل بارهای سنگین در این کارخانه به چه شکل انجام می‌شود. چرثقیل‌های سقفی در این کارخانه‌ها این وظیفه را بر عهده دارند. در واقع بدون جرثقیل‌های سقفی موجودیت کارخانه‌های فولادی و کارخانه‌های مشابه زیر سوال می‌رود.
مهندس محمد محمودی مدیریت یکی از شرکت‌های خوشنام و معتبر را در زمینه ساخت جرثقیل بر عهده دارد. شرکت صنایع جرثقیل کاوات با سال‌ها کار و کوله‌باری از تجربه حالا به موقعیتی رسیده که تاکنون 2500 دستگاه از محصولات طراحی و ساخته توسط این شرکت به صنایع مختلف فروخته شده و این شرکت حتی توان طراحی و ساخت جرثقیل‌های تا 320 تن را نیز پیدا کرده است.
در آستانه برگزاری هفدهمین سمپوزیوم فولاد ایران در چادرملو به سراغ مهندس محمد محمودی، مدیرعامل شرکت صنایع جرثقیل کاوات رفتیم و آخرین وضعیت فعالیت‌های این شرکت و چشم‌انداز بازار جرثقیل را از وی جویا شدیم.
متن گفت‌وگوی خبرنگار ماین نیوز با وی به شرح زیر است:
ماین نیوز: آقای محمودی وضعیت فعلی بازار جرثقیل ایران و منطقه را چطور ارزیابی می‌کنید و چشم‌انداز این بازار را چگونه می‌بینید؟محمودی: ایران و کشورهای اطراف با جمعیتی بالغ بر 200 میلیون نفر قطعا بازار بسیار مناسبی برای جرثقیل محسوب می‌شوند. همچنین سالانه بیش از 4000 دستگاه جرثقیل در ایران مصرف داریم که رقم کمی نبوده و می‌توان با سرمایه‌گذاری هزاران شغل در این صنعت ایجاد کرد. باید بگویم که شرکت صنایع جرثقیل کاوات از ابتدای شروع به کار تاکنون حدود 2500 دستگاه انواع جرثقیل ساخته و تحویل صنایع مختلف داده است که این دستگاه‌ها هم‌اکنون نیز در حال کار هستند. ما توان ساخت جرثقیل تا 320 تن را نیز داریم. اگر تحولی در بازار ایجاد شود و بازار به ثبات نسبی برسد، ایده‌های بزرگی برای ساخت بالابر داریم و تکنولوژی موردنیاز این کار را نیز در کشور داریم. در شرایط رکودی فعلی بازار بیشتری انرژی خود را روی حوزه خدمات پس از فروش متمرکز کرده‌ایم. بد نیست بدانید که ما در حال حاضر بالغ بر 4500 مشتری داریم که انواع خدمات پس از فروش را به آنها و سایر مشتریان ارائه می‌دهیم. شاید بتوانم بگویم از کل فعالیت ما در حال حاضر 10 درصد تولیدی و 90 درصد خدمات پس از فروش است. بد نیست بدانید که وقتی جرثقیل سقفی در کارخانه‌ای از کار می‌افتد، خط تولید کارخانه عملا تعطیل می‌شود و به همین دلیل رساندن خدمات پس از فروش سریع به چنین کارخانه‌ای می‌تواند از وارد آمدن خسارت توقف تولید به آن جلوگیری کند. در همین راستا زمان خدمات‌رسانی را به مشتریان تهرانی به دو ساعت و مشتریان شهرستانی را به 12 ساعت رسانده‌ایم.
ماین نیوز: در حال حاضر وضعیت استفاده از تجهیزات ساخت داخل در پروژه‌های صنایع معدنی به ویژه فولاد چگونه است؟ آیا در روند اجرای این پروژه‌ها به طور شایسته‌ای از تجهیزات ساخت داخل استفاده می‌شود؟محمودی: متاسفانه چون بعضا طراحان کارخانه‌های صنایع معدنی اروپایی‌ها هستند، آنها محصولات و تجهیزات خود را در این پروژه‌ها به ایران می‌فروشند و عمدتا هم برندهای اروپایی در مناقصات شرکت می‌کنند. مشکل دیگری که در این زمینه به وجود می‌آید این است که وقتی نقصی در این کارخانه‌ها ایجاد می‌شود، کسی نیست که به آنها قطعه بدهد و موارد زیادی از این دست در بین فولادسازان قابل مشاهده است که باعث ضربه خوردن فرایند تولید شده است. هم بالابر، هم گیربکس و هم الکتروموتور قابلیت تولید در ایران دارند و شرکت‌های مطرحی را نیز در این زمینه داریم اما بعضا شرکت‌های EPC مجبور می‌شوند فقط از تجهیزات خارجی در اجرای پروژه‌ها استفاده کنند.
ماین نیوز: به نظر می‌رسد یکی از نقاط ضعفی که در صنعت جرثقیل در کشور وجود دارد این است که این صنعت بزرگ فاقد هرگونه سندیکا یا اتحادیه اختصاصی است که همین باعث شده مشکلات آن به صورت واحد و متمرکز بیان نشود.محمودی: دقیقا همینطور است. هم‌اکنون بیش از 200 شرکت در حوزه‌های مختلف تولید، تامین، واردات، ساخت قطعه و ... مرتبط با جرثقیل در کشور فعالیت دارند. ما به خاطر نداشتن یک اتحادیه مستقل و تخصصی دارای یک نقطه ضعف اساسی هستیم. البته شاید برخی هم تمایل به شفاف‌سازی نداشته باشند، چون در صورت ایجاد یک اتحادیه، قیمت‌گذاری در حوزه جرثقیل و قطعات آن شفاف می‌شود و بعضا جلوی معاملات غیرواقعی و غیرمنصفانه در این حوزه گرفته می‌شود. بعضا شاهد این هستیم که کالا در این صنعت تا 5 برابر قیمت واقعی فروخته می‌شود!
ماین نیوز: صنایع جرثقیل کاوات در حوزه صادرات چه دستاوردهایی داشته است؟محمودی: شرکت به ارمنستان، عراق و چند کشور دیگر صادرات داشته است. در تلاش هستیم اگر بتوانیم در نمایشگاه‌های آفریقا و روسیه در سال 1394 شرکت کنیم تا زمینه صادرات ما به این دو بازار بزرگ نیز فراهم شود. به عنوان مثال در یک مورد نمایندگانی از سومالی به ما مراجعه کرده و نسبت به محصولات تولیدی ما احساس نیاز کردند. برای صادرات به گرجستان نیز در حال عقد قرارداد هستیم تا برای آنها محموله ارسال کنیم. در منطقه ترکیه رقیب اصلی ما است که البته با وجود همه مشکلات صنعت جرثقیل ایران همچنان بالاتر از ترکیه قرار دارد. متاسفانه مشکلات سال‌های گذشته باعث شده تا صنعت کشور مریض شود و توان دفاع از خود را نداشته باشد. صنایع جرثقیل کاوات زمانی 250 کارگر داشت که به دلیل مشکلات مختلف الان به 25 کارگر رسیده است. امیدواریم وضعیت بازار و اقتصاد کشور اگر هم بهتر نمی‌شود، دستکم در همین روند باقی بماند تا بتوانیم قدرت برنامه‌ریزی داشته باشیم. وضعیت بلاتکلیفی کنونی باعث شده تا به دلیل ریسک بالا نتوانیم به صورت متمرکز و قوی در پروژه‌های بلندمدت حضور پیدا کنیم. زمانی بنده به آقای جهانگیری که وزیر صنایع و معادن بود گفتم که بخش خصوصی نیازی به حمایت دولت ندارد و ما تنها از دولت می‌خواهیم جلوی پای بخش خصوصی سنگ‌اندازی نکند.
ماین نیوز: صنایع جرثقیل کاوات طراحی و ساخت جرثقیل‌های پروژه سد کارون 4 را بر عهده دارد. در این زمینه توضیح بفرمایید که پروژه در چه مرحله‌ای قرار دارد؟محمودی: ما در این پروژه با شرکت مهندسی و ساختمان ماشین‌سازی اراک قرارداد بستیم. مشاور این پروژه مهاب قدس و پیمانکار آن وزارت نیرو است. ما پروژه را به میزان 70 درصد جلو بردیم اما متاسفانه به دلیل اینکه کارفرمایان مشکل مالی دارند اجرای پروژه با تاخیر مواجه شده است. در این پروژه قرار است جرثقیل 40 تنی را طراحی و ساخته و در ارتقاع 40 متری نصب و راه‌اندازی کنیم. این جرثقیل دریچه‌های سد را باز و بسته خواهد کرد. ما آمادگی تحویل این جرثقیل را تا پایان سال داریم در صورتی که منابع مالی ادامه اجرای پروژه تامین شود.
ماین نیوز: درباره صادرات به گرجستان توضیح دهید که گویا به زودی عملیاتی می‌شود.محمودی: با نمایندگان گرجستان در نمایشگاه رابطه برقرار و مذاکره کردیم. قرار است اولین دستگاه به صورت مجموعه به زودی به آنها فروخته شود. این کشور نیاز شدیدی به این دستگاه‌ها دارد و چون از اروپا هم دور است و خرید از اروپا گران تمام می‌شود، برایش مزیت دارد که از ایران خرید کند. گرجستان از کیفیت جرثقیل‌های تولیدی ما نیز راضی بوده است. ترکمنستان نیز بازار خوبی دارد و مذاکراتی با این کشور برای صادرات نیز انجام شده است. به زودی یک دستگاه نیز به ترکمستان صادر می‌شود. به ارمنستان نیز پیش از این صادرات داشتیم. به بازار عراق نیز قبلا صادرات داشتیم و در حال حاضر نیز برای صادرات بیشتر به این کشور پیشرفت‌های خوبی داشته‌ایم.
ماین نیوز: در حال حاضر کشورهای صاحب نام در صنعت چرثقیل دنیا کدامند؟محمودی: کشور آلمان دارای بهترین برندها در صنعت جرثقیل است و برندهای قوی در این صنعت دارد. فنلاند دارای حجم بالای تولید در این صنعت است و البته چین هم بازیگر مطرحی در این صنعت محسوب می‌شود. ژاپن هم در این صنعت حرف برای گفتن دارد.
ماین نیوز: کدام یک از کارخانه‌های صنایع معدنی مشتری محصولات شما بوده‌اند؟محمودی: بسیاری از کارخانه‌های صنایع معدنی به ویژه در صنعت فولاد مشتری ما بوده‌اند که از جمله آنها می‌توانم به فولاد نطنز، فولاد بناب، فولاد آذربایجان، فولاد ابهر، فولاد البرز غرب، ذوب آهن، فولاد مبارکه، فولاد اکسین و ... اشاره کنم. ما در مجموع 2500 مجموعه را برای صنایع مختلف راه اندازی کنیم و بیش از 4500 مشتری داریم. برای توسعه صنایع نیشکر، مجتمع اسفراین، صنعت مس، آلومینیوم و ... نیز پروژه‌هایی را اجرا کرده‌ایم. در حوزه خدمات پس از فروش هم به بسیاری از شرکت‌ها از جمله ایران خودرو، سایپا و ایران تایر خدمت‌رسانی کرده‌ایم.
ماین نیوز: آقای محمودی درباره کارخانه صنایع جرثقیل کاوات توضیح بدهید که در کجا مستقر بوده و چه ویژگی‌هایی دارد؟محمودی: بد نیست به این نکته اشاره کنم که شرکت صنایع جرثقیل کاوات در سال 1369 تاسیس شد و ما بنیانگذار تولید جرثقیل سقفی زنجیری در ایران هستیم و این قابلیت در شرکت وجود دارد که تا 80 درصد قطعات موردنیاز تولید جرثقیل را در داخل تولید کند. همچنین سال‌ها به تولید بالابر پرداختیم اما با توجه به اینکه انواع مختلف بالابر وارد کشور شد، تولید خود را به صورت تخصصی و برای پروژه‌های ویژه و خاص ادامه دادیم. موتور و گیربکس هم از تولیدات ما خارج شده است و اکنون محصولاتی مانند گیربکس و موتور و متعلقات برق و تابلو را از کشور آلمان وارد کرده و سازه فلزی را خود در کارخانه می‌سازیم. ما امکان تولید با بهترین تکنولوژی و بالاترین کیفیت را داریم اما با توجه به برخی مسایل، مزیت تولید جرثقیل در کشور وجود ندارد. البته بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده جرثقیل در دنیا مانند ما عمل می کنند، به این ترتیب که گیربکس و موتور را از شرکت دیگری می‌خرند و بدنه را خود تولید می‌کنند. ما دانش فنی تولید موتور و گیربکس را در اختیار داریم اما فعلا تولید آن به صرفه نیست. ما دو کارخانه در کرمانشاه و کرج داریم که البته فعالیت تولیدی اصلی در کارخانه مجهز کرمانشاه مستقر است. به تازگی دوباره این کارخانه را راه‌اندازی کرده و به امید بهتر شدن اوضاع بازار و کشور در حال انجام کارهای بنیادین در آن هستیم.
ماین نیوز: وضعیت تحقیق و توسعه در صنعت جرثقیل کشور چگونه است؟محمودی: ما تکنولوژی طراحی و ساخت جرثقیل را در کشور داریم و می‌توانیم با همان کیفیت اروپایی تولید داشته باشیم. مشکل اصلی ما تحقیق و توسعه است. مشکل ما نه سخت‌افزاری و نه نرم‌افزاری است، بلکه مشکل ما سرمایه‌گذاری کم در تحقیق و توسعه و پژوهش است.
ماین نیوز: برای اینکه نکته‌ای مبهم نماند، لطفا بفرمایید کاوات به چه معنی است؟محمودی: کاوات نام غاری در کرمانشاه است.
گفت‌وگو از محمدجواد به‌آبادی و علیرضا جعفری‌نژاد
